М?хамбет?алиева Г?лдана Бауыржан?ызы,
КМУ –ні? химия маманды?ы
бойынша IV курс студенті,
К?кшетау ?аласы
Саба?ты? та?ырыбы: Негіздер, оларды? ??рамы ж?не жіктелуі. (8-сынып)
Саба?ты? ма?саты:
Білімділігі: Суда еритін негіздер-сілтілер мен ерімейтін негіздерді? химиялы? ?асиеттерін салыстыра сипаттау ар?ылы білім, білік да?дысын ?алыптастыру;
Дамытушылы?ы: Білімді ж?йелеу ар?ылы ал?ан білімдерін тере?дету, танымды? тапсырмалар ар?ылы есте са?тау ?а
білеттерін, сындарлы ойлау да?дыларын жетілдіру.
Т?рбиелігі: ?жымдасты??а, ептілікке, жа?даяттан шы?а білуге, жауапкершілікке т?рбиелеу.
Міндеттері:
Саба?ты? т?рі: Д?ст?рлі емес
Саба?ты? ?дісі: Сын т?р?ысынан ойлау, сатылай кешенді талдау, АКТ.
К?рнекіліктер: Интерактивті та?та, танымды? тапсырмалар, плакаттар, маркерлер, стикер, смайликтер.
Саба?ты? типі: Жа?а материалды ме?герту
П?наралы? байланыс: биология, география, математика, экология, педагогика
Саба?ты? барысы:
І ?йымдастыру кезе?і:
- о?ушылармен амандасу
- о?ушыларды? тізімін тексеру
- о?ушыларды? о?у ??ралдарын тексеру
- о?ушыларды? саба??а дайынды?ын тексеру
ІІ ?й ж?мысына с?ра?: «?ызы?ушылы?ын ояту» (с?ра?-жауап ?дісі)
Су молекуласыны? ??рамына ?андай элемент кіреді?
Суды? физикалы? ?асиетін айт?
Ерітінді дегеніміз не?
Ерітінді концентрациясыны? формуласы ?андай?
Металл атомына су ?ос?анда не т?зіледі?
Оксид дегеніміз не?
Элементтер нешеге жіктеледі?
Негіздік оксидтерге ?андай атом жатады?
?ыш?ылды? оксидтер не жатады?
Оксидтер сумен ?реккеттесіп не т?зеді?
ІІІ «Ма?ынаны тану» Жа?а та?ырыпты таныстыру (сыни т?р?ысынан ойлау)
Та?ырыпппен таныспай т?рып мына жатты?уларды орындау. (о?ытуды? белсенді ?дісі)
О?ушылар?а металл валенттілігі бойынша негіздеріні? формуласын ??растыру тапсырылады. (та?тада т?рлі т?сті ?а?аздан жазыл?ан металдар ж?не гидроксотоп к?рсетіледі, я?ни о?ушылар соны ??растырады )
Nа, Са, ?е(ІІІ), Сu (І, ІІ)
NaOH, Ca(OH)2, Fe(OH)3, CuOH, Cu(OH)2,
Б?дан о?ушылар "Негіз дегеніміз ?рбір металл атомы бір немесе бірнеше гидроксотоп пен байланыс?ан к?рделі зат" деген ??ымды т?сінеді.
Негіздерді? жіктелуі, алынуы, ?асиеттері (сатылай кешенді талдау ?дісі, АКТ)
Негіздер
Суда еритін Суда ерімейтін
LiOH, Ca(OH)2, Ba(OH)2, Cu(OH)2, Fe(OH)2, Fe(OH)3,
Екідайлы
Zn(OH)2, Al(OH)2, Be(OH)2,
Cr(OH)3, Pb(OH)2, Sr(OH)2 Fe(OH)3
Негіздерді? гидроксотоп саны металдарды? валенттілігмен аны?талады.
Суда еритін негіздер сілтілер деп те аталады
Негіздерді? алынуы
Суда еритін негіздерді алу.
1.Белсенді металдарды тікелей сумен ?рекеттестіреді.
2Na+2H2O=2NaOH+H2
Ca+2H2O=Ca(OH)2+H2
2. Белсенді металл оксидтері сумен ?осыл?анда т?зіледі.
Na2O+H2O=2NaOH
CaO+H2O=Ca(OH)2
3.Суда ерімейтін ж?не екідайлы гидроксидтерді алу ?шін металлдарды? ерімтал т?здарына
CuCl2, FeSO4 AlCl3 сілті ?осады.
CuCl2 + 2NaOH = Cu (OH)2 + 2NaCl
FeSO4 + 2NaOH = Fe(OH)2 + Na2SO4
AlCl3 + 3NaOH = Al(OH)3 +3NaCl
Негіздерді ?нерк?сіпте, т?рмыста ке?інен ?олданылады. (АКТ, интерактивті та?тадан бейнеролик к?рсетіледі)
8-кесте
Негіздер
Негіздерді? ?сері
Сілтілер
Ерімейтін
Су?а
Лакмус?а
Фенолфталинге
?ыздыру?а
Ериді
Ерімейді
Ерітіндіні? т?сі к?гереді
?згермейді
Ерітінді ?ызыл т?ске боялады
?згермейді
ажырамайды
ажырамайды
ІV «Есептер ?лемі» ?алташада салын?ан есептерді ?р топтан о?ушылар шы?ып та?дап алады. (cыни т?р?ысынан ойлау)
І-н?с?а
1.Белгісіз заттарды тауып, с?йкес химиялы? реакцияларды? те?деулерін жазып, те?естіріп берілген заттарды ата?дар:
- X + H 2O ® Ba(OH)2
- CuCI2 + x ® Cu(OH)2¯ + y
- Li + x ® LiOH + y
2. 7,65 г барий оксиді сумен ?рекеттескенде барий гидроксидіні? ?андай массасы т?зілетінін есепте?дер.
3. ??рамында 5,3 г мыс (ІІ) сульфаты бар ерітінді натрий гидроксиді ерітіндісімен ?рекеттескенде ?анша грамм т?нба т?сетінін есепте?дер.
ІІ-н?с?а
1.Белгісіз заттарды тауып, с?йкес химиялы? реакцияларды? те?деулерін жазып, те?естіріп берілген заттарды ата?дар:
- x + H2O ® NaOH
- Ca(OH)2 + x ® CaCl2 + y
2. Мынадай заттар берілген: P2O, KCl, NaOH, SO3 H3PO4, Ba(OH)2, HNO3, Fe(OH)2, Cr(OH)3. Оыларды? ішінен тек негіздерді? формулаларын теріп жазы?дар.
3. 78 г калий сумен ?рекеттескенде калий гидроксидіні? ?андай массасы ж?не ?анша м?лшері т?зіледі?
ІV Бекіту. (с?ра? –жауап ?дісі)
Т?мендегі с?ра?тар?а с?йкес келетін жауаптарын табы?дар.
Оксидтер дегеніміз не?- 1. Металл атомымен ж?не бір немесе бірнеше
гидроксотоптардан ??рал?ан к?рделі заттар.
Негіздер дегеніміз не?- 2. Металл атомдарымен ж?не ?ыш?ыл
?алды?тарынан ??рал?ан к?рделі заттар
?ыш?ылдар дегеніміз не?- 3. Екі элементтен т?рып оны? біреуі
міндетті т?рде оттегі болып келетін к?рделі заттар.
V О?ушыларды ба?алау
VI ?йге тапсырма беру
Негіздер, оларды? ??рамы ж?не жіктелуі туралы о?ып келу.
№ 4,5 есептерді шы?арып келу. (110 бет)