К?кірт ?ыш?ылы

Сыныбы: 9 Б

К?ні: 20 ?араша 2013

Саба?ты? та?ырыбы

К?кірт ?ыш?ылы ж?не оны? т?здары

Ма?саты

К?кіртті? оттекті ?осылыстарына салыстырмалы сипаттама бере отырып, олардан т?зілетін гидроксидтеріні? атаулары мен оларды? ?асиеттерін салыстыру. ?ауіпсіздік техника ережелерін са?тай отырып, сульфат-ионына сапалы? реакциясын жасау. К?кірт ?ыш?ылыны? ж?не оны? т?здарыны? ?олдану аясын білу. Теориялы? білімдерін практика ж?зінде ?олдана білуге ж?не ал?ан білімді тияна?тау?а да?дыланады Саба? барысында о?ушыларды? ?ылыми – танымды? белсенділігін ж?не сыни ойлауын арттыру. ?з бетінше ж?не топпен ж?мыс жасау?а баули отырып, ?з ойын еркін жеткізе алатын азамат ?алыптастыру.

К?тілетін н?тижелер

К?кірт ?ыш?ылыны? физикалы? ж?не химиялы? ?асиеттерін біледі, к?кірт ?ыш?ылы мен оны? т?здарын сапалы? аны?тай алады; к?кірт ?ыш?ылымен ж?мыс істегенде ?ауіпсіздік техника ережелерін біледі. К?кірт ?ыш?ылымен оны? т?здарыны? ?олдану аясын біледі. Теориялы? білімдерін практика ж?зінде ?олдана біледі. ?з ойларын еркін жеткізе алады.

Керекті жабды?тар

1. Н.Нурахметов, К.Жексембина Химия: ЖББМ 9-сыныбына арнал?ан о?улы?. Алматы «Мектеп»2013

2. М.Усманова, ? Са?ариянова Химия: ЖББМ 9-сыныбына арнал?ан о?улы?. Алматы «Атам?ра» 2013. ХЭПЖ кестесі, интербелсенді та?та, слайд-презентация, бейнек?рсетілім.

натрий сульфаты, натрий хлориді, барий хлориді, к?міс нитраты, сынауы?тар, ?лестірме тапсырмалар, стикерлер.

Саба? типі

жа?а материалды ?абылдау

Формасы

проблемалы?, ішінара-зерттеу.

Саба?ты? барысы

?зі? е?бектену ар?ылы ?зі? ?шін де бас?алар ?шін де барлы?ын ?зі? істейсі?,

ал егер е?бегі? н?тижесіз болса, ?амы?па та?ы да тырысып к?р

Д. И. Менделеев

Саба? кезе?дері

М??алім ?рекеті

Тапсырма мазм?ны

О?ушы ?рекеті

Ба?алау

Ресурстар.

Кіріспе

10 минут

?йымдастыру. О?ушылармен амандасу, т?гелдеу, саба??а даярлы?ын ?ада?алау.

О?ушыларды топ?а б?лу.

О?ушылар?а ?лестірме тапсырмалар ?лестіріледі, тапсырмада?ы жауабы бойынша топтар?а б?лінеді. (?лестірме тапсырмада ?й ж?мысы бойынша с?ра?тар ??растырыл?ан)

Мотивация беру ма?сатында бейнеролик к?рсету.

ІІІ периодты?, VI А топшасында, ядро заряды +16 болатын б?л...(S)

Электронды? формуласы 1s22s22p63s23p4 болатын б?л--.(S)

Тоты?у д?режелері -2,0,+4,+6 болып келетін б?л-(S)

Сары т?сті, суда нашар еритін, жылу мен ток ?ткізбейтін, морт келетін ?атты зат. Б?л--.(S)

Аллотропиялы? ?ш т?рлі ?згерістері бар: моноклинді, пластикалы?, ромбалы?. Б?л-.(S)

Металдармен ?рекеттесіп сульфидтер т?зеді. Б?л--(S)

Медицинада жараны емдеу ?шін ?олданатын, б?л-(S)

Т?ншы?тыр?ыш ?ткір иісті газ--. (SO2)

К?кірт диоксиді деп атайды. Б?л--(SO2)

Суда жа?сы еріп к?кіртті ?ыш?ыл т?зеді-- (SO2)

Б?л ?осылыста?ы к?кіртті? тоты?у д?режесі +4 болып келеді. (SO2)

Металл оксидтерімен ?рекеттескенде сульфиттер т?зеді. Б?л-(SO2)

?антты, маталарды, сабанды а?арту ?шін, ?оймаларды аластау ?шін ?олданады. Б?л-(SO2)-

Б?л ?осылыста к?кіртті? валенттілігі - ІV-ке те?. (SO2)

Б?л ?осылыста к?кіртті? валенттілігі - VІ-ке те?. (SO3)

Суда жа?сы еріп к?кірт ?ыш?ылын т?зеді--(SO3)

К?кірт ангидриді деп те атайды. Б?л--(SO3)

?ш?ыш- т?ссіз с?йы?ты?. Б?л--(SO3)

Б?л ?осылыста?ы к?кіртті? тоты?у д?режесі +6 болып келеді(SO3)

Металл оксидтерімен ?рекеттескенде сульфаттар т?зеді. Б?л-(SO3)

І топ: К?кірт

ІІ топ: К?кірт (IV) оксиді

ІІІ топ: К?кірт (VІ) оксиді.

Саба??а даярланады.

Та?да?ан ?лестірме тапсырманы? жауаптары бойынша топтар?а б?лініп жай?асады.

бейнероликті талдау ар?ылы топты? ережелерін еске т?сіреді, саба??а ынталанып кіріседі.

формативті ба?алау (у?ж, ынталандыру)

о?у ??ралдары, топ?а б?лінуге арнал?ан ?лестірме тапсырмалары. Интербелсенді та?та. Бейнеролик.

Т?саукесер

5 минут.

О?ушылардан нені білетіндері туралы аны?тау.

Слайд?а назар аудару.

-Мына суреттен ?андай ой т?юге болады?

саба?ты? та?ырыбын ашу. Ма?сатын аны?тау. –?алай ойлайсы?дар, б?л та?ырыпты біз не ?шін о?имыз?

Химияны? кереметі сол!

Т?жірибені д?рыс жасай біл!

?йтпесе ?лкен ?ай?ы болар со?ы

Алдымен су, сосын ?ыш?ыл!

Саба? ма?сатымен таныстыру, табысты критерийлерді о?ушылармен бірге ??ру

экранда к?рсетілген суретке ??гіме ??ра отырып, жа?а та?ырыпты аны?тайды. Б?рыннан білетін білімдерін пайдалана отырып, ?з ойын ашы?, еркін білдіре алады.

Саба?ты? та?ырыбын ашып, ма?сатын аны?тайды.

формативті ба?алау: мада?тау, ?ызы?ушылы?ын ояту.

слайд.

Негізгі б?лім

20 минут.

Жа?а та?ырыпты бастамас б?рын о?ушылардан нені білетінін аны?тап алу.

К?кірт ?ыш?ылыны? ерекше ?асиеттерімен танысу ?шін, к?кірт ?ыш?ылыны? физикалы? ?асиеттерін сипаттап к?рі?дер.

Химиялы? ?асиеттеін еске т?сіру ?шін ?р топ?а тапсырмалар беріледі.

Бейнеролик ар?ылы к?кірт ?ыш?ылыны? ерекше ?асиеттері к?рсетіледі.

К?зге арнал?ан жатты?у жасау.

Проблемалы? с?ра?: концетрлі к?кірт ?ыш?ылы ерекше ?асиет к?рсететін болса оны ?алай тасымалдау?а болады?

Проблемалы? с?ра?: к?кірт ?ыш?ылымен оны? т?здарын ?алай аны?тау?а болады?

К?кірт ?ыш?ылы мен оны? т?здары ?айда ?олданады?

«Ассоциация» стратегия бойынша.

(колбада конц. к?кірт ?ыш?ылыны? ?лгісі к?рсетіледі) ?ыш?ылды? физикалы? ?асиеттерін сипатта?дар.

Сипатта?ан ?асиеттерін о?улы?та?ы м?ліметпен салыстырып, д?птерге т?ртіп алы?дар.

І топ: к?кірт ?ыш?ылыны? ??рылымды? формуласын ж?не сатылап диссоциация те?деуін жазы?дар.

ІІ топ: Берілген ?осылыстарды? ішінде с?йылтыл?ан к?кірт ?ыш?ылы ?айсысымен ?рекеттеседі, м?мкін болатын реакция те?деулерін жазы?дар

Zn, Cu, Na2O, CO2, NaOH, HCl, BaCl2,

ІІІ топ: сызбан?с?а бойынша м?мкін болатын реакция те?деулерін жазы?дар.

S→SO2→SO3→H2SO4→CuSO4

?орытынды жаса?дар.

Та?тада бейнеролик к?рсетіледі.

Эксперименттік тапсырма. Н?мерленген екі сынауы?та натрий сульфаты мен натрий хлориді берілген.

?айсысы ?ай сынауы?та екенін ?алай аны?тар еді??
Жаса?ан реакцияларды? толы? ж?не ?ыс?артыл?ан ионды? те?деулерін жазы?дар.

О?улы?та?ы м?тінмен ж?мыс.

??рамы бойынша к?кірт ?ыш?ылы екі негізді, оттекті, к?шті электролит екенін айтады. Екі негізді бол?анды?тан сатылап диссоциаланатытын айтады. К?шті тоты?тыр?ыш екені туралы еске т?сіреді.

К?кірт ?ыш?ылыны? физикалы? ?асиеттерін сипаттап к?ріп, о?улы?та?ы м?тінмен салыстырып ?арайды. Д?птерлеріне физикалы? ?асиеттерін жазады.

Жеке ж?мыс. Тапсырманы орындап бол?ан со?, интербелсенді та?таны? к?мегімен ж?мыстарын ?зара тексереді. (?ателерін д?птерлеріні? шетіне белгілеп отырады)

?орытынды жасайды. концентрлі к?кірт ?ыш?ылы металдармен ?рекеттескенде сутек б?лінбейді, металдарды? белсенділігіне ?арай к?кірт, к?кіртсутек, к?кірт оксиді б?лінеді.

К?зге арнал?ан жатты?у жасайды.

Топта талдап, ?орытынды жасайды. Темір металын концентрлі к?кірт ?ыш?ылына сал?анда пассивтенетінін айтып темір цистернада тасымалдайды деп ?орытындылайды.

Топты? ж?мыс: эксперименттік есепті шы?арып, зертханалы? т?жірибені жасайды.

Реакция те?деулерін жазады.

Критерий ар?ылы ?з-?здерін ба?алайды.

К?кірт ?ыш?ылы мен оны? т?здарыны? ?олданылуы туралы ??гіме ?рбітеді.

?з-?здерін ба?алау.

?зара ба?алау.Ба?алаушы ба?алау пара?тарын толтырады.

критерий ар?ылы ?з-?здерін ба?алау

колбада конц. к?кірт ?ыш?ылы, о?улы?,

?лестірме тапсырмалар.

бейнеролик, интербелсенді та?та.

натрий хлориді, натрий сульфаты, барий хлориді, к?міс нитратыны? ерітінділері, сынауы?тар.

о?улы?

?орытынды

10 минут.

Б?гінгі саба?ты ?орытындылау.

Рефлексия.

Ба?алау

?йге тапсырма:

Б?гінгі саба?та е? ?ызы?ты бол?аны.…
Осы саба?та мен ….?йрендім.
Ма?ан ?ажет бол?аны.
Мен --- туралы есіме т?сіремін.
-- туралы мен к?бірек білгім келеді.

ба?алау пара?тарын толтыру.

§ 16 о?у. ?аза?станда?ы к?кірт ?ыш?ылы мен сульфаттар алыну зауыттар туралы м?ліметтер жинап келу.

Синквейн ??растыру.

Стикерлерге саба?тан ал?ан ?серлерін жазады.

Ба?алаушылар ба?алау пара?тарын критерий бойынша толтырады.

формативті ба?алау.

Суммативті ба?алау.

ба?алау пара?тары,

стикерлер.

І топ: к?кірт ?ыш?ылыны? ??рылымды? формуласын ж?не сатылап диссоциация те?деуін жазы?дар.

Zn, Cu, Na2O, CO2, NaOH, HCl, BaCl2,

ІІІ топ: сызбан?с?а бойынша м?мкін болатын реакция те?деулерін жазы?дар.

S→SO2→SO3→H2SO4→CuSO4

Саба? бойынша ба?алау пара?ы

о?ушыны? аты-ж?ні

топ?а б?ліну

жеке ж?мыс

эксперименттік есеп бойынша ион алмасу реакция жазуы

?орытынды ба?а

тобын д?рыс аны?тады

1 ?пай

тобын д?рыс аны?тай алмады

0 ?пай

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«К?кірт ?ыш?ылы»

Сыныбы: 9 Б
Сабақтың тақырыбы	Күкірт қышқылы
Мақсаты	Күкірттің оттекті қосылыстарына салыстырмалы сипаттама бере отырып, олардан түзілетін гидроксидтерінің атаулары мен олардың қасиеттерін салыстыру. Қауіпсіздік техника ережелерін сақтай отырып, сульфат-ионына сапалық реакциясын жасау. Күкірт қышқылының және оның тұздарының қолдану аясын білу. Теориялық білімдерін практика жүзінде қолдана білуге және алған білімді тиянақтауға дағдыланады Сабақ барысында оқушылардың ғылыми – танымдық белсенділігін және сыни ойлауын арттыру. Өз бетінше және топпен жұмыс жасауға баули отырып, өз ойын еркін жеткізе алатын азамат қалыптастыру.
Күтілетін нәтижелер	Күкірт қышқылының физикалық және химиялық қасиеттерін біледі, күкірт қышқылы мен оның тұздарын сапалық анықтай алады; күкірт қышқылымен жұмыс істегенде қауіпсіздік техника ережелерін біледі. Күкірт қышқылымен оның тұздарының қолдану аясын біледі. Теориялық білімдерін практика жүзінде қолдана біледі. Өз ойларын еркін жеткізе алады.
Керекті жабдықтар	1. Н.Нурахметов, К.Жексембина Химия: ЖББМ 9-сыныбына арналған оқулық. Алматы «Мектеп»2013 2. М.Усманова, Қ Сақариянова Химия: ЖББМ 9-сыныбына арналған оқулық. Алматы «Атамұра» 2013. ХЭПЖ кестесі, интербелсенді тақта, слайд-презентация, бейнекөрсетілім. натрий сульфаты, натрий хлориді, барий хлориді, күміс нитраты, сынауықтар, үлестірме тапсырмалар, стикерлер.
Сабақ типі	жаңа материалды қабылдау
Формасы	проблемалық, ішінара-зерттеу.

Сабақтың барысы

Өзің еңбектену арқылы өзің үшін де басқалар үшін де барлығын өзің істейсің,

ал егер еңбегің нәтижесіз болса, қамықпа тағы да тырысып көр

Д. И. Менделеев

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Тапсырма мазмұны

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар.

Кіріспе

10 минут

Ұйымдастыру. Оқушылармен амандасу, түгелдеу, сабаққа даярлығын қадағалау.

Оқушыларды топқа бөлу.

Оқушыларға үлестірме тапсырмалар үлестіріледі, тапсырмадағы жауабы бойынша топтарға бөлінеді. (үлестірме тапсырмада үй жұмысы бойынша сұрақтар құрастырылған)

Мотивация беру мақсатында бейнеролик көрсету.

ІІІ периодтың, VI А топшасында, ядро заряды +16 болатын бұл........ .(S)

Электрондық формуласы 1s²2s²2p⁶3s²3p⁴ болатын бұл-------.(S)

Тотығу дәрежелері -2,0,+4,+6 болып келетін бұл------(S)

Сары түсті, суда нашар еритін, жылу мен ток өткізбейтін, морт келетін қатты зат. Бұл-------.(S)

Аллотропиялық үш түрлі өзгерістері бар: моноклинді, пластикалық, ромбалық. Бұл------.(S)

Металдармен әрекеттесіп сульфидтер түзеді. Бұл-----(S)

Медицинада жараны емдеу үшін қолданатын, бұл----(S)

Тұншықтырғыш өткір иісті газ-------. (SO₂)

Күкірт диоксиді деп атайды. Бұл-----(SO₂)

Суда жақсы еріп күкіртті қышқыл түзеді-------- (SO₂)

Бұл қосылыстағы күкірттің тотығу дәрежесі +4 болып келеді. (SO₂)

Металл оксидтерімен әрекеттескенде сульфиттер түзеді. Бұл----(SO₂)

Қантты, маталарды, сабанды ағарту үшін, қоймаларды аластау үшін қолданады. Бұл------(SO₂)-

Бұл қосылыста күкірттің валенттілігі - ІV-ке тең. (SO₂)

Бұл қосылыста күкірттің валенттілігі - VІ-ке тең. (SO₃)

Суда жақсы еріп күкірт қышқылын түзеді--------(SO₃)

Күкірт ангидриді деп те атайды. Бұл-----(SO₃)

Ұшқыш- түссіз сұйықтық. Бұл-----(SO₃)

Бұл қосылыстағы күкірттің тотығу дәрежесі +6 болып келеді(SO₃)

Металл оксидтерімен әрекеттескенде сульфаттар түзеді. Бұл----(SO₃)

І топ: Күкірт

ІІ топ: Күкірт (IV) оксиді

ІІІ топ: Күкірт (VІ) оксиді.

Сабаққа даярланады.

Таңдаған үлестірме тапсырманың жауаптары бойынша топтарға бөлініп жайғасады.

бейнероликті талдау арқылы топтық ережелерін еске түсіреді, сабаққа ынталанып кіріседі.

формативті бағалау (уәж, ынталандыру)

оқу құралдары, топқа бөлінуге арналған үлестірме тапсырмалары. Интербелсенді тақта. Бейнеролик.

Тұсаукесер

5 минут.

Оқушылардан нені білетіндері туралы анықтау.

Слайдқа назар аудару.

-Мына суреттен қандай ой түюге болады?

сабақтың тақырыбын ашу. Мақсатын анықтау. –Қалай ойлайсыңдар, бұл тақырыпты біз не үшін оқимыз?

Химияның кереметі сол!

Тәжірибені дұрыс жасай біл!

Әйтпесе үлкен қайғы болар соңы

Алдымен су, сосын қышқыл!

Сабақ мақсатымен таныстыру, табысты критерийлерді оқушылармен бірге құру

экранда көрсетілген суретке әңгіме құра отырып, жаңа тақырыпты анықтайды. Бұрыннан білетін білімдерін пайдалана отырып, өз ойын ашық, еркін білдіре алады.

Сабақтың тақырыбын ашып, мақсатын анықтайды.

формативті бағалау: мадақтау, қызығушылығын ояту.

слайд.

Негізгі бөлім

20 минут.

Жаңа тақырыпты бастамас бұрын оқушылардан нені білетінін анықтап алу.

Күкірт қышқылының ерекше қасиеттерімен танысу үшін, күкірт қышқылының физикалық қасиеттерін сипаттап көріңдер.

Химиялық қасиеттеін еске түсіру үшін әр топқа тапсырмалар беріледі.

Бейнеролик арқылы күкірт қышқылының ерекше қасиеттері көрсетіледі.

Көзге арналған жаттығу жасау.

Проблемалық сұрақ: концетрлі күкірт қышқылы ерекше қасиет көрсететін болса оны қалай тасымалдауға болады?

Проблемалық сұрақ: күкірт қышқылымен оның тұздарын қалай анықтауға болады?

Күкірт қышқылы мен оның тұздары қайда қолданады?

«Ассоциация» стратегия бойынша.

(колбада конц. күкірт қышқылының үлгісі көрсетіледі) қышқылдың физикалық қасиеттерін сипаттаңдар.

Сипаттаған қасиеттерін оқулықтағы мәліметпен салыстырып, дәптерге түртіп алыңдар.

І топ: күкірт қышқылының құрылымдық формуласын және сатылап диссоциация теңдеуін жазыңдар.

ІІ топ: Берілген қосылыстардың ішінде сұйылтылған күкірт қышқылы қайсысымен әрекеттеседі, мүмкін болатын реакция теңдеулерін жазыңдар

Zn, Cu, Na2O, CO2, NaOH, HCl, BaCl2,

ІІІ топ: сызбанұсқа бойынша мүмкін болатын реакция теңдеулерін жазыңдар.

S→SO₂→SO₃→H₂SO₄→CuSO₄

Қорытынды жасаңдар.

Тақтада бейнеролик көрсетіледі.

Эксперименттік тапсырма. Нөмерленген екі сынауықта натрий сульфаты мен натрий хлориді берілген.

Қайсысы қай сынауықта екенін қалай анықтар едің?
Жасаған реакциялардың толық және қысқартылған иондық теңдеулерін жазыңдар.

Оқулықтағы мәтінмен жұмыс.

Құрамы бойынша күкірт қышқылы екі негізді, оттекті, күшті электролит екенін айтады. Екі негізді болғандықтан сатылап диссоциаланатытын айтады. Күшті тотықтырғыш екені туралы еске түсіреді.

Күкірт қышқылының физикалық қасиеттерін сипаттап көріп, оқулықтағы мәтінмен салыстырып қарайды. Дәптерлеріне физикалық қасиеттерін жазады.

Жеке жұмыс. Тапсырманы орындап болған соң, интербелсенді тақтаның көмегімен жұмыстарын өзара тексереді. (қателерін дәптерлерінің шетіне белгілеп отырады)

Қорытынды жасайды. концентрлі күкірт қышқылы металдармен әрекеттескенде сутек бөлінбейді, металдардың белсенділігіне қарай күкірт, күкіртсутек, күкірт оксиді бөлінеді.

Көзге арналған жаттығу жасайды.

Топта талдап, қорытынды жасайды. Темір металын концентрлі күкірт қышқылына салғанда пассивтенетінін айтып темір цистернада тасымалдайды деп қорытындылайды.

Топтық жұмыс: эксперименттік есепті шығарып, зертханалық тәжірибені жасайды.

Реакция теңдеулерін жазады.

Критерий арқылы өз-өздерін бағалайды.

Күкірт қышқылы мен оның тұздарының қолданылуы туралы әңгіме өрбітеді.

өз-өздерін бағалау.

Өзара бағалау.Бағалаушы бағалау парақтарын толтырады.

критерий арқылы өз-өздерін бағалау

колбада конц. күкірт қышқылы, оқулық,

үлестірме тапсырмалар.

бейнеролик, интербелсенді тақта.

натрий хлориді, натрий сульфаты, барий хлориді, күміс нитратының ерітінділері, сынауықтар.

оқулық

Қорытынды

10 минут.

Бүгінгі сабақты қорытындылау.

Рефлексия.

Бағалау

Үйге тапсырма:

Бүгінгі сабақта ең қызықты болғаны...…
Осы сабақта мен …....үйрендім.
Маған қажет болғаны......
Мен ----------- туралы есіме түсіремін.
------------ туралы мен көбірек білгім келеді.

бағалау парақтарын толтыру.

§ 16 оқу. Қазақстандағы күкірт қышқылы мен сульфаттар алыну зауыттар туралы мәліметтер жинап келу.

Синквейн құрастыру.

Стикерлерге сабақтан алған әсерлерін жазады.

Бағалаушылар бағалау парақтарын критерий бойынша толтырады.

формативті бағалау.

Суммативті бағалау.

бағалау парақтары,

стикерлер.

І топ: күкірт қышқылының құрылымдық формуласын және сатылап диссоциация теңдеуін жазыңдар.

Zn, Cu, Na2O, CO2, NaOH, HCl, BaCl2,

ІІІ топ: сызбанұсқа бойынша мүмкін болатын реакция теңдеулерін жазыңдар.

S→SO₂→SO₃→H₂SO₄→CuSO₄

Сабақ бойынша бағалау парағы

оқушының аты-жөні	топқа бөліну		жеке жұмыс	эксперименттік есеп бойынша ион алмасу реакция жазуы	қорытынды баға
	тобын дұрыс анықтады 1 ұпай	тобын дұрыс анықтай алмады 0 ұпай