Деректерді енгізу, редакциялау және пішімдеу, толтыру маркер, формулалалрды енгізу.

Сабақтың тақырыбы: Деректерді енгізу, редакциялау және пішімдеу, толтыру маркер, формулалалрды енгізу.

1. Сабақтың мақсаты:

Білімділік: электрондық MSExcel кестесінде деректерді енгізуді, деректерді редакциялауды және пішімдеуді үйрету. Толтыру маркесін қолдануды, формулалармен жұмыс жассауды үйрету.

Дамытушылық: оқушылардың логикалық ойлауын, салыстыра отырып, ажырату дағдыларын дамыту, ақпараттық дүниетанымын кеңейту.

Тәрбиелік: оқушыларды шапшаңдыққа, өз ойын айта білуге, ұжымдық ауызбіршілікке баулып, дүниетаным шеңберін кеңейту. Оқушылардың жеке тұлғалық қасиеттерін қалыптастыру, шағын топта жұмыс істеуге дағдыландыру.

Оқушы білуі керек:

• MS Excel бағдарламасын іске қосу жолдарын;

• ұяшықтарды пішімдей алуы;

• ұяшықтарды үстеп, жойып, біріктіре алуы;

• кестені өңдеу тәсілдерін;

• кестені толтыруды;

• флипчартпен жұмыс істей алуы;

Оқушы істей алуы керек:

• MS Excel бағдарламасын іске қосуды;

• ұяшықтарды пішімдей алуды;

• ұяшықтарды үстеп, жойып, біріктіре алуды;

• кестені өңдеу тәсілдерін;

• Кестені толтырады;

• флипчартпен жұмыс істей алуды;

ІІ. Сабақтың түрі:

Оқыту формалары: топтық және ұжымдық

III. Сабақтың әдісі: флипчарт әдіс, дамыта (деңгейлеп-саралап) оқыту, тестпен жұмыс істеу, сұрақ-жауап әдісі, ойындар, ғылым мен тәжірибені байланыстыру.

IV. Пәнаралық байланыс:

VI. Сабақтың жабдықталуы:

1. Интерактивті тақта

2. флипчарт

3. Үшбұрыш («3» бағасы), төртбұрыш («4» бағасы), дөңгелек («5» бағасы) фишкалар және толықтыру жасағандарға берілетін жарты фишкалар.

4. Тапсырмалар жазылған слайдтар.

5. Тест тапсырмалары.

6. Ортақ бағалау парағы.

Сабақтың уақыты: 45 минут

VII. Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру сәті – 2 мин

Мұғалім әрекеті: Музыка ойнайды «Қызғалдақ», «Раушан» Оқушылар ілулі тұрған гүлдерді таңдап алып сыныпқа енеді. Гүлдер арқылы 2 топқа бөлемін. Амандасу. Оқушыларды түгелдеу.

Оқушы әрекеті: Сыныпқа кірген кезде «Қызғалдақ», «Раушан» гүлдерін таңдайды да аттары бойынша парталарға отырады. Амандасады. Кезекші оқушыларды түгендейді.

2.Оқытушының кіріспе сөзі

Оқытушы бүгінгі өтілетін тақырыпты айтып, тақырыптың маңыздылығын түсіндіреді. Сабақтың барысына тоқталып, оқушылардың үй тапсырмасы

«MS Excel электрондық кестесі» тақырыбы бойынша алған білімдерін тексеру кезеңіне қысқаша тоқталады.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі.(5 минут)

а) Топ оқушылары екі топшаға бөледі. Әр топшадан бір-бір топ басшы сайланады. Әр топ басшы өз тобы оқушыларының ұпайларын бағалау парағында есептеп отырады.

б)Үй тапсырмасы интерактивті тақтадан флипчартта деңгейлік тапсырма сұрақтары арқылы таңдалады. Әр оқушы таңдаған ұяшықтың астындағы сұраққа жауап береді. Сұрақтар екі топтан кезектесіп сұралады.

в) Егер жауап толық болмаса, онда қарсы топтағы (білмесе, қарсы топтағы) кез-келген оқушы оны толықтырып, ұпайларды ала алады.

г) Әр оқушы сабақ соңында жинаған ұпайлар санымен бағаланады.

Ортақ бағалау парағы

3. «Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар».

1-деңгейдің сұрақтары:

1. MS EXCEL дегеніміз не?

2. MS EXCEL бағдарламасын іске қосу жолдары.

3 MS EXCEL бағдарламасының терезесі.

4. Кестелер дегеніміз не?

5. Ұяшық дегеніміз не?

6. Ұяшық адресін көрсет.

7. Жол мен баған қиылысын не деп атайды?

8. Кестенің ұяшықтарындағы деректердіпішімдеуге арналған командалар қайда орналасқан?

9. Ұяшықтың ішіндегі теңдік таңбасынан кейін мәтін енгісе, не болады?

10. Кестелік процессор қандай деректер типтерімен жұмыс істейді?

11. Кестеге Wordart нысанын қалай қояды?

12. Кестеде бағанның атауы қалай белгіленеді?

3. Жаңа сабақ түсіндіру кезеңі. (10 минут)

Бөлінеген екі топқа бүгінгі жаңа тақырып бойынша ақпарат алдарына беріліп, оқушылар өздері оқып, өзара талдау жасайды.

Ұяшықтар пішімі.

Ұяшықтардың ішіндегі деректердің пішімдеуіне бірнеше қосымша жолақ (1 сурет) және Басты (Главная) Ұяшықтар (Ячейки) Пішім (Формат) Ұяшықтар пішім (Формат ячеек) командасына сқхбаттық терезесі жауап береді.(2 сурет).

(1 сурет)

(2 сурет)

Сұхбаттық терезеде бапталатын командалар мен опцияларды қарастырамыз.

Деректер типі.

Сендер кестелк процессордың сандармен, мәтіндермен және формулалармен жұмыс істей алатынын білесіңдер. Енгізу пернесін басқаннан кейін программа деректер типән өзі анықтайды, соған сәйкес деректерді ұяшықтың әр шетінен теңестіреді.

(3 сурет)

Деректер типінің оның ұяшықта бейнелеуіне қалай әсер ететіні (3 суретте) көрсетілген. В6 ұяшығында программа формула ретінде анықтаған деректер орналасқан, өйткені олар = таңбасымен басталады. Бірақ = таңбасынан ккейін есептелмейтін мәтін орналасқан. Сондықтан программа қате туралы хабарлама шығарды. Ағымдағы ұяшықта белгіленген деректер типі Басты (Главная) қосымша парағында Сан (Число) тобында көрсетіледі. (3 сууретте) көрсетілген қатені түзеу үшін мәтіндік деректерге (қандай болсада) тиісті деректер типін беру жеткілікті. (4 сурет).

(4 сурет)Мәтіндік деректер типі

Сандық деректер типіне мына пішімдер (формат) қарастырылған:

• Жалпы;

• Ақшалай;

• Пайыздық;

• Дата пішімі;

Әр түрлі пішімге қарамастан, олар бәрібір сандар болады, тек экранда өзгеше көрсетіледі.(5 сурет) .

Ақшалай және қаржылық деректер пішіміне валюта белгісін бейнелеуге болады. (6 сурет).

(5 сурет) Деректер пішімі

(6 сурет) Ақшалай пішімін баптау (теңге)

Ұяшықтардағы теңестіру.

Мәтіндік процессорға қарағанда кестелерде деректерді тек көлденеңінен нмнс, тігіненде кірістіруге, сонымен қатар мәтін көлбеулігін кез келген өлшемге өзгертуге болады (7 сурет).

(7 сурет) Теңестіру

Егер бір ұяшықтағы мәтінді бірнеше жолға орналасу қажет болса, «сөздер бойынша тасымалдау» жалаушасын қосады. С6 ұяшығының осындай бейнелеуі (3 сурет) бейнеленген.

«Ұяшықтарды біріктіру» жалаушасын қосар алдында біріктіруге бағытталған ұяшықтардың диапазонын белгілеу керек.

Кестелерді безендіру.

Кестені баспаға шығару үшін алдын ала кестенің шекараларын белгілеу қажет.

Бұл мақсаттар үшін Ұяшықтың пішімі Формат ячеек батырмасынан кейін шекаралар раницы және Құю Заливка қосымша беттерініңбаптауларын немесе Басты Главная Қаріп Шрифт жолақтағы сәйкес батырмаларды пайдаланады.

IV. Компьютермен жұмыс. Практикалық жұмыс. (12 минут)

А деңгейі

1. Ағымдағы жылдың ақпан айына күнтізбе жасаңдар.

2. Айдың атауына Wordart нысанын қолданыңдар. Ол үшін Вставка – текст – Wordart батырмасын басамыз.

3. Мәтіндік деректерге әр түрлі қаріптерді пайдаланыңдар.

4. Күнтізбенің астына: Бүгінгі күн, - деп жазыңдар. Бұл мәтінді бірнеше жолға орналастырыңдар.

5. Көрші ұяшыққа бүгінгі күнді қойыңдар. Бұл ұяшыққа сәйкес деректер ішімін анықтаңдар.

В деңгейі

Түсі мен шекарасы әртүрлі болып келетін кестені үлгі бойынша құрыңдар. Ол үшін келесі амалдарды орында.

А1:А10 ұяшығын белгілеңдер. Главная – формат – формат ячеек батырмасын таңда.

(1 сурет)

4

3

2

1

2

1

(2 сурет) (3 сурет)

(3 суреттегідей) ұяшықтарды безендір.

С деңгейі.

Іссапар туралы қорытынды есеп

1. Үлгі бойынша кесте құр.

2. Формула арқылы мына бағандарды есептеңдер: «Тәулік сан», «Шығындардың қосындысы», «Пәтерақы қосындысы», «Барлығы».

3. «Тәулік саны» бағаны жолға шығу күні мен келу күнінің айырмасымен саналады.

4. «Шығындардың қосындысы» және «Пәтерақы қосындысы» бағандары – «тәуліктің шығыны» және «Пәтерақы» тәуліктерінің көбейтіндісі.

5. Датаның түрін жылдың, айдың және күннің толық жазбасын таңдап, өзгертіңдер.

6. «Алдын ала төлем» бағанына «20000» енгізіңіздер.

7. Ақшалай мөлшері көрсетілген бағандардың деректер типін ақшалай типіне өзгертіңдер. Валюта типі – теңге.

8. Төлемақы беруге тиіс өосындыны есептеңдер. («Төлемақы» бағаны «Барлығы» және «Алдын ала төлем» бағандарының айырмасымен саналады.)

9. Кестені Формат – формат ячеек батырмасыарқылы заливка мен граница арқылы безендір.

V. Сергіту сәті. (3 минут)

VI. Бекіту. (8 минут)

І топ. Сөзжұмбақ

Егер жауап дұрыс болса, жазу шығып отырады, дұрыс болмаса қара сызық шығады. Дұрыс жауаптар нәтижесінде оқу-білім жайлы нақыл сөз шығады.

ІІ топ. «Адасқан объектілер» ойыны

Бағалау. (3 минут)

7. Үй тапсырмасын беру. (1 минут)