П?н атыХимия8 сыныпТа?ырыбыКоваленттік байланыс.Полюсті ж?не полюссіз байланысУа?ытыМа?сатыЗаттты? ??рылысы туралы, химиялы? байланыс туралы туралы м?ліметтерді беру, заттарда?ы химиялы? байланысты? т?рлерін аны?тай білуді ?алыптастыру, коваленттік байланысты заттар т?зілуіні? сызбан?с?асын ??растыруа білуге да?дыландыру МіндеттеріБілімділікДамытушылы?
Т?рбиелік
Коваленттік байланыс т?зілуін, полюсті ж?не полюссіз байланысты ажырата білуге ?алыптастыру,о?ушыларды? ойлау ?абілеттерін арттыру, физика п?німен байланысты арттырыу, формула ??растыру?а баулу, жекелей,?зіндік ж?мыс істеуге т?рбиелеу. Саба?ты? типіЖа?а саба?ты ме?герту Саба?ты? ?дісіІшінара іздену, зерттеу, анализ, синтез Саба?ты? т?рітопты? Саба? ?ткізілу т?ріЖекелей, топты? К?рнекіліктерСызбан?с?алар,модельдер І ?йымдастыру кезе?іО?ушыларды саба??а дайындау1-2О?ушыларды білімді, саналы ж?не белсенді т?рде ме?геруге дайындалу кезе?і«Білу»А?паратты еске т?сіруКім?
Не?
Кашан?
?айда?
Білемін, Білгім келеді, Білдім кестесін толтыру-Элементтерді? периодты т?рде ?згеретін ?асиеттері не?(атом радиусы, иондану энергиясы, электронтарт?ышты?, электртерістілік)-Атом радиусы дегеніміз не?(атомны? ?лкен кішілігін шартты т?рде жуы? сипаттайтын шама)
-Элементтерді? металды? ж?не бейметалды? ?асиет к?рсетуін атом ??рылысыны? электронды? теориясы т?р?ысынана ?алай т?сіндіруге болады?
3-4Жа?а та?ырыпты ме?герту кезе?і -Біз элементтерді шартты т?рде ?андай топтар?а жіктеп едік?(к?рсетілген та?балар бойынша элементтерді? атын атау)-Осы талпыныс ?алай ж?зеге асады?Бір ?ана ?діс: ж?птаспа?ан электрондарды екі атом?а да орта? ?ылу Жа?а саба?ты т?сіндіруТ?сінухимиялы? байланыс- молекулада?ы атомдар арасында?ы т?зілетін байланысБейметалл элемент атомдарыны? арасында ковалентті полюссіз химиялы? байланысты? т?зілу кестесі к?рсетіледі.Ковалентті байланыс-б?л екі бейметалл атомы арасында?ы байланыс 15-20 ?олдануМына электронды? формулаларды? ?айсысы су молекуласына с?йкес келеді?Мына заттардан ковалентті полюсті ж?не полюсіз байланысты б?ліп жазу. Талдау Топты? ж?мысБерілген заттарды? молекулаларды? т?зілуін молекулаларды? ы?ысуын к?рсету Жа?а саба?ты ?алай ?абылда?аныны ал?аш?ы тексеру кезе?деріЖина?тауЭлектронды? о?улы? бойынша тапсырмалартапсырмала №3 (ІІ), №3 (ІІІ) Білімді ?орытындылау ж?не ж?йелеуБа?а беруСонымен, бейметалл атомдарыны? ?зара ?серленуінен химиялы? байланысты? ?ай т?рі т?зіледі? 5 ковалентті полюстті,5ковалентті полюссіз байланысты жазу.6-7 С?зж?мба? шешеу. ?й тапсырмасын беру кезе?і 3,1 6-8,10 жатты?улар1-2Жа?а ??ымдар Байланыс энергиясы, байланыс ?зынды?ы,донорлы-акцепторлы механизм.
П?н атыХимия8 сынып Та?ырыбы?ыш?ылдарды? жіктелуі, алынуы, оларды? химиялы? ?асиеттері.Уа?ытыМа?саты?ыш?ылдарды? жіктелуі, алыну жолдары, тиісті реакция те?деулерін д?рыс жазу?а баулу. МіндеттеріО?ушыларды? ?ыш?ылдар туралы білімідерін одан ?рі дамыту.Химиялы? реакция те?деулерін жазу?а, с?йлеуге баулу,О?ушыларды? ?ызы?ушылы?тарны арттыру ма?сатында, ?ыш?ылдар жайлы а?парат ?абылдай отыра, білімдерін саралау.?ауіпсіздік ережесін са?тау?а баулу.Ізздемпазды??а, жауапкершілікке т?рбиелеу. Саба?ты? типіЖа?а саба?ты ме?герту Саба?ты? ?діс-т?сіліТопты?, жекелей, зерттеу,есептеу Саба?ты? т?ріЖарыс саба? К?рнекіліктер ж?не ??ралдар мен реактивтер:Сызбалар, слайд-шоу, электронды о?улы? , бейнефрагменттер І ?йымдастыру кезе?іО?ушыларды саба??а дайындауКритералды ба?алау ж?йесімен таныстыру1-2О?ушыларды білімді, саналыж?не белсенді т?рде ме?геруге дайындалу кезе?і-Бейорганикалы? ?осылыстар ?анша?а б?лінеді?-?ыш?ылдар несімен ?ызы??Олар таби?атта ж?не адам ?міріне ?ажет пе?Бізді? ?орша?ан ?ыш?ылдар ?те к?п.Бізге ?ыш?ылтым д?мі бар ?ымыз, ш?бат, лимон, алмаб?рыннан таыс.Б?лардан бас?а май, с?т, сірке, ?ымызды?, бор ?ыш?ылы да кездеседі.?ыш?ылдар та?амдарда, жемістерде, к?к?ністерде, соустарда, д?мдеуіштерде ж?не д?рігерлерді? ??рамында кездеседі.Таби?атта сірке ж?не к?кірт ?ыш?ылдарын шашатын ??мырс?а, ж?лдыз ??рттар да бар.Ал мы?ая?ты синиль ?ыш?ылын бу т?рінде шашады.Таби?атта кейбір ?сімдіктер соны? ішінде ?ыналарды? р?лі ?те зор.Олар ?зінен ?ыш?ыл б?леді.?ыш?ылдарды? адам ?міріндегі ма?ызы зор.?ыш?ылдар д?румендер,??рылыс материалы болатын фосфор ?ыш?ылыны? т?здары т?рінде, ал адам с?азанында т?з ?ыш?ылы т?рінде кезеседі.
Екі жа?ты жазба к?нделігі L
?ыш?ылдарма?ызыС?т ?ыш?ылыАйран жасауда ?олданыладыСаустар мен д?мдеуіштерТама??а ?ыш?ылтым д?м бередіБор, аскорбин ?ыш?ылыМедицинада пайдаланылады??мырс?а ?ыш?ылыЖауыннан ?ор?анады, ?орегін ?лтіреді.?ына ?ыш?ылыТау жыныстарын б?зады, топыра? т?зейдіФосфор ?ыш?ылыны? т?здарыС?йеке, тіске, тырна??а мы?тылы?, ?аттылы? ?асиет береді.Ас?азанда?ы т?з ?ыш?ылыАс ?орыту?а ж?не бактеридцидті, бактерияларды? к?беюіне, дамуына жол бермейді. ?ыш?ылдар дегеніміз-металл атомдарыны? орын алмастыру?а бейім сутек атомдарынан ж?не ?ыш?ыл ?алды?ынан ??рал?ан к?рделі заттар.Бірнеше химиялы? элементтерді? формулалары беріледі.3-4Жа?а саба?ты т?сіндіру1.?ыш?ылдарды? жіктелуі : оттекті ж?не оттексізБір негізді, екі негізді, ?ш негізді ?ыш?ылдарды? формулаларын жазу.2.?ыш?ылдарды? ??рылымды? формуласын жазу
3.?ыш?ылдарды? алынуы: ?ыш?ылды? оксидтерден алу т?жірибесін ?арастырайы?. Суы бар ста?ан?а ?атты фосфор (?) оксидіні? 1-2 т?йірін салса, жылу б?ліне отырып реакция ж?реді.Н?тижесінде ортофосфор ?ыш?ылы т?зіледі.
P2O5+H2O-H3PO4
- Зертханада кейбір ?ыш?ылдарды алу ?шін ?атты т?з?а концентрлі к?кірт ?ыш?ылымен ?сер етеді
NaNO3+H2SO4-NaHSO4
3.Оттексіз ?ыш?ылдарды? кейбіреуін сутекпен бейметалды тікелей ?рекеттестіріп алады
H2+S-H2S
?ыш?ылдар?а т?н орта? ?аиеттерді сызбасн?с?асына с?йкес реакция те?деулерін жазу:
?ыш?ылдар+ негіздік оксидтер—-т?з+су
+металдар——- т?з+сутек
+негіздер——- т?з+ су
+карбонаттар—— т?з+су+газ
?ыш?ыл ерітіндісін аны?тау ?шін лакмус пен метилоранж индикаторлары пайдаланылады.
Зертханалы? ж?мыс к?рсетілім №6
Сараманды? ж?мыс №4
15-20Жа?а саба?ты ?алай ?абылда?аныны ал?аш?ы тексеру кезе?деріО?улы?пен ж?мыс №7Берілген реакция те?деулерін жазуNa2CO3+HCl-
K3PO4+H2SO3-
Au+H2SO4—
NaOH+HCl-
Есеп шы?ару: Массасы 12,6 г натрий сульфиті т?з ?ыш?ылымен ?рекеттескенде неше моль натрий хлориді т?зіледі.?
Массалы? ?лесі: 2,4% сутек, 39,1% к?кірт,58,5 % оттектен т?ратын затты? молекулалы? формуласын табы?дар
6-7Білімді ?орыт ындылау ж?не ж?йелеуВЕНН диаграмасы орта? ?аиеттері мен айырмашылы?ын жазу( Орта?:?ауіпсіздік ережесі,негіздер ?ыш?ылдармен ?рекеттескенде т?з ж?не су т?зеді, суда ериді, д?стрлі атаулар болады.)Айырмашылы?ы: ?ыш?ылдар негіздік оксидтермен ?рекеттеседі
Негіздер ?ыш?ылды? оксидтермен ?рекеттеседі, индикаторлар?а ?сері ?рт?рлі
?й тапсырмасын беру кезе?і* 47 №4, 5,6 101-2
