Таза заттар ж?не ?оспалар

Математика 3-сынып К?ні_______

Саба?ты?та?ырыбы: ?шта?балысандардыауызша?осуж?неазайтут?сілдері. ?айталау.

Саба?ты?ма?саты: ?шта?балысандарды?осу мен азайтуды?ауызшат?сілдерінжетілдіру.

Саба?ты?міндеттері:

1) ?шта?балысандарды?осу мен азайтуды?ауызшат?сілдеріда?дыларынжетілдіру;

2) Шамаларменж?мысжасауды?есептеубіліктерінбекіту;

3) Бірнешебірліккекемітугеж?небірнешеесеарттыру?а, екі?осыл?ышты??осындысынтабу?аарнал?ан??рамаесептердішы?арубілігінжетілдіру;

4) Математикалы?терминологияны мен символиканы?олданып, ауызшаж?нежазбашат?рде?зойынаны??рід?лжеткізебілубілігіндамыту;

5) Математика п?ніне?ызы?ушылы?ынарттыру.

Саба?ты?т?рі: аралассаба?.

Саба?ты??дісі: сайыссаба?.

Саба?ты?барысы: І ?йымдастыруб?лімі – Психологиялы?дайынды?

- Шырылдады?о?ырау,

Бізсаба?тыбастаймыз

Партамыз?аотырып,

Табыстілепк?збенен

Жа?абілімалу?а

Ал?а?адамбастаймыз.

- Балалар, бізб?гінгісаба?тыб?рын?ысаба?тардан?згешеетіп?ткіземіз. Я?нисаба?сайыст?рінде?теді. Сыныпты 3 топ?аб?ліп, І топ – Ойшылдар, ІІ топ – Тап?ырлар, ІІІ топ – Білгірлертобыболады.

- Ал, балаларсайысымыздыбастайы?.

ІІ ?йтапсырмасынтексеру

?йгеберілген № 7 есептітексеріпшы?амын.

ІІІ Жа?асаба?.

Ауызшаесептеу. Кімжылдам?

4*6; 24+16; 48-18; 100-27; 8*9; 81/9; 56/7; 7*5;

О?улы?пенж?мыс: № 1.Ойын «Жа?ылмай тап»

125+234= 359 420-70= 350 220+120=340

400-70 = 330 290+80=370 686-345=341

Математикалы? диктант:

?ш топ бірдейжазамыз, ?ай топ біріншім?нінтабады, сол топ айтады.

1. 60 санына 2 мен 3 сандарыны?к?бейтіндісін?ос; (60+2*3=66)

2. 48 санынан 4 пен 2 сандарыны?к?бейтіндісіназайт; (48-4*2=40)

3. 6 мен 2 сандырыны?к?бейтіндісін 3- кеб?л; (6*2/3=4)

4. 100-ден 2 мен 10 сандарыны?к?бейтіндісіназайт; (100-2*10=80);

№ 2 Есептеут?сілінт?сіндір:

Біріншіба?анды?зімт?сіндіріп, шы?арамыз, ?ал?анба?андарды 3 топ?аб?ліпберемін.

590+70=660 630+270=890 560-90=470 654+234=888

430+90=520 280+320=600 430-60=370 356+423=779

360-170=190 768-347=421 410-120=290 549-236=313

№ 3 Кестелердітолтыр: (ауызшаорындау)

а*с

Сергітус?ті:

Бір, екі, ?ш

?арлы?ашбоп?ш

Т?рт, бес, алты

?арлы?ашбоп?ал?ы

Жеті, сегіз, то?ыз, он

?айтаорны?а?он

№ 4 ?зынды?тардысалыстыр

10 дм – 5 дм 3 см * 4 дм 4 см 52 см – 4 дм * 12 см

7 дм + 20 см * 1 м 43 дм + 5 дм 7 см * 100 см

№ 5 С?зесеп

1. Ш: 3*9 = 27 27 – 14 = 13 27+13=40

Ж: барлы?ы 40

2. Ш: (4+6)+4= 14 14* 2 = 28

Ж: 28 жасты?салынды.

№ 6 Кестебойыншаесептер??растырж?неолардышы?ар (постер ?ор?ау):

1 ж?шікті?массасы

Саны (ж?шік саны)

Жалпы масса

3 кг

? кг

5 кг

40 кг

? кг

24 кг

№ 7 Те?деу??рж?не оны шеш.

Жа?ажылды?сыйлы?тартуралыайтамын.

Болды - 340

Сыйлады – 70

Жо?алтыпалды – х

?алды – 120

340 – 70- х =120

270– Х =120

Х = 270-120

Х= 150

340 – 70 -150= 120

120=120

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Таза заттар ж?не ?оспалар »

Математика 3-сынып Күні_______

Сабақтың тақырыбы: Үш таңбалы сандарды ауызша қосу және азайту тәсілдері. Қайталау.

Сабақтың мақсаты: үш таңбалы сандарды қосу мен азайтудың ауызша тәсілдерін жетілдіру.

Сабақтың міндеттері:

1) Үш таңбалы сандарды қосу мен азайтудың ауызша тәсілдері дағдыларын жетілдіру;

2) Шамалармен жұмыс жасаудың есептеу біліктерін бекіту;

3) Бірнеше бірлікке кемітуге және бірнеше есе арттыруға, екі қосылғыштың қосындысын табуға арналған құрама есептерді шығару білігін жетілдіру;

4) Математикалық терминологияны мен символиканы қолданып, ауызша және жазбаша түрде өз ойын анық әрі дәл жеткізе білу білігін дамыту;

5) Математика пәніне қызығушылығын арттыру.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.

Сабақтың әдісі: сайыс сабақ.

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру бөлімі – Психологиялық дайындық

- Шырылдады қоңырау,

Біз сабақты бастаймыз

Партамызға отырып,

Табыс тілеп көзбенен

Жаңа білім алуға

Алға қадам бастаймыз.

- Балалар, біз бүгінгі сабақты бұрынғы сабақтардан өзгеше етіп өткіземіз. Яғни сабақ сайыс түрінде өтеді. Сыныпты 3 топқа бөліп, І топ – Ойшылдар, ІІ топ – Тапқырлар, ІІІ топ – Білгірлер тобы болады.

- Ал, балалар сайысымызды бастайық.

ІІ Үй тапсырмасын тексеру

Үйге берілген № 7 есепті тексеріп шығамын.

ІІІ Жаңа сабақ.

Ауызша есептеу. Кім жылдам?

4*6; 24+16; 48-18; 100-27; 8*9; 81/9; 56/7; 7*5;

Оқулықпен жұмыс: № 1 .Ойын «Жаңылмай тап»

125+234= 359 420-70= 350 220+120=340

400-70 = 330 290+80=370 686-345=341

Математикалық диктант:

Үш топ бірдей жазамыз, қай топ бірінші мәнін табады, сол топ айтады.

60 санына 2 мен 3 сандарының көбейтіндісін қос; (60+2*3=66)
48 санынан 4 пен 2 сандарының көбейтіндісін азайт; (48-4*2=40)
6 мен 2 сандырының көбейтіндісін 3- ке бөл; (6*2/3=4)
100-ден 2 мен 10 сандарының көбейтіндісін азайт; (100-2*10=80);

№ 2 Есептеу тәсілін түсіндір:

Бірінші бағанды өзім түсіндіріп, шығарамыз, қалған бағандарды 3 топқа бөліп беремін.

590+70=660 630+270=890 560-90=470 654+234=888

430+90=520 280+320=600 430-60=370 356+423=779

360-170=190 768-347=421 410-120=290 549-236=313

№ 3 Кестелерді толтыр: (ауызша орындау)

а		5	8		3	4
с	9	7	4	7	7
а*с	63			42		32

Сергіту сәті:

Бір, екі, үш

Қарлығаш боп ұш

Төрт, бес, алты

Қарлығаш боп қалқы

Жеті, сегіз, тоғыз, он

Қайта орныңа қон

№ 4 Ұзындықтарды салыстыр

10 дм – 5 дм 3 см * 4 дм 4 см 52 см – 4 дм * 12 см

7 дм + 20 см * 1 м 43 дм + 5 дм 7 см * 100 см

№ 5 Сөз есеп

Ш: 3*9 = 27 27 – 14 = 13 27+13=40

Ж: барлығы 40

Ш: (4+6)+4= 14 14* 2 = 28

Ж: 28 жастық салынды.

№ 6 Кесте бойынша есептер құрастыр және оларды шығар (постер қорғау):

1 жәшіктің массасы	Саны (жәшік саны)	Жалпы масса
3 кг	4	? кг
5 кг	?	40 кг
? кг	6	24 кг

№ 7 Теңдеу құр және оны шеш.

Жаңа жылдық сыйлықтар туралы айтамын.

Болды - 340

Сыйлады – 70

Жоғалтып алды – х

Қалды – 120

340 – 70- х =120

270– Х =120

Х = 270-120

Х= 150

340 – 70 -150= 120

120=120

№ 8. Өз бетімен жұмыс

Периметрі 14 см, ал ауданы 12 см ² тік төртбұрыш сыз.

Р = 4см+3см+4см+3см=14 см S= 3см*4см=12 см ²

№ 9. Толықтыр (ауызша):

1) Егер сиырға 1 тәулікте 3 кг кебек берілсе, онда 4 тәулікте оған _____кг кебек керек.

2) Егер машина 1 рет қатынағанда 5 т жүк әкетсе, онда ол 3 рет қатынағанда _____т жүк әкете алады.

Қорыту. Ойын «Жоғалған сандар»

327 *38 5*3 97*

+ + - -

*** 75* 21* **3

788 889 311 151

«Миға шабуыл» Логикалық тапсырмалар:

Бір үйде 7 ағайынды жігіттің әрқайсысының бір-бірден қарындасы бар. Сонда ол үйде қанша бала? (8)
Екі ұл мен екі әкесі 3 жұмыртқа жеді. Олардың әрқайсысы неше жұмыртқадан жеді? (1)
Бұтақта 6 құс қонып отыр еді. 2 құс осы ағаштың келесі бұтағына орын ауыстырды. Ағашта неше құс қалды? (6)
Ағаш басында 12 балық отыр еді. Оған тағы 10 балық ұшып келді. Барлығы неше балық болды? (балық ағаш басында отырмайды)
Шешесі балаларына 10 кәмпитті бөліп, қыздарына 3-тен, ұлдарына 2-ден берді. Қыздар неше, ұлдар нешеу? (2-ұл, 2-қыз)
Бұтақ ішінде 36 құлақ қылтиып тұр. Онда қояндар жасырынған. Бұтақ ішіндегі қояндар қанша? (18 қоян)

Үйге тапсырма беру: № 3

Бағалау – Жеңімпаз топты анықтап, мадақтау, бағалау.

І-ТОҚСАН (45 САҒАТ)

Математика

Сабақтың тақырыбы: 2-сыныпта өткенді қайталау

20 кқлеміндегі сандарды кестелік қосу және азайту

Сабақтың мақсаты: 1000 көлеміндегі сандар нумерациясын қайталау, сандарды оқу, жазу, салыстыру дағдыларын дамыту; ауызша қосу мен азайту дардыларын бекіту; құрама есептерді шешу тәсілдерін қайталау; логикалық ойлауды дамыту.

1. Ұйымдастыру кезеңі.

Сабақтың бұл кезеңінде психологиялық дайындық жүргізіледі. Балалар партаға бастарын қойып, көздерін жұмып, мұғалімнің сөзін қайталайды: Мен мектепте сабақтамын. Мен қазір сабақ оқуды бастаймын. Менің зейінім артып келеді. Есте сақтау қабілетім мықты. Менің миым анық ойлайды. Жұмыс істеуге дайынмын.

2. Тірек білімдерін белсендіру.

Мұғалім оқушылардан 2-сыпыпта не үйренгендерін еске түсіруді сұрайды.

- Осы оқу жылында математика сабақтарынан не үйренгілерің келеді?

- Олай болса, былтырғы оқыгандарың толық естеріңде ме,

соны тексеріп көрелік? Ол үшін бірнеше жаттығулар орындаймыз.

«Санда неше бірлік (ондық) бар?» ойын-жаттығуы.

Ойынның мақсаты: санның ондық құрамын анықтай білуге жаттықтыру.

Мұғалім екі таңбалы және үш таңбалы санды атайды, ал оқушылар карточканың көмегімен неше бірлік немесе ондық немесе жүздік екенін (мұғалім тапсырмасына қарай) көрсетеді.

«Қандай сан жоқ?» ойын-жаттығуы.

Мақсаты: сандар қатары туралы алған білімдерін бекіту; оқушылардың зейінін дамыту.

Тақтаға түсі, көлемі әртүрлі, әр бұрышқа шашыраңқы жазылған 20-дан 40-қа дейінгі сандары бар кесте ілінеді.

40	30	₃₅	33	23
36	28	22	₂₇	29
32	21	37	39	31
24	38	₂₅	34	20

Көркем жазу минутына мынадай тапсырма беруге болады: 1, 2, 3 сандарын пайдаланып, екі таңбалы сандарды жаз (123, 132, 213, 231, 321, 312). Неше сан жаздыңдар? Ең кіші санды ата. Ең үлкен сан ше? 1 ондыры бар, 1 бірлігі бар, 3 ондығы бар сандарды ата. Барлық осы сандарда қандай ұқсастық бар? Осы сандарды қандай топтарға бөлуге болады?

Ауызша есепке 1-жаттығуды енгізуге болады. 2-жаттығу математикалық диктант түрінде жүргізіліп, соңынан тексеріледі.

3. Бекіту.

Сандарды және өрнектерді салыстыру дағдыларын бекіту үшін оқушылар 3-жаттығуды орындайды (І-баған тақтада түсінік бере отырып орындалады, ал 2-ші және 3-бағандар нұсқалар бойынша өз беттерінше орындалады).

4. Өткен материал бойынша жұмыс.

Құрама есептерді шыраруға дайындық үшін математикалық диктант түрінде бірнеше жай есептерді шешіп, тек қана жауаптарын жазуды ұсынған жөн:

3 «А» сыныбында 25 оқушы бар, ал 3 «Б» сыныбында олардан 7 оқушы артық. 3 «Б» сыныбында неше оқушы бар?
Сыныпта 15 ер бала бар, ал олардан 4 қыз бала артық? Сыныпта неше қыз бала бар?
Сыныпта 12 ер бала және 13 қыз бала бар. Сыныпта барлығы неше бала бар?

4) Серікболдың портфелінде 6 оқулық бар, ал Айсәуленің портфелінде одан екі оқулық кем. Айсәуледе неше оқулық бар?

5) Султан өткен оқу жылында 98 «бестік» баға алды, ал «төрттік» бағасы одан 18-ге кем. Сұлтан өткен оқу жылында неше «төрттік» баға алды?

5.Өздік жұмыс.

№4 (а) жаттығуда оқушылар мұғалімнің жетекшілігімен есептің қысқаша жазылуын құрастырады.

Ер балалар - 13 және 3

Барлығы – 25 оқушы

Қыз балалар - ?

Есептің сұрағына жауап беру үшін нені білу керек? Сыныпта барлығы неше ер бала бар екенін біле аламыз ба? Қандай амалмен? Сыныпта неше ер бала және барлығы неше бала барын білсек, сыныпта неше қыз бала бар екенін білуге бола ма? Қандай амалмен орындалады? Неге азайту амалымен?

Осындай жан-жақты талдаудан кейін балалар есептің шешуін өз беттерінше таба алады.

№ 4 (ә) жаттығуды балалар өз беттерінше орындайды.

№5 жаттығу есептеудің тиімді тәсілдерін дамытуға бағытталған, оны тақтада түсіндіре отырып орындауға болады.

№7 жаттығуды орындау кезінде уақыт бірліктері (сағат-минут, тәулік-сағат) арасындағы қатынасты қайталап, тәулік мезгіліне қарай уақытты дұрыс айтуға үйрету қажет.

№8 логикалық тапсырманы оқушылар ауызша орындай отырып, соңынан тексереді (бірінші фигурада 9 тіктөртбұрыш, екіншісінде - 18).

«Нумерация» тақырыбы бойынша тест жүргізуге болады:

1. 1 жүздік 7 бірлік және 5 ондығы бар санды тап.

а)175; ә) 157; б)170; в) 150

2. 8 ондықта неше бірлік бар?

а) 8; ә) 80; б) 0

3. Сандардың өсу ретіне қарай дұрыс жазылуын тап. 24, 68, 61, 63, 42, 86, 36, 16

а) 24, 16, 36, 42, 61, 63, 68, 86

ә)16, 36, 24, 42, 61, 63, 68, 86

6)16, 24, 36, 42, 61, 63, 68, 86

4. 380 және 80 сандарының айырмасын тап.

а) 460; ә) 300; б) 370

5. 600 және 6 сандарының қосындысын тан.

а)66; ә)594; б)606

6. 1 санын алу үшін 700-ден қай санды азайту керек? а)701; ә)699; б)70

7. Азайғыш 840, азайтқыш 1. Айырманың мәнін тап.

а) 839; ә) 850; б) 841

8. Санау кезінде 899-дан кейін қай сан тұрады?

а) 888; ә) 900; б) 901

9. Мына сандардан 3-ке аяқталатын ең кіші екі таңбалы санды тап.

а) 23; ә) 33; б) 11

10. Теңдік пен теңсіздік тура болу үшін бос жақшаларға қандай
сандар қою керек:

() + 10 = 19 99-()=90 30 + ()38

а) 9; 2) 90; б) 19

6. Сабақты қорытындылау.

№6 тапсырманы үй жұмысы ретінде беріп, №8 тапсырмаға ұқсас есеп құрастыруға болады. Мұғалім оқушылардан сұрақтарға жауап беруді сұрайды:

- Сабақтың мақсаты қандай болды?

- Сабақтағы тапсырмаларды орындай отырып, біз мақсатымызға жеттік деп айта аламыз ба?

-Сабақта не ұнады?

- Сабақта қандай тапсырма қиын болды?

- Қандай тапсырма жеңіл болды?

- Бүгінгі сабақта орындаған тапсырмаларына баға бер.

Қосымша материал

Адамдар санауды қалай үйренді?

Ерте кезде біздің ата-бабаларымыз санауды білмеген. Алғашқы адамдарға санауды үйрететін жан болмаған. Оларға өмірдің өзі ұстаздың еткен. Алғаш пайда болған адамдар айналасындағы табиғатты бақылай отырып, жекелеген заттарды айыруды үйренген. Олар қасқыр үйірінен тек біреуін, яғни қасқырларды бастаған арланды, ал қүстар тобынан бір құсты, бидай арасынан бір дәнді айыратын халге жетеді. Осылайша олар көп нәрсенің арасынан біреуін бөліп алып, «бір» және «көп» екенін айтатын болған. Жұптасып келетін көптеген нәрселерді (көз, аяқ-қол, қанат) көре келе, «екі» саны туралы түсініктері пайда болған. Алғашқы адам екі үйрек көргенін айтқан кезде, екі көзбен салыстыратын болған. Ал егер көбін көрсе, «көп» деп айтқан. Санауды үйренуге өмір заңдылығы итермеледі. Аңға шыққанда тайпа басшысы аңды қоршауға алу үшін аңшыларды бөліп орналастыруы тиіс болады. Мәселен, екеуі сол жақтан, екеуі оң жақтан, төртеуі артынан, т.с.с. Яғни, тайпа басшысы санай алуы тиіс болатын, ал егер санды білмесе саусағымен көрсеткен. Осылайша, санау аңшылыққа барғанда қажет болған.

Бірнеше ондаған жылдар бұрын археологтар ежелгі адамдар мекен еткен жерді тауып алған. Онда табылған қасқырдың сүйегінде 30 мың жыл бұрын кертіп салынған 55 таңба болған. Сүйектегі белгі он бір топқа бөлініп, әрқайсысына бестен кертпе салынған. Алғашқы бес топ қалғандарынан ұзын сызықпен бөлінген.

Содан бері көп уақыт өтті. Бірақ қазірдің өзінде швейцариялық шаруалар ірімшік шығаратын жерге сүт жөнелткенде, құтылардың сыртына осындай кертпелермен санын белгілейді.

2.Математика

Сабақтың тақырыбы:100 көлеміндегі сандарды ондықтан ауызша және жазбаша қосу және азайту

Сабақтың мақсаты: 1000 көлеміндегі сандардың қосындысы мен айырмасын табу дағдыларын жетілдіру; есептің дұрыстығын тексеру үшін қосу және азайту кезінде сандар арасындағы байланыс туралы білімдерін саналы түрде пайдалануға үйрету.

1. Ұйымдастыру кезеңі.

Психологиялық дайындық. Балалар көздерін жұмып, мұғалім сөзіне мұқият құлақ салады, оның әрбір сөйлемінің соңындағы сөзді хормен дауыстап айтады.

- Сабақта біздің көздеріміз ықыласпен қарайды және бәрін ...көреді.

Құлақтарымыз мұқият тыңдайды және бәрін ... (естиді).

Басымыз өте жақсы ... ойлайды.

2. Тірек білім, білік, дағдыларын белсендіру.

Есептеу, жылдамдықтарын арттыру үшін мынадай тапсырмалар ұсынылады:

- санды 2 санға жіктеп жаз, ол сандардың біреуі берілген.

340 = 100 +  570 = 310 +  100 = 90 + 

231 = 101 +  190 = 150+  440 = 320+ 

- мына сандардың тек бірліктерін ғана қосыңдар:

11 46 42 12 98 63 97

- Мына сандардың тек ондықтарын ғана қосыңдар:

49 25 14 63 61 35 17 29

- Ең кіші санды ата; ең үлкен санды ата; ол сан ең кіші саннан неше артық? Әр санды ондықтар мен бірліктерге жікте.

Көркем жазу минутына мына сандарды өсу ретімен жазу ұсынылады:

920 901 415 798 642 538 126 514

Ауызша есептеу дағдыларын арттыру үшін №1 тапсырма берілген.

«Компьютер» дидактикалық ойыны түрінде ауызша есептетуге болады.

Ойынның мақсаты: оқушылардың есептеу дағдыларын жетілдіру.

Мұғалім ойынның екі нұсқасын ұсынады: а) тақтаға мысалдар тізбегі жазылған, балалар соңғы нәтижесін тауып, алынған жауапты карточкалар арқылы көрсетеді; ә) мұғалім мысалдар тізбегін оқиды, оқушылар ауызша есептеп, жауабын көрсетеді немесе бірнеше адам дауыстап айтады, содан соң тексеріледі.

32 + 8-5 + 7-12 + 6-18 + 50

75-14 + 9-20 + 5 + 26-9 + 20

80-20 + 5-25 + 3-17 + 41-5

3. Өткен материалды қайталау.

№2 және №3-тапсырмаларды орындау кезінде оқушылардың есептеу тәсілдерін түсіндіргені жөн. Бұл тапсырмаларды түсіндіре отырып тақтада орындауға болады немесе өздік жұмыс ретінде беріп, соңынан тексеру керек.

№2 тапсырманы орындамас бұрын амалдарды тексеру ережесін, яғни қосуды азайтумен, азайтуды қосумен тексеруге болатынын еске түсіру. Ол үшін мынадай жалпылама сұрақтар қойылады: «Қосу амалын қандай амалмен тексереміз? Азайту амалын ше? Азайту амалын азайту амалымен тексеруге бола ма?» Содан кейін 3-жаттығу орындалады.

№4 (а) жаттығудың шешуі орындалады. Есепте не белгілі және нені білу керек екені анықталған соң, мұғалім сұраққа бірден жауап беруге бола ма, егер жоқ болса неге, алдымен нені білу керек екенін сұрайды. Қандай амалмен орындалатындығы анықталады. Оқушылар есептің қысқаша жазылуын құрастырып, тақтада шығарады. Содан соң оқушылар №4 (б) жаттығуды орындайды: алдымен тапсырманы толықтырып, оны өз беттерінше шешеді.

№5 жаттығудың бір бөлігі (1 баған) түсіндіріле отырып тақтада ор ындалады. Өздік жұмыс ретінде қалған өрнектерді беруге болады.

№7 жаттығу көбейтудің нақты мағынасын үйретуге дайындық болып табылады. Сондықтан балаларға тағы осындай бірнеше тапсырма беруге болады.

№8 логикалық тапсырманы өз беттерінше орындатуға болады, содан кейін тексеру жүргізіп, моншақтың суретін салуды ұсыну керек. Жауап: 5 қызыл, 15 ақ моншақ.

4. Өздік жұмыс.

Өздік жұмыс ретінде №6 жаттығуды беріп, соңынан тексеруге болады.

5. Сабақты қорытындылау

Сабақтың қорытындысын шығару үшін бірнеше оқушы «бақылаушы» рөлін атқарады. Оларға сыныптың және жеке оқушылардың жұмысына талдау жасау тапсырылады.

Үй жұмысы ретінде №4 (ә) тапсырма беріледі.

Өздік жұмыс ұйымдастыру үшін қосымша материал.

Кестені толтыр:

Сан	Жүздіктер		Ондықтар		Бірліктер		Разрядтық қосылғыштар қосындысы
326		3		2		6		300 + 20 + 6
785
82
548

2.Жаз:

Ең кіші үш таңбалы сан - _ _ _ _ _ _ _

Ең үлкен екі таңбалы сан – _ _ _ _ _ _

Ең үлкен үш таңбалы санның алдында тұрған сан - _ _ _ _ _ _

600 санынан кейінгі сан – _ _ _ _ _ _ _

498 бен 501 сандарының арасында тұрған сандар -_ _ _ _ _ _ _

3. Сандарды салыстыр және таңбаларды қой.
809*908 499*501 709*710

123*132 99*100 815*851

1000 * 999 724 * 742 301 * 310

Қосымша материал

Сандардың аталуы

Адамзат баласы заттарды санап үйренгенге дейін сан мыңдаған жылдар өтті. Оларға сандарды қалай атау керектігін ойластыруға тура келді. «Білімсіз күнің жоқ» ден бекер айтылмаған.

Сандар атауының қалай пайда болғаны жайлы ғалымдар түрлі тайпалар мен халықтардың тілдерін зерделеу барысында білді. Мәселен, Сахалин мен Амур бөктерлерінде тұратын нивх халқында сандар қандай заттарды санайтынына байланысты болады екен. Оларша «екі жұмыртқа», «екі тас», «екі жамылғы», «екі көз» және т.б. тіркестерде сандар атауы әртүрлі. Кейбір негр тайпалары мен Тынық мұхит жағалауында тұратын тайпалар бір санға бірнеше сөз қолданады.

Белгілі бір санды кез келген затқа қолданғанға дейін сан ғасырлар өтті. Осылайша сандарға ортақ атау пайда болған.

Ғалымдардың пайымдауынша, алдымен 1 мен 2 сандары атауға ие болған. Радио мен теледидардан «...Үлкен театр солисі орындайды» деген секілді сездер айтылып жататын. «Солист» сөзі «жалғыз өзі өнер керсететін әнші, музыкант немесе биші» деген ұғымды білдіреді. Ол латынның «солюс» - «бір» деген сөзінен шыққан. Орыстың «солнце» сөзі де «солист» сөзіне ұқсас. Оның мәні мынада: римдіктер 1 санын қалай атауды ойластырғанда, Күн аспанда үнемі жалғыз болатындығына қарап осылай шешкен. Ал 2 санының атауы көп тілдерде қанат, құлақ, көз секілді жұптасып келетін заттармен байланысты. Бірақ 1 және 2 сандарына басқа атау берілген кездер де болған. Кейде оларды «мен» және «сен» сездерімен байланыстырған, кей тілдерде «бір» деген «ер адам», «екі» деген «әйел адам» болып айтылған.

Кейбір тайпаларда біраз уақытқа дейін «бір» және «екі» сандарынан өзгесі болмаған. Олар екіден кейінгінің бәрін «көп» деп атаған. Бірақ кейін басқа сандарды атау қажеттігі туындаған. Кейіннен басқа тайпалар «үш» санын «көп» сөзінің орнына қолдана бастаған. «Ер кезегі үшке дейін», «уәде бергенді үш жыл күтеді» деген сияқты сөздер жиі айтылады. Ертегілердің көбінде «үш» саны кездеседі.

Ал «төрт» саны ертегіде сирек кездеседі.

3. Математика Сабақтың тақырыбы: Мың көлеміндегі натурал сандарды оқу, жазу және салыстыру

Сабақтың мақсаты: үш таңбалы сандар құру, оларды қосу және азайту тәсілдері туралы білімдерін қорытындылау және алған білімдерін таныс жағдайда қолдана білу.

1. Ұйымдастыру кезеңі. Сабақтың мақсатымен таныстыру.

Бүгін сабақта сендер қосу мен азайту амалдарын орындау туралы білімдеріңді қайталайсыңдар. Жетістікке қол жеткізем десең сабақта берілетін барлық тапсырмаларды орындауға тырыс. Сабақ соңында әрқайсыларың өз білім деңгейлеріңді тексеріңдер.

2. Тірек білім, білік, дағдыларын белсендіру.

1. Төменде берілген сандар қатарын қалай тәртіпке келтіруге болады? «Артық» сандар қайсысы және олар неге «артық»?

10, 20, 30, 40, 55, 60. (55 - дөңгелек сан емес)

1, 7, 14, 21, 27. (1 саны 7-ге бөлінбейді)

12, 23, 341, 48, 55, 67, 76. (341 - үш таңбалы)

24,11,13,15,17,19,12. (24 - екі ондық)

2. «Компьютер» дидактикалық ойыны түрінде ауызша есептеу,

Ойының мақсаты: оқушылардың есептеу дағдыларын жетілдіру.

Мұғалім ойынның екі нұсқасын ұсынады: а) тақтада мысалдар

тізбегі берілген, балалар соңғы нәтижені табады және карточкалардың көмегімен жауаптарды көрсетеді; ә) мұғалім мысалдар тізбегін оқиды, балалар ауызша есептеп, жауабын көрсетеді немесе бірнеше бала ауызша жауап береді, сонан кейін тексеру жүргізіледі.

а)450-50 + 2 + 18-40 + 500

ә) 799 +1-300-5-90+10

6)900-800 + 1 + 99-40 + 5

Таза жазу минутын ұйымдастыру үшін 3,4,5 цифрларынан сандардың барлық мүмкін нүсқаларын құрастыруды тапсыру (345, 354,435, 453, 534, 543).

- Ең кіші санды ата.

- Ең үлкен санды ата.

- 3 жүздік және т.б. болатын сандарды ата.

№1, №7 тапсырмаларды топпен немесе жұппенен орындауға болады.

3. Өткен материалдармен жұмыс.

№2 тапсырманы орындамас бұрын сұрақ-жауап жұмысын жүргізу керек:

- Қосу (азайту) кезінде сандар қалай аталады?

- Қосу (азайту) нәтижесі қалай аталады? Дайындығы төмен балаларға тірек сызба ұсыну керек: Қосылғыш + қосылғыш = қосындының мәні. Азайғыш - азайтқыш = айырманың мәні.

№2 тапсырманы балалар оқулықта берілген үлгі бойынша

орындайды, оны тақтада түсіндіре отырып жасауға болады.

№3 және №4 тапсырмалар қосу және азайтуды тексеру амалдары туралы білімдерін қайталауға бағытталған. №3 тапсырма ауызша орындалады. №4 жаттығуды уақыт бойынша шығаруға болады.

№5 (а) тапсырманы оқушылар өз беттерінше орындайды, соңынан тексеріледі. №5 (ә) тапсырманы есеп шарттарын жан-жақты талдаудан бастаған жөн.

- Тапсырма не туралы? Қандай оқулықтар туралы? Қазақ тілі, математика оқулықтары туралы не білеміз? Дүниетану оқулығы нешеу болды? Шартын жазуды сызба немесе қысқаша жазба түрінде орындауға болады.

Ана тілі- 89 о.

Математика- 112 о.

Дүниетану- ? о.

Тапсырмаларды түрлі тәсілдермен орындаған жөн.

№7 тапсырмада кесте бойынша түрлі өрнектер құруға болады.

Мысалы:

(700+ 30)+ 60 (700 + 30) + (600 - 20)

(700 + 30) + (360 - 80) (700 + 30) + 150

Сыныпта осы кестелерді пайдалана отырып, бірнеше тапсырма

орындауға болады, ал қалған өрнектерді балалар үйде құрастырып, шешуі керек.

№8 логикалық тапсырма ауызша орындалады.

4. Үй тапсырмасы. №7 кесте бойынша түрлі өрнектер

құрып, балалар №8 тапсырмаға ұқсас тапсырма құруы тиіс.

5. Сабақты қорытындылау.

- Сабақтың мақсаты қандай болды? Сабақтың мақсатына жеттіңдер ме? Сабақта не қиындық келтірді? Не жеңіл болды? Өткен тақырыпты дұрыс қайталау үшін өз достарыңа қандай тансырманы ұсынасыңдар? Жұмыстарыңды өз беттеріңше бағалаңдар.

4.Математика

Сабақтың тақырыбы:Үш таңбалы сандарды ауызша қосу және азайту тәсілдері

1. Ұйымдастыру кезеңі. Сабақтың мақсатымен таныстыру.

2. Тірек білім, білік, дағдыларын белсендіру.

№ 1. Амалдарды жазылу ретімен орында

2. «Компьютер» дидактикалық ойыны түрінде ауызша есептеу,

Ойының мақсаты: оқушылардың есептеу дағдыларын жетілдіру.

Мұғалім ойынның екі нұсқасын ұсынады: а) тақтада мысалдар

360-200 620+50 309+5 320+600 310-70 426+8

570-400 780-60 607-4

тапсырмаларды топпен немесе жұппен орындауға болады.

3. Өткен материалдармен жұмыс.

№3 тапсырманы орындамас бұрын сұрақ-жауап жұмысын жүргізу керек:

№4 тапсырманы балалар оқулықта берілген үлгі бойынша

орындайды, оны тақтада түсіндіре отырып жасауға болады.

№5 (1) тапсырманы оқушылар өз беттерінше орындайды, соңынан тексеріледі. №5 (2) тапсырманы есеп шарттарын жан-жақты талдаудан бастаған жөн.

Тапсырмаларды түрлі тәсілдермен орындаған жөн.

№7 тапсырмада кесте бойынша түрлі өрнектер құруға болады.

Мысалы:

(700+ 30)+ 60 (700 + 30) + (600 - 20)

(700 + 30) + (360 - 80) (700 + 30) + 150

Сыныпта осы кестелерді пайдалана отырып, бірнеше тапсырма

орындауға болады, ал қалған өрнектерді балалар үйде құрастырып, шешуі керек.

№8 логикалық тапсырма ауызша орындалады.

4. Үй тапсырмасы. №7 кесте бойынша түрлі өрнектер

құрып, балалар №8 тапсырмаға ұқсас тапсырма құруы тиіс.

5. Сабақты қорытындылау.

5.Математика

Сабақтың тақырыбы:Қосу мен азайтудың арасындағы байланыс. Қосу мен азайту амалдарын орындау ретінің ережелері

1. Ұйымдастыру кезеңі. Сабақтың мақсатымен таныстыру.

2. Тірек білім, білік, дағдыларын белсендіру.

10, 20, 30, 40, 55, 60. (55 - дөңгелек сан емес)

2. «Компьютер» дидактикалық ойыны түрінде ауызша есептеу,

Ойының мақсаты: оқушылардың есептеу дағдыларын жетілдіру.

Мұғалім ойынның екі нұсқасын ұсынады: а) тақтада мысалдар

а)450-50 + 2 + 18-40 + 500 ә) 799 +1-300-5-90+10 6)900-800 + 1 + 99-40 + 5

3 жүздік және т.б. болатын сандарды ата.

№1, №7 тапсырмаларды топпен немесе жүннен орындауға болады.

3. Өткен материалдармен жұмыс.

№3 тапсырманы орындамас бұрын сұрақ-жауап жұмысын жүргізу керек:

- Қосу (азайту) кезінде сандар қалай аталады?

№3 Жақшаларды қойып, амалдар ретін көрсет оны тақтада түсіндіре отырып жасауға болады.

. №5 Есепті шығар және кері есеп құрастыр. уақыт бойынша шығаруға болады.

Тапсырмаларды түрлі тәсілдермен орындаған жөн.

№7 тапсырмада кесте бойынша түрлі өрнектер құруға болады.

Мысалы:

(700+ 30)+ 60 (700 + 30) + (600 - 20)

(700 + 30) + (360 - 80) (700 + 30) + 150

Сыныпта осы кестелерді пайдалана отырып, бірнеше тапсырма

орындауға болады, ал қалған өрнектерді балалар үйде құрастырып, шешуі керек.

4. Үй тапсырмасы №9және №10

5. Сабақты қорытындылау.

6. математика

7.Математика Сабақтың тақырыбы: Теңдеулер құру және оларды шешу

Сабақтың мақсаты: оқушылардың теңдіктер мен теңсіздіктер туралы білімдерін нақтылау; қосу және азайту қосу және азайту компоненттерінің өзара байланысы туралы білімі негізінде теңдеулерді шешу дағдыларын жетілдіру.

1.Ұйымдастыру кезеңі.

Саған есеп үйреткен,

Пәнге қара құрметпен.

Сандарды тура табатын,

Қиын, әрі қызықты

Математика болатын!

2.Тірек білім, білік, дағдыларын белсендіру.

№1 тапсырма ауызша есептеуді ұйымдастыруға арналған. «Тапқыштар» ойынын өткізуге болады. Ойынның мақсаты: 100 көлемінде ауызша есептеу дағдыларын жетілдіру.

Сабақтың тақырыбын табамыз:

е	48 + 9	с	80-47
Ң	164-8	3	162 - 95
Д	100-5	т	160 + 40
к	58+10	і	53 + 35
У	70 + 67

200	57	156	33	88	67	95	88	68

200	57	156	95	57	137

Баланың бақылау, салыстыру, талдау, жинақтау жүргізу, қорытындылау, бастыны табу, тұжырым жасай алу дағдыларын қалынптастыруға бағытталған жаттығу жүргізуге болады.

G, Q, S - «ғажайып» цифрлар.

Егер G Q, онда Q ... G.

Егер Q = S, онда S ... Q. Егер G Q, онда Q ... G Егер S G, G Q, ондаS…Q

Егер Q = S, S G, онда Q…G

Ауызша жаттығуға №1 тапсырманы беруге болады.

3.Бекіту.

Тақтада жазылған өрнектерді қандай топтарға бөлуге болады?

320 + 40 = 470 - 110 35 - 15

22 87 - 67

415 = 400 + 15

17 872 - 864 47

274 + X = 594

200 + 3 = 3 + 200

524 - X = 244

X - 251 = 522

Теңдеудің теңдік пен теңсіздіктен қандай айырмашылығы бар?

№2 тапсырма бойынша оқушылар теңдеу құрастырып, оны шешеді. 1-ші және 3-бағандарды тақтада орындатқан дұрыс.

Теңдік, теңсіздік туралы білімдерін қайталау үшін №4 тапсырма орындалады. Бұл тапсырманы уақыт бойынша жүргізуге болады.

№3 және №5 тапсырмалар мұғалімнің басшылығымен орындалады.

4. Өздік жұмыс.

№ 6 (а) тапсырма өздік жұмыс ретінде беріледі. Мұғалім есептің шешуін өрнек түрінде жазуды тапсырады. №6 (ә) тапсырманы балалар өз беттерінше орындап, соңынан тексеріледі.

№7 тапсырма көбейту және бөлу тақырыбымен танысуға даярлық ретінде жүргізіледі. Тапсырманың шартын бейнелейтін сурет орындаған жөн.

№8 логикалық тапсырма «бәрі» және «кейбірі» сөздерінің қолданылуымен таныстырады.

5. Сабақты қорытындылау.

Мұғалім сабаққа дұрыс қатыспаған оқушыға бүгінгі сабаққа мына жоспар бойынша талдау жасатады:

а) Сабақтың тақырыбы

ә) Тақырыпты қайталауға қандай тапсырмалар көмектесті?

б) Балалардан кім белсенді болды және дұрыс жауап берді?

в) Қай бала сабақ жүргізуге кедергі келтірді?

г) Кім жауап беруде қиналды?

6. Үй тапсырмасы.

Мұғалім өз қалауы бойынша №2 (2-ші және 4-бағандар) немесе №6 (ә) тапсырманы үйге береді. Шешуін сабақта талқылауға болады.

Қосымша материал

Математикада ең алғаш пайда болғаны «кем», «артық», «сонша» түсініктері болды. Егер бір тайпа ұстаған балықтарын басқа тайпаның адамдары тастан жасаған пышақтарға айырбастаса, оларды санап жатпайтын. Бар болғаны әр балықтың тұсына бір пышақтан қоятын болған. Ауыл шаруашылығымен табысты түрде айналысу үшін арифметикалық білім қажет болды. Күндерді санамайынша егістікке дәнді қашан егу керек, малдың төлдеуін қашан күту керектігін анықтау қиын болды. Отарда неше қой барын, қоймаға қанша қап бидай жиналғанын білуу қажеттілігі туындады.

Міне, сондықтан да осыдан сегіз мың жылдан астам уақыт бұрын ежелгі бақташылар әрбір қой басына арнап саз балшықтан бір-бір кружкадан жасаған. Қораға кіргізген кезде қойды түгендеу үшін бір қой кірген сайын бір кружканы жанына қойып отырған. Осылай қойды түгендеген соң көңілі орнына түсіп, ұйықтауға жататын. Оның отарында қоймен қатар сиырлар да, ешкілер де болған. Сондықтан оған саз балшықтан басқа да фигуралар жасауға тура келген. Ал диқандар балшықтан соғылған фигуралардың көмегімен жиналған астықтың, алынған зәйтүн майының, т.б. есебін жүргізіп отырған. Бақташы егер қой төлдесе, кружкаларына жаңадан кружкалар жасап қосқан, ал қойдың біразы етке сойылса, сонша кружканы алып тастап отырған. Санауды білмесе де ежелгі адамдар арифметикамен айналысқан.

8.Математика

Сабақтың тақырыбы:2-ге,3-ке,4-ке көбейтудің және бөлудің кестелік жағдайлары

Сабақтың мақсаты: балаларды көбейту амалымен және

бейту кезінде компоненттердің аталуымен таныстыру;

көбейту амалының нақты мән-мағынасы туралы білімдерін қалыптастыру, есептеу дағдыларын жетілдіру.

1. Психологиялық дайындық.
- Табиғатта күн сәулесі бар. Ол жер бетіне жарық шашып, тіршілік береді. Күнді өзіміз жасап көрейік. Көздеріңді жұмып, жүректеріңде кішкентай жұлдызша бар деп сезініңдер. Оған оймен жақындық сезімін әкелетін күн сәулесін бағыттайық. Жұлдызша үлкейіп барады. Сәулені бейбітшілікке бағыттайық. Жұлдызша тағы үлкейді. Сәулені қайырымдылыққа бағыттаймыз, ол одан әрі үлкейе түсті. Мен сәулені денсаулық, қуаныш, жылу, жарық, нәзіктік, мейірімділік жұлдызшаларына бағыттаймын. Енді жұлдызша күн сияқты үлкен болды. Ол бәріне-бәріне жылу береді (қолды екі жаққа жайып, бейнелеп көрсету).

2. Тірек білім, білік, дағдыларын белсендіру.

Ауызша есеп ретінде алдыңғы сабақтардағыға ұқсас тапсыр - маларды енгізу.

«Математикалық эстафета» ойыны. Ойынның мақсаты есептеу дағдыларын арттыру.

Үш бет қағазға әр қатардағы бала санына сәйкес көбейту мен бөлудің өтілген жағдайларына мысалдар жазылады. Балалар артқы партадан бастап, жауаптары жазылған беттерді алдындағы балаларға береді. Тез және қатесіз шығарған қатар жеңеді.

Бірдей қосылғыштар қосындысын табуға арналған тапсыр ма. Тақтаға мысалдар жазылады:

7+7+7 + 7; 6+6+6+6+6; 4+4+4; 3+3+3+3+3

«Біз шешкен мысал несімен қызықты, қандай қосылғыштардың қосындысын табамыз? Мұнда қанша қосылғышты табамыз? Жетіні неше рет алдық?»

Қалған мысалдармен де осылай жұмыс жүргізу керек. Шешілген мысалдарға қайта оралып, мұғалім сұрақ қояды: «28 санын бірдей қандай қосылғыштар қосындысы түрінде алуға болады?» және т.б.

Ауызша жаттығулар:

- 0-ден 20-ға дейін екіден, 3-тен 30-ға дейін үштен, 4-тен 40-қа

дейін төрттен тура және кері санаңдар.

- Жәшікте 4 доп бар. Екі, үш, бес жәшікте неше доп бар?

Қалай есептедіңдер?

- Өрнектің мәнін табыңдар. Олар несімен ұқсас? (екі өрнектегі

ірдей 4 косылғышты қосады) 21+ 21+21+21; 8+8 +8 +8.

- Мұнда неше қарындаш барын санаңдар (немесе басқа заттар).6 данадан 6 қорап салынған.

- 1 пакетте 8 алма бар. 7 пакетте неше алма бар? Балалар алдымен ауызша есептейді, кейбірі шатасады, сол кезде мұғалім

тақтаға жазуды сұрайды. Бұлайша жазып тұру ыңғайсыз және көп уақыт алатынын ұғындыру қажет.

3. Жаңа білімді енгізу.

Мұғалім балаларға «сонша алдым» сөзінің мағынасын түсіндіреді. «Мен 2 текше алдым және оны үстелге қойдым, мен тағы 2 текше алдым да, сол үстелге қойдым. Мен 2 текшеден неше рет алдым? Мен 2 текшеден неше рет үстелге қойдым. Өмірбек, үстелге тағы 2 текше қой. Бізде үстел үстінде 2 текшеден нешеуі жатыр? Енді мен текшелерді екі-екіден балаларға таратамын. Текшені неше бала алады?»

Мұнан кейін оқушылар жаңа арифметикалық амал - көбейту және көбейту кезіндегі компоненттердің аталуымен танысады (№1 тапсырма).

4. Бекіту.

Бекіту үшін тақтада №2 және №3 тапсырмалар орындалады.

5. Өткен материалмен жұмыс.

№4 (а, ә) тапсырмаларын мұғалімнің басшылығымен ұжыммен орындау.

6. Өздік жұмыс.

Өздік жұмыс ретінде №5 (1-ші және 2-бағандар) және №6 тапсырмалар ұсынылады.

Оқулықта осы сабақтан бастап «Танграм» («Құрастыру») ойыны ұсынылады. Балалар үйден алдын ала осы ойынға арнап қатырмақағаздан фигуралар дайындап алуы қажет. Бұл фигураларды оқулық мұқабасына жапсырылған хатқалтаға салуға болады.

7.Сабақты қорытындылау.

Мұғалім алдыңғы сабақтардағыдай қорытынды жүргізе алады.

Үйге №5 (3-ші және 4-бағандар) және №7 тапсырмалар беріледі. Келесі сабаққа қағаздан 2 жолақ әзірлеп келу: бірінің ұзындыры 9 см, екіншісі 4 см.

9-сабақ.Математика

Сабақтың тақырыбы: 2-ге,3-ке, 4-ке көбейтудің және бөлудің кестелік жағдайлары

Сабақтың мақсаты: көбейту амалының нақты мән-мағынасы туралы білім қалыптастыру; математикалық есептердің жаңа түрлерімен таныстыру.

1. Ұйымдастыру кезеңі.

- Қане, достым, сабаққа дайынсың ба?

Кітап, дәптер, қаламың бәрі бар ма?

2. Тірек білім, білік, дағдыларын пайдалану алдыңғы
сабақтарыдай жүргізіледі. №1 және №7 тапсырмаларды ауызша орындауға болады.

№8 логикалық тапсырманы шешу кезінде жолақтардың көмегімен шешімін көрсетуге болады.

3. Жаңа материалмен танысу.
Көбейту түсінігін қалыптастыру, компоненттер атауы мен

амал нәтижесін меңгеру, оқу, жазу және нәтижені құрау бойынша жұмыс жалғасады.

Иллюстрацияларға, практикалық амалдарға сүйене отырып жазу жұмыстары орындалады. Бірдей қосылғыштарды қосуды көбейтумен алмастырамыз. Әрбір оқушы жазғанын оқып, ондағы әрбір сан нені білдіретінін түсіндіруі керек:

Бірінші көбейткіш - көбейтілетін сан (қаншадан алды).
Екінші көбейткіш - көбейтетін сан (неше рет алды).
Нәтиже - барлығы неше болғаны.

Есеп құрастырылады: оның шарты мен сұрағы жазылады. Жай жұмыс дәптерге қысқаша жазуға немесе сызба сурет салуға болады:

Мысалы:

3 • 3 = 9

Оқушылар мұғалімнің басшылырымен №2 (а-в) есепті шығарады. Есептің шешімін дұрыс жазуға, математикалық терминологияны (бірінші көбейткіш, екінші көбейткіш, нәтиже)| пайдалануға көңіл бөлген жөн.

4. Бекіту.

№3 (1 және 2-бағандар) тапсырмада көбейту мысалдарын, қосу амалдарымен ауыстыра отырып орындау тапсырылады.

5.Өткен тақырыппен жұмыс.

№4 және №5 тапсырмаларды оқушылар өздігінен орындап, соңынан тексеріледі. №6 тапсырма оқушыларды бөлудің нақты мәнімен таныстыруға бағытталады.

6.Сабақты қорытындылау.

- Сабақтың мақсаты не болды?

- Мақсатымызға жеттік деп айта аламыз ба?

- Сабақта не ұнады?

- Сабақта қай тапсырма көбірек қиындық туғызды?

- Қай тапсырма ең жеңіл болды?

- Сабақтағы өз жұмыстарыңды бағалап, өздеріңе баға қойыңдар.

Үй жұмысына №3 (З-баған) тапсырма ұсынылады және үй жұмысының шығармашылық деңгейі: көбейту амалымен шешілетін есептер құрастыру.

10-сабақ Математика Сабақтың тақырыбы: Әріпті және сандық өрнектерді құру және олардыңмәндерін табу Теңдік,Теңсіздік

1.Ұйымдастыру кезеңі.

Саған есеп үйреткен,

Пәнге қара құрметпен.

Сандарды тура табатын,

Қиын, әрі қызықты

Математика болатын!

2.Тірек білім, білік, дағдыларын белсендіру.

Сабақтың тақырыбын табамыз:

е	48 + 9	с	80-47
Ң	164-8	3	162 - 95
Д	100-5	т	160 + 40
к	58+10	і	53 + 35
У	70 + 67

200	57	156	33	88	67	95	88	68

200	57	156	95	57	137

G, Q, S - «ғажайып» цифрлар.

Егер G Q, онда Q ... G.

Егер Q = S, онда S ... Q. Егер G Q, онда Q ... G Егер S G, G Q, ондаS…Q

Егер Q = S, S G, онда Q…G

Ауызша жаттығуға №1 тапсырманы беруге болады.

3.Бекіту.

Тақтада жазылған өрнектерді қандай топтарға бөлуге болады?

320 + 40 = 470 - 110 35 - 15

22 87 - 67

415 = 400 + 15

17 872 - 864 47

274 + X = 594

200 + 3 = 3 + 200

524 - X = 244

X - 251 = 522

Теңдеудің теңдік пен теңсіздіктен қандай айырмашылығы бар?

№2 тапсырма бойынша оқушылар теңдеу құрастырып, оны шешеді. 1-ші және 3-бағандарды тақтада орындатқан дұрыс.

№3 және №5 тапсырмалар мұғалімнің басшылығымен орындалады.

4. Өздік жұмыс.

№8 логикалық тапсырма «бәрі» және «кейбірі» сөздерінің қолданылуымен таныстырады.

5. Сабақты қорытындылау.

Мұғалім сабаққа дұрыс қатыспаған оқушыға бүгінгі сабаққа мына жоспар бойынша талдау жасатады:

а) Сабақтың тақырыбы

ә) Тақырыпты қайталауға қандай тапсырмалар көмектесті?

б) Балалардан кім белсенді болды және дұрыс жауап берді?

в) Қай бала сабақ жүргізуге кедергі келтірді?

г) Кім жауап беруде қиналды?

6. Үй тапсырмасы.

Қосымша материал

14.Математика 3-сынып

Сабақтың тақырыбы: Оқушылардың білім, білік, дағдыларын тексеру

Сабақтың мақсаты: 1000 көлемінде есеп жүргізу, ауызша және жазбаша есептеу, өрнектерді салыстыру, құрама есептерді шешу, теңдеу шешу дағдыларын тексеру.

Бұл сабақ баланың 2-сыныпта өткен материал бойынша білім, білік, дағдыларын тексеруге арналған. Тексеруі үшін балаларға 2-сыныпты қорытындылауда жүргізілгендей бақылау жұмысын ұсыну қажет. Оның қорытындысын 2-сыныптағы бақылау қорытындысымен салыстыру мұғалімге өткенді қайталаудың тиімділігі қандай болды, қай материал жеткіліксіз игерілді, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу керектігін тұжырымдауға көмектеседі.

Бақылау жұмысы

Есепте

821 - 793 321 + 564 280 + 20-40

1000-547 786 + 127 790 -130 + 70)

Есепте.

842 - 329 213 +524 1000-325

356 + 478 570 + 30-20 620 - (180 + 20)

Есепті шығар:

Дүкенде 390 велосипед бар. Оның 140-ы ерлерге, 100-і әйелдерге, ал қалғандары балаларға арналған. Қоймада балаларға арналған неше велосипед бар?

2. Есепті шығар:

Театр кассасында үш күн ішінде 490 билет сатылды. Бірінші күні 150 билет, екінші күні 140 билет сатылды. Үшінші күні неше билет сатылды?

3.Теңдеуді шеш:

800-х=240+160

Х-300=260+50

3.Теңдеуді шеш:

Х-200=480+50

800-х=1000-300

4. Қабырғары 2 см және 7 см болатын тіктөрбұрыш сал, периметрін тап.

4. Қабырғары 4 см және 8 см болатын тіктөрбұрыш сал, периметрін тап.

5.Баған түрінде шығар:

275+468 1000-137

394+555 1000-456

5.Баған түрінде шығар:

215+648 1000-713

345+655 1000-645

6.Дүкенде алма, алмұрт, жүзім

әкелінді. Алма 250 кг, жүзім 430 кг. Алма мен алмұртты қосқанда қанша болса, сонша жүзім әкелінді. Сонда

дүкенде қанша килограмм алмұрт

әкелінді?

6.Вафли мен прәникті қосқанда қанша болса, сонша печенье дайындалды. Вафли 120 кг, печенье 310 кг. Сонда қанша килограмм прәндік дайындалды?

. Қатемен жұмыс. Білімдерін пысықтау

Сабақтың мақсаты: бақылау жұмысында жіберілген қателерді талдау; «1000 көлеміндегі қосу және азайту» тақырыбы бойынша алған білім, білік, дағдыларын жетілдіру.

Сабақ мұғалімнің қалауы бойынша бақылау жұмысында жіберілген қателерді есепке ала отырып құрылады. №1,7,8 тапсырмалар ауызша жұмыс және өздік жұмыс ретінде беріледі. №2,3,4 тапсырмаларды мұғалімнің жетекшілігімен немесе өз беттерінше орындайды.

№5, 6 тапсырмаларды орындағанда бақылау жұмысында тапсырманың шешуін дұрыс таппаған балаларды тақтаға шығаруға болады.

Үйге әр оқушының жіберген қателеріне қарай жеке тапсырмалар беріледі. Сонымен қатар «Құрастыру» ойыны дайындалады. Келесі сабақты қараңыз.

18 - 19-сабақтар. 1-ді санға

көбейту бөлу

Сабақтың мақсаты: оқушыларды 1 санын кебейту және бөлу ережесімен таныстыру және оны есептеу барысында қолдануға үйрету; қысқаша жазу және сызбалар бойынша есеп құрастыруды және шешуді үйрету.

1.Ұйымдастыру кезеңі.

2. Тірек білім, білік, дағдыларын белсендіру.

Балалардың зейінін және логикалық ойлау қабілеттерін дамыту үшін сұрақтар қойылады:

• Қоратап 6 бөлік бар. Әр бөлікке 1 жеміс сыяды. Сонда бөліктерге 2 қияр мен 4 алма салуға бола ма?

• Қоянның үйінен құдыққа дейінгі қашықтық 30 метр. Бір шелек су әкелу үшін неше қашықтық жүріп өту керек?

• Сенбіден соң үш күн өткеннен кейін аптаның қай күні болады?

• Тәрелкеде 5 кәмпит бар. Бес баланың әрқайсысына бір кәмпиттен таратылды. Тәрелкеде бір кәмпит қалды, сонда бұлқалай болды?

• Емен ағашының үлкен екі бұтағы ғана қалған. Бұл бұтақтардың әрқайсысында кішкентай екі бұтақшадан бар. Кішкентай бұтақшалардың әрбірінде үш алмұрттан бар. Ағашта барлығы неше алмұрт бар?

• Әли орындықта отыр. Оның сол жағында ит, мысық және торғай, ал оң жағында инелік, көбелек және шыбын жүр. Қай жағында жануарлар көп?

Өткен тақырып бойынша есеп шығару дағдыларын бекітуді математикалық диктант түрінде жүргізуге болады:

• Екі дөңгелекті үш велосипедте барлығы неше дөңгелек бар?

• Саябақта төрт қатардың әрқайсысына 5 тал аққайың отырғызылды. Барлығы неше аққайың отырғызылды?

• Жейдйде 6 түйме бар. Осындай екі жейдеде барлығы неше түйме болады?

• Жейдеде 6 түйме бар, ал көйлекте 2 түйме кем. Көйлекте неше түйме бар?

3.Жаңа материалды түсіндіру.

Жаңа материалды түсіндіруді тақтада көбейтудің нақты мәнін қарастырудан бастау қажет. Мұғалім мысалдарды қосылғыштармен ауыстырып жазуды ұсынады:
1 • 3 = 1 • 9 = 4• 1= 2 • 1 =

«1 саны косылғыш түрінде неше рет алынады? (Екінші көбейткіште неше бірлік болса сонша рет). Яғни, көбейтіндінің мәнінде қандай сан болады? (Көбейтіндіде ылғи да екінші
көбейткішке тең жауап болады). Бөлуді түсіндіру көбейту мен

бөлу амалдарының өзара байланысы туралы білімдеріне сүйене отырып жүргізіледі. Осыдан соң оқушылар 1 санымен бөлу және көбейту жағдайын қарастырады және қорытынды жасайды (№1 тапсырма). «1 санымен көбейту және бөлуге көбейту кестесін құрастыру керек пе?» деген сұраққа жауап береді. Егер болмаса, неге?

4.Бекіту.

Бастапқы бекіту үшін №2, №3 тапсырмаларды түсіндіре отырып орындау ұсынылады.

5.Өткен тақырып бойынша жұмыс.

№5 (а) тапсырманың есебіне толық талдау жасап, шешу жоспарын құрғаннан кейін ауызша орындайды. №5 (ә) тапсырмасы тақтада орындалады.

№7 тапсырманы орындау кезінде (1 шаршы) мұғалім «Сиқырлы шаршыны» толтыру алгоритмін түсіндіреді: 1) толық толтырылғанна бастау керек; 2) қосылғыштардың қосындысын табу; 3) 2 қосылғышы бар бағанды табылған мәнмен тең болатындай санмен толықтыру; 4) қалған торларды толтыру.

6. Өздік жұмыс ретінде №4 тапсырма беріледі.

7. Сабақты қорытындылау.

№6 және №7 тапсырмалар (2, 3-ші шаршылар) үйге беріледі. «Сиқырлы шаршы» құрастыру тапсырылады.

19 - сабақ мұғалімнің қалауына қарай жүргізіледі. Ауызша есепке №1-ші және №2 тапсырмалар арналған. №7 тапсырманы орындау барысында оқушылар есептеудің ең қарапайым тәсілін табу үшін соңғы сандарды топтастырып, дөңгелек ондықтар (жүздіктер) құруы қажет. Қалған тапсырмалар; алдыңғы сабақтарға ұқсас орындалады.

18 сабақ. Математика 3-сынып

Сабақтың тақырыбы:. Санды 0-ге және 1-ге көбейту 18-

Сабақтың мақсаты: оқушыларды 0 санымен көбейтудің ережелерімен таныстыру; санды 0-ге бөлудің мүмкін еместігі туралы білімдерін қалыптастыру және бұл ережелерді есептеу кезінде қолдана білу; құрама есептерді шығаруға үйрету.

Ұйымдастыру кезеңі.
Тірек білім, білік, дағдыларын белсендіру.

№6 тапсырманы негізге ала отырып, ауызша есепте

жұмысын ұйымдастыруға болады. Жоғарғы жолдағы санды алу үшін оқушыларға үш қосылғышты таңдау қажет болады. Алдыңғы сабақтарда келтірілген дидактикалық ойындарды қолдануға болады.

«Иә-жоқ» математикалық диктанты ұсынылады. Егер оқушылар келіссе, «+» таңбасын, келіспесе «-» таңбасын қояды.

• 7 мен 1 сандарының көбейтіндісі 7-ге тең.

• 21:1 = 22

• 3 пен 1-дің бөліндісі 3-ке тең.

• 2 мен 3 сандарының көбейтіндісі 5-ке тең.

• 4-ті 4 есе арттырсаң, 8-ге тең.

• 1-ді 5-ке көбейтсе, 5 болады.

• Егер санды 1-ге бөлсе, сол санның өзі шығады.

• Егер санды 1-ге көбейтсе, сол санның өзі шығады.

3. Жаңа сабақ.
Мұғалім ертегі арқылы жаңа сабақты түсіндіреді: «Бір

патшалықта сандар мемлекетінде математика оқулықтары ауданында сандар өмір сүріпті. Олардың аттары: Бір, Екі, Үш, Төрт, Бес, Алты, Жеті, Сегіз, Тоғыз болыпты. Олар ағайындылар деп есептелді, өйткені олар бір қаламмен жазылатын. Сандар патшалығында мынадай сөз тарапты: «Нөл жалғыз емес екен, оның жанында Крест деген қызметшісі бар екен». Нөл Сандар патшалығына келіп, мынадай бұйрық беріпті: «Мен енді сендердің патшаларың боламын, ал бәрің менің қол астымдағы малайларым боласыңдар. Ал маған бағынбағандарыңды жойып жіберемін». Сандардың оған бағынғысы келмей, бірінші болып ашуланды: «Сенің бізді малай ететін қандай құқығың бар?» «А, солай ма? Тоқтап тұр, бәлем!» Тоғыз жаққа қарай Кресті қойып еді, ол жоғалып кетті. Балалар сендер қалай ойлайсыңдар, Тоғыз неге жоғалып кетті?»

Содан кейін мұғалім №1 тапсырманы орындатады, көбейтінділерді қосумен алмастырады. Оқушылардың қорытындыны өздері жасауына мүмкіндік беру керек.

4.Бекіту.

Бекіту жұмысы үшін балалар №2, №3 және №4 тансырмаларды түсіндіре отырып орындайды.

5. Өтілген материал бойынша жұмыс

Содан кейін оқушылар мұғалімнің басшылығымен №5 (а) тапсырмаға талдау жүргізеді, шығару жоспарын құрады:

1) Неше айран әкелінгенін білу керек, ол үшін сүттің мөлшерін литрге кеміту керек;

2) Неше кілегей әкелінгенін білу үшін, сүттің мөлшерін 40 литрге кеміту керек:

3) Неше литр сүт, айран және кілегей әкелінгенін біле отырып, барлығы неше литр болатынын анықтауға болады, бұл үшін сүт мөлшерін айранның және кілегейдің табылған мөлшеріне қосу керек.

№5 (ә) тапсырманы оқушылар өз беттерінше шығарады, соңынан тексереді.

№8 логикалық тапсырманы балалар кестеге сүйене отырып орындайды. Алынған сандар - 33, 32, 39, 23, 22, 29, 93, 92, 99.

Ондықтар	3	2	9
Бірліктер	3	2	9
3	+	+	+
2	+	+	+
9	+	+	+

6.Сабақты қорытындылау.

Сабақты қорытындылау кезінде төмендегідей сұрақтар қойылады:

Сабақтағы негізгі нәрсе не?

- Сабақта не қызықты болды?

- Қандай жаттығулар орындау кезінде қиындық туғызды?

- Не жеңіл болды?

Үйге тапсырманы деңгейлеп беруге болады:

1-деңгей (міндетті) №7;

2-деңгей (шығармашылық) «Көбейту және бөлулер елінде еш нәрсені өзгерте алмаған Бір саны туралы ертегі құрастыр»

алдыңғы сабақтарға ұқсас құрылады. №8 логикалық тапсырманы оқушылар кестенің көмегімен шеше алады

	Нұргүл	Айнұр	Әсем
Сары көйлек	-	-	+
Көк көйлек	-	+	-
Қызғылт көйлек	+	-	-

Балаларға талқылауды қосарлы анықтамадан бастау қажет тігін түсіндіру керек:

«Айнұр киген көйлек сары да емес, қызғылт та емес, яғни ол көк көйлекте болды. Нұргүл сары немесе қызғылт көйлек киюі мүмкін, бірақ ол сары көйлек кимегені айтылды, яғни Нұргүлдің көйлегі қызғылт. Сонда Әсемдікі сары көйлек».

Қосымша материал

Римнің сандық жүйесінде ноль болмаған. Оны үнділік математиктер біздің заманымызға дейін шамамен 600 жылы енгізген. Бізге таныс «минус» және «плюс» таңбалары алғаш рет чех математигі Яп Видманның 1489 жылы жарық көрген «Алгебра ережелері» оқулығында пайда болды. Бұған дейін қосу және азайту амалдары латынның «PLUS» және «MINUS» деген бас әріптерімен белгіленді.

Математика 3-сынып

Сабақтың тақырыбы:. 2-ге көбейту және бөлу кестесін құрастыру.

2-ге көбейту және бөлу кестесін пысықтау

Сабақтың мақсаты: практикалық амалдарды қолдана отырып 2 санын көбейту және бөлу кестесін құрастыру; есептерді шешу барысында кестені пайдалана білу дағдыларын дамыту

1. Тірек білімдерін белсендіру.

Екі-екіден 20-ра дейін тура және кері бағытта санаңдар.

Көбейту амалын қолдана отырып көбейтіндінің мәнін табыңдар.

4-2 7-2 9-2 5-2

Өзара байланысты өрнектер төрттігі құрастырылады. Компоненттердің байланысы мен көбейту және бөлу амалдарының нәтижелерін дауыстап айтады.

2. Жаңа тқырыппен таныстыру.

Оқулықтағы №1 тапсырма орындалады. Балаларга үнемі бірдей қосылғыштарды қоса отырып, көбейтуді орындау ыңғайлы еместігі түсіндіріледі. Сондыңтан көбейту кестесін және бөлудің тиісті жағдайларын құрастырып, жаттап алу қажет. Оқулықтағы кестені құрастыру кезіндегі тұжырымдарды оқу керек. Балалардан не үшін бірден 4 баған құрылатыны сұралады. Алдымен бірінші баған қалай құрылғанына назар аударылады. Балалар көбейтіндінің мәнін қалай тез табуға болатынын айтады. Содан кейін екінші бағанды құру үшін бірдей қосылғыштарды қосу міндетті емес, көбейтудің ауыстырымдылық қасиетін пайдалана отырып, бірінші баған нәтижелерін пайдалануға болатыны жөнінде қорытынды жасалады. Үшінші және төртінші бағанды құруда сандардың түспен берілуі мен көбейту және бөлу амалдарының өзара байланысы туралы жаднама көмектеседі. Бұл жаднаманы тақтаға іліп қоюға болады.

Бірдей қосылғыштарды көбейту жағдайы басқа түспен берілген. Балалар екінші және төртінші бағандарда бұл жағдайларды жазу не үшін міндетті еместігіне көздерін жеткізуі тиіс. Кестенің толтырылуын сабақта міндетті түрде тексеру қажет. Өйткені балалар дұрыс емес жауаптарды үйде жаттап алуы ықтимал.

3. Жаңа тақырыпты бекіту.

Кестелерді есте сақтау маңыздылығына тағы бір рет тоқтала кеткен жөн. Балаларға кестелерді есте сақтау міндеті жүктеледі.

№2 (24-сабақ) жай есептердің шешуін балалар 2 санын көбейту және бөлу кестесіне сүйене отырып орындайды. 2 санын көбейту және бөлу кестесін бекіту үшін №5 тапсырма түсіндіріле отырып орындалады.

№4 (24-сабақ) тапсырманы орындау үшін балалар периметр және көпбұрыштардың периметрін табу тәсілдерін еске түсіреді.

24-сабақтың №3 есебін шығаруға және кері есептер құрастыруға тақтаға немесе дәптерге жазылған сызбалар көмектеседі:

Сурет салу керек

Берілген сандарды нәтижемен ауыстыра отырып, балалар кері есептерді тез құрастыра алады.

№7 тапсырма мен оған қосымша берілген сурет балаларға 5 жұмыртқаны бір уақытта пісіруге болады деген тұжырым жасауға көмектеседі, сонда 2 • 5 = 10 көбейтуін орындау қажет емес. Балалар өздері тұжырым жасайды.

4. Үй жұмысы: мысалдарды баған түрінде орындау (№6 тапсырма) және 2 санын көбейту және бөлу кестесін жаттау.

25-сабақ 2 санын көбейту және бөлу кестесін пысықтауға арналады. Балалар көбейту мен бөлу кестесі туралы өз білімдерін пайдалануы үшін барынша көп түрлі тапсырмалар орындауға тырысуы керек. Бұл сабақта жұп және тақ сан түсінігі енгізіледі. 20-ға дейін жұп және тақ сандармен тура және кері тәртіппен тез санауға үйрету.

2 санын көбейту бөлу кестесін есте саңтау үшін математикалық диктант өткізіледі және балалар бір-бірін тексереді.