Конспект урока на тему:"Гидролиз"

20.10.2014 Химия 9 сынып Та?ырыбы Т?здарды? гидролизі туралы т?сінік Ма?саты - т?здарды? гидролизі туралы т?сінік беру. - Т?здар гидролизіні? те?деулерін ??ру да?дысын ?алыптастыру; ?рт?рлі т?з ерітінділеріні? ортасын болжап айта білуге ?йрету. О?у н?тижелері - т?здарды? гидролизі туралы т?сінік алады. - Т?здар гидролизіні? те?деулерін ??ру да?дысы ?алыптасады; ?рт?рлі т?з ерітінділеріні? ортасын болжап айта білуге ?йренеді. ?діс-т?сілдер О?ыту мен о?уда?ы жа?а ?дістер: -Топтастыру технологисы, СТО: «?аламсап» ?дісі, с?ра?-жауап, ми?а шабуыл, Венн диаграммасы. -Ба?алау: формативті ба?алау, жиынты? ба?алау. -?орытынды- рефлексия. Негізгі ресурстар АКТ, карточкалар, стикер, маркер, плакаттар, ppt. презентациясы, ?дебиеттер 1.О?улы?: Н?рахметов Н. Н., Жексембина К. М., Сарманова К.А.,-224 б. Алматы: Мектеп. 2. З.У. Имжарованы? редакциялауымен «Сын т?р?ысынан ойлау білім ?рдісінде». О?у-?дістемелік ??рал. А?т?бе ?аласы, 2012ж 3. www.youtube.com. МАН І де?гей Саба? кезе?дері: М??алімні? іс-?рекеті: О?ушыны? іс-?рекеті: І. ?йымдастыру Т?рлі-т?сті карточкалар ар?ылы ?ш топ?а б?ліну - Т?рлі-т?сті карточкалар ар?ылы ?ш топ?а «?ыш?ылдар», «Негіздер», «Т?здар» б?лінеді. - Топ басшысын сайлайды. - Топ ережесімен танысады. Сергіту с?ті: «Шы?армашылы? ойлау» 3мин Сыныпта психологиялы? ахуал ?алыптастыру ?шін сергіту с?тін ?йымдастыру Сыныпта психологиялы? ахуал ?алыптастыру ?шін берілген ?ш логикалы? есепті 3 топ шы?арады: 1. ?стелде 7 шыра? жанып т?рды. ?ш шыра? ?шіп ?алды. ?аншасы ?алды? ?й тапсырмасын с?рау: 3 минут I. «Ой ?оз?ау» “?аламсап” ?дісі ар?ылы ?й тапсырма сын с?рау. О?ушылар т?мендегі с?ра?тар?а жауап береді: 1. ?ыш?ыл ерітінділеріні? ?асиеттерін не аны?тайды? 2.Ерітіндіде сутек катионыны? бар екені ?алай аны?талады? 3.Негіздерге аны?тама бері?дер. Ерітіндіде гидроксид иондарыны? бар екенін ?алай аны?тайды? 4.Неге кейбір ?ыш?ылдар мен негідер к?шті электролиттерге, ал бас?алары ?лсіз электролиттерге жатады? 5.Т?здарды? 4 типіне мысалдар келтіріп, кестені толтыры?дар. І. «?ызы?ушылы?ты ояту» 5 минут І. БІЛУ. «Ми?а шабуыл». О?ушылар?а: «Су неліктен ?ыш?ылдар мен негіздер сия?ты индикаторды? т?сін ?згертпейді?» деп с?ра? ?оямыз. Ерітінділерді? ортасы ?ыш?ылды? ж?не сілтілік ?асиеттерді тасымалдаушы б?лшектер концентрациясыны? ерітіндідегі м?лшерімен сипатталатынын білгеннен кейін былай жазып к?рсетеміз: Т?здарды? типтері Мысалдар (формулалар К?шті негізді? катионы мен к?шті ?ыш ?ылды? анионынан т?зілген т?здар К?шті негізді? катионы мен ?лсіз ?ыш ?ылды? анионынан т?зілген т?здар ?лсіз негізді? катионы мен к?шті ?ыш ?ылды? анионынан т?зілген т?здар ?лсіз негізді? катионы мен ?лсіз ?ыш ?ылды? анионынан т?зілген т?здар ІІ. Ма?ынаны ашу ІІ. Т?СІНУ. ІІІ. ?ОЛДАНУ 5 минут ІV. ТАЛДАУ 8 минут Кесте толтыру V. ЖИНА?ТАУ (3 минут) VІ. БА?АЛАУ 3 мин Б?дан со? саба? мазм?нын ашу?а кірісеміз, басында «гидролиз» (грекше-су, lisis- айыру, ыдырату) т?сінігіні? этимологиясын т?сіндіреміз. Гидролиз-заттарды? сумен ?рекеттесуі. Гидролиз н?тижесі т?зды? ?андай негізбен ?андай ?ыш?ылдан т?зілгеніне тікелей байланысты екенін ескерген ж?н. 1.К?шті негізбен ?лсіз ?ыш?ылдан т?зілген т?здарды? гидролизі Na2CO3. Бастап?ыда о?ушылар?а т?зды? диссициациялануын жаз?аз?ан ж?н: Na2CO3?2Na+ + CO32- Содан со? гидролиз те?деуін жазады: 2Na+ +CO32- + HOH?2Na+ + HCO3- + OH- Осы?ан фенолфталеин тамызса?, натрий кабонаты ерітіндісі ал?ызыл (малина) т?ске боялады. Б?дан мынадай ?орытынды шы?ады: к?шті негіз бен ?лсіз ?ыш?ылдан т?зілген т?здарды еріткенде ерітіндіде гидроксид иондары пайда болып, индикатор т?сін ?згертеді, я?ни реакция ортасы сілтілік болады. 2.?лсіз негізбен к?шті ?ыш?ылдан т?зілген т?здарды? гидролизі, мысалы, AlCl3, Fe(SO4)3, Zn(NO3)2. Ерітіндіде Н+ иондары жиналып ?алады. Ерітіндіге лакмус тамызса, ерітінді ?ызарады. Ерітінді ортасы – ?ыш?ылды?. О?ушылар мынадай ?орытынды?а келеді. К?шті ?ыш?ылмен ?лсіз негізден т?зілген т?здарды? гидролизінде катиондар (?лсіз негізді?) су молекуласыны? гидроксид иондарын ?осып алады да, арты? сутек иондарыны? есебінен ?ыш?ылды? орта к?рсетеді. 3.?шінші тапсырманы о?ушылар ?здері шеше алады, я?ни к?шті ?ыш?ылмен к?шті негізден т?зілген т?здарды еріткенде гидролиз ж?ре ме, мысалы, NaCl, KCl? ?орытынды. К?шті негізді? катионы мен к?шті ?ыш?ылды? анионынан т?зілетін т?здар гидролизденбейді, ерітінді де H+ = OH- иондарды? тепе-те?дігі са?талады. 4.?лсіз ?ыш?ыл мен ?лсіз негізден т?зілген т?зды? гидролизін Al2S3 мысалында т?сіндіреді. Гидролизді? б?л к?рделі т?рі жо?ары мектепті? химия курсында ке?ірек ?аралады. Сонды?тан м??алім б??ан тере?ірек то?талмайа?, гидролизді? со?ынадейін, я?ни ?ыш?ыл ж?не негіз т?зілгенге дейін ж?ретінін ескертеді. Та?ырыпты? со?ында?ы №4 есепті шы?ару. 1-тапсырма. Т?з ерітінділерін индикатор к?мегімен зертте?дер. ?лсіз ж?не к?шті электролиттерді естері?е т?сіріп, т?жірибе жаса?дар. Берілген ерітінділерді? гидролиздену те?деулерін жазып, лакмуспен сына?дар: 1)натрий хлориді; 2)мыс (II) хлориді, 3)натрий карбонаты. Не бай?алады? ?ай т?зды? суда?ы ерітіндісінде лакмус т?рін ?згертеді? С?йкес реакция те?деулерін жазы?дар. Б?дан кейін тірі организмде ж?ретін к?птеген процестерде гидролизді? м?ні зор екеніне то?таламыз. Мысалы, ?анны? ??рамына кіретін бір?атар т?здарды? биологиялы? ма?ызы, негізінен, оларды? гидролизі есебінен сутек ионыны? концентрациясын т?ра?ты ?стап т?румен аны?талады. Гидролиз, сондай-а? химиялы? ж?не тама? ?нерк?сіптерінде де ке? ?олданылады. Формативті ба?алау: топты?, ?зара, жеке ба?алау; смайлик жинау, мада?тау, сенім білдіру. Ба?алау пара?ына ?арап, о?ушыларды ба?алаймын. ?йге тапсырма: 1 минут § 15. 3,5 жатты?улар. ?й тапсырмасын білу, к?нделіктеріне жазып алу. Рефлексия 2 минут 1.Б?гін саба?та ?андай жа?а ты? м?селелер туралы білді?із? 2.Сен ?шін е? пайдалы бол?аны не? 3. ?андай а?парат сен ?шін к?тпеген болды? Саба?тан ал?ан ?серлері мен ?сыныстарын стикерге жазып, «Тілек а?ашына» ілу.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Конспект урока на тему:"Гидролиз" »

Дарменова Акбубек Кылышбековна Сабақ жоспары І деңгей мұғалімі

химия пәні мұғалімі №8 орта мектеп Жетібай ауылы

20.10.2014	Химия	9 сынып
Тақырыбы	Тұздардың гидролизі туралы түсінік
Мақсаты	- тұздардың гидролизі туралы түсінік беру. - Тұздар гидролизінің теңдеулерін құру дағдысын қалыптастыру; әртүрлі тұз ерітінділерінің ортасын болжап айта білуге үйрету.
Оқу нәтижелері	- тұздардың гидролизі туралы түсінік алады. - Тұздар гидролизінің теңдеулерін құру дағдысы қалыптасады; әртүрлі тұз ерітінділерінің ортасын болжап айта білуге үйренеді..
Әдіс-тәсілдер	Оқыту мен оқудағы жаңа әдістер: -Топтастыру технологисы, СТО: «Қаламсап» әдісі, сұрақ-жауап, миға шабуыл , Венн диаграммасы. -Бағалау: формативті бағалау, жиынтық бағалау. -Қорытынды- рефлексия.
Негізгі ресурстар	АКТ, карточкалар, стикер, маркер, плакаттар, ppt. презентациясы,
Әдебиеттер	1.Оқулық: Нұрахметов Н. Н., Жексембина К. М., Сарманова К.А.,-224 б. Алматы: Мектеп. 2. З.У. Имжарованың редакциялауымен «Сын тұрғысынан ойлау білім үрдісінде». Оқу-әдістемелік құрал. Ақтөбе қаласы, 2012ж 3. www.youtube.com. МАН І деңгей

Сабақ кезеңдері:	Мұғалімнің іс-әрекеті:	Оқушының іс-әрекеті:
І. Ұйымдастыру	Түрлі-түсті карточкалар арқылы үш топқа бөліну	- Түрлі-түсті карточкалар арқылы үш топқа «Қышқылдар», «Негіздер», «Тұздар» бөлінеді. - Топ басшысын сайлайды. - Топ ережесімен танысады.
Сергіту сәті: «Шығармашылық ойлау» 3мин	Сыныпта психологиялық ахуал қалыптастыру үшін сергіту сәтін ұйымдастыру	Сыныпта психологиялық ахуал қалыптастыру үшін берілген үш логикалық есепті 3 топ шығарады: 1. Үстелде 7 шырақ жанып тұрды. Үш шырақ өшіп қалды. Қаншасы қалды?
Үй тапсырмасын сұрау: 3 минут	I. «Ой қозғау» “Қаламсап” әдісі арқылы үй тапсырма сын сұрау.	Оқушылар төмендегі сұрақтарға жауап береді: 1. Қышқыл ерітінділерінің қасиеттерін не анықтайды? 2.Ерітіндіде сутек катионының бар екені қалай анықталады? 3.Негіздерге анықтама беріңдер. Ерітіндіде гидроксид иондарының бар екенін қалай анықтайды? 4.Неге кейбір қышқылдар мен негідер күшті электролиттерге, ал басқалары әлсіз электролиттерге жатады? 5.Тұздардың 4 типіне мысалдар келтіріп, кестені толтырыңдар.
І. «Қызығушылықты ояту» 5 минут	І. БІЛУ. «Миға шабуыл» . Оқушыларға: «Су неліктен қышқылдар мен негіздер сияқты индикатордың түсін өзгертпейді?» деп сұрақ қоямыз.	Ерітінділердің ортасы қышқылдық және сілтілік қасиеттерді тасымалдаушы бөлшектер концентрациясының ерітіндідегі мөлшерімен сипатталатынын білгеннен кейін былай жазып көрсетеміз: Тұздардың типтері Мысалдар (формулалар Күшті негіздің катионы мен күшті қыш қылдың анионынан түзілген тұздар Күшті негіздің катионы мен әлсіз қыш қылдың анионынан түзілген тұздар Әлсіз негіздің катионы мен күшті қыш қылдың анионынан түзілген тұздар Әлсіз негіздің катионы мен әлсіз қыш қылдың анионынан түзілген тұздар
ІІ. Мағынаны ашу	ІІ. ТҮСІНУ. ІІІ. ҚОЛДАНУ 5 минут ІV. ТАЛДАУ 8 минут Кесте толтыру V. ЖИНАҚТАУ (3 минут) VІ. БАҒАЛАУ 3 мин	Бұдан соң сабақ мазмұнын ашуға кірісеміз, басында «гидролиз» (грекше-су, lisis- айыру, ыдырату) түсінігінің этимологиясын түсіндіреміз. Гидролиз-заттардың сумен әрекеттесуі. Гидролиз нәтижесі тұздың қандай негізбен қандай қышқылдан түзілгеніне тікелей байланысты екенін ескерген жөн. 1.Күшті негізбен әлсіз қышқылдан түзілген тұздардың гидролизі Na₂CO₃. Бастапқыда оқушыларға тұздың диссициациялануын жазғазған жөн: Na₂CO₃↔2Na⁺ + CO₃^2- Содан соң гидролиз теңдеуін жазады: 2Na⁺ +CO₃^2- + HOH↔2Na⁺ + HCO₃^- + OH^- Осыған фенолфталеин тамызсақ, натрий кабонаты ерітіндісі алқызыл (малина) түске боялады. Бұдан мынадай қорытынды шығады: күшті негіз бен әлсіз қышқылдан түзілген тұздарды еріткенде ерітіндіде гидроксид иондары пайда болып, индикатор түсін өзгертеді, яғни реакция ортасы сілтілік болады. 2.Әлсіз негізбен күшті қышқылдан түзілген тұздардың гидролизі, мысалы, AlCl₃, Fe(SO₄)₃, Zn(NO₃)₂. Ерітіндіде Н⁺ иондары жиналып қалады. Ерітіндіге лакмус тамызса, ерітінді қызарады. Ерітінді ортасы – қышқылдық. Оқушылар мынадай қорытындыға келеді. Күшті қышқылмен әлсіз негізден түзілген тұздардың гидролизінде катиондар (әлсіз негіздің) су молекуласының гидроксид иондарын қосып алады да, артық сутек иондарының есебінен қышқылдық орта көрсетеді. 3.Үшінші тапсырманы оқушылар өздері шеше алады, яғни күшті қышқылмен күшті негізден түзілген тұздарды еріткенде гидролиз жүре ме, мысалы, NaCl, KCl? Қорытынды. Күшті негіздің катионы мен күшті қышқылдың анионынан түзілетін тұздар гидролизденбейді, ерітінді де H⁺= OH^- иондардың тепе-теңдігі сақталады. 4.Әлсіз қышқыл мен әлсіз негізден түзілген тұздың гидролизін Al₂S₃ мысалында түсіндіреді. Гидролиздің бұл күрделі түрі жоғары мектептің химия курсында кеңірек қаралады. Сондықтан мұғалім бұған тереңірек тоқталмайақ, гидролиздің соңынадейін, яғни қышқыл және негіз түзілгенге дейін жүретінін ескертеді. Тақырыптың соңындағы №4 есепті шығару. 1-тапсырма. Тұз ерітінділерін индикатор көмегімен зерттеңдер. Әлсіз және күшті электролиттерді естеріңе түсіріп, тәжірибе жасаңдар. Берілген ерітінділердің гидролиздену теңдеулерін жазып, лакмуспен сынаңдар: 1)натрий хлориді; 2)мыс (II) хлориді, 3)натрий карбонаты. Не байқалады? Қай тұздың судағы ерітіндісінде лакмус түрін өзгертеді? Сәйкес реакция теңдеулерін жазыңдар. Бұдан кейін тірі организмде жүретін көптеген процестерде гидролиздің мәні зор екеніне тоқталамыз. Мысалы, қанның құрамына кіретін бірқатар тұздардың биологиялық маңызы, негізінен, олардың гидролизі есебінен сутек ионының концентрациясын тұрақты ұстап тұрумен анықталады. Гидролиз, сондай-ақ химиялық және тамақ өнеркәсіптерінде де кең қолданылады. Формативті бағалау: топтық, өзара, жеке бағалау; смайлик жинау, мадақтау, сенім білдіру. Бағалау парағына қарап, оқушыларды бағалаймын.
Үйге тапсырма: 1 минут	§ 15. 3,5 жаттығулар.	Үй тапсырмасын білу, күнделіктеріне жазып алу.
Рефлексия 2 минут	1.Бүгін сабақта қандай жаңа тың мәселелер туралы білдіңіз? 2.Сен үшін ең пайдалы болғаны не? 3. Қандай ақпарат сен үшін күтпеген болды?	Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстарын стикерге жазып, «Тілек ағашына» ілу.