К?ні 8.12.15 ж
9 сынып
Саба? №26
Та?ырыбы: К?міртек ж?не оны? ?осылыстары, к?міртекті? аллотропиялы? т?р?згерістері, адсорбция, к?міртек (ІІ,І?) оксидтері, к?мір ?ыш?ылы ж?не оны? т?здары, к?міртек ?осылыстарыны? тірі ж?не ?лі таби?атта кездесуі ж?не оларды? ма?ызы.
Ма?саты: О?ушылар?а к?міртек ж?не оны? ?осылыстары туралы м?ліметтермен танысу.
Міндеттері:
Білімділік:О?ушылар?а к?міртек ж?не оны? ?осылыстары жайлы білім негіздерін тиімді ?діс-т?сілдерді пайдалану ар?ылы ?алыптастыру.
Дамытушылы?: О?ушыларды? ой-?рісін, ?абілеттерін, жеке ?асиеттерін дамыту.
Т?рбиелік: О?ушыларды пікірін айта білуге, ж?ппен ж?мыс жасай білуге, ?зін-?зі ба?алау?а, ?згені ты?дай білуге ?йрену, жеке т?л?алы? ?асиеттерін ?алыптастыру
Саба?ты? типі: Жа?а та?ырып
Саба?ты? т?рі:Аралас
Саба?ты? ?дісі: Топпен ж?мыс
К?тілетін н?тиже: О?ушыларды? к?міртек ж?не оны? ?осылыстары жайлы білімдерін тиімді ?діс-т?сілдерді пайдалана отырып ме?геру, ?здігінен ж?не топпен ж?мыс істеу ар?ылы бір-бірін сыйлау?а ж?не ты?дау?а т?рбиелеп, шы?армашылы? ?абілеттерін дамыту
Керекті ??рал-жабды?тар:Интербелсенді та?та, стикерлер, газдал?ан сусын, белсендірілген к?мір, ас содасы
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і (5 минут)
О?ушылармен амандасып, т?гендеу. Барлы?ын та?та?а шы?арып, о?ушылар?а стикерлерді тарату(к?н, ай, ж?лдыз), сол стикерлер бойынша топ?а б?лу. Топ арасында ?здері топ басшысын сайлап алады.
Топ басшылары ?стелде т?р?ан заттардан (газдал?ан сусын, белсендірілген к?мір, ас содасы) біреуін та?дайды да «не ?шін?» та?да?андарын айтады. Сол бойынша топты? атауы беріледі.
1-топ. Белсендірілген к?мір
2-топ. Газдал?ан сусын
3-топ. Ас содасы
ІІ. ?ткен материалды ?айталау (10 минут)
«Минералды ты?айт?ыштар, оларды? ?аза?станда ?ндірілуі ж?не оларды тиімді ?олдану» та?ырыбын ?ттік. Сонда ?йге тапсырма ретінде «азотты ты?айт?ыштар», «органикалы? ты?айт?ыщтар», «фосфорлы ты?айт?ыштар», «калийлі ты?айт?ыштар» та?ырыбы бойынша дайындап келу. ?р топ?а 3минут беріледі
ІІІ. Жа?а та?ырыпты ме?геру. (20минут)
Б?гін ?тетін та?ырыбымыз: К?міртек ж?не оны? ?осылыстары, к?міртекті? аллотропиялы? т?р?згерістері, адсорбция, к?міртек (ІІ,І?) оксидтері, к?мір ?ыш?ылы ж?не оны? т?здары, к?міртек ?осылыстарыны? тірі ж?не ?лі таби?атта кездесуі ж?не оларды? ма?ызы.
Б?гінгі саба?ымызды? ма?саты: к?міртек ж?не оны? ?осылыстары туралы ма?л?маттар алу.
Осы та?ырып бойынша зерттеу ж?мысын жасайы?.
Зерттеу ж?мысы (10 минут)
1-топ Белсендірілген к?мір:К?міртек туралы зерттеу ж?мысы
2-топ Газдал?ан сусын:К?міртек оксидтері туралы зерттеу ж?мысы
3-топ Ас содасы:К?мір ?ыш?ылы туралы зерттеу ж?мысы
Сергіту с?ті. 1-минут
Барлы?ымыз орнымыздан т?рамыз.
К?міртек дегенде ?ол к?тереміз
Оттек дегенді ?олды ал?а созамыз
Сутек дегенде ?олды жан-жа?ымыз?а созамыз
Индексті айт?анда ?олды т?сіреміз
СО2
Н2СО3
С
2.Т?жірибе жасау (9 минут)
1-топ Белсендірілген к?мір:Белсендірілген к?мірді? адсорбциялы? ?асиеті.Колба?а немесе стакан?а су ??йып оны к?лгін сиямен боя?дар. О?ан ?са?тал?ан белсендірілген к?мірді салып шай?а?дар. Одан со? с?зіндер. Ерітінді т?сіні? ?згерісін т?сіндірі?дер.
2 топ Газдал?ан сусын:К?мір?ыш?ыл газыны? ізбес суына ?сері. Стаканда?ы ізбес суына т?тікше ар?ылы ?рле?дер. ??былыстарды бай?а?дар стакан ішіндегі затты? т?сін бай?а?дар реакция те?деуін жазы?дар.
3 топ Ас содасы: К?мір ?ыш?ылы т?здарыны? гидролизі. Натрий гидрокарбонаты ерітінділеріні? бейтарап ?мбебап индикатор?а ?серін сына?дар. Молекулалы?, ионды? т?рде гидролиз те?деулерін жазы?дар. Т?сіндірі?дер.
І?. Саба?ты бекіту (3 минут)
1-топ Белсендірілген к?мір: 2 моль к?міртекті? к?лемін, массасын, атом санын аны?та?дар
2-топ Газдал?ан сусын:10 грамм к?мірді жа??анда ?анша к?лем (?.ж.) ??мір?ыш?ыл газы т?зіледі?
3- топ Ас содасы:25 грамм ізбестасы ыдыра?анда 12 грамм кальций оксиді т?зілді. Ісбестас со?ына дейін ыдырады ма?
Есепті шы?арылу жолдары мен жауабы
Берілгені
ν(С)=2моль
т/к V-?
m-?
N-?
Шешуі:
А)V=ν*Vm=2 моль*22,4л/моль==44,8 л
?) m= ν*M=2моль*12 г/моль=24 г
Б) N= ν*NA=2 моль*6,02*1023=12,04*1023
Жауабы: V=44,8 л
m= 24 г
N= 12,04*1023
Берілгені
m (С)=10 г
т/к V (СО2)-?
Шешуі:
1-?дісі:
Реакция те?деуін жазу
С+О2→СО2
12 г – 22,4 л
10 г – х
х=10*22,4/12=18,6 л
2-?дісі
ν(С)= m/М=10/12==0,83 моль
ν(С)= ν(СО2)= 0,83 моль
V=ν*Vm=0,83 моль*22,4л/моль==18,6 л
Жауабы: V=18,6 л
Берілгені
m (СаСО3)=25 г
m (СаО)=12 г
т/к m (СаО)-?
Шешуі:
СаСО3→ СаО+ СО2
М (СаСО3)=100 г/моль
М (СаО)=56 г/моль
m (СаСО3)=1 моль*100 г/моль=100г
m (СаО)=1 моль*56 г/моль=56 г
100 г -56 г
25 г – х
х=25*56/100=14 г
Жауабы: m (СаО)=14 г
?. «?ш тіл-т??ырым» (2 минут)
К?міртек –углерод- carbon[?k?:b?n]
К?мір (ІІ,І?) оксидтері – оксиды углерода (ІІ,І?) – carbon oxides (ІІ, І ?)- | ?k??b?n ??ksa?dz <іі> | <і> <?> |
К?мір ?ыш?ылы – угольная кислота - metacarbonic acid- | <metacarbonic> ?æs?d |
?І. ?БТ-?а дайынды? (1 минут)
1.К?міртек ?ай перидта, топта орналас?ан
А) 2 период, І? топ негізгі топша элементі
В) 2 период, І? топ ?осымша топша элементі
С) 3 период, І? топ негізгі топша элементі
Д) 3 период, І? топ ?осымша топша элементі
Е) 4 период, І? топ негізгі топша элементі
2. Органикалы? заттарды к?міртекті? валенттігі
А) 2 В) 3 С) 4 Д) 5 Е)1
3. Электронды? конфигурациясы 1s22s22p2 болатын бейметалл
А) Н В) С С) Ве Д) Не Е) ?
?ІІ. ?орытынды (2 минут)
Алмалар?а ?з тілектерімізді жазып, а?аш?а ілеміз. Б?л дегеніміз а?ашта алмалар к?бейген сайын бізді? білімдеріміз арта береді деген ма?ынаны білдіреді.
?ІІІ. ?йге тапсырма
(1 минут)
§22 о?у.
Есептер мен жатты?улар жина?ы: 6-1 – 6-36
Ж?мыс д?птері:83-101
1-топ: «К?міртек ?осылыстарыны? тірі таби?атта кездесуі»
2-топ: «К?міртек ?осылыстарыны? ?лі таби?атта кездесуі»
3-топ: «К?міртек ?осылыстарыны? адам а?засында кездесуі»
ІХ. Ба?алау (1 минут)
Топ басшысы ?зіні? тобында?ы о?ушыларды ба?алайды.