2.Элементтер туралы материалды, химиялы? реакция белгілерін ж?не ?ауісіздік ережесін ?айталау.
1. Сайыскерлер бір-бірін ??тты?тайды.
Пысы?тау с?ра?тары (?р команда бір-біріне дайындайды)
«Химиялы? айда?ар»
Сахна?а ?р командадан ?ш адамнан шы?ады. Олар Айда?арды? «тілінді» ілінген тапсырмаларды орындау керек. Осы уа?ытта ?ал?андары келесі сайыс?а ?атысады.
«Пантомима»
Командалар карточка тапсырмаларын алады.
Мына реакцияларды к?рсеті?дер:
1.CuO + H2SO4 →
2.BaCl2 + H2SO4 →
3.NH4Cl + NaOH →
4.CaCO3 + HCl →
«Т?ймеда?ы»
Т?ймеда?ы к?лтелерінде с?ра?тар жазыл?ан. Командалар бір к?лтеден алып, с?ра?тар?а жауап береді. Тал?ылау?а 5 секунд.
1.Концентрлы азот ?ыш?ылы алюминиймен ?рекеттескенде ?андай азот оксиді б?лінеді?
2.?за? уа?ыт бойы неге ?лсіз нау?астар?а оттекті жасты?пен пайдалану?а болмайды?
3.?андай элементті «философиялы? тас» деп ойла?ан?
4.Жасанды жолмен алын?ан е? бірінші радиоактивты изотопты ата?дар.
5.?андай бейметалды академик А.Е.Ферсман «химиялы? ?нерк?сіпті? ?оз?алт?ышы» деп ата?ан?
6.Ежелгі орыс тілінен осы элементті? атауы «сира» деген с?зден шы?ты. Сіздер ?алай ойлайсыздар, ?андай т?с осылай аталады?
7.А?ылшын ?алымы Дж.Пристли ж?не швед ?алымы К.Шееле осы элементті бос к?йінде алып, оны? ауаны? ??рамдас б?лігі екенін д?лелдеді. ?андай элемент туралы айтыл?ан?
Архивте ескі ?ол жазба табылды. Біра? оны о?у ?шін ?иыншылы? туып т?р: к?птеген жерінде жазулары ескеріп, к?рінбейді. Жазуды ?алпына келтірі?дер.
Ca + HNO3 → ? Zn(NO3)2 → ?
Ca0 - ? → ? O20 - ? →?
N+5 + ? → ? N+3 + ?→ ?
«?мытша? лаборант»
Б?л сайыста капитандар ?атысады. Олар ?мытша? лаборантты? ?ателерін табу керек. «Лаборант» бос ыдысты алып т?жірибе жаса?андай болады.
1.«CuO» жазуы бар шыны ыдысты? аузын ашып, сынауы??а затты салады, к?кірт ?ыш?ылын ??яды. Алдын ала сынауы?ты ?ыздырып алмай, оны от?а ?ыздырады.Реактивтер бар колбаларды ашы? ?алдырады, спиртшамды ?алпа?пен жабады.
2.К?кірт ?ыш?ылы бар ыдысты жо?ары ?стап, о?ан су ?осады. Затты ?ыздырып, т?жірибе со?ында спиртшамды ?алпа?пен жап?ан жо?.
«Мюнгаузен лабораторияда»
Сахна?а Карл Иероним фон Мюнхгаузен шы?ады. Баронны? «шынайы» ??гімесінде ?ателерді табу керек.Мен керемет химикпін. Шынында кішкене ?мытша?пын, не істейсі? – б?л барлы? ?лы адамдарды? жетіспеушілігі. Не деп т?рмын мен? А-а, ?мытша? туралы ...Бірде мен к?кірт ?ыш?ылы бар ?лкен б?тілкені жабу?а ?мытып, ?ыш?ыл т?гелдей буланып кетті. Мен тез арада ?ыш?ыл?а су ??я бастадым. Терезе ?йнегінде тап-таза м?лдір азот ?ыш?ылы бар ыдыс т?р?ан. Мен мыс пластинкасын алып о?ан концентрлы к?кірт ?ыш?ылын ?осып, сутегін жинай бастадым. Содан со? сутегін к?бірек алу ?шін суды ?ыздырдым, біра? менде озон болып шы?ты ж?не де мен ?йы?тап кетіппін, ?йткені озонды сендер білесі?дер ?ой наркоз ретінде ?олданылады. Мен ?йы?тап жат?анда суда?ы барлы? сутегі буланып кетіпті.?удегі т?йіршікті сутегімен толтыру?а ма?ан сонымен с?ті келмеді. Жарайды, келесі рет т?йіршікті сутегі мен оттегі ?оспасымен толтырамын. К?ресі?дер, ?лі ол биік ?шады.
Т?менде ?ателерді? т?сініктемелері келтірілген.
1.К?кірт ?ыш?ылы белсенді суды? буын сі?іреді.
2.?ыш?ылды су?а ??яды.
3.Жары?та азот ?ыш?ылы ыдырап кетеді.
4.Б?лінген азот (І?) оксиді азот ?ыш?ылына ?о?ыр т?с береді.
Просмотр содержимого документа
«КВН "Химиялы? ертегі" »
Тақырыбы: КВН «Химиялық ертегі»
1. Өзін таныстыру (5 мин); пысықтау сұрақтары: химиялық ертегі
2.Элементтер туралы материалды, химиялық реакция белгілерін және қауісіздік ережесін қайталау.
1. Сайыскерлер бір-бірін құттықтайды.
Пысықтау сұрақтары (әр команда бір-біріне дайындайды)
«Химиялық айдаҺар»
Сахнаға әр командадан үш адамнан шығады. Олар Айдаһардың «тілінді» ілінген тапсырмаларды орындау керек. Осы уақытта қалғандары келесі сайысқа қатысады.
«Пантомима»
Командалар карточка тапсырмаларын алады.
Мына реакцияларды көрсетіңдер:
1.CuO + H2SO4 →
2.BaCl2 + H2SO4 →
3.NH4Cl + NaOH →
4.CaCO3 + HCl →
«Түймедағы»
Түймедағы күлтелерінде сұрақтар жазылған. Командалар бір күлтеден алып, сұрақтарға жауап береді. Талқылауға 5 секунд.
1.Концентрлы азот қышқылы алюминиймен әрекеттескенде қандай азот оксиді бөлінеді?
2.Ұзақ уақыт бойы неге әлсіз науқастарға оттекті жастықпен пайдалануға болмайды?
3.Қандай элементті «философиялық тас» деп ойлаған?
4.Жасанды жолмен алынған ең бірінші радиоактивты изотопты атаңдар.
5.Қандай бейметалды академик А.Е.Ферсман «химиялық өнеркәсіптің қозғалтқышы» деп атаған?
6.Ежелгі орыс тілінен осы элементтің атауы «сира» деген сөзден шықты. Сіздер қалай ойлайсыздар, қандай түс осылай аталады?
7.Ағылшын ғалымы Дж.Пристли және швед ғалымы К.Шееле осы элементті бос күйінде алып, оның ауаның құрамдас бөлігі екенін дәлелдеді. Қандай элемент туралы айтылған?
8.Хлор оттекпен әрекеттескенде қандай оксид түзіледі?
«Ескі қолжазба»
Архивте ескі қол жазба табылды. Бірақ оны оқу үшін қиыншылық туып тұр: көптеген жерінде жазулары ескеріп, көрінбейді. Жазуды қалпына келтіріңдер.
Ca + HNO3 → ? Zn(NO3)2 → ?
Ca0 - ? → ? O20 - ? →?
N+5 + ? → ? N+3 + ?→ ?
«Ұмытшақ лаборант»
Бұл сайыста капитандар қатысады. Олар ұмытшақ лаборанттың қателерін табу керек. «Лаборант» бос ыдысты алып тәжірибе жасағандай болады.
1.«CuO» жазуы бар шыны ыдыстың аузын ашып, сынауыққа затты салады, күкірт қышқылын құяды. Алдын ала сынауықты қыздырып алмай, оны отқа қыздырады.Реактивтер бар колбаларды ашық қалдырады, спиртшамды қалпақпен жабады.
2.Күкірт қышқылы бар ыдысты жоғары ұстап, оған су қосады. Затты қыздырып, тәжірибе соңында спиртшамды қалпақпен жапқан жоқ.
«Мюнгаузен лабораторияда»
Сахнаға Карл Иероним фон Мюнхгаузен шығады. Баронның «шынайы» әңгімесінде қателерді табу керек.Мен керемет химикпін. Шынында кішкене ұмытшақпын, не істейсің – бұл барлық ұлы адамдардың жетіспеушілігі. Не деп тұрмын мен? А-а, ұмытшақ туралы ...Бірде мен күкірт қышқылы бар үлкен бүтілкені жабуға ұмытып, қышқыл түгелдей буланып кетті. Мен тез арада қышқылға су құя бастадым. Терезе әйнегінде тап-таза мөлдір азот қышқылы бар ыдыс тұрған. Мен мыс пластинкасын алып оған концентрлы күкірт қышқылын қосып, сутегін жинай бастадым. Содан соң сутегін көбірек алу үшін суды қыздырдым, бірақ менде озон болып шықты және де мен ұйықтап кетіппін, өйткені озонды сендер білесіңдер ғой наркоз ретінде қолданылады. Мен ұйықтап жатқанда судағы барлық сутегі буланып кетіпті.Әудегі түйіршікті сутегімен толтыруға маған сонымен сәті келмеді. Жарайды, келесі рет түйіршікті сутегі мен оттегі қоспасымен толтырамын. Көресіңдер, әлі ол биік ұшады.
Төменде қателердің түсініктемелері келтірілген.
1.Күкірт қышқылы белсенді судың буын сіңіреді.
2.Қышқылды суға құяды.
3.Жарықта азот қышқылы ыдырап кетеді.
4.Бөлінген азот (ІҮ) оксиді азот қышқылына қоңыр түс береді.
5.Бұл реакцияда сутегі түзілмейді.
6.Судың электролизденуінен сутегі түзіледі.
7.Суды қыздырғанда озон түзілмейді.
8.Суда сутегі әлсіз.
9. Сутегі мен оттегі қоспасы – күркіреуік газ.
«Химиялық ертегі»
Бұл ең соңғы сайыста командалар өздері ойлап шығарған ертегілерін сахнаға шығып көрсетеді. Соңында әділ қазылар қорытындысын шығарып, жеңімпаз команданы марапаттайды.
