S-элементы

Урок усвоения новых знаний по системе трехуровневого обучения в 10 классе по теме "s-элементы". Цель урока: самостоятельное усвоение знаний учащимися и выполнение ими уровневых заданий. В начале урока учащиеся устно отвечают на вопросы этапа "МОСТИК", которые связывают предыдущий материал с сегодняшним. Далее учащиеся работают группами, выполняя пошагово следующие задания.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«s-элементы »

Сабақтың тақырыбы: s-элементтер:периодтық жүйедегі орны, атом құрылысы,қасиеттері

ЕСІҢЕ ТҮСІР!

(оқушылар үйден дайындалып келеді)

Атом неден тұрады?
Ядро айналасында электрондар қалай қозғалады?
Валенттік электрон дегеніміз не?
Элементтің реттік саны нені көрсетеді?
Периодтың реттік саны нені айқындайды?
Топтың реттік саны нені білдіреді?

ІІ кезеңдегі бос орындарға қажетті сөздерді тауып жазу тапсырмаларын орындау барысында тақырыпты өз беттеріңмен меңгеруге тырысыңдар.

Жаңа тақырыпты оқушыларға өз бетімен меңгерту тапсырмалары (топтық жұмыс)

1-қадам: «Білу» тапсырмаларын меңгерту

Бос орынға тиісті сөздерді жазыңдар

Элементтердің периодтық жүйесінің әрбір периодының басында S-ұяластарға жататын элементтер болады.
Олардың сыртқы электрондық қабатында бір немесе екі S-электроннан бар.
S-элементтер өздерінің валенттік электрондарын оңай береді де, күшті тотықсыздандырғыштық қасиет көрсетеді.
I А тобының металдары сілтілік металдар деп аталады. Олар сумен белсенді әрекеттескенде сілті түзетіндіктен осылайша аталған.
Натрий және калий табиғатта кең таралған, литий, рубидий, цезий сирек элементтер, франций жер қыртысында болмайтын радиоактивті элемент.
Сілтілік металдардың физикалық қасиеттері: жұмсақтық, жеңілдік, иілгіштік, балқу температурасы төмен.
II А тобына жататын элементтер: бериллий Be, магний Mg, кальций Ca, стронций Sr, барий Ba және радий Ra.
Үш металл Ca, Sr, Ba – сілтілікжер металдар топшасын құрайды. Олар сілтілік металдарға қарағанда едәуір әлсіздеу.

2-қадам: «Түсіну» тапсырмаларын меңгерту

Себебін анықта.

Неліктен s-элементтер күшті тотықсыздандырғыш қасиет көрсетеді?

Ж: s-элементтер өздерінің валенттік электрондарын оңай береді.

Не себепті металдардың химиялық белсенділігі топта жоғарыдан төменге қарай өседі?

Ж: Ядродан қашықтау валенттік элентронның ядромен байланысының әлсіреуіне әкеледі, сондықтан металдардың химиялық белсенділігі топта жоғарыдан төменге қарай өседі.

Неге табиғатта сілтілік және сілтілікжер металдар тек қана байланысқан түрде кездеседі?

Ж: Олар тікелей барлық бейметалдармен, сонымен бірге сумен, қышқылдармен әрекеттеседі?

3-қадам: «Талдау» тапсырмаларын меңгерту

а) Калий мен кальцийді салыстыр

Ұқсастығы

Кальций

II топ

Сілтілікжер металл

+20 ) ) ) )

^{2 8 8 2}

Калий

I топ

Сілтілік металл

+19 ) ) ) )

^{2 8 8 1}

4 период

Негізгі топша

Белсенді металл

б) Тақырыптың басты идеясы:

s-элементтер – металдар класының маңызды өкілдері.

4-қадам: «Жинақтау» тапсырмаларын меңгерту

Жинақтау сызбанұсқасын толтыр!

Сілтілік металдар (I А тобы) Сілтілікжер металдар (II A тобы)

Me⁰-1 = Me⁺¹ Me⁰-2 = Me⁺²

Li⁰-1е=Li⁺¹	Be⁰-2 = Be⁺²
Na⁰-1е=Na⁺¹	Mg⁰-2 = Mg⁺²
K⁰-1е=K⁺¹	Ca⁰-2 = Ca⁺²
Rb⁰-1е=Rb⁺¹	Sr⁰-2 = Sr⁺²
Cs⁰-1е=Cs⁺¹	Ba⁰-2 = Ba⁺²

5-қадам: «Қолдану» біліктілігін қалыптастыру

Химиялық диктант

Натрий оксиді Na₂O, натрий гидроксиді NaOH, натрий хлориді NaCl, натрий сульфаты Na₂SO₄

Барий оксиді BaO, барий гидроксиді Ba(OH)₂, барий хлориді BaCl₂, барий сульфаты BaSO₄

6-қадам: «Баға беру» біліктілігін қалыптастыру

Сен қалай ойлайсың?

s-элементтерді сақтау ережелері олардың қасиеттеріне байланысты ма?

Ж: Иә, байланысты. Сілтілік металдардың жоғары реакциялық қабілеттерін ескеріп, оларды керосиннің немесе парафин майының астына сақтайды.

І деңгей (5 балл)

1-қадам: «Білу» білімін бағалау

Сұрақтардың жауабын толықтыр.

1-тапсырма. Металдық қасиеттер периодтық жүйеде қай бағытта өседі?

Ж: периодтық жүйеде металдық қасиеттер оңнан солға қарай, жоғарыдан төменге қарай өседі.

2-тапсырма. Ең белсенді және өте күшті тотықсыздандырғышты атаңдар.

Ж: Ең белсенді және өте күшті тотықсыздандырғыш – цезий.

3- тапсырма. Сілтілік және сілтілікжер металдар қандай тотығу дәрежесін көрсетеді?

Ж: тотығу дәрежелері: +1, +2.

4- тапсырма. II А тобының қай металдары «тіршілік элементтері» қатарына кіреді? Ал қайсысы тірі организмдер үшін қауіпті?

Ж: «тіршілік элементтері» қатарына магний, кальций кіреді. Ал тірі организмдер үшін қауіптілері бериллий, стронций, барий.

2-қадам: үлгі бойынша «Қолдану» біліктілігін бағалау

5-тапсырма. Берілген қатарды аяқта

Li +3 ) )

^{2 1}

Be +4 ) )

^{2 2}

Na +11 ) ) )

^{2 8 1}

Mg +12 ) ) )

^{2 8 2}

K +19 ) ) ) )

^{2 8 8 1}

Ca +20 ) ) ) )

^{2 8 8 2}

Rb +37 ) ) ) ) )

^{2 8 18 8 1}

Sr +38 ) ) ) ) )

^{2 8 18 8 2}

ІІ деңгей (5 балл+4 балл 9 балл)

1-қадам: «Түсіну» білімін бағалау

1-тапсырма. Кластерді толықтыр (5.4-кестені пайдаланып)

Атомдану энергиясы 82 кДж/моль

Қайнау температурасы 713 Тығыздығы 1,53 г/см³

Кристалдық торы көлемді орталықтанған Қаттылығы 0,3

Балқу температурасы 38,7

2-қадам: «Талдау» тапсырмаларын бағалау

2-тапсырма. 5.3-кестені пайдаланып сілтілік металдардың атомдық радиусы мен электртерістігі қалай өзгеретінін анықта.

Ж: I А тобында жоғарыдан төменге қарай атомдық радиус үлкейеді, электртерістігі төмендейді.

3-тапсырма. Жалпы реакция теңдеуін аяқта

I A тобы 4Ме+О₂=2Ме₂О

II A тобы 2Ме+О₂=2 Ме₂О

3-қадам: өзгертілген жағдайда «Қолдану» біліктілігін бағалау

4-тапсырма. Есепті шығар:

Массасы 4,6 г натрий йодпен әрекеттесті. Алынған тұздың массасын есепте.

_4,6_{г х}

2Na+I₂=2NaI

^{46 г 300 г}

ІІІ деңгей: (5 балл +4 балл +3 балл 12 балл)

1-қадам: «Жинақтау» білімін бағалау

1-тапсырма. Берілген элементтердің элетрондық және графикалық формулаларын жаз

Na, Mg

Na 1s²2s²2p⁶3s¹

Mg 1s²2s²2p⁶3s²

2-қадам: «Баға беру» біліктілігін бағалау

Сен қалай ойлайсың?

2-тапсырма. s-элементтердің ұқсас қасиеттері немен түсіндіріледі?

Ж: Олардың ұқсас қасиеттері атом ядросымен валенттік электрондардың әлсіз байланысуымен түсіндіріледі.

3-тапсырма. s-элементтердің оксидтері мен гидроксидтері қандай қасиет көрсетеді?

Ж: s-элементтердің оксидтері мен гидроксидтері негіздік қасиет көрсетеді.

Сабақтың тақырыбы: s-элементтер:периодтық жүйедегі орны, атом құрылысы,қасиеттері

ЕСІҢЕ ТҮСІР!

(оқушылар үйден дайындалып келеді)

Атом неден тұрады?
Ядро айналасында электрондар қалай қозғалады?
Валенттік электрон дегеніміз не?
Элементтің реттік саны нені көрсетеді?
Периодтың реттік саны нені айқындайды?
Топтың реттік саны нені білдіреді?

Жаңа тақырыпты оқушыларға өз бетімен меңгерту тапсырмалары (топтық жұмыс)

1-қадам: «Білу» тапсырмаларын меңгерту

Бос орынға тиісті сөздерді жазыңдар

Элементтердің периодтық жүйесінің әрбір _________ басында __________ жататын элементтер болады.
Олардың сыртқы электрондық қабатында ___ немесе ___ S-электроннан бар.
S-элементтер өздерінің ____________ электрондарын оңай береді де, күшті ________________________ қасиет көрсетеді.
I А тобының металдары ___________ металдар деп аталады. Олар сумен белсенді әрекеттескенде _________ _______________ осылайша аталған.
Натрий және калий табиғатта _____ _____________, литий, рубидий, цезий ________ элементтер, франций жер қыртысында болмайтын _______________ элемент.
Сілтілік металдардың физикалық қасиеттері: ____________ , __________ , _________, _________ _______________ _________.
II А тобына жататын элементтер: ____________, ___________, ___________, _________ _______________ _________.
Үш металл Ca, Sr, Ba – ___________ ____________ топшасын құрайды. Олар сілтілік металдарға қарағанда едәуір әлсіздеу.

2-қадам: «Түсіну» тапсырмаларын меңгерту

Себебін анықта.

Неліктен s-элементтер күшті тотықсыздандырғыш қасиет көрсетеді?

Ж: s-элементтер өздерінің ___________ электрондарын _______ ___________.

Не себепті металдардың химиялық белсенділігі топта жоғарыдан төменге қарай өседі?

Ж: Ядродан қашықтау валенттік элентронның ядромен _____________ ___________ әкеледі, сондықтан металдардың химиялық белсенділігі ________ жоғарыдан төменге қарай өседі.

Неге табиғатта сілтілік және сілтілікжер металдар тек қана байланысқан түрде кездеседі?

Ж: Олар тікелей барлық ______________, сонымен бірге __________, _________________ әрекеттеседі?

3-қадам: «Талдау» тапсырмаларын меңгерту

а) Калий мен кальцийді салыстыр

Ұқсастығы

Кальций

__________

Сілтілікжер металл

________________

Калий

I топ

___________________

+19 ) ) ) )

^{2 8 8 1}

___ период

________ топша

_________ металл

б) Тақырыптың басты идеясы:

s-элементтер – металдар класының _____________ өкілдері.

4-қадам: «Жинақтау» тапсырмаларын меңгерту

Жинақтау сызбанұсқасын толтыр!

Сілтілік металдар (I А тобы) Сілтілікжер металдар (II A тобы)

Me⁰-1 = Me⁺¹ Me⁰-2 = Me⁺²

Li⁰	Be⁰
Na⁰	Mg⁰
K⁰	Ca⁰
Rb⁰	Sr⁰
Cs⁰	Ba⁰

5-қадам: «Қолдану» біліктілігін қалыптастыру

Химиялық диктант

Натрий оксиді ________, натрий гидроксиді ________, натрий хлориді ________, натрий сульфаты ________.

Барий оксиді _____, барий гидроксиді ______, барий хлориді ______, барий сульфаты _____

6-қадам: «Баға беру» біліктілігін қалыптастыру

Сен қалай ойлайсың?

s-элементтерді сақтау ережелері олардың қасиеттеріне байланысты ма?

Ж: ____, _____________. _________ ______________ _____________ ____________ __________________ ____________, ____________ ____________ _________ __________ ___________ ____________ _____________.

І деңгей (5 балл)

1-қадам: «Білу» білімін бағалау

Сұрақтардың жауабын толықтыр.

1-тапсырма. Металдық қасиеттер периодтық жүйеде қай бағытта өседі?

Ж: периодтық жүйеде металдық қасиеттер оңнан _______ қарай, жоғарыдан _________ қарай өседі.

2-тапсырма. Ең белсенді және өте күшті тотықсыздандырғышты атаңдар.

Ж: Ең белсенді және өте күшті тотықсыздандырғыш – __________.

3- тапсырма. Сілтілік және сілтілікжер металдар қандай тотығу дәрежесін көрсетеді?

Ж: тотығу дәрежелері: ____, ____.

Ж: «тіршілік элементтері» қатарына _________, __________ кіреді. Ал тірі организмдер үшін қауіптілері _________ , ____________, __________.

2-қадам: үлгі бойынша «Қолдану» біліктілігін бағалау

5-тапсырма. Берілген қатарды аяқта

Li +3 ) )

^{2 1}

Be +4 ) )

^{2 2}

Na +11 ) ) )

^{2 8 1}

Mg +12 ) ) )

^{2 8 2}

K +19 ) ) ) )

^{2 8 8 1}

Ca +20 ) ) ) )

^{2 8 8 2}

Rb +37 ) ) ) ) )

^{2 8 18 8 1}

Sr +38 ) ) ) ) )

^{2 8 18 8 2}

ІІ деңгей (5 балл+4 балл 9 балл)

1-қадам: «Түсіну» білімін бағалау

1-тапсырма. Кластерді толықтыр (5.4-кестені пайдаланып)

Атомдану энергиясы _____________

Қайнау температурасы _________ Тығыздығы ___________

Кристалдық торы ____________________ Қаттылығы ______

Балқу температурасы ________

2-қадам: «Талдау» тапсырмаларын бағалау

Ж: I А тобында жоғарыдан төменге қарай ____________ ____________ ___________, _______________ ______________.

3-тапсырма. Жалпы реакция теңдеуін аяқта

I A тобы _Ме+О₂=_______

II A тобы _Ме+О₂=_______

3-қадам: өзгертілген жағдайда «Қолдану» біліктілігін бағалау

4-тапсырма. Есепті шығар:

Массасы 4,6 г натрий йодпен әрекеттесті. Алынған тұздың массасын есепте.

ІІІ деңгей: (5 балл +4 балл +3 балл 12 балл)

1-қадам: «Жинақтау» білімін бағалау

1-тапсырма. Берілген элементтердің элетрондық және графикалық формулаларын жаз

Na, Mg

Na __________

Mg __________

2-қадам: «Баға беру» біліктілігін бағалау

Сен қалай ойлайсың?

2-тапсырма. s-элементтердің ұқсас қасиеттері немен түсіндіріледі?

Ж: ___________ _______ ____________ ________ ____________ ___________ __________________ _________ __________________ _____________________.