« Ой қозғау» Осы затпен үйді аластайды,түсіне қарасаң алтынға ұқсайды. Бұл не деп ойлайсыңдар. Ия,бұл күкірт ..Ендеше бүгінгі сабағымыздың тақырыбы «Күкірт және оның қосылыстары» . Күкірт туралы не білесіңдер.Енді күкірт және оның қосылыстарымен топтасып,өзбеттеріңмен жұмыс жасай отырып меңгеру үшін мынадай үш топқа «Күкірт»,»Күкірт оксиді»,»Күкірт қышқылы» топтарына бөлініп жұмыс жасайсыңдар.. Алдарыңдағы оқулықты, слайдтарды қолданасыңдар. Тақырып бойынша бірлесе отырып сызба нұсқа құрайық. Әр топқа тақырыпқа байланысты тапсырмалар беріледІ 1-топ. Күкірт тобына тапсырма 1.Күкірттің периодтық жүйедегі орнын сипатта. 2. Атом құрылысы 3.Электрондық формуласы 4.Мүмкін болатын валенттілігі 5.Тотығу дәрежесі Күкірт атомының үш энергетикалық деңгейі бар,оларда электрондар 1s2 2s2 2p2 3s2 3p4 ,болып орналасқан валенттік электрондары 3s2 3p4 кванттық ұяшықтарда былай орналасқан(слайд) 3d деңгейшесі әлі бос тұр, қозған жағдайда алдымен 3р деңгейшеден 1электрон,сосын 3s деңгейшеден келесі электрон 3d деңгейшесіне көше алады.Қосылыстардағы валенттігі II,IV,VI ,тотығу дәрежелері -2,0,+4,+6 болады. 2. Мына қосылыстардың тотығу дәрежелерін анықтаңдар: Н2S , SO2 , S , SO3, FeS, 2-топ. Күкірт оксиді тобына Күкірттің физикалық қасиеттерін сипаттап тәжірибемен көрсету. Аллотропиялық түр өзгерістерінің ерекшеліктері.(слайд) 3-топ.Күкірт қышқылы тобына. 1.Күкірттің табиғатта таралуы 2.Мына табиғи қосылыстары қалай аталады: FeS2----- PbS--------- СаSO 4-2H2 O--------- BaSO4----------- Cu 2S-------------- 1-топ.Күкірт тобына .Химиялық қасиеттері.Тірек сызба.(видио) О2 -- NaOH-- Күкірт + Н2 -- Күкірт + KClO3--- Fe -- Тапсырма. Күкіртпен әрекеттесу теңдеулерін жазыңдар. Күрделі заттармен әрекеттесу теңдеулерін аяқтап,тотықтырғыш пен тотықсыздандырғыштар- ды анықтайық.(слайд) 2-топ.Күкірт оксиді тобына. Күкірттің табиғаттағы биологиялық ролі. 3-топ..Күкірттің алынуы. Бұл тапсырмаларды орындай отыра күкірттің химиялық элемент және жай зат ретіндегі сипаттамаларымен таныстыңдар.Күкірт жай зат түрінде бірнеше қосылыстар түзеді,енді сол қосылыстарымен танысамыз.(слайд) 1-топ.Күкірт тобына .Күкірттің(IV)оксиді қасиеттері. Оксидтің аталуы SO2 қандай оксид Агрегаттық күйі Күкірттің тотығу дәрежесі,валенттігі 2..Мына сызба нұсқаны пайдаланып,күкірттің (IV) оксидінің физикалық қасиеттерін сипаттаңдар. SO2 Г Т А И З Н2О + 2.Мына реакция теңдеулерін аяқтаңдар. К2 О +SO2 --- H2 O + SO 2 -- SO 2 + O2 -- 2-топ. Күкірт оксиді тобына. Күкірт (VI) оксидінің қасиеттері. Оксидтің аталуы SO3 қандай оксид Агрегаттық күйі Күкірттің тотығу дәрежесі,валенттігі 2..Күкірттің (VI) физикалық қасиеттерін сипаттайтын сызба нұсқаны жазыңдар.
3.Мына реакция теңдеулерін аяқтаңдар.: А) NaOH + SO3-- H2 O + SO3 -- 3-топ. Күкірт қышқылы тобына.Күкірт қышқылының қасиеттері,тұздарының сапалық реакциясы. 1,Физикалық қасиеттер
2 SO4 -- 2. Химиялық қасиеттері Концетрлі күкірт қышқылы қанттағы суды сіңіріп алып,оны көмірлендіреді.(видио) А) Mg + H2 SO 4 (cұйыт) -- Теңдеуді аяқтап,тотықтырғышты анықтаңдар. Күкірт қышқылының сұйық ертіндісі химиялық белсенді металдармен әрекеттескенде тотықтырғыш қышқыл құрамындағы күкірт емес сут ек ионы болып табылады. Ә) Fe + H2 SO4 (конц) -- Теңдеуді аяқтап, тотықтырғышты анықтаңдар 3.Күкірт қышқылының тұздары қалай аталады.Мына тұздар формуласын а) натрий сульфаты, ә)мыс( II) сульфатының формуласын жазыңдар. Сульфат -ионына сапалық реакция. (көрнекі көрсету). Реакция теңдеуін жазыңдар.. Тұздары сульфаттар деп аталады.Күкірт қышқылының тұздарының көпшілігі суда ериді.ал ВаSO4 cуда,қышқылдарда ерімейді,Бұл қасиет барийдің кез-келген тұзын күкірт қышқылына немесе тұздарына реактив болып табылады.Ва2+ катионы SO4 2-анионымен іс жүзінде ерімейтін тұнба түзеді. 4.Күкірт қосылыстарының қолданылуы V.Есептер шығару. 1. 3,2 г күкіртті оттекте жаққанда қанша грамм күкірт(IV) оксиді түзіледі. 2. Күкірт қышқылының құрамындағы күкірттің массалық үлесін есептеу. 3.Галенит ( PbS) құрамындағы күкірттің массалық үлесін есептеу. VI.Жаңа сабақты қорытындылау. Күкірт көп таралған элемент. Оның үш түрлі аллотропиялық түр өзгерістері болатынын,күкірт типтік бейметалл. Ол -2, +4, +6 тотығу дәрежелерін көрсететінін,температураны жоғарлатқанда көптеген металдар мен бейметалдармен әрекеттеседі. Күкірт екі түрлі оксид түзеді,Екеуіде қышқылдық .сумен әрекеттесіп қышқылдар түзеді.Күкірт қышқылы күшті тотықтырғыш. Оны химияның наны деуге болады ,өйткені оның қолдану саласы өте көп. Тұздары өнеркәсіп пен техникада кеңінен қолданылады. Біздің облысымызда күкірт өндіріле ме.Теңізшевройль компаниясының біздің еліміздегі жұмыс жасай бастағандағы ең үлкен жұмысының бірі –күкірт сату көлемі артуы.Сапалы күкірттің 4түрін Жерорта теңіз бассейіні мен Орта Азия,Ресей,Украина мен Қытайға өткізуде.ТШО-ның Қазіргі кезде жүзеге асырып жатқан жобалары жаңа және және қолданылып жатқан түрлі технологияларын , Қазақстандағы зерттеу институттарымен бірлесіп, күкіртті ұзақ мерзімді сақтаудың жаңа әдістерін зерттеуде Осындай пайдасымен бірге қоршаған ортаға зиян келтірмеуін ,күкірт оксидтерінің ауаға таралып қышқыл жаңбырлар туғызбауын ол үшін өндіріс орнында тазарту қондырғыларын орнату. VII.Жаңа сабақты бекіту:
Жоғалған формулалар 1. S + ? -- SO2
2 ? + S -- FeS
3 H2 + ? -- H 2S
4 3S +2KClO3 --? + 2KCl
5 SO2 + ? --H2SO3 6 SO2 + O2--? 7 SO3 + H 2 O --?
8 Mg + ? --MgSO4 + ? Толықтыру тест 1.Күкірт ------- түсті ,-----------зат 2. Күкірт суда ----------- 3.Күкірттің аллотропиялық түр өзгерістері 1) --------------,2)---------,3)---------- 4.Күкірт (IV) -------------қышқыл түзеді 5. Сульфат ионын ---------------анықтайды.
Сәйкестендіру тест 1.SO2 A)Пирит
2. Н2 SO4 ә) Барит
3 FeS2 б)күкірт (IV )оксиді
4 CaSO4 ' 2H2 O в) күкірт қышқылы
5 BaSO4 г) гипс
VII.Үйге тапсырма §77,78 Эссе жазу күкірт Қышқылы химия наны» VIII.Бағалау. Топ жұмысын бағалау Бір-біріне көмектесті Топта барлық студент жұмыс істеді
| 
