Открытый урок на тему "Кальций ж?не оны? ?осылыстары"

Күні: 18.02.2013ж Сынып: 9 қазақ

Сабақтың типі: Жаңа сабақты меңгерту

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: Түсіндіру, жеке-дара, жұппен, топпен жұмыс

Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті тақта, Д.И.Менделеев кестесі, карточкалар

Пән аралық байланыс: физика, математика, биология

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

1.       Сәлемдесу, түгелдеу

2.       Оқушылардың құрал – жабдығын тексеру

3.       Үй жұмысын тексеру

Fe +HCL  =

MgO + HNO₃=

Ca(OH)₂+ HCl =

ZnO + H₂SO₄=

CuCl₂+ NaNO₃ =

Al₂O₃+ H₂O =

Бұл зат әсерінен біздің ағзамыз сау сүйектер мен тістерді құрайды, тырнақтарымыз бен шаштарымызға сұлулық береді.

Жұмбақты табындар:

Біздің әрқайсымызға қажетті қай элементтің күнделікті қажеттілігі микрограммен емес граммен өлшенеді?

Нығыман Алшынов атындағы

Жалаулы орта мектебі

Сабақтың тақырыбы:

Кальций және оның қосылыстары

Өткізген: химия пәнінің мұғалімі

Кәкімова Динара Ертайқызы

2013 жыл

Бұл суреттерді не байланыстырады?

Сабақтың тақырыбы:

Кальций және оның қосылыстары

Сабақтың мақсаты:

•1. Білімділік. Кальций, периодтық жүйедегі орны, табиғатта таралуы, алынуы, физикалық, химиялық қасиеттері жайында мәлімет беру.

•2. Дамытушылық. Кальцийдің қасиеттерін түсіндіре отырып, химия пәнінен алған білімдерін жетілдіру, өз бетінше іздену қабілетін дамыту.

•3. Тәрбиелік. Кальцийдің қасиеттерін түсіндіре отырып, оқушыларды тазалыққа, қоршаған ортаны қорғауға,  адамгершілік қасиеттерін қалыптастыруға, металдарды тиімді пайдалануға тәрбиелеу.

Кальцийдің периодтық жүйедегі орны

IV периодта II топтың негізгі топшасында орналасқан металл

Салыстырмалы атомдық массасы – 40

Реттік нөмірі - 20

Электрондық формуласы: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s²

Табиғатта таралуы

Кальций кең таралған элементке жатады. Жер қыртысындағы құрамы бойынша ол бесінші орында, оның массалық үлесі 3,4%. Қазақстан аумағында кальций қосылыстары көп таралған. Адам организмінде сүйекте, тіс эмалінде, қанда 1 кг-ға дейін кальций болады. Фосфориттердің кен орындары Қаратау тауларында және Ақтөбе облысында, ал бағалы қызғылт ұлутастың кен орны Маңғыстауда орналасқан. Гипсті Жамбыл облысында, цементтік саздарды Шымкент және Семей маңында өндіреді , көптеген әктас шөгіндісі, отқа төзімді саздар басқа облыстарда да кездеседі.

Кальций элементі көптеген көкөністердің құрамына кіреді

Алынуы

Кальций - белсенділігі жоғары металл болғандықтан, балқыған хлоридінен электролиз арқылы алынады:

 

              эл.тогы

CaCl₂        =       Ca +Cl₂↑

Балқыма

Кальциий күмістей ақ түсті.

Жеңіл тығыздығы ρ - 1,55г/см3

Балқу температурасы – 839 0С, 1542,2 0С

Қайнау температурасы-1484 0С, 2703,2 0С

Жай заттармен

Күрделі заттармен

І жұп тапсырмасы:

CaCO₃  затындағы әр элементтің массалық үлесін есептендер

ІІ жұп тапсырмасы:

Ca(OH)₂  затындағы әр элементтің массалық үлесін есептендер

ІІІ жұп тапсырмасы:

CaO  затындағы әр элементтің массалық үлесін есептеңдер

І топ тапсырмасы:

Массасы 7,4г кальций гидроксиді қанша грамм фосфор қышқылымен әрекеттеседі?

ІІ топ тапсырмасы:

Массасы 4г кальций сумен әрекеттескенде неше грамм сутек бөлінетінің есептеңдер?

Қорытынды

Бағалау тесті:

1.      Кальций оксидінің формуласы:

а) CaCO₃            ә) CaO               б) Ca(OH)₂

 

2.      Жер қыртысындағы құрамы бойынша кальций оксиді нешінші орында:

а)  4                     ә) 9                    б) 5

 

3.      Кальцийдің салыстырмалы атомдық масассы:

а)  40                    ә) 20                  б) 23

 

4.      Кальций карбонатының  салыстырмалы молекулалық массасы нешеге тең:

а)  100                   ә) 98                  б) 112

 

5.      Кальций қандай зат:

а)   сары жылтыр металл       ә) сұр түсті металл      б) күміс түсті ақ металл

Дұрыс жауаптары:

1. Ә 2. Б 3. А 4. А 5. Б

Бағалау:

"5" - 5 дұрыс жауап

"4" - 4 дұрыс жауап

"3" - 3 дұрыс жауап

"2" - 2 дұрыс жауап

Үйге тапсырма:

§33. Кальций және оның қосылыстары

№2 есеп 137 бет

Шығармашылық тапсырма:
Биология пәнінен оқығандарыңа сүйеніп, кальций мен темірдің адам организмі үшін маңызын сипаттау.