Сабақ жоспарының тақырыбы: "Алкендер, гомологтық қатары, құрылысы, изомерленуі, қасиеттері, алынуы, қолданылуы"

Топ:

4

Пәні:

Химия

Күні:

14. 02. 2017ж

Сабақтың тақырыбы

Алкендер, гомологтық қатары, құрылысы, изомерленуі, қасиеттері, алынуы, қолданылуы

Мақсаты

Алкендер туралы толық мағлұмат беру, химиялық реакция теңдеулерін жазып және есептеулер барысында қолдана білуге үйрету, сапалық реакцияларын мультимедиалық көрсетілім арқылы таныстыру, маңызы мен қолданылу салаларын өмірмен байланыстыра отырып түсіндіру т.б.

Күтілетін нәтижелер

Алкендер туралы теориялық мәліметті біледі, алыну теңдеулері мен химииялық қасиеттерінің реакция теңдеулерін жаза алады, реакция теңдеулерін есептеулер кезінде қолданады, Сапалық тәжірибелерін жүргізеді, маңызы мен қолданылуын өмірмен байланыстыра алады.

Керекті жабдықтар

Интерактивтік тақта, периодтық кесте, алкендердің гомологтық қатары, электронды оқулық, постерлер, бояулар,

Қолданылатын әдіс-тәсілдер:

Топтық, жұптық, жеке жұмыс, диологтық әдіс, зертханалық жұмыс, көрнекілік әдіс, формативтік бағалау,

Сабақтың барысы

Кезең

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Кіріспе:

Оқушылармен сәлемдесу, класс оқушыларын түгелдейді, сыныптың, оқушылыардың сабаққа даярлығын қадағалайды, көңіл-күйлерін сұрау, Сыныптағы психологиялық ахуалды көтеру үшін оқушыларға қолпаштау сөз айтудан бастау, топқа бөлу: Алкан және Алкен.

Сабақ жоспарымен, бағалау парағымен таныстырып өтеді. Қажетті құрал – жабдықтарды таратуға нұсқау береді.

Мұғаліммен сәлемдеседі, сабаққа қажетті оқу – құралдарын шығарады. Кезекші сыныптың сабаққа даярлығы мен қатысын баяндайды. Бар зейіндерін сабаққа аудара отырып, мұғалімді тыңдайды. Мұғалімнің нұсқауы бойынша топқа бөлінеді (2 топ).

Топ мүшелері қызметтерін бөліседі. Сабақ жоспарын тыңдай отырып, уақытқа сай бірлесіп жұмыс жасауға кіріседі. Топ жетекшісі бағалау парағын алып, топ мүшелерін тіркейді және бағалау парағына сәйкес топ мүшелерін бағалауға кіріседі.

Кезекші мұалімнің нұсқауы бойынша қажетті құрал – жабдықтарды таратады, мұғалімге жәрдемдеседі.

І.Миға шабул (Үй тапсырмасын еске түсіру):

а)Әр топқа жеке –жеке сұрақтар қойылады.

І топқа:

1. Органикалық химия нені зерттейді?

2. Көмірсутектер қалай жіктеледі?

3. Изомерлену дегеніміз не?

4. Бутеннің молекулалық формуласын айтыңыз?

5. Алкендерге қандай изомерлену түрлері тән?

6. Алкендерге қай класпен класаралық изомерлену тән, неліктен, мысал келтіріңіз?

7. Алкендердің байланысын үзуге қанша энергия жұмсалады?

8. Алкандар не себепті парафиндер деп аталады?

ІІ топқа:

1. Органикалық заттардың химиялық құрылыс теориясын кім жасады?

2. Гидрлену реакциясы дегеніміз не?

3. Гомологтар дегеніміз не, алкендердің гомологтық қатарын атап беріңіз?

4. Алкендердің жалпы формуласын атаңыз?

5. Алкендердің кеңістіктік изомерленуін түсіндіріңіз, мысал келтіріңіз ?

6. Алкендердегі көміртек- көміртек арасындағы байланыс ұзындығы қанша?

7. Этилен молекуласында гибридтелуге қанша орбиталь қатысады?

8. Пентеннің молекулалық формуласын атаңыз?

ә) Үйге берілген есептердің шығарылуын орындарынан тексеріп шығады;

б) Ыстық орындық әдісі:

Үй тапсырмасын қайталайды. Тақырып және класс аралық сұрақтарға жауап береді. Топ басшысы топ мүшелерінің жауаптарын бағалау парағына түсіріп отырады.

Жауаптары:

І топ:

1. Көмірсутектер және олардың туындыларын;

2. Қаныққан, қанықпаған, ароматты;

3. Молекулалық формуласы бірдей, құрылысы мен қасиеттері өзгеше болатын заттар;

4. С₄Н₈;

5. Көміртек қаңқасына байланысты; еселі байланыстың орнына байланысты; класаралық; кеңістіңтік;

6. Циклоалкандармен, жалпы формулалары бірдей;

7. 612кДж/моль;

8. Реакцияға қиын түседі (биғам, енжар);

ІІ топ:

1. 1861ж орыс ғалымы А.М.Бутлеров;

2. Сутегін қосып алу реакциясы;

3. Жалпы формуласы бірдей, бір-бірінен бі немесе бірнеше –СН₂- тобы бойынша айырмашылығы бар заттар;

4. СnН2n;

5. Цис және транс изомерия, кеңістікте орналасуына байланысты;

6. 0,134нм;

7. Бір s және екі p орбиталь;

8. С₅Н₁₀;

Есептердің шығарылуын дәптерлерінен көрсетеді.

Әр топтан кезекпен бір-бір оқушыдан шығып, ортада қойылған ыстық орындыққа жайғасады, келесі топ мүшелері сағат тілі бағыты мен ыстық орындық иесіне сұрақтар қояды. Ол жауап бере алмаған жағдайда топ мүшелері көмектеседі.

Негізгі бөлім

ІІ.Жаңа сабақ: 2.7.Алкендердің алынуы, қасиеттері және қолданылуы.

Жаңа материалды өз беттерімен меңгеру үшін әр топқа жеке – жеке тапсырмалар беріледі:

І топқа Алкендердің алынуы, физикалық қасиеттері;

ІІ топқа Алкендердің химиялық қасиеттері;

ІІІ.Зертханалық жұмыс: интерактивтік тақтадан зертханалық тәжірибе көрсетіледі.

ІҮ.Жеке өкілдері мен қолданылуын слайд арқылы түсіндіріп өтемін.

Ү. Сергіту тапсырмасы:

ҮІ. Бекіту:

А)Сәйкестендіру тапсырмалары:

1Б, 2Ғ, 3А, 4Ә, 5В, 6Г;

Ә) Салыстыру Венн диаграммасы:

Б) Деңгейлік тапсырмалар орындау:

І топ

1. Төмендегі қосылыстар арасынан алкендерді теріп жазып, атаңыздар: С₂Н₄; С₅Н₁₂; С₄Н₈; С₁₀Н₂₀; СН₄;

2. Мына заттардың құрылымдық формулаларын жазыңыздар: 2 метил пентен-2; 2,3 диметил гексен-1; 3 метил, 5 этил гептен-2;

3. 9,2 г этил спиртін дегидраттау нәтижесінде түзілетін этиленнің (қ.ж) көлемін анықтаңыз;

ІІ топ

1. Төмендегі қосылыстар арасынан алкендерді теріп жазып, атаңыздар: С₂Н₆; С₅Н₁₀; С₄Н₆; С₃Н₆; С₈Н₁₆;

2. Мына заттардың құрылымдық формулаларын жазыңыздар: 2 метил бутен-1; 3,3 диметил гептен-1; 5 метил, 3 этил гептен-2;

4,48л этилен (қ.ж) қанша грамм бромды түссіздендіре алады;

Жаңа тақырыпты дәптерлеріне жазып алады.

Әр топ өздеріне берілген тапсырманы жекелей оқиды. Одан жұппен, сосын топта талқылайды, ортақ шешім шығара. Постерді 2 оқушы немесе топ мүшелері түгелдей шығып қорғайды. Қарсы топтың жұмыстарын «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі бойынша бағалайды.

Зертханалық жұмысты оқушылар тыңдай отырып дәптерлеріне толтырады.

Мұғалімді тыңдай отырып, сызбаларды дәптерлеріне жазып алады, кестені өз беттерімен толтырады.

Әр топтан бір-бір оқушыдан шығып этилен мен пропиленнің шарөзекті моделдерін жасайды.

Алкан Ұқсастығы Алкен

Әр топ мүшелері өз мүмкіндіктеріне қарай тапсырмаларды орындайды. Топ басшылары бақылап, сәйкесінше бағалау парақтарына ұпайларын түсіріп отырады.

Қорытынды

Бағалауға нұсқау беру, Оқушылар бағаларын саралай отырып журналға түсіру. Үйге тапсырма беру. Сабақты аяқтау. Оқушылармен қоштасу.

Топ басшылары бағалау критерийлері бойынша топ мүшелерін бағалап, қорытындылайды, бағалауға коментарий береді. Үйге тапсырма жазып алады. Мұғаліммен қостасады. Оқу құралдарын жинастырады.