"Тыныс алу процесі. Лабораториялық тәжірибе «Тыныс алу процесін зерттеу"

САБАҚ: 7.3AХимиялық элементтер, қосылыстар және адам ағзасы

Тыныс алу процесі. Лабораториялық тәжірибе «Тыныс алу процесін зерттеу»

Мектеп: №19 М.Мәметова атындағы ЖОМ

КҮНІ:

Мұғалім: Байтемиров Тимур Талғатұлы

СЫНЫП: 7

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Осы сабақ мүмкін ететін оқыту мақсаты

7.5.1.4 – тыныс алу процесін түсіндіру;

Сабақтың түрі

Жаңа оқу материалын игерту сабағы

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар: Тыныс алу мен фотосинтез процестерінің анықтамасын біледі, қайда орын алатынын түсіндіре алады;

Көпшілік оқушылар: Тыныс алу мен фотосинтез процестерінің маңызын түсінеді, химиялық реакция арқылы көрсетеді;

Кейбір оқушылар: Тыныс алу мен фотосинтез процестерін салыстырады

Ойлау дағдысы

Білу, түсіну, қолдану

Бағалау критерийлері

• Тыныс алу процесін түсіну

• Адам ағзасындағы биологиялық процестерді анықтау

• Тыныс алу химизмін сипаттау

Тілдік мақсаттар

Тыныс алу процесін фотосинтез процесімен салыстыра отырып сипаттайды

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер: тыныс алу, фотосинтез процесі, майлар, көмірсула, нәруыз (белок), оттек, көмірқышқыл газы, су, энергия, өсімдік, организм

Сыныптағы диалог: / жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер:

• Тыныс алу үшін қандай газ қажет?

• Тыныс алу нәтижесінде шығарылған ауа мен жұтылған ауаның құрамы қандай?

• Тыныс алуда жүретін химиялық процесс қалай аталады?

• Өсімдіктердегі фотосинтез бен тыныс алудың айырмашылықтары қандай?

Құндылықтарға баулу

Жахандық азаматтықты дарыту

Тыныс алу процесінің адам денсаулығы үшін маңызы жахандық азаматтықпен байланыстыру.

Пәнаралық байланыстар

Жаратылыстану, биология

Алдыңғы білім

Жаратылыстану

5.4.2.5 фотосинтез үдерісін түсіндіру

5.4.2.7 фотосинтез жүруі үшін қажетті жағдайларын зерттеу

5.5.1.1 энергия түрлерін ажырату

5.5,1.6 энергияның өзара айналымына мысалдар келтіру

Биология

7.1.2.3 – фотосинтез үдерісіне қажетті жағдайларды зерттеу

7.1.4.1 - тірі ағзалардағы тыныс алу маңызын сипаттау;

7.1.4.3 - өсімдіктердегі тыныс алуды зерттеу

7.1.4.5 - адамның тыныс алу мүшелерінің құрылыс ерекшеліктерін танып білу

7.1.4.6 – адамның тынысалу мүшелерінің қызметін сипаттау

7.1.5.2 - өсімдіктердегі бөліп шығару ерекшеліктерін зерттеу

Химия

7.3.1.1-ауа құрамын білу;

7.3.1.2 -заттардың жану кезінде ауаның құрамына кіретін оттектің жұмсалатындығын білу

7.3.1.3 -атмосфералық ауаны ластанудан қорғаудың маңызын түсіну

Жоспар:

Жоспарланған

мерзімдер

Жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Басы

2 минут

5 минут

Ынтымақтастық ортаны қалыптастыру мақсатында оқушыларды «Шаңырақ» әдісі арқылы топқа бөлу.

І. Өтілген тақырыпты пысықтау.

«Лездеме сұрақтар»:

Энергияның қандай түрлерін білесіңдер?

Тыныс алу қандай процесс?

Фотосинтез процесі қандай процесс?

Іс-әрекет түрі: жеке

Қалыптастырушы бағалау: «Мақтау ,мадақтау» әдісі

Презентация слайды

Ортасы

8 минут

10 минут

10 минут

ІІ. Жаңа тақырыпты талқылау.

«Диалогтық оқыту»әдісі

Сабақтың тақырыбы мен мақсатын таныстыру.

Сабақты қауіпсіздік ережесін есте сақтай отырып, тәжірибе жасау арқылы бастап көрелік. Жабық ыдысқа жанып тұрған балауыз шамды орналастырамыз.

Не байқадыңдар?

Оқушылардың жауабын тыңдау.

Енді оқулықтағы 109 суретке назар аударыңдар. Сурет арқылы төмендегі сұрақтар аясында әңгімелесу.

Тапсырма:

1. Тыныс алуға анықтама беру

Іс-әрекет түрі: жұптық

Дескриптор:

Білім алушы:

• Адам ағзасында тыныс алудың мысалын біледі;

• Тыныс алуға қатысатын заттарды анықтай алады;

• Тыныс алуда бөлінетін заттарды анықтай алады

Тапсырма:

Адам ағзасындағы биологиялық процесстер.

Бос орындарды кілтті сөздерді қойып толтырып шығыңыз.

Кілтті сөздер: тағам ішу, оттек, бұлшық ет, көмірқышқыл газы,глюкоза, тыныс алу

Дескриптор:

Білім алушы:

• Тиісті сөз тіркестерін бос орындарға жазып шығады

Тапсырма:

Суретте тыныс алу мен фотосинтез үдерісінің салыстырмалы сызбасы берілген

Суретті пайдаланып тыныс алу үдерісі бойынша берілген кестені толтырыңыз.

Дескриптор

Білім алушы

• тыныс алу үдерісінің уақытын анықтайды;

• өтетін жерін анықтайды;

• сіңірілетін және бөлінетін газдарды анықтайды.

ІІІ. Алынған білімді практикада қолдану

Практикалық жұмыс«Тыныс алу химизмін зерттеу»

1 оушыға

Реактивтер:

• 50 мл әкті су

Химиялық ыдыстар мен құрал-жабдықтар:

• 100 мл-лік стақан – 1 дана;

• Түтік -1 дана;

• Айна- 1 дана;

Қауіпсіздік техникасы ережелері.

Әкті сумен жұмыс жасағанда қорғағыш көзілдірік кию қажет.

1-тәжірибе:

Әк суын үрлеу.

Мұғалім берген сынауықтағы мөлдір әкті суға түтікшені салып, түтік арқылы үрлеңдер. Қандай өзгеріс байқалды?

2-тәжірибе:

Айнаға үрлеу.

Айнаны қолдарыңа алып, оның бетіне дем шығарыңдар. Қандай құбылыс байқалды?

Іс-әрекет түрі: жұптық

Қалыптастырушы бағалау

Дескриптор:

Білім алушы

• қауіпсіздік ережесін сақтайды;

• барлық сезім мүшелері және тиісті жабдық арқылы бақылау жүргізеді;

• жүргізілген тәжірибелердің өзара байланысын анықтайды;

• тыныс алу мен фотосинтез арасындағы ұқсастықпен айырмашылықтарды келтіреді;

Демонстрациялық

тәжірибе, сурет презентация

https://twig-bilim.kz/film/

glossary/respiration-4874/

Сурет схема

Практикалық жұмыс нұсқаулығы

Химиялық реактивтер мен ыдыстар.

Соңы

3 минут

2 минут

«Кері байланыс бутерброды»

Кері байланыс әр түрлі тәсілдермен берілуі мүмкін.

Кері байланыс «бутерброды» дегеніміз бұл:

i) бірінші жағымды түсініктеме беріп, кейін құрылымды сын айтып, соңынан тағы да жағымды пікір білдіру;

ii) Жағдаяттық мәлімдеме – Маған ұнады ......, себебі ..... Енді/келесі жолы .....

Үй тапсырмасы:

Тыныс алу мен фотосинтезге Венн диаграммасын құру

Қосымша ақпарат

Дифференциация – сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз?

Барынша ұғымтал оқушыларға қандай тапсырмалар жоспарлап отырсыз?

Бағалау- Оқушылар білімін қалай тексеруді жоспарлайсың?

Айқаспа оқу сілтемелері

Денсаулық пен қауіпсіздікті тексеру. АКТ-сілтемелер

Шамаларға сілтемелер

СТО арқылы

Барлық оқушылар: Тыныс алу мен фотосинтез процестерінің анықтамасын біледі, қайда орын алатынын түсіндіре алады;

Көпшілік оқушылар: Тыныс алу мен фотосинтез процестерінің маңызын түсінеді, химиялық реакция арқылы көрсетеді

Кейбір оқушылар: Тыныс алу мен фотосинтез процестерін салыстырады

Оқушылардың сабақ басындағы ауызша және жазбаша сұрақтарының жауаптарын бақылай отырып бес бармақ бойынша бағалау

Топтық жұмыста 2 жұлдыз 1 білек

Жұптық тапсырмада бағдаршам бойынша бағалау жұргізіледі

Лездеме тапсырмада мақтау, мадақтау арқылы бағалау іске асады

*Жеке бақылау жүргізеді.

Дескриптор арқылы бағаланады

Бірегейлік және сындарлық оқушылардың тәжірибеден алған деректерді өңдеу кезінде қолданатын әдіс-тәсілдері арқылы байқалады. Жұптасып және топта жұмыс, сондай-ақ бір бірімен және мұғаліммен жұмысты талқылау басқалар пікірін құрметтеуді және бір-бірімен және мұғаліммен тиісті үлгіде араласу қасиетін дамытуы керек. Құралдарды пайдалану, химикаттармен жұмыс істеу және нұсқаулықты дәл сақтау оқушының сау және қоршаған ортаға назар аудару туралы сезімін дамытып басқалармен жұмыс істеген жағдайда кейбір шамада қауіпсіздік шараларын сақтауда жауаптылығын көрсетеді.

Дифференциация

Сабақ мақсаты/зерттеу мақсаты дұрыс қойылды ма?

Бүгін оқушылар нені үйренді?

Оқу атмосферасы қандай болды? Менің жоспарлаған дифференциациям жақсы жұмыс істеді ме?

Мерзімге сидыра білдім бе? Менің жоспарымбойынша қандай өзгерістер болды және неге?

Сабақ бойынша ой жүгірту үшін бос бағананы пайдалану керек. Сол жақтағы бағанадан сабақ туралы анағұрлым маңызды сұрақтарға жауап беру керек.

Тақырыпты ашуда «Ой қозғау» бөлімінде қойылған сұрақтар орынды болды. Видеодан кейінгі кері байланыс арқылы оқушылардың бірін-бірі бағалауы оқу мақсатына жетуіне оң әсерін тигізді. Өйткені келесі сурет-схема бойынша тапсырманы орындауда оқушылардың көпшілігі жақсы орындап шықты.

Дегенмен, үлгерімі төмен оқушылар практикалық жұмыстағы тапсырманы толық орындамады, бағалау дескрипторын оқымай жұмысты жасаған. Сондықтан тапсырманы бере алдын, бағалау дескрипторларымен таныстыру керек.

Жалпыбаға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралыда, оқу туралыда ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?