АЛГОРИТМДІ ЖАЗУ ТҮРЛЕРІ. БЛОК-СХЕМА

АЛГОРИТМДІ ЖАЗУ ТҮРЛЕРІ. БЛОК-СХЕМА

Сабақтың мақсаты:

білімділік:

• оқушылардың алгоритмді жазу тәсілдері туралы түсінігін;

• блок-схема түсінігін;

• блок-схеманың графикалық нысандары туралы түсі- ніктерін қалыптастыру;

• алгоритм командаларының сөз түрінде жазылуын;

• блок-схеманың геометриялық фигуралары ара- сындағы байланыстылық пен сөйкестілікті орнату- ды үйрету;

• блок-схеманың көмегімен алгоритмді жазу дағды- сын қалыптастыру.

дамытушылық:

• логикалық және арифметикалык ойлауын себеп- салдар байланысы арқылы бекітуін;

• танымдық қабілеттері мен пәнге деген қызыгушы- лықтарын дамыту, салыстыру, сараптама жасау, қорытынды жасай алу әрекеттерін үйрету.

тәрбиелік:

• оқушылардың танымдық қызығушылығын, ком- муникативтік дағдысын қалыптастыруға тәрбие- леу;

• түлғаның рухани-әдептілік, адамгершілік қасиет- терін: елгезектікке, еқбексүйгіштікке, үкыпты- лыққа, тиянақтылыққа тәрбиелеу.

Программалық-дидактикалық жабдықталуы: дербес компьютерлер, мультимедиалық проектор, Windows ОЖ, материалды көрсету үшін презентадиялар, Атқарушы «Бота» ортасы.

Сабақтың барысы

1. Үйымдастыру кезеңі.

Оқушылармен сәлемдесу; сабақтың тақырыбын, мақсатын және міндеттерін айту; жаттығу жасату.

1. Сабақтың өзектілігі (білу).

Мүғалімніқ сүрақтары:

• Алгоритм дегеніміз не?

• Алгоритм не үшін қажет?

• Алгоритм Атқарушысы кім және ол қандай қызмет аткарады?

• Атқарушының орындауы мүмкін барлық команда- лары қандай әрекеттерді орындайды?

• Кім алгоритмді дамыта алады?

• Кім алгоритмді орындай алады?

Информатиканы оқыганда, біз міндетті түрде ақпаратпен жүмыс жасаймыз, сондықтан мынаны білуіміз керек:

1. Компьютерде ақпаратты өцдеу қалай дайындалады?

2. Ақпаратты өңдеу үшін компьютерді қалай қол- данады?

Программалау үдерісінің негізі - есептің шартына қарай алгоритмнің өзін өңдеу болып табылады. Бүл ЭЕМ- ді қолданудағы тапсырманы шешудің ең қиын кезеңі.

1. Жаңа түсініктер мен іс-әрекет тәсілдерін калыптастыру (түсіну).

Мүғалімнің сөзі.

Егер алгоритмдер бізге түрлі есептерді орындауға көмектессе, онда алгоритмдерді әр түрлі етіп жазуға бо­лады деген қорытынды жасаймыз.

Оқулықпен жүмыс — §3.2.

Алгоритмдерді жазудың тәсілдерін қарастыру.

• сөздік;

• кестелік;

• графикалық;

• программалық.

Алгоритм туралы түсінікті енгізу.

Сен қалай ойлайсың, мына тэсілдің қайсысының Am- Қарушысы «Ботага», қай тэсіл «Компъютерге» лайық?

Мысалдардан (жүмыс дөптері, тақырыбы «АЛГО­РИТМ. АЛГОРИТМ АТҚАРУШЫСЫ.») алгоритмнің соз­дан тәсілінің жазылуын түсіндір. Алгоритм жазылуыныц сөздік тцрі - сөздер мен сөйлемдердің жцйелі тцрде жа- зылуы.

Жүмыс дәптеріндегі мысалдан «Атқарушы «Ариф­мометр» алгоритмінің кесте түрінде жазылу әдісін түсін- Діру. Сегіз командадан 68 санын алу (2-кесте).

«68 саны» алгоритмі

2-кесте

Алгоритмнің графикалық жазылу түрі - бірізділікпен арнайы алгоритмнің блок-схема түрінде жазылуы. Алгоритмнің графикалық төсілінің ерекшелігін түсіндіру. Блок-схемаға анықтама беру және «Блок-схеманың графикалық «нысаны» кестесін талдау.

Программа - алгоритмнің бірізді оператор түрінде жазылуы - программалау тілінің кейбір командалары.

Тік төртбүрыштың ауданын есептеу алгоритмініңі мысалында оны жазудың түрлі формасын қарастыру.

Қүрылған алгоритмді сараптау:

1. Есептің мазмүнын білмей, алгоритмді орындауға бола ма? (Жауап: иө, реті мен орындалуы белгілі болған- дықтан).

2. Алгоритмнің мүндай орындалуын қалай атаймыз? (Жауап: формалды, компьютерде алгоритмді формалды] орындаушы, себебі ол есептің шартын білмейді, тек бізге берілген үйғарымды ғана орындайды).

3. Берілген алгоритмді пайдаланып, шешімін табу үшін қандай есепті ойлап табуға болады? (Жауап: кейбір сандардың а және b рет өсуі; сатып алғаы заттың бағасын анықтау; арақашықтықты, жылдамдығы мен уақытын | есептеу, дене массасының тығыздығы мен көлемін есеп­теу және т.б.).

Қорытынды: бүкіл сынып біртипті есепке бір ғана алгоритм қолданылуы мүмкін.

1. Егер блок-схеманың элементтерінің орындарын ауыстырсақ, онда алгоритмнің нөтижесі өзгере ме? (Жа- уабы: иә, себебі алгоритмнің орындалу нөтижесі өрекет- терді теруде ғана емес, оларды орналастыру тәртібіне де байланысты).

1. Білімі мен дағдыны қалыптастыру (қолдану). Практикалық тапсырма:

Дөптердегі берілген «Оқушының күн тәртібі» тапсыр- масы алгоритмін блок-схема түрінде қүр.

1. Жаңа білімді қорытындылау және іс-әрекет тәеіл- дерін қолдану кезеңі (талдау).

Жүмыс дәптеріндегі қолдану деңгейінің тапсырма- сын орында.2-мысал.

3-кесте

Жүмыс дептерінен «Еден жуу» алгоритмінің блок- схемасын қүрастыр.

Графикалық редактор арқылы блок-схеманы қалай күрастыруға болатындығы туралы оқушыларға үсыныс жасау.

1. Сабақты қорытындылау кезеңі (синтез).

Сабақта алган жаца әрі жалпы ақпараттар элемент- терін бекіту арқылы сабақты қорытындылау.

Сұрақтар:

1. Күнделікті өмірде біз алгоритмдерді жазудың қай түрін кездестіреміз? Мысалдар келтір.

2. Алгоритмді корнекі түрде жазудыц қандай түрі тиімді?

1. Өзін-өзі тексеру және бақылау кезеңі (бағалау). Жеке оқушыларға және сыныптың жүмысына багаберу.

Қорытындылай келе, біздің бүкіл өміріміз - бүл қүрылымы қиын алгоритм. Менің тілейтінім, барлық істеген іс-орекеттеріңді ойлаыып, дүрыс шешім қабылдап, лайықты жетістіктерге жетіңдер!

1. Үй тапсырмасын беру кезеңі.

Оқулықтағы §3.2.

«Жолдан өту» алгоритміне арналған блок-схеманы қүрастыр.

Жүмыс дәптеріндегі білім деңгейі мен шығармашы- лық деңгейі бойынша тапсырма.

1. Рефлексия кезеңі.

• Бүгінгі сабақтан қандай жаңа мағлүмат алдың?

• Саған қай тапсырманы шешу қиын болды?

• Бүл тапсырмаларды орындагаы кезде нақты қандай қиындықтар кездесті?

• Нені біліп, үйренуіміз керек?