№13 саба?
Химия
Та?ырыбы
Химиялы? реакцияларды? те?деулері.
Зат массасыны? са?талу за?ы.
ма?саты:
міндеттері:
Реакция те?деулерін те?естіруді ?йрете отырып, логикалы? ойландыру.
1.ынтыма?тасты? атмосферасын ?алыптастыру.
2. реакция те?деулерін жазу, коеффициент ?оюды, те?естіруді ?йрету.
3. алгаритім ??руды ?йрету.
Саба? типі:
жа?а білім алу саба?ы
Саба? ?дісі:
Сын т?р?ысынан ойлату. Топты? ж?мыс. Ба?алау, рефлексия
Саба? т?рі:
Аралас саба?
Ресурстар:
Д?птер, ватман,маркер,стикерлер.Темір, к?кірт, мыс ?нта?тары, спиртшам, сынауы?тар, т?р?ы, зертханалы? таразы.
К?рнекіліктер:
Кестеге жазыл?ан алгоритм, элементтерді? валенттілігі к?рсетіл ген кесте.
?йымдастыру кезе?і:
- саба?та ?алыпты ж?мыс істеуге м?мкіндік жасау;
- о?ушыларды психологиялы? дайындау. Амандасу. О?ушыларды? саба??а дайынды?ын тексеру. О?ушыларды? назарын саба??а аудару. Саба?ты? жалпы ма?сатын ашу, оны ?ткізу жоспарын к?рсету.
Білімді ?орытындылау ж?не ж?йелеу.
-жекелеген о?ушылар мен сынып ж?мысына ба?а беру. Саба?ты? кемшілігі мен ?орытындысын шы?ару. Ба?а ?ою.
?й тапсырмасын беру кезе?і:
О?ушылар?а ?й тапсырмасыны? берілу ма?сатын т?сіндіру
-о?ушы мен м??алім арасында д?рыс ?арым-?атына тудыру. –о?ушыларды? ?зін-?зі бас?ару ж?не бас?а адамдармен д?рыс ?арым-?атынас принципін ?йрету. Білгендері?ізді? сіздер ?шін ма?ызы ?андай.
Уа?ыты
М??алімні? іс- ?рекеті
Не істеймін?
О?у ма?сатын ал?а ?ою.
О?ушыларды зат массасыны? са?талу за?ыны? м?нін т?сіндіру.
Топ?а б?лу
О?ушылар та?тада жабысып т?р?ан т?рлі формада?ы стикерлер ар?ылы топтар?а б?лінеді.
Химиялы? реакция те?деулері та?ырыбында?ы СТО технологиясыны? ?дісі ар?ылы «?ызы?ушылы?ын ояту» химиялы? реакция туралы не білесіз? деген с?ра??а ойланып, топта тал?ылап, ойларын орта?а салып, ?р топ орта? ойайтады.
- С?ра? бойынша ойланып, жеке т?рде жазады.
- Топта тал?ылау
- ?жымны? ойын орта?а салу.
- ?р топтан бір о?ушыдан шы?ып топты? орта? ойын айтады. «Білемін. Білгім келеді. ?йрендім» о?ушылар кестені толтырып, ?р топ орта? жауаптарын айтады.
Білемін
Білгім келеді
Не ?йрендім?
Жа?а саба? та?ырыбын ашу.
?ткен саба?та химиялы? реакция те?деулері ар?ылы реагенттер мен ?німдерді? массалары бірдей болады ж?не ?згермейтіні туралы білдік. Ал б?гінгі саба?та реагент пен ?німдерді? массасыны? са?талу за?ы туралы ?арастырамыз.
СТО технологиясыны? ма?ынаны тану кезе?інде сіздерге ЖИГСО стратегиясы ?сынылады.Жигсостратегиясы ар?ылы о?ушыларды? бірін-бірі о?ытуда к?мектесуіне арнал?ан ж?мыс т?рі.
1 ?адам. ?й тобына б?ліну.
2 ?адам. О?ушыларды алдын ала дайындал?ан материалмен ?амтамасыз ету.
3 ?адам.О?ушылар материалды толы? о?иды. Т?сініп тал?ылау ?шін уа?ыт беріледі. Сонан со? бірлесе отырып материалды ?й тобына ?алай жеткізу керектігін ойластырады.
4 ?адам. ?й тобынан орал?ан со? о?ушылар ?з б?ліктері бойынша жалпы тал?ылауды бас?арады.
5 ?адам. Туында?ан с?ра?тарды тал?ылап іздену ар?ылы шешім табу керек.
М??алім о?ушыларды? материал мазм?нын айтып берумен шектелмей алдын ала с?ра?тар дайындау керек.
С?ра?тар:
- Заттар массасыны? са?талу за?ын ?алай т?сінесі?дер?
- Неге реагенттер мен ?німдерді? массалары бірдей болады?
- Ломоносов т?жірибесіні? м?нін ?алай т?сінесі??
- А?аш жан?ан со? азда?ан ?ана к?л ?алады. Неге а?ашты? массасы к?лді? массасына те? емес? ?ал?ан ?німдер ?айда кетті?
- Ломоносов ішінде металл бар мойна?ты ?лшегендегі масса оны ?ыздырып, сосын ыдысты? т?мсы?ын тесіп алып ?лшегендегі массадан кем болып шы??ан м?ны? себебі неде?
- Темірді? тат бас?ан кезіндегі массасы бастап?ы к?йдегі массасынан арты? па ?лде кем бе?
Криптограмма
Жа?а та?ырыпты ашу ма?сатында о?ушылар мына криптограмманы шешу керек. Я?ни с?ра?тар?а жауап беру ар?ылы санны? астында?ы ?ріптерді тауып, олардан б?гінгі к?нні? та?ырыбын о?у?а болады.
- Зат дегеніміз? (денелерді ??раушылар)
- Заттарды? ?зара ??састы?ы мен айырмашылы?ын к?рсететін белгілері? (?асиеттері)
- Агрегаты? к?йіне байланысты ?оспалар нешеге б?лінеді? (екіге)
- Агрегатты? к?йіне ?оспалар нешеге б?лінеді (бір текті ж?не ?р текті)
- С?зу ?дісімен б?лінген ерітінді не деп аталады (С?зінді)
- «Е? кішкене» с?зіні? ма?ынасы (малекула)
- Жай ж?не к?рделі заттар ?андай ?осылыстар деп аталады (химиялы?)
- Химияда?ы басты ??ым (химиялы? элемент)
- Элементті? алдына сан т?рінде жазылатын не? (каэфицент)
- Затты? ??рамын химиялы? элемент та?балары ж?не индекстер к?мегімен шартты т?рде бейнелеу (Химиялы? формула)
- Омега нені? белгісі (массалы? ?лесі)
- Су неше валентті (I)
- Хлорсутекті? формуласын ата (НСL)
- Химиялы? элементтерді? ?лкен екі тобын ата
(металдар ж?не бейметалдар)
15.Химияда?ы е? ?са? б?лшек (атом)
16.?айта кристалдану немесе (дистелдеу) 17.Алюминий неше валентті (III)
8
3
6
7
1
9
2
4
12
5
10
13
11
7
1
14
5
4
15
5
16
9
5
12
17
«Ізденген жетер м?рат?а» б?л б?лімде о?ушылар теориялы? білімдерін есеп шы?аруда ?олданды
- Келтірілген сызбан?с?аларына с?йкес химиялы? реакциялар те?деулеріне коэффициенттерін ?ойып те?естірі?дер:
1)Li+O2àLi2O 1)S+O2àSO2
2)Mg+O2àMgO 2) O2àO3
1) Al+O2àAl2O3 1) Al+Cl2à AlCl3
2)P+O2àP2 O5 2)Cu+ O2 à Cu O
Та?ырыпты ?орытындылау с?ра?тары.
1.Реакция те?деуін жаз?аннан кейін те?дік ?ойылама.
2.Реакция те?деуіні? сол ж?не о? жа?ында?ы атомдар саны ?зара те? екенін білдіре отырып ба?даршаны те?дік белгіге ауыстырама.
3.Реакцияны? толы? те?деуі о?ылады ма?
4.Алюминий мен оттек ?осылып ?айтадан алюминий т?зіледі ма? ?німдер реагентке айнала ма?
5.«Атом» с?зі грекше б?лінбейтін деген с?з:
6.Химиялы? заттарды ??райтын, ?здері ?рі ?арай б?лінбейтін, е? ?са? б?лшектер-малекула деп аталады.
7.Темір ?осылыстарын да 6 валентті болады.
8.К?рделі заттарды? ??рамында екі немесе одан да к?п атом т?рлері болуы м?мкін.
9.Реакция те?деуін жазуды? ?зіндік ережесі бар ма?
10.Малекула с?зі «е? кішкене» деген ма?ынаны білдіреді.
11.Сутекпен оттекті? арасында реакция те?деуі ж?рема.
12.Реагенттерді? атомдар саны ?німдердегі атомдар санына те? болады.
13.Химиялы? реакция те?деуі дегеніміз-химиялы? реакцияныхимиялы? та?балар ж?не формулалар ар?ылы шартты т?рде жазу:
14.Химиялы? реакция те?деуіні? сол жа?ына жа?адан т?зілген заттарды? формуласын жазады.
15.?рекеттесуші заттар реагенттер деп аталады.
16.Реакция те?деуіні? о? жа?ына ?рекеттесуші заттарды? формуласын жазады.
17.Жа?адан т?зілген заттар ?німдер деп аталама.
18.«+» та?басы ?німнен кейін ?ойылама.
19.Каэфиценттер т?ра?ты сандар ма?
?й тапсырмасын беру :§ 15. 5,6,7 есептер
Ба?алау кезе?і: критерий ар?ылы ?зін-?зі ба?алау
Рефлексия кезе?і: Не білді?? не ?йренді?? Не білгі? келеді?
