Архивтеу туралы жалпы т?сініктеме, WinRar WinZip архиваторлары. Архивті ??ру туралы м?мкіндіктері

11Сабақ жоспары

Оқытушы: Мухтарханова Багдагуль Диханбаевна

Пән:_ Информатика

Мамандық,топтар.

Тақырыбы: Архивтеу туралы жалпы түсініктеме, WinRar WinZip архиваторлары. Архивті құру туралы мүмкіндіктері

Күні: ___________________________________________

Сабақ түрі: Жаңа білім,дағды және біліктілік беру сабағы

Сабақтың мақсаттары: Студенттерге WinRar WinZip архиваторлары. Архивті құру туралы мүмкіндіктері жайында мағлұмат беру Пәнді оқыта отырып, студенттің ойлау қабілетін дамыту.

Студенттің танымдық, ойлау қабілетін дамыта отырып, жүйелі сөйлеуге үйрету. Болашақта алған білімдерін өз мамандықтарында қолдана білуге баулу

Әдістері:_ сұрақ-жауап

Сабақ жабдығы: ТҚЕ плакаты, ДК, электронды оқулық

Пәнаралық байланыс:Информатика, Ағылшын тілі

Сабақтың барысы және уақытының өлшемі

№11 дәріс

WinRar және Backup программалары.

Дербес компьютерді пайдалану кезінде әртүрлі себептермен магниттік дискідегі ақпаратты жоғалтып немесе бүлдіріп алуымыз мүмкін және файлдардың көлемін кішірейтуге (сығуға) тура келеді. Осындай жағдайларда шығынды азайту үшін файлдардың архивтік көшірмесін алып, оларды тұрақты күйде жаңалап отыру керек.

Архивтеу дегенiмiз – алдын ала сығу жолымен файлдардың көшiрмесiн дискiде немесе дискетте (магниттi таспада) сақтау.

Архиваторлар – дискідегі орынды үнемдеу үшін файлдың көлемін кішірейтіп сақтауға мүмкіндік беретін программалар тобы.

Файлдарды архивтеуге арналған программалар дискідегі файлдар көшірмесін қысылған күйде архивтік бір файлға орналастыруға, кейіннен файлды архивтен шығарып алуға, архив мазмұнын көруге және т.б. істер атқаруға мүмкіндк береді. Архивтік программалар бір-бірінен қысылған файлдың форматымен, жұмыс істеу жылдамдығымен, архивке орналастырғандағы файлды қысу деңгейі сияқты мүмкіндіктерімен айрықшаланады.

Кең таралған архиваторлар тобына ARJ, RAR, PKZIP, WinRar, WinZip, Backup және т.б. архивтеу программалары жатады.

Windows операциялық жүйесінде WinRar және WinZip архиваторлар кең тараған. WinRar архивтік программасының жұмысын қарастырайық, себебі .rar кеңейтілмесімен архивтелген файлдар Интернет желісінде кеңінен қолданылады.

Программаны жүктеген кезде программаның бейкоммерциялық қолданылуы тіркеусіз жүзеге асатыны, бірақ міндетті түрде Сіздің келісіміңізді қажет етеді, сондықтан шыққан сұхбаттық терезеде «Установить» командасын бассаңыз болғаны, программа үнсіздік бойынша ұсынылған дискіде орнатылады (1-сурет).

Келесі сұхбаттық терезеде программаға қатысты байланысқан типтегі кеңейтілмелерді және қажетті интерфейстерді белгілеуді сұрайтын сұхбатты терезе шығады. ОК батырмасын шерткеннен соң WinRar программасы орнатылған бума аты және өзіңізге қажетті Анықтама алуға мүмкіндік беретін сұхбаттық терезе шығады. Бұл терезеде Готово батырмасын шерткеннен соң Сіздің компьютеріңізде WinRar программасы орнатылады (2-сурет).

1-сурет.WinRar архивтік программасын орнату терезесі.

2-сурет. Архивтеу программасын орнату барысы.

Жұмыс үстелінде орналасқан LEK-1-kz.doc файлын осы программа көмегімен архивтеуді қарастырайық.:

1)Жұмыс үстеліндегі LEK-1-kz.doc файлын белгілеп, тышқанның оң жақ батырмасын шертеміз. Шыққан сұхбаттық терезеде «Добавить в архив» немесе «Добавить в архив «LEK-1-kz.rar» » командаларының бірін таңдаймыз (3-сурет).

3-сурет. LEK-1-kz.doc файлын архивтеу.

2)Келесі сұхбаттық терезеде архивтік файлдың аты және қажетті параметрлері таңдалады (4-сурет).

4-сурет.Архивтік файлдың аты және қажетті параметрлері

3) ОК батырмасын шерткеннен соң архивтеу программасының орындалу барысының сұхбаттық терезесі шығады (5-сурет).

5-сурет. Архивтеу программасының орындалу барысы.

4) Жұмыс үстелінде архивтелген программаның таңбашасы шығады (6-сурет).

6-сурет. Жұмыс үстеліндегі архивтелген файл.

Қатты дискідегі мәліметтердің көшірмесін алу үшін Backup программасы қолданылады. Бұл программа операциялық жүйенi бастапқы орнату кезiнде қондырылмауы мүмкiн. Мұндай жағдайда оны орнату керек.

Бұл программа ақпараттың резервтi көшiрмесiн құру және бұрын көшiрiлiп қойылған ақпараттарды қалпына келтiру мақсатында да қолданылады. Программаны iске қосу үшiн Бас мәзірде: ПрограммаларСтандарттыҚызмет программалары (Служебные программы) Backup (Архивация данных) қатарын таңдаймыз.

Программа iске қосылғаннан кейiн архивтеу, қалпына келтiру, файлдарды салыстыруға арналған үш астарлы беттен түратын Backup программасының терезесi ашылады (7-сурет). Әрбiр астарлы беттiң негiзгi бөлiгi Сiлтеуiш программасы терезесiнiң көрiнiсi сияқты болады және жоғарыда айтылған мақсатқа қолданылады.

7-сурет. Backup (Архивация данных) программасын іске қосу.

Архивтеу және қалпына келтiру әрекеттерiн жүзеге асыру үшiн көшiрiлетiн файлдарды таңдап алу керек. Әрбiр буманың немесе файлдың тұсында кiшкене төртбұрыш тұрады. Егер осы төртбұрышта тышқанды шертсек, онда сол файлдың немесе бумадағы файлдардың барлығын көшiру үшiн ерекшеленгендiгiн бiлдiретiн қанат белгi (  ) пайда болады. Жоғары деңгейдегi бумалардың тұсындағы төртбұрыштағы қанат белгiнiң түсi сұр болады, ол осы бума сақтаулы тұрған файлдардың барлығы ерекшеленбегенiн бiлдiредi. Қажеттi файлдарды таңдап алғаннан кейiн Ары қарай (Далее) батырмасын шертемiз.

Екiншi кезеңде — архивтелген файлдар орналасатын орынды көрсету қажет. Архивтелген файлдарды иiлгiш дискiге, стримерге, тiптi сол файлдардың өздерi орналасқан орынға да сақтауға болады. Қажеттi құрылғыны таңдаған соң Дайын (Готово) батырмасын шертемiз. Программа құрылатын архивтiң атын сұрайды да, оны көрсеткеннен кейiн архивтеудi бастайды. Бұл процесс стример мен дискеттердiң жұмыс жылдамдығы қатты дискiге қарағанда жай болғандықтан ұзақ уақытқа созылуы мүмкiн.

Резервтi көшiрме жасаудың жиiлiгi сақталатын ақпараттың жаңару жылдамдығына, бағалығына, көлемiне тәуелдi. Көшiру процесiнiң ұзақ уақытты алатындығын ескере отырып, апта сайын немесе ай сайын көшiрме алып отырған дұрыс.

Backup программасы Windows операциялық жүйесінің мiндеттi түрде құрамына кiрмейтiн компоненттерiнiң бiрi болғандықтан, оны орнату әдiсiн бiлуiмiз керек.

Backup программасы төмендегi әрекеттердi орындау арқылы қондырылады.

1. Бас меню: БаптауБасқару тақтасы (НастройкаПанель управления) қатарын таңдаймыз.

2. Ашылған терезеде Программаларды орнату және өшiру (Установка и удаление программ) шарт белгiсiнде тышқанды екi ено шертемiз.

3. Windows-ты орнату астарлы бетiн ашамыз.

4. Осы терезеде шыққан тiзiмнен Қызмет ету программалары (Служебные программы) қатарында тышқанды шертемiз.

5.Одан кейiн ашылған тiзiмде Мәлiметтердi архивтеу қатарындағы жалаушаны көтеремiз де, ОК батырмасын шертемiз. Бұл әрекет арқылы Windows-ты орнатуға арналған файлдар қатты дискiде сақталса, Backup программасы орнатылады.

Егер Windows-ты орнатуға арналған файлдар қатты дискiде сақталмаған болса, онда оларды инсталяциялық немесе компакт-дискiден орнатуға тура келедi. Мұндайда 3-нөмiрлi әрекетке дейiн орындаймыз да ары қарай төмендегi әрекеттердi жалғастырамыз:

4. Дискiлермен жұмыс iстеу жалаушасын көтеремiз.

5. Құрамы (Состав) батырмасын шертемiз. Дискiлермен жұмыс iстеу сұхбат терезесi ашылады.

6. Backup жалаушасын көтеремiз.

7. Алдымен Дискiлермен жұмыс iстеу сұхбат терезесiнде одан кейiн Қасиеттер: Программаларды қондыру және өшiру терезесiнде ОК батырмасын шертемiз. Backup программасын орнату әрекетi басталады. Талап етiлген кезде дискеттi немесе компакт-дискiнi орналастырамыз.

8. Басқару тақтасы терезесiн жабамыз.

Қажеттi файлдар өшiрiлiп қалған жағдайда, олардың архивтiк көшiрмесi болса, кез келген уақытта оларды қалпына келтiруге болады.