Саба?тын та?ырыбы: "Элементтерді? валенттіліктері бойынша химиялы? ?осылыстарды? формуласын ??ру.."

К?ні

Саба?ты? та?ырыбы: Элементтерді? валенттіліктері бойынша химиялы? ?осылыстарды? формуласын ??ру.

Саба?ты? ма?саты: Білімділік: Белгілі валенттілігі бойынша екі элементтен т?ратын затты? формуласын ??растыру?а ?йрету. Дамытушылы?: Химиялы? ?осылыстарды? формуласын ??ру?а есептер шы?ара отырып ойларын тере? дамыту. Т?рбиелік: ?з еркімен ж?мыс жасау?а, ойын жеткізе білуге т?рбиелеу.

??рал − жабды?тар: Химиялы? та?балар ж?не элементтерді? салыстырмалы атомды? массасы берілген кесте.

Саба?ты? т?рі: жеке ж?мыстар.

Саба?ты? ?діс-т?сілдері: ?з еріктерімен ж?мыс жасау.

Тірек білім мен біліктер: Элементтерді? химиялы? та?басын білу,салыстырмалы молекулалы? массаны аны?тау, индекс, коэффициент, е? кіші орта? еселік.

О?ушылардан валенттілікті? аны?тамасын ж?не бір, екі, ?ш т.б. валентілік, ауыспалы валенттік к?рсететін элементтерді с?раймын. Содан со? о?ушылар?а химиялы? элементтерді? валенттілігін формуласы бойынша аны?тау білігін бекіту ма?сатында т?мендегі ж?мысты орындатамыз.

Т?менде екі элементтен т?ратын формулалар берілген, формулаларды к?шіріп, осы ?осылыста?ы ?рбір элементті? валенттілігін к?рсетіп жаз.

І н?с?а: I) SiH4, HCl, H2S; 2) MgO, H2O, N2O3,

ІІ н?с?а: 1) PH3, HI, H2O; 2) N2O5, Na2O, CaO,

IІІ н?с?а: I) HBr, CH4, NH3; 2) Cu2O, BaO, NO2,

М?нан кейін екі химиялы? элементтен т?ратын ?осылысты? формуласын валенттілігі бойынша ??растыру алгоритмін ?сынамыз:

1. Элементтерді? та?баларын жазу: FeO; CІO; III II VII II

2. ?рбір элемент белгісіні? ?стіне валенттігін ?ою: Fe O; Cl O;

3. Валенттік м?ндеріні? е? кіші орта? еселігін табу: 3*2=6 7*2=14

4. ?осылыста?ы элементтер атомдарыны? ?атынастарын табу: 6:3=2 14:7=2

6:2=3 14:2=7

5. Элементтерді? индекстерін жазу: Fe2 O3 ; Cl2 O7 ;

6. ?осылысты? формуласын жазу: Fe2O3, Cl2O7

О?ушыларды осы алгоритм бойынша валенттілігі белгілі ?осылыстарды? формулаларын ??растыра білуге да?дыландыру ?шін тапсырмаларды орындатамыз.

Мына элементтерді? оттегімен ?осылыстарыны? формуласын ??растыры?дар

І н?с?а: Na, Cl (V), S(VI), Mg, ІІ н?с?а: Zn, H, Ba, S (IV),

IІІ н?с?а: N (V), AI, C (IV), P (V), IV н?с?а: Ag, Mn (IV), Fe (III), Ca.

1.Т?мендегі формулалардан бір,екі,?ш,т?рт,бес, валентті элементтерді б?ліп жазы?дар:

Na2O, HCI, CI2O5, PH3, Fe2O3; CrO3, MgO, ZnO, SiO2, As2O5.

2.Натрийді?, магнийді? оттегімен, сутегіні? хлормен (І), азотпен (ІІІ), ?осылыстарыны? формулаларын жазы?дар.

3.Мына металдарды? хлормен (І) ?осылыстарыны? формуласын жазы?дар: алюминий; калий; мыс;

4.Натрийді?: к?кіртпен (ІІ); азотпен (ІІІ), хлормен (І) ?осылыстарыны? формулаларын жазы?дар.

5.Рим саны ар?ылы элементтерді? валенттігі? к?рсеті?дер.

а) хлоридтерде, егер хлор бір валентті болса: AICI3, BaCI2, KCI;

?) сульфидтерде, егер к?кірт екі валентті болса: Na2S, ZnS, Cr2O3;

б) иодидтерде, егер иод бір валентті болса: AIJ3, CaJ2, KJ,

6.Темір – ауыспалы валенттілік к?рсететін химиялы? элемент. Темірді? (ІІ),(ІІІ) оттегімен, к?кіртпен (ІІ), хлормен (І) ?осылыстарыны? формуласын жазы?дар.

7.Азот оттегімен ?осылысында бірден беске дейін валенттілік к?рсете алады. Азот оксидтеріні? формулаларын жазы?дар.

8.Марганец оттегімен ?осылыстарында 2,3,4,6,7 валенттілік к?рсетеді. Марганец оксидте- ріні? формулаларын жазы?дар.

9.Хлор оттегімен мынадай ?осылыстар т?зеді: СІО3, СІ2О, СІ2О7, СІО2. ?рбір ?осылыста?ы

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Саба?тын та?ырыбы: "Элементтерді? валенттіліктері бойынша химиялы? ?осылыстарды? формуласын ??ру.."»

Химиядан сабақ жоспары

Сыныбы – 11(ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы	§11.1.Көмірсулар. Моносахаридтер. Глюкоза. Лабораториялық жұмыс №11 «Көмірсулардың қасиеттерін зерттеу»	уақыты
Білімділік мақсаты: дамытушылық: тәрбиелік:	оқушыларға көмірсулар,олардың табиғаттағы таралуы,жіктелуі, глюкоза, тотығу, глюкозаның 2 түрі туралы білімді қалыптастыру; құрылысының қасиеттеріне тәуелділігін көрсету, туралы алған білімдерін жетілдіру, химиялық қасиеттерін, алыну әдістерін сипаттайтын химиялық реакциялардың теңдеулерін құру дағдыларын ары қарай қалыптастыра отырып дамыту, талдау,қорытындылау біліктіліктерін дамыту,есте сақтау қабілеттерін дамыту,сөздік қорын молайту; сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.
Сабақ типі:	жаңа сабақ
Сабақ өткізілу түрі:	мұғалімнің түсіндіруі (ауызша), кітаппен өз бетінше жұмыс ,жаттығулар орындау эксперимент жасау. 11-КП-4, 11-Б-4
Құралдар мен реактивтер:	Кітап, дәптер, интерактивті тақта,видеофрагмент көрсету 11-ЕТЖ-1, глюкоза ерітіндісі,мыс гидроксиді, аммиак ерітіндісі, натрий гидроксиді ерітіндісі , мыс сульфаты ерітіндісі 11-КП-4, 11-Б-4
Ұйымдастыру кезеңі:	(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.) -сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ; -оқушыларды психологиялық дайындау. Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.	1-2
Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:	Сабақтың білімділік мақсаты: -үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ; -білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ; -кеткен кемшіліктерді жою.	5-7
Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:	1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау. Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту. (Актуализация ) Білімділік міндеттері: . -оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру. -оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға; - оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі. 2.Оқыту проблемалары: 1.Білімді жаңғырту: Көмірсулар Фронталды әңгімелесу: 1.Қатемен жұмыс. Бақылау жұмысының қорытындысы бойынша талдау. Қандай көмірсуларды білесіңдер? Глюкоза туралы не білесіңдер?	3-4
Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:	Білімділік міндеттері: Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету; - оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету; - оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау. 1.Мұғалімнің түсіндіруі: Көмірсулар табиғатта кең таралған қосылыстар ретінде барлық өсімдік және жануарлар организмдеріне кіреді. Өсімдіктердің құрғақ затының 80%-і, жануарлар клеткаларындағы заттардың 2%-і көмірсулар үлесіне тиеді. Кейбір тағамдық заттар қант, бал, т.б. тек көмірсулардан тұрады. Көмірсулардың құрамы өзінің атауы айтып тұрғандай, Сn(Н₂О)m деген жалпы формуламен белгіленеді. Көмірсуларды құрамына қарай:моносахаридтер, дисахаридтер, полисахаридтер деп бөледі. Құрамында алты көміртек атомы бар көмірсуларды гексозалар деп атайды. Гексозалардың маңызды өкілі- глюкоза немесе жүзім қанты С6Н12О6. Глюкозаның құрылымдық формуласы: H H H OH H O H C C C C C C H OH OH OH H OH Глюкозаның мұндай молекулалық құрылысы оның химиялық қасиеттерінен келіп шығады. Глюкоза қышқылдармен әрекеттескенде, бес қышқыл қалдығын қосып алып, күрделі эфир түзеді, бұл оның құрамында бес гидроксотоптың бар екенін көрсетеді. Мұны тәжірибе жүзінде 1869 жылы орыс ғалымы А.А.Колли анықтаған. Глюкозаның аммиактағы күміс оксиді ерітіндісімен әрекеттесіп, «күміс айна» реакциясын беруі оның құрамында альдегид тобының бар екенін анықтайды. Альдегид тобы молекуладағы ең соңғы көміртек атомына байланысады. Сонымен, глюкозаны құрылысы мен қасиеттеріне байланысты бес атомды альдегид-спирт деуге болады. Бірақ глюкоза альдегидтер қатысатын кейбір реакцияларға қатыспайды және бес гидроксотоптың барлығының табиғаты бірдей емес екені анықталды. Бұл жағдай глюкоза молекуласы тек ашық емес, тұйық тізбекті де бола алатындығын көрсетеді: OH O ⁶CH₂⁵CHOH ⁴CHOH ²CHOH ¹CHOHC H Алынуы. Глюкозаны «жүзім қанты» деп атау себебі- оның жүзім шырынында көп мөлшерде кездесетіндігіне байланысты. Глюкозаны басқа да заттарды пайдаланып алуға болады: 1) сахарозаны қышқыл қатысында гидролиздеп, глюкоза және фруктоза алады: Н О С СН₂ОН Н С ОН С = О НО С Н + НО С Н С₁₂Н₂₂О₁₁+Н₂О = Н С ОН Н С Н Н С ОН Н С ОН СН₂ОН СН₂ОН _{глюкоза Фруктоза} 2) өндірісте қышқыл қатысында немесе ферменттер қатысында крахмалды гидролиздеп алады: (С₆Н₁₀О₅)_n + nН₂О nС₆Н₁₂О₆ Крахмал глюкоза Физикалық қасиеттері. Глюкоза, ақ түсті, дәмі тәтті, суда жақсы еритін кристалды зат. Спиртте нашар ериді, ал эфирде ерімейді. Химиялық қасиеттері. Глюкозаның химиялық қасиеттерін үш топқа бөліп қарастырамыз. I. Көпатомды спирт ретіндегі қасиеттері. 1 Глюкоза көпатомды спирт ретінде жаңа әзірленген мыс гидроксидімен кәдімгі жағдайда әрекеттесіп, көк түсті мыс қосылысын түзеді. Бұл реакция сапалық анықтау үшін қолданылады. 2. Глюкоза сірке ангидридімен әрекеттесіп, күрделі эфир – пентаацетилглюкозаны түзеді: О О СН₃ С С (СНОН)₄ СН₂ОН+ 5 Н О СН₃ С О О С (СНОСОСН₃)₄ СН₂ОСОСН₃+5СН₃СООН Н пентаацетил глюкоза II. Альдегид ретіндегі қсиеттері. 1 Глюкоза күміс(I) оксидінің аммиактағы ерітіндісімен әрекеттесіп, глюкон қышқылын түзеді: О О СН₂ОН (СНОН)₄ С + Ag₂О СН₂ОН (СНОН)₄ С + 2Ag↓ Н ОН Глюкоза Глюкон қышқылы 2.Никель өршіткісі қатысында сутекпен тотықсызданып, алты атомды спирт – сорбитті түзеді: О Ni СН₂ОН(СНОН)₄ С + Н₂ СН₂ОН-(СНОН)₄-СН₂ОН Н Глюкоза сорбит III. Глюкозаның өзіне тән ферментативтік ашу реакциялары. Ферментативтік ашу реакциялары түрлі ашытқы бактерияларының әсерінен әр түрлі жүреді. Процесс – түзілетін өнімнің атауымен аталады және ол көп сатылы биохимиялық өзгерістерден тұрады. Төменде осы күрделі процестің қорытынды теңдеулері берілген. 1 Спирттік ашу: _{ашытқы ферменттері} С₆Н₁₂О₆ 2С₂Н₅ОН + 2СО₂ ↑ глюкоза этил спирті 2.Сүт қышқылын алу: _{ферменттер} С₆Н₁₂О₆ 2СН₃ СН СООН ОН Сүт қышқылы Глюкозаның қолданылуы. Глюкоза – бағалы қоректік зат. Ол организмде қалыпты зат алмасу процесі жүруіне қажетті негізгі энергия көзі. Глюкозаның тотығу процесі – көп сатылы, ақырғы өнімдері – көмірқышқыл газы және су. Бұл кезде көп энергия бөлінеді: С₆Н₁₂О₆ + 6О₂→6СО₂ + 6Н₂О + 2926 кДж Тотығу процесі көп сатылы болғандықтан, энергия да біртіндеп бөлінеді және қорға АТФ молекуласында жиналады.Кейін ол энергия организмдегі басқа алмасу реакцияларының жүруіне,сондай-ақ бұлшық еттердің жиырылуына жұмсалады. Глюкоза-қанның құрам бөлігі.Сондықтан оны кей кезде «қан қанты» деп атайды.Адам қанындағы оның қалыпты мөлшері 0,08-0,11%.Глюкозаның қолдану салалары 15-сызбанұсқада берілген. Глюкоза молекуласында альдегид және гидроксил топтары болады. Глюкоза молекуласы ашық және тұйық тізбекті болып келеді. 15-сызбанұсқа. Глюкозаның қолдануы Аскорбин қышқылының өндірісі Тамақ өнеркәсібі Тоқыма өндірісі (тотықсыздандырғыш) Глюкон қышқылы Глюкоза ерітіндісі (медицинада) Глюкоза Сорбит (қант диабетімен ауыратындар үшін алмастырады) Лабораториялық жұмыс №11 «Көмірсулардың қасиеттерін зерттеу» Сынауыққа 3 мл глюкоза ерітіндісін құйып қыздыру,үстіне 2 мл натрий гидроксиді ерітіндісі және 0.5 мл мыс сульфаты ерітіндісі құю.Қоспаны қыздырғанда глюкоза глюкон қышқылына дейін тотығады, қызыл* тұнба түседі. * 3 мл күміс оксидінің аммиактағы ерітіндісін және 2 мл 3%-тік глюкоза ерітіндісін құйып қыздыру,күміс оксиді металл күміске дейін тотықсызданады. (қара тұнба).	14,15
Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңі:	Білімділік мақсаты: 1. - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау; -алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау; - кеткен кемшілікті жою жұмыстары; - Жаттығуды тексеру. Қорытынды: Сабын жоғары карбон қышқылдарының – калий және натрий тұздары (пальмитин және стеарин қышқылдары ). Сабын қатты және сұйық болады. Кермек суда сабын нашар көпіреді. СЖЗ жуғыш қасиеттері сабынмен салыстырғанда жоғары. Бірақ олар қоршаған ортаға зиянын тигізуі мүмкін.	5-8
Білімді қорытындылау және жүйелеу:	-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу; -оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау; 1. 11-ЕТЖ-1 №9-1, 9-8, 9-9 жұмыс істеу. 193 бет.
Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:	-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау; Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау. -оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау 1. Жаттығу орындау.11-ДДТ-13	3-4
Үй тапсырмасын беру кезеңі:	Білімділік міндеттері: -оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету 1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар. 2.Дәптерге жазғандарын тексеру . Үй тапсырмасын орындауға нұсқау беру: Параграф 11.1 -оқу, №4-6; 10,11,18 (239бет); спирттер, карбон қышқылдары, альдегидтер, майлар, сабынның қасиеттері мен алынуын қайталау.	1-2
Сабақ қорытынды-сын шығару кезеңі.	- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.	1-2
Рефлексия кезеңі:	Білімділік міндеттері: -оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру. -оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.	1-2

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 11 (ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы	§11.2.Дисахаридтер.	уақыты
Білімділік мақсаты: дамытушылық: тәрбиелік:	Оқушыларға дисахаридтер, сахарозаның құрылысы,қасиеттері туралы білімді қалыптастыру,қызылшадан қант алу өнеркәсібімен таныстыру; құрылысының қасиеттеріне тәуелділігін көрсету, туралы алған білімдерін жетілдіру, химиялық қасиеттерін, алыну әдістерін сипаттайтын химиялық реакциялардың теңдеулерін құру дағдыларын ары қарай қалыптастыра отырып дамыту, талдау,қорытындылау біліктіліктерін дамыту,есте сақтау қабілеттерін дамыту,сөздік қорын молайту; сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.
Сабақ типі:	жаңа сабақ
Сабақ өткізілу түрі:	мұғалімнің түсіндіруі (ауызша), кітаппен өз бетінше жұмыс ,жаттығулар орындау эксперимент жасау. 11-ЕТЖ-1, 11-ДДТ-14, 11-КП-11. 11-Б-4 көру.
Құралдар мен реактивтер:	Кітап, дәптер, интерактивті тақта,видеофрагмент көрсету сахароза ерітіндісі,сілті ерітіндісі 11-ЕТЖ-1, 11-ДДТ-14, 11-КП-11.
Ұйымдастыру кезеңі:	(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.) -сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ; -оқушыларды психологиялық дайындау. Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.	1-2
Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:	Сабақтың білімділік мақсаты: -үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ; -білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ; -кеткен кемшіліктерді жою.	5-7
Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:	1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау. Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту. (Актуализация ) Білімділік міндеттері: . -оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру. -оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға; - оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі. 2.Оқыту проблемалары: 1.Білімді жаңғырту: Сахароза Фронталды әңгімелесу: Қандай қосылыстар көмірсулар деп аталады? Олар қалай жіктеледі? Моносахаридтер қандай түрлерге жіктеледі? Глюкоза молекуласында қандай функционалды топтар бар? Глюкозаның циклді формасы қалай түзіледі?	3-4
Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:	Білімділік міндеттері: Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету; - оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету; - оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау. 1.Мұғалімнің түсіндіруі: Сахарозаның молекулалық формуласы – С₁₂Н₂₂О₁₁. Ол гидролизденгенде моносахаридтерге ыдырайды: Н+,t C₁₂Н₂₂О₁₁С₆Н₁₂О₆ +С₆Н₁₂О₆ _{глюкоза фруктоза} Теңдеуден көріп тұрғандай, сахароза глюкоза мен фруктозаның қалдықтарынан құралады. Екі моносахаридтен тұратындықтан, сахароза – дисахарид. Молекула құрылысын анықтау үшін глюкоза қатысатын реакциялармен сынағанда, сахароза ерітіндісі күміс оксидін тотықсыздандырмайтыны анықталған. Бұл сахароза молекуласында альдегид тобының глюкозидтік байланысқа түскенін көрсетеді. Егер жаңадан әзірленген мыс (II) гидросидінің көгілдір тұнбасына сахароза ерітіндісін құйып, қоспаны шайқасақ, тұнба еріп, ашық көк түсті ерітінді түзіледі. Бұл сахароза молекуласында бірнеше гидроксотоптардың бар екенін дәлелдейді, әрі сапалық реакция болып табылады. Дисахаридтерді сатылап гидролиздеп полисахаридтерден алады. (С₆Н₁₀О₅)_n+nH₂O n/2 C₁₂Н₂₂О₁₁ Табиғатта кездесуі. Сахароза қант қызылшасында немесе қант қамысында кәдімгі қант түрінде болады. Олардан басқа қайың, үйеңкі, жемістер мен көкөністер шырынында кездеседі. Алынуы. Біздің елімізде сахарозаны қант қызылшасынан алады. Өйткені қант қызылшасында 28 -30%-ке дейін сахароза болады. Ол үшін қант қызылшасын жоңқалап, арнайы машинада турайды да, ыстық сумен өңдейді. Сонда су бүкіл қантты қызылшадан бөледі, ал қалдығы жем ретінде қолданылады. Қазақстанда қант өндіретін ірі кәсіпорындар қатарында Талдықорған,Тараз, Ақсу, Мерке, Алматы, т.б. қант зауыттарын атауға болады. Оларда үздіксіз диффузиялы процеспен жоғары сапалы қант өндіріледі. Қант алынатын заводтардағы қант қызылшасынан сахарозаны бөліп алу сызбасы: Қант қызылшасын майдалап сумен сахарозаны бөліп алу алынған заттты ізбес сүтімен өңдеу көміртек() оксиді ерітіндісімен өңдеу қантты қосымша тазалау шырынды тұндырғышта тұндырып,сүзгі арқылы өткізу. Қасиеттері. Сахарза – ақ түсті, дәмі тәтті, кристалды зат. Суда жақсы ериді. 160⁰С-та балқиды. Балқымасы қатайғанда карамель деп аталатын мөлдір зат түзіледі. Ең маңызды химиялық қасиеті – қышқыл қатысында гидролизденуі(теңдеуі жоғарыда берілді). Қолданылуы. Сахароза – сіңімді, жеңіл, құнарлы, жоғары калориялы тағамдық зат. Организмде энергия көзі болып есептеледі. Сахарозаның изомерлері:мальтоза, лактоза, целлобиоза. Мальтоза (солод қанты) – крахмал ферменттердің әсерінен гидролизденгенде түзіледі .Тәттілігі сахарозадан төмен,табиғатта бос күйінде кездеспейді.Бұл дисахаридті крахмалдан алады. Гидролизденуі: С₁₂Н₂₂О₁₁+Н₂О 2С₆Н₁₂О₆ _{мальтоза глюкоза} Лактоза (сүт қанты) сүтте болады. Латынша(lactum –«сүт»). Сиыр сүтінде 4 – 5,5%, ана сүтінде 5,5 – 8,4% шамасында кездеседі. Тәттілігі сахарозадан төмен,суда нашар ериді, ылғал тартпайды. Бұл қасиетін құрғақ дәрілердің құрамына қосуға қолданады. Гидролизденгенде глюкоза мен галактоза түзеді. С₁₂Н₂₂О₁₁+Н₂О С₆Н₁₂О₆+ С₆Н₁₂О₆ _{лактоза глюкоза} галактоза Целлобиоза целлюлоза гидролизденгенде түзіледі және глюкоза қалдықтарынан құралған. Адам организмінде глюкозаны ыдырататын ас қорыту ферменттері болмайды. Лабораториялық жұмыс №12 «Кальций сахаратын алу » 1 мл 10%-тік кальций хлориді ерітіндісіне 0.5мл 2нсілті ерітіндісін құю.Үстіне сахарозаны қосу.Тұнба ериді.Түсіндіріңдер. Кальций сахараты түзіледі.	14,15
Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңі:	Білімділік мақсаты: 1. - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау; -алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау; - кеткен кемшілікті жою жұмыстары; - Дәптермен жұмыс	20,22
Білімді қорытындылау және жүйелеу:	-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу; -оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау; 11-ЕТЖ-1 беті 9-17, 9-21 .195бет, 11-ДДТ-14
Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:	-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау; Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау. -оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау 1. Жаттығуды тексеру.	3-4
Үй тапсырмасын беру кезеңі:	Білімділік міндеттері: -оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету 1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар. 2.Дәптерге жазғандарын тексеру . Үй тапсырмасын орындауға нұсқау беру: Параграф 11.2 -оқу, №2-5; (238бет); спирттер, карбон қышқылдары, альдегидтер, майлар, сабынның қасиеттері мен алынуын қайталау.	1-2
Сабақ қоры-тындысын шығару кезеңі.	- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.	1-2
Рефлексия кезеңі:	Білімділік міндеттері: -оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру. -оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.	1-2

Химиядан сабақ жоспары

Сыныбы – 11(ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы	§11.3.Полисахаридтер.	уақыты
Білімділік мақсаты: дамытушылық: тәрбиелік:	Оқушыларға полисахаридтер, крахмалдың,целлюлозаның құрылысы,қасиеттері,олардың маңызы,қолданылуы, ацетатты талшық туралы білімді қалыптастыру; Полисахаридтердің формулаларын құрастыру біліктіліктерін жетілдіру, химиялық қасиеттерін, алыну әдістерін сипаттайтын химиялық реакциялардың теңдеулерін құру дағдыларын ары қарай қалыптастыра отырып дамыту, талдау,қорытындылау біліктіліктерін дамыту,есте сақтау қабілеттерін дамыту,сөздік қорын молайту; сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.
Сабақ типі:	жаңа сабақ
Сабақ өткізілу түрі:	мұғалімнің түсіндіруі (ауызша), кітаппен өз бетінше жұмыс , 11-ЕТЖ-1 жаттығулар орындау эксперимент жасау., 11-Б-4 көру.
Құралдар мен реактивтер:	Кітап, дәптер, интерактивті тақта,видеофрагмент көрсету сахароза ерітіндісі,сілті ерітіндісі 11-ЕТЖ-1, 11-ДДТ-14, 11-КП-11.
Ұйымдастыру кезеңі:	(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.) -сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ; -оқушыларды психологиялық дайындау. Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.	1-2
Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:	Сабақтың білімділік мақсаты: -үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ; -білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ; -кеткен кемшіліктерді жою.	5-7
Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:	1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау. Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту. (Актуализация ) Білімділік міндеттері: . -оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру. -оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға; - оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі. 2.Оқыту проблемалары: 1.Білімді жаңғырту: Сахароза Фронталды әңгімелесу: Қандай қосылыстар көмірсулар деп аталады? Олар қалай жіктеледі? Моносахаридтер қандай түрлерге жіктеледі? Глюкоза молекуласында қандай функционалды топтар бар? Глюкозаның циклді формасы қалай түзіледі?	3-4
Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:	Білімділік міндеттері: Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету; - оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету; - оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау. 1.Мұғалімнің түсіндіруі: Крахмал – табиғи полимер екі полисахаридтен амилоза, амилопектинен тұрады. Оның жалпы формуласы (С₆Н₁₀О₅)_n. амилоза Крахмал амилопектин(тармақталған) Крахмалдың макромолекуласы циклді α-глюкозаның қалдықтарынан тұрады. Табиғатта кездесуі және түзілуі. Крахмал – целлюлозадан кейінгі табиғатта ең көп таралған көмірсу. Ол өсімдіктерде көп болады. Мысалы, картоп түйінінде 20%,бидай дәнінде 70%, күріш дәнінде 80% болады. Аса маңызды тағамдық зат. Крахмал жасыл өсімдіктердің жапырағында хлорофилл дәндерінде күн сәулесі қатысында су мен көміртек оксидінен түзіледі: 6СО₂ + 6Н₂О ^{фотосинтез}С₆Н₁₂О₆ + 6О₂ глюкоза Глюкозадан синтездік жолмен крахмал түзіледі: nС₆Н₁₂О₆→ (С₆Н₁₀О₅)n + nН₂О глюкоза крахмал Крахмалдың макромолекуласы циклді α-глюкозаның қалдықтарынан тұрады. сн₂он _H O _OH _{H OH} n Алынуы. Өндірісте крахмалды, негізінен, картоптан, жүгеріден, күріштен алады. Ол үшін шикізатты ұсақтап, сумен шаяды. Тұнбаға түскен крахмалы бөліп алып, жылы ауа ағынында кептіреді. Қасиеттері. Крахмал – дәмі жоқ, суда ерімейтін, ақ түсті ұнтақ. Ыстық суда ісініп, коллоид ерітінді крахмал клейстерін түзеді. Крахмалдың маңызды қасиеті – қышқыл әсерінен гидролизденуі. Ол бірнеше сатыда жүреді. Гидролизденудің соңғы өнімі – α-глюкоза: (С₆Н₁₂О₅)n→(С₆Н₁₀О₅)_х→С₁₂Н₂₂О₁₁→С₆Н₁₂О₆ Крахмал декстриндер мальтоза α-глюкоза (С₆Н₁₀О₅)_n+ nН₂О →nС₆Н₁₂О₆ Крахмал α-глюкоза Крахмалдың құрамындағы альдегид тобы гликозидтік байланысқа түскендіктен, аммиактағы күміс оксиді ерітіндісімен әрекеттеспейді. Крахмалды анықтау үшін йод ерітіндісі қолданылады. Ол крахмалды көк түске бояйды. Осылайша йод крахмалды, ал крахмал йодты анықтауға пайдаланылады. Қолданылуы. Крахмал – тамақ құрамындағы маңызды қоректік зат. Ол – нан, картоп, дән түрінде көмірсулардың басты шикізат көзі болып есептеледі. Крахмалдың көп мөлшерін декстриндер, сірне, глюкоза алу үшін өңдейді. Нанның негізгі бөлімі – декстриндер. Сірнелер кондитер өнеркәсібінде қолданылады. Картоп крахмалынан, дәнді дақылдардан этил спиртін алады. Жеңіл өнеркәсіпте мата тоқу, қағаз, кеңсе тауарларын өндіруде және желім ретінде қолданылады. Медицинада түрлі дәрі – дәрмектер алуға және қоспа түрінде таблеткалар мен жағатын майлар жасауға пайдаланады. Тұрмыста крахмалды киім – кешек, т.б. заттарды крахмалдауға қолданады. Ол ыстық үтікпен үтіктегенде декстриндерге, одан сірнелерге айналып, жұқа жылтыр қабықша түзеді. Ол матаны тез кірлеуден қорғайды. Крахмалдың биологиялық рөлі. Гликоген. Крахмал өсімдіктерде қоректік заттар қоры ретінде жиналып, ал адам және жануар организмінде ферменттер әсерінен өзгерістерге ұшырайды. Крахмал - табиғатта көп таралған полисахарид,табиғи полимерлі қосылыс. Гидролиз нәтижесінде түзілген глюкозаның бір бөлігі бауырда және бұлшық етте гликоген түрінде жиналады Крахмалдың тірі организмде ыдырауы Глюкоза қанда Тотығу клеткада Амилаза Тағам крахмалы (нан, картоп) Клеткаларда СО₂,Н₂О энергия Амилаза Гидролиз ферменттер бауыр Гликоген (бауырда қоректік заттар қоры) Целлюлоза сн₂он_{о О} n Целлюлоза макромолекуласы циклді β-глюкозаның қалдығынан құралған. Целлюлозаны клечатка деп те атайды.ол –өсімдіктер клеткасы қабықшасының негізгі құрам бөлігі.Едәуір көп таралған биополимер.Крахмал мен целлюлозаның құрамына әр түрлі формалы глюкозаның кіруі олардың қасиеттеріне әсер етеді. Целлюлозаны тек күйіс қайыратын жануарлар ғана қорыта алады. Сондықтан оны азық есебінде қолдана алмайды. Целлюлозаның полимерлену дәрежесі n-нің мәні крахмалдан үлкен , сондықтан оның молекуласының массасы да глюкозадан үлкен. Целлюлоза құрылымы тек түзу сызықты болады: -С₆Н₁₀О₅- С₆Н₁₀О₅- С₆Н₁₀О₅- С₆Н₁₀О₅– Мақта,зығыр,кендір,т.б. талшықты материалдардың целлюлозадан түзілетіні осыған байланысты. Қасиеттері. Целлюлоза ақ немесе сұр түсті талшықты қатты зат. Целлюлоза суда,спиртте,эфирде,ацетонда және т.б.органикалық еріткіштерде ерімейді. 2.Целлюлоза крахмалға қрағанда қиын гидролизденеді.Минерал қышқылының қатысында ұзақ уақыт қыздырғанда,бірнеше аралық өнімдер түзіледі: (С₆Н₁₀О₅) n (С₆Н₁₀О₅)х n/2 С₁₂Н₂₂О₁₁n С₆Н₁₀О₅ целлюлоза амилоид целлобиоза(дисахарид) глюкоза 3.Целлюлозаның гидроксил топтары арқылы әр түрлі эфирлерін алуға болады. nHNO₃целлюлозаның нитраты [С₆Н₇О₂(ОН)₂ONO₂] n+ nH₂O целлюлоза динитраты [С₆Н₇О₂(ОН)₃]+ 2nHNO₃[С₆Н₇О₂(ОН)₂(ONO₂)₂] n+ 2nH₂O целлюлоза тринитраты 3nHNO₃[С₆Н₇О₂(ОН)₂(ONO₂)₃] n+ 3nH₂O 4. Целлюлозаға сірке қышқылымен күкірт қышқылы қатысында әсер етіп, целлюлозаның ди,триацетаттарын алуға болады. 2nCH₃COOHцеллюлозаның нитраты [С₆Н₇О₂(ОН)(OCOCH₃)₂] n+ 2nH₂O целлюлоза диацетаттарын [С₆Н₇О₂(ОН)₃]+ 3nCH₃COOH[С₆Н₇О₂(ОН)(OCOCH₃)₃] n+ 3nH₂O целлюлоза триацетаттарын Динитроцеллюлозаны (коллоксилин) применяется также для получения коллодий алу үшін қолданады.Оны осы мақсатта қолдану үшін спирт пен эфир қоспасында ерітеді.Еріткіш буланып ұшып кеткен соң медицинада қолданылатын тығыз пленка – коллодий қалады. Динитроцеллюлоза пластмасса өндірісінде целлулоид алуда да қолданылады.Оны динитроцеллюлозаны камфорамен қосып балқыту арқылы алады. Қолданылуы: жасанды жібек талшығын алуда қолданылады.Вискоза,мысты аммиакты жібек,ацеттатты жібек талшықтарын алуда қолданылады. Лабораториялық жұмыс №1 3 «Крахмалдың йодпен әрекеттесуі және крахмал гидролизі» -3 мл крахмал ерітіндісіне + бірнеше тамшы йод= түсі көк түске өзгереді;қыздырғанда түс жойылады,суытқанда қайта пайда болады,себебі тұрақсыз комплексті қосылыс түзіледі. 5 мл крахмалға + 15 мл су, +1-2 мл күкіртқышқыл, 5-6 минут қайнату; суыту, 1-2 мл қоспаға йод қосу, түсі өзгермейді,себебі крахмал глюкозаға гидролизденеді.	14,15
Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңі:	Білімділік мақсаты: 1. - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау; -алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау; - кеткен кемшілікті жою жұмыстары; - Дәптермен жұмыс	5-7
Білімді қорытындылау және жүйелеу:	-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу; -оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау; 11-ЕТЖ-1 беті 9-23, 9-24,9-33, 196бет. 11-ДДТ-141.
Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:	-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау; Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау. -оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау 1. Жаттығуды тексеру.	3-4
Үй тапсырмасын беру кезеңі:	Білімділік міндеттері: -оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету 1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар. 2.Дәптерге жазғандарын тексеру . Үй тапсырмасын орындауға нұсқау беру: Параграф 11.3 -оқу, №1,4,5; 2.7.10 (244бет); спирттер, карбон қышқылдары, альдегидтер, майлар, сабынның қасиеттері мен алынуын қайталау. №9 практикалық жұмысқа дайындық	1-2
Сабақ қоры-тындысын шығару кезеңі.	- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.	1-2
Рефлексия кезеңі:	Білімділік міндеттері: -оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру. -оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.	1-2

Химиядан сабақ жоспары

Сыныбы – 11 (ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

Практикалық жұмыс №9 «Органикалық заттарды алуға және танып білуге эксперименттік есептер»

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық:

тәрбиелік:

Оқушылардың органикалық заттардың химиялық қасиетері мен алынуын тәжірибеде тексеру;

тәжірибе жасау ,химиялық реакция теңдеулерін құру білім-біліктілік, дағдысын тексеру,талдау,қорытындылау біліктіліктерін дамыту,есте сақтау қабілеттерін дамыту;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.

Сабақ типі:

Эксперимент

Сабақ өткізілу түрі:

эксперимент жасау.

Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта, 11-КИ-9 видеофрагмент көрсету , этанол ерітіндісі, глицерин, сірке қышқылы, сахароза, альдегид, фенол, крахмал, глицерин, бір кесек картоп,ақ нан, бірнеше миллилитр өсімдік майы, сынауықтар,тұрғылар,құрғақ жанғыш зат,сіріңке, спирт шамдары.

Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Практикалық жұмысты орындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

1. Т.Қ. ережесі бойынша әңгімелесу.

2.Практикалық жұмысты орындау.

Карточка- нұсқау

Не істедік

Не байқадық

Реакция теңдеуі

,қорытынды

3. Практикалық жұмыс есебін жазу.

4. Жұмыс орнын ретке келтіру.

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар..

2.Дәптерге жазғандарын тексеру .

Үй тапсырмасын орындауға нұсқау беру. Параграф 12.1-12.3 -қайталау.

1-2

Сабақ қоры-тындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.

1-2

Химиядан сабақ жоспары

Сыныбы – 11 (ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы	Бекіту сабағы	уақыты
Білімділік мақсаты: дамытушылық: тәрбиелік:	Оқушылардың органикалық заттар туралы алған білімдерін бекіту; Формула құрастыру, химиялық қасиеттерін,алынуын сипаттайтын химиялық реакция теңдеулерін құру білім-біліктілік, дағдысын жетілдіру талдау,қорытындылау біліктіліктерін дамыту,есте сақтау қабілеттерін дамыту; сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.
Сабақ типі:	Бекіту сабағы
Сабақ өткізілу түрі:	11-ЕТЖ-1 жұмыс орындау, 11-Б-4 көру. Фронталды сұрақтар,өзара тексеру.
Құралдар мен реактивтер:	Кітап, дәптер, интерактивті тақта,видеофрагмент көрсету сахароза ерітіндісі,сілті ерітіндісі 11-ЕТЖ-1, 11-ДДТ-14, 11-КП-11.
Ұйымдастыру кезеңі:	(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.) -сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ; -оқушыларды психологиялық дайындау. Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.	1-2
Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:	1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау. Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту. (Актуализация ) Білімділік міндеттері: . -оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру. -оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға; - оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі. 2.Оқыту проблемалары: Бекіту 1.Білімді жаңғырту: Фронталды әңгімелесу: Қандай қосылыстар альдегидтер деп аталады? Қандай қосылыстар спирттер деп аталады?, Қандай қосылыстар карбон қышқылдары деп аталады?, Қандай қосылыстар эфирлер деп аталады? Қандай қосылыстар майлар деп аталады Қандай қосылыстар көмірсулар деп аталады Олар қалай жіктеледі?	3-4
Материалды бекіту кезеңі:	Білімділік міндеттері: Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету; - оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету; - оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы; -берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау. 1.Материалды бекіту: 1. 11-ППР-1жаттығулар орындау. №9-26, 9-27, 9-34, 9-35, 9-37, 9-9-41. 9-43 .196-197 беттер.	14,15
Білімді қорытындылау және жүйелеу:	-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу; -оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау; 1.Білімдерін өзара тексеру – жұптасып жұмыс істеу: химиялық қасиеттері бойынша сұрақтар. 2. Видео фрагмент көру 11-Б-3.4: тәжірибелерді түсіндір.
Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:	-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау; Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау. -оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау 1. Жаттығуды тексеру.	3-4
Үй тапсырмасын беру кезеңі:	Білімділік міндеттері: -оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету 1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар. 2.Дәптерге жазғандарын тексеру . Үй тапсырмасын орындауға нұсқау беру:дәптерге жазба жұмысын орындау; 11-ЕТЖ-1 бойынша № 9-28- 9-31(196 бет)	1-2
Сабақ қоры-тындысын шығару кезеңі.	- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.	1-2
Рефлексия кезеңі:	Білімділік міндеттері: -оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру. -оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.	1-2

Химиядан сабақ жоспары

Сыныбы – 11(ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы	Қорытындылау және жүйелеу сабағы.	уақыты
Білімділік мақсаты: дамытушылық: тәрбиелік:	Оқушылардың органикалық заттар туралы алған білімдерін қорытындылау, жүйелеу,бекіту; Формула құрастыру, химиялық қасиеттерін,алынуын сипаттайтын химиялық реакция теңдеулерін құру білім-біліктілік, дағдысын жетілдіру талдау,қорытындылау біліктіліктерін дамыту,есте сақтау қабілеттерін дамыту; сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.
Сабақ типі:	Бекіту сабағы
Сабақ өткізілу түрі:	11-ЕТЖ-1 жұмыс орындау, 11-Б-4 көру. Фронталды сұрақтар,өзара тексеру.
Құралдар мен реактивтер:	Кітап, дәптер, интерактивті тақта,видеофрагмент көрсету сахароза ерітіндісі,сілті ерітіндісі 11-ЕТЖ-1, 11-ДДТ-14, 11-КП-11.
Ұйымдастыру кезеңі:	(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.) -сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ; -оқушыларды психологиялық дайындау. Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.	1-2
Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:	1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау. Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту. (Актуализация ) Білімділік міндеттері: . -оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру. -оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға; - оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі. 2.Оқыту проблемалары Қорытындылау және жүйелеу: 1.Білімді жаңғырту: Фронталды әңгімелесу: Қандай қосылыстар альдегидтер деп аталады? Қандай қосылыстар спирттер деп аталады?, Қандай қосылыстар карбон қышқылдары деп аталады?, Қандай қосылыстар эфирлер деп аталады? Қандай қосылыстар майлар деп аталады Қандай қосылыстар көмірсулар деп аталады Олар қалай жіктеледі?	3-4
Материалды бекіту кезеңі:	Білімділік міндеттері: Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету; - оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету; - оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы; -берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау. 1.Материалды бекіту: 1. 11-ЕТЖ-1жаттығулар орындау. № 9-11, 9-9-17, 9-21 стр.194 - 195	14,15
Білімді қорытындылау және жүйелеу:	-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу; -оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау; 1.Білімдерін өзара тексеру – жұптасып жұмыс істеу: химиялық қасиеттері бойынша сұрақтар. 2. Видео фрагмент көру 11-Б-3.4: тәжірибелерді түсіндір.
Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:	-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау; Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау. -оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау 1. Жаттығуды тексеру. 1. тесты №1-30 .198- 199 бет. жұп номерлар – бірінші нұсқа; тақ номерлар – екінші нұсқа;	3-4
Үй тапсырмасын беру кезеңі:	Білімділік міндеттері: -оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету 1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар. 2.Дәптерге жазғандарын тексеру . Үй тапсырмасын орындауға нұсқау беру:дәптерге жазба жұмысын орындау; 11-ЕТЖ-1 бойынша № 9-16,9-22(195 бет)	1-2
Сабақ қоры-тындысын шығару кезеңі.	- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.	1-2
Рефлексия кезеңі:	Білімділік міндеттері: -оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру. -оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.	1-2