Хром ж?не оны? ?осылыстары

Төлқұжаты

Атырау облысы

Құрманғазы ауданы

Жұмекен селосы

Еңбекші орта мектебінің І санатты мұғалімі

Искакова Алия Қайнетоллақызы

10 сынып Жаратылыстану математикалық бағыты

Тақырыбы : “Хром және оның қосылыстары”

Бақыт жолы біліммен табылады Ахмед Югнаки

2

14

8

6

8

8

2

18

8

Fe 2

Zn 2

Cr 2

“ Хром ”

Гипермаркеті

Қолданылуы

Периодтық

жүйедегі орны

Табиғатта таралуы

Биологиялық

маңызы

Физикалық қасиеті

Химиялық қасиеті

ХРОМ

• Хром (лат. Cromium) Cr ,
• Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесінің VI топ элементі,
• Реттік нөмірі 24,
• Атомдық массасы 51,996;
• Көгілдір жез тәрізді металл

Хромның табиғатта таралуы

• Жер қыртысында хромның мөлшері едәуір жоғары – 0,02%. Хром рудалары хромиттер деп аталады немесе темір хромиттер (себебі көбіне темір мөлшері хромиттер көп кездеседі).
• Біздің еліміз хромның қорына өте бай , Ақтөбе ауданында хромның ең үлкен кені бар; ол 1936 ж ашылған.
• Сонымен қатар хромиттердің көп қорлары Куба, Югославия, Азия мен Африка елдерінде.

Физикалық қасиеті

Хром - металдардың ең қаттысы ,

шыныға із қалдырады .

Тығыздығы- 7,2 г/см 3 ;

балқу температурасы 1855 ° С

Электр тогы мен жылу өткізгіштігі төмен

Cr 2+ - көгілдір

CrO 4 2- - сары түсті

Cr 3+ – жасыл күлгін

Cr 2 O 7 2- - қызыл сары

Химиялық қасиеті

Хромның тірі организмдегі рөлі

Хром —биогенді элемент . Жануарлар мен өсімдіктер ұлпасына кіреді . Жануарларда ақуыздың және липидтердің , көмірсулардың алмасуына қатысады (трипсин ферментіне кіреді) . Хромның ағзадағы азаюы холестериннің артуына , өсудің тежелуіне алып келеді.

1950 ж. екі зерттеуші, Шварц және Мерц, тышқандарға жасалған зерттеулерінің нәтижесінде хромның азаюы қан құрамындағы қанттың өзгеруіне әкелетіндігі анықталған. Адам ағзасында да , жануарлар ағзасындағыдай бірқалыпты тіршілік үшін хром қажетті элементке жататындығы белгілі болды.

Хромның адам өміріндегі маңызы

Хромның адам ағзасындағы негізгі міндеті – қанның құрамындағы қантты реттеу

Хром инсулинмен бірге қаннан қантты

барлық ұлпаға жеткізуді қамтамасыз етеді.

Бұл микроэлементтің маңыздылығы сондай ,

оның азғантай жетіспеушілігі диабет

ауруларын туғызады .

Хромның мөлшері балалардың диабет

ауруында, артериялық ауруларда ,

(жүрек қантамыр ауруларында) күрт төмендейді.

Майлардың ағзадағы метабализм кезінде

хром қажет, оның жетіспеуі семіздік ауруына ,

артық салмаққа алып келеді.

Тағамдағы хром

Хромның қолдану саласы

Хромның қолданылуы

Хромды қолдану оның қаттылығы мен жылу және каррозияға төзімділігіне негізделген.

Металдарды кесуге арналған электродтарды, металлокерамикалық материалдарды жасауда хром ұнтағы қолданылады. Хром ион түрінде Cr3+ - жақұт бағалы тасында кездеседі.

Хромиттер мен магнезиттердің қоспасын отқа төзімді материалдар жасауда қолданылады.

Cr

Металлургияда

Химия

өнеркәсібінде

Мата-қағаз

өнеркәсібінде

Медицинада

Ғылымда

Тәжірибе – білімнің негізі

(NH 4 ) 2 Cr 2 O 7 = N 2 + Cr 2 O 3 + 4H 2 O

Формула

Сөз таптары

Cr(OH) 2

Зат есім

Cr 2 O 3

Сын есім

CrO 3

Сан есім

%

K 2 Cr 2 O 7

Етістік

Формула

Сөз таптары

Зат есім

Cr(OH) 2

Cr 2 O 3

Хром(ІІ) гидроксиді

Сын есім

CrO 3

Хром(ІІІ) оксиді

Сары тусті тұнба

Сан есім

%

М = 87

W(Cr) = 60,

W( О ) = 37

W( Н ) = 3

K 2 Cr 2 O 7

Хром (ІІ) оксиді

Қиын балқитын күңгірт жасыл ұнтақ

Етістік

Қызыл кристалл

М = 152

W(Cr) = 68,

W( О ) = 32

Калий дихроматы

М = 100

W(Cr) = 52, W( О ) = 48

Қызыл сары түсті ұнтақ

М = 294

W( К ) = 27,

W(Cr) = 35, W( О ) = 38

Литий

Осмий

Күміс , мыс , алюминий

Темір

Алтын , күміс , платина

Цезий

Вольфрам

Хром

Ең жеңіл металл

Ең ауыр металл

Ең электр тогын жақсы өткізетін

Ең күшті магниттелетін

Ең коррозияға төзімді

Ең оңай балқитын

Ең қын балқитын

Ең қатты