Химиядан саба? жоспары: "Ал?аш?ы химиялы? т?сінік "

Саба?ты? та?ырыбы: Ал?аш?ы химиялы? т?сініктер.

Саба?ты? ма?саты: 1. О?ушыларды? «Ал?аш?ы химиялы? т?сініктер» тарауы бойынша білімдерін ж?йелеу: а) жай ж?не к?рделі заттарды, металдар мен бейметалдарды ажырату, ?) эементтерді тану, б) формула бойынша валенттіліктерді аны?тау, валенттілік бойынша формула ??ру. 2. Химия ?ылымына деген ?ызы?ушылы?тарын арттыру ж?не ойлау ?абілеттерін дамыту. Эксперименттер жасату ар?ылы теория мен практиканы ?йлестіру. 3. Топпен ж?мыс істеу ар?ылы ?йымшылды??а, е?бек?орлы??а, т?ртіпке тірбиелеу.

Саба?ты? т?рі: білімді бекіту

Саба?ты? ?дісі: топпен ж?мыс, с?ра?-жауап, есеп шы?ару, ойын

Саба?ты? к?рнекілігі: Д.И.Менделеевті? периодты? ж?йесі, слайдтар, элеметті? та?балары.

Саба?ты? барысы:

І. Кіріспе б?лім.

1.?йымдастыру кезе?і.

(с?лемдесу, о?ушыларды? саба??а даярлы?тарын тексеру)

?айырлы к?н, балалар, отыры?дар.

Б?гінігі саба?ымызды осы уа?ыт?а дейінгі химиядан ал?ан білімімізді ж?йелеп, бекетеміз. Онда?ы бізді? ма?сатымыз:

Химиялы? элементтерді? та?баларын тану
Химиялы? формула ??ру
Химиялы? реакция те?деуін жаза білу
Химиялы? реакция те?деуін те?естіре білу
Салыстырмалы молекулалы? массаны есептеу
Зат м?лшері. Моль. Молярлы? масса бойынша есептер шы?ара білуіміз керек. Саба?ымызды жарыс т?рінде ?ткіземіз, 4 топ?а б?лінеміз, ?р топты? басшылары мені? к?мекшілерім болады. Олар сендерді? орында?ан ж?мыстары?ды тексеріп, н?тижесін ма?ан айтып отырады.

Саба?ымызды? ?ранын біз Анатоль Франсты?: «Білімді ?орыту ?шін, оны зейінмен сі?іру керек» деген с?зін алайы? та, бар зейінімізді саба??а б?лейік.

Саба?ымызды бастамас б?рын алдары?да жат?ан к??іл к?йлері?ді аны?тайтын карточка ар?ылы біз сендерді? б?гінгі саба? алдында ж?не саба?ты? со?ында?ы к??іл к?йлері?ді біле аламыз.

ІІ. Негізгі б?лім.

Биыл?ы жылы сендер ?те к?рделі, сонымен бірге ?те ?ызы?ты п?н химия п?нін о?уды бастады?дар. Химия патшалы?ы ?те ?лкен, ол к?п ??пиялар мен ж?мба?тар?а бай.

М.В. Ломоносов «Химия адам ісіне ??ша?ын ке? жаяды. ?айда ?араса? та, ?айда к?з жіберсек те к?ретініміз – химия ?ажайыптары» - деген екен.

Сонымен 1-ші с?ра?ымыз: Химия ?ылымы нені зерттейді? Ма?саты не?

2. Химиялы? элемент дегеніміз не? Б?л ??ымды ал?аш кім енгізген?

3. Химиялы? формула дегеніміз не?

4. Коэффицент пен индекс нені к?рсетеді?

5. ?азір химиялы? диктант жазайы?: затты? формуласын ??рап, о?имыз. ?р топтан та?та?а 1 о?ушы келсін.

А) фосфор ?ыш?ылы сутекті? 3 атомынан, фосфорды? 1 атомынан, оттекті? 4 атомынан т?рады.

?) пропан газы к?міртегіні? 3 атомынан, сутегіні? 8 атомынан ??ралады.

Б) глюкоза к?міртегіні? 6 атомынан, сутекті? 12 атомынан ж?не оттекті? 6 атомынан т?рады.

В) ас т?зы натрийді? 1 атомынан, хлорды? 1 атомынан т?рады.

Енді балалар та?та?а ?арайы? та, бір топ алдымен жауап берсін, жауап бере алмаса ?арсылас топтар жауап беруіне болады.

1. Мына пікірлерді? ?айсысында жай зат, ?айсысында химиялы? элемент ретінде с?з болып т?р:

А) алюминийден электр тогын ?ткізетін сым жасалады;

?) алюминий сазды? ??рамына кіреді;

Б) алюминий авиацияда ?олданады;

В) алюминий жер ?ыртысында болады?

2. Мына ма?л?маттарды? ?айсысында химиялы? элемент темір туралы айтыл?ан:

А) ?анны? ??рамында темір болады;

?) темір магнитке тартылады;

Б) темір ыл?ал ауада таттанады;

В) пирит ??рамында темір бар кен?

3. Химиялы? элемент туралы айтыл?ан с?йлемдерді к?рсеті?дер?

А) малахитті? ??рамына мыс кіреді

?) мыстан жасалын?ан та?таша

Б) тауы? ж?мырт?асыны? белогында азот бар

В) темірді? магниттік ?асиеті бар.

4. Химиялы? элемент туралы айтыл?ан с?йлемдерді к?рсеті?дер?

А) ??бырмен келіп т?р?ан ауыз суда оттек еріген к?йде болады

?) к?мір?ыш?ыл газыны? ??рамына оттек кіреді

Б) ауаны? ??рамында оттекті? м?лшері 21?.

В) жасыл ?сімдік к?мір?ыш?ыл газын сі?іріп, оттек б?ліп шы?арады.

Ал енді таблицамен ж?мыс жасайы?.

CaO

NaOH

H2SO4

BaCl2

H3PO4

SO3

K2CO3

NaNO3

AqNO3

Na2S

HCl

Al2O3

Cl2

KCl

H2O

HNO3

N2O5

SiO2

P2O5

«Кім жылдам?» ойынын ойнап жіберейік.

Осы таблицадан жай заттарды тауып, о?ып жіберейік? Жай зат дегеніміз не?
К?рделі зат дегеніміз не? Я?ни осы 7 заттан бас?асы т?гелдей к?рделі заттар деп айта аламыз ба?
Е1 кодты затыны? санды? ??рамын аны?та?дар.
А3 кодты затыны? сапалы? ??рамын аны?та?дар.
Д2 кодты затыны? санды? ??рамын аны?та?дар.
А2 кодты затыны? сапалы? ??рамын аны?та?дар.
А4 кодты затында?ы химиялы? элементтерді? валенттілігін аны?та?дар. (та?та?а)
С2 кодты затында?ы химиялы? элементтерді? валенттілігін аны?та?дар. (та?та?а)
Д3 кодты затында?ы химиялы? элементтерді? валенттілігін аны?та?дар. (та?та?а)
В5 кодты затында?ы химиялы? элементтерді? валенттілігін аны?та?дар. (та?та?а)
Салыстырмалы молекулалы? массаны есептей аламыз ба екен, тексерейік. Орындары?а отырып ?р топ ?йымшылды?пен та?тада берілген заттарды? салыстырмалы молекулалы? массаларын есептеп, ?ай топ есептеп болады, тез та?та?а шы?ып, жазады.

Химиялы? ?осылыстарды? салыстырмалы молекулалы? массасын есепте?дер:

1- топ: С1, Д2

2-топ: С3, Е2

3-топ: А4, Д1

4-топ: В1, А3

Химиялы? реакция те?деулері дегеніміз не?

Химиялы? заттарды? ?рекеттесу реакция те?деулерін жазып, т?зілген заттарды? химиялы? формуласын ??рып, реакция те?деулерін те?естірі?дер ж?не реакция типін аны?та?дар:

1-топ: В1+ С3

А1 + Е3

2-топ: В4 + Д1

В2+ С5

3-топ: А3 + С3

С5+Д4

4-топ: В1 + Е4

В4 + Е3

?ай топ бірінші орындап болады, сол топ та?та?а шы?ып, тез жаза береді.

Химиялы? ??былыстар мен физикалы? ??былыстарды ажырата аламыз ба екен, ?азір соны тексерейік.

Слайдтарда?ы с?ра?тар?а назар аударайы?. ?р топ?а с?ра?тар беріледі.

1-топ:

Мына ?згерістерді?:

А) авток?лік ?оз?алт?ышында бензинні? жануы;

?) аязды к?ні терезеге ?ырауды? т?руы;

Б) балшы?ты? кебуі – ?айсысы химиялы? ??былыс?а жатады?

2-топ:

А) а?ашты арала?анда ?гіндіні? т?зілуі;

?) от т?тат?анда шырпыны? жануы;

Б) жай?ан кірді? кебуі – ?андай ??былыс?а жатады?

3-топ:

А) жапыра?ты? шіруі

?) к?містен жасал?ан б?йымда ?ара да?ты? пайда болуы.

Б) ?арды? еруі – ?андай ??былыс?а жатады?

4-топ:

А) ас содасына сірке суын тамыз?анда газ т?зілуі;

?) темір шегені? таттануы

Б) бор кесегіне ?ыш?ыл тамыз?анда газ т?зілуі – ?андай ??былыс?а жатады?

Сонымен физикалы? ??былыс дегеніміз не? Химиялы? ??былыс дегеніміз не?

Химиялы? реакцияны? ж?ргенін ?айдан білеміз, белгілері ?андай?

Та?ы келді сыналар ша? айналып,

Тере?іне білім те?із байланып,

Кім шешеді, сол сайыста ?тып т?р,

Есеп шешер кезегі келіп т?р.

Енді есеп шы?арайы?.

?р топ?а есептер беріледі, орнында екі топ отырып шешеді де, екі топтан екі о?ушы та?та?а шы?ады.

1-топ: 5.6л ?алыпты жа?дайда D4 кодты затыны? ?анша молекуласы бар?

2-топ: D3 кодты затында?ы элементтерді? массалы? ?лесін аны?та?дар

3-топ: 10г С2 кодты затыны? зат м?лшерін есепте?дер

4-топ: 20г С5 кодты затыны? ?анша молекуласы бар?

Келесі сайысымызды практикалы? ж?мыстармен ?йлестірейік.

?р топ?а тапсырмалар беріледі. ?оспаларды б?ліп алу.

1-топ: ??м мен т?з

2-топ: а?аш ?гіндісі мен темір ?гіндісі

3-топ: ??м мен а?аш к?мірі

4-топ: су мен ??м

Н?тижесін тексеріп, с?ра?тар ?ойылады.

?оспа дегеніміз не?
?оспаларды? т?рлері?
Оларды б?лу ?дістері?

?орытынды: б?гінгі саба?ымыз бойынша сендерді? білімдері?ді ?здері? ба?алайсы?дар, Сендерді? ?здері?е ?ой?ан ба?алары?ды мен ?орытындылап, келісетінімді, келіспейтінімді айтып, білімімізді бекітейік. Ж?не к??іл-к?й карточкасына саба? со?ында?ы ?з к??іл-к?йлері?ді белгілеуді ?мытпа?дар.

«И?, химия – о?ай ?ылым емес екен» деп ойлап отыр?ан боларсы?дар. Біра? сендерді? т?пкілікті е?бектері?ні? ар?асында химияны же?іп, барлы? ??пия, сырын аша аласы?дар.

Ал енді мені? батамды ?абыл алы?дар:

Ал, балалар,

?олдары?ды жая ?ой

А? батамды ала ?ой.

Жарат?ан Алла сендерге

Оттекті? ?уатын берсін!

Фосфорды? жары?ын берсін,

Азотты? ?мірше?дігін берсін,

Полонийді? ысты? ж?регін берсін,

Висмуттай а?, сурьмадай п?к болы?дар!

Барлы? элементтерді? энергиясын беріп,

А?ылды ?л-?ыз болып ?сулері?ді ??дай ?олдасын!

?умин!

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Химиядан саба? жоспары: "Ал?аш?ы химиялы? т?сінік " »

Сабақтың тақырыбы: Алғашқы химиялық түсініктер.

Сабақтың мақсаты: 1. Оқушылардың «Алғашқы химиялық түсініктер» тарауы бойынша білімдерін жүйелеу: а) жай және күрделі заттарды, металдар мен бейметалдарды ажырату, ә) эементтерді тану, б) формула бойынша валенттіліктерді анықтау, валенттілік бойынша формула құру. 2. Химия ғылымына деген қызығушылықтарын арттыру және ойлау қабілеттерін дамыту. Эксперименттер жасату арқылы теория мен практиканы үйлестіру. 3. Топпен жұмыс істеу арқылы ұйымшылдыққа, еңбекқорлыққа, тәртіпке тірбиелеу.

Сабақтың түрі: білімді бекіту

Сабақтың әдісі: топпен жұмыс, сұрақ-жауап, есеп шығару, ойын

Сабақтың көрнекілігі: Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесі, слайдтар, элеметтің таңбалары.

Сабақтың барысы:

І. Кіріспе бөлім.

1.Ұйымдастыру кезеңі.

(сәлемдесу, оқушылардың сабаққа даярлықтарын тексеру)

Қайырлы күн, балалар, отырыңдар.

Бүгінігі сабағымызды осы уақытқа дейінгі химиядан алған білімімізді жүйелеп, бекетеміз. Ондағы біздің мақсатымыз:

Химиялық элементтердің таңбаларын тану
Химиялық формула құру
Химиялық реакция теңдеуін жаза білу
Химиялық реакция теңдеуін теңестіре білу
Салыстырмалы молекулалық массаны есептеу
Зат мөлшері. Моль. Молярлық масса бойынша есептер шығара білуіміз керек. Сабағымызды жарыс түрінде өткіземіз, 4 топқа бөлінеміз, әр топтың басшылары менің көмекшілерім болады. Олар сендердің орындаған жұмыстарыңды тексеріп, нәтижесін маған айтып отырады.

Сабағымыздың ұранын біз Анатоль Франстың: «Білімді қорыту үшін, оны зейінмен сіңіру керек» деген сөзін алайық та, бар зейінімізді сабаққа бөлейік.

Сабағымызды бастамас бұрын алдарыңда жатқан көңіл күйлеріңді анықтайтын карточка арқылы біз сендердің бүгінгі сабақ алдында және сабақтың соңындағы көңіл күйлеріңді біле аламыз.

ІІ. Негізгі бөлім.

Биылғы жылы сендер өте күрделі, сонымен бірге өте қызықты пән химия пәнін оқуды бастадыңдар. Химия патшалығы өте үлкен, ол көп құпиялар мен жұмбақтарға бай.

М.В. Ломоносов «Химия адам ісіне құшағын кең жаяды. Қайда қарасақ та, қайда көз жіберсек те көретініміз – химия ғажайыптары» - деген екен.

Сонымен 1-ші сұрағымыз: Химия ғылымы нені зерттейді? Мақсаты не?

2. Химиялық элемент дегеніміз не? Бұл ұғымды алғаш кім енгізген?

3. Химиялық формула дегеніміз не?

4. Коэффицент пен индекс нені көрсетеді?

5. Қазір химиялық диктант жазайық: заттың формуласын құрап, оқимыз. Әр топтан тақтаға 1 оқушы келсін.

А) фосфор қышқылы сутектің 3 атомынан, фосфордың 1 атомынан, оттектің 4 атомынан тұрады.

Ә) пропан газы көміртегінің 3 атомынан, сутегінің 8 атомынан құралады.

Б) глюкоза көміртегінің 6 атомынан, сутектің 12 атомынан және оттектің 6 атомынан тұрады.

В) ас тұзы натрийдің 1 атомынан, хлордың 1 атомынан тұрады.

Енді балалар тақтаға қарайық та, бір топ алдымен жауап берсін, жауап бере алмаса қарсылас топтар жауап беруіне болады.

1. Мына пікірлердің қайсысында жай зат, қайсысында химиялық элемент ретінде сөз болып тұр:

А) алюминийден электр тогын өткізетін сым жасалады;

Ә) алюминий саздың құрамына кіреді;

Б) алюминий авиацияда қолданады;

В) алюминий жер қыртысында болады?

2. Мына мағлұматтардың қайсысында химиялық элемент темір туралы айтылған:

А) қанның құрамында темір болады;

Ә) темір магнитке тартылады;

Б) темір ылғал ауада таттанады;

В) пирит құрамында темір бар кен?

3. Химиялық элемент туралы айтылған сөйлемдерді көрсетіңдер?

А) малахиттің құрамына мыс кіреді

Ә) мыстан жасалынған тақташа

Б) тауық жұмыртқасының белогында азот бар

В) темірдің магниттік қасиеті бар.

4. Химиялық элемент туралы айтылған сөйлемдерді көрсетіңдер?

А) құбырмен келіп тұрған ауыз суда оттек еріген күйде болады

Ә) көмірқышқыл газының құрамына оттек кіреді

Б) ауаның құрамында оттектің мөлшері 21℅.

В) жасыл өсімдік көмірқышқыл газын сіңіріп, оттек бөліп шығарады.

Ал енді таблицамен жұмыс жасайық.

	A	B	C	D	E
1	Al	CaO	NaOH	H₂SO₄	BaCl₂
2	H₃PO₄	S	SO₃	K₂CO₃	NaNO₃
3	AqNO₃	Na₂S	HCl	Al₂O₃	Cl₂
4	KCl	Na	H₂O	H₂	HNO₃
5	Ba	N₂O₅	O₂	SiO₂	P₂O₅

«Кім жылдам?» ойынын ойнап жіберейік.

Осы таблицадан жай заттарды тауып, оқып жіберейік? Жай зат дегеніміз не?
Күрделі зат дегеніміз не? Яғни осы 7 заттан басқасы түгелдей күрделі заттар деп айта аламыз ба?
Е1 кодты затының сандық құрамын анықтаңдар.
А3 кодты затының сапалық құрамын анықтаңдар.
Д2 кодты затының сандық құрамын анықтаңдар.
А2 кодты затының сапалық құрамын анықтаңдар.
А4 кодты затындағы химиялық элементтердің валенттілігін анықтаңдар. (тақтаға)
С2 кодты затындағы химиялық элементтердің валенттілігін анықтаңдар. (тақтаға)
Д3 кодты затындағы химиялық элементтердің валенттілігін анықтаңдар. (тақтаға)
В5 кодты затындағы химиялық элементтердің валенттілігін анықтаңдар. (тақтаға)
Салыстырмалы молекулалық массаны есептей аламыз ба екен, тексерейік. Орындарыңа отырып әр топ ұйымшылдықпен тақтада берілген заттардың салыстырмалы молекулалық массаларын есептеп, қай топ есептеп болады, тез тақтаға шығып, жазады.

Химиялық қосылыстардың салыстырмалы молекулалық массасын есептеңдер:

1- топ: С1, Д2

2-топ: С3, Е2

3-топ: А4, Д1

4-топ: В1, А3

Химиялық реакция теңдеулері дегеніміз не?

Химиялық заттардың әрекеттесу реакция теңдеулерін жазып, түзілген заттардың химиялық формуласын құрып, реакция теңдеулерін теңестіріңдер және реакция типін анықтаңдар:

1-топ: В1+ С3

А1 + Е3

2-топ: В4 + Д1

В2+ С5

3-топ: А3 + С3

С5+Д4

4-топ: В1 + Е4

В4 + Е3

Қай топ бірінші орындап болады, сол топ тақтаға шығып, тез жаза береді.

Химиялық құбылыстар мен физикалық құбылыстарды ажырата аламыз ба екен, қазір соны тексерейік.

Слайдтардағы сұрақтарға назар аударайық. әр топқа сұрақтар беріледі.

1-топ:

Мына өзгерістердің:

А) автокөлік қозғалтқышында бензиннің жануы;

Ә) аязды күні терезеге қыраудың тұруы;

Б) балшықтың кебуі – қайсысы химиялық құбылысқа жатады?

2-топ:

А) ағашты аралағанда үгіндінің түзілуі;

Ә) от тұтатқанда шырпының жануы;

Б) жайған кірдің кебуі – қандай құбылысқа жатады?

3-топ:

А) жапырақтың шіруі

Ә) күмістен жасалған бұйымда қара дақтың пайда болуы.

Б) қардың еруі – қандай құбылысқа жатады?

4-топ:

А) ас содасына сірке суын тамызғанда газ түзілуі;

Ә) темір шегенің таттануы

Б) бор кесегіне қышқыл тамызғанда газ түзілуі – қандай құбылысқа жатады?

Сонымен физикалық құбылыс дегеніміз не? Химиялық құбылыс дегеніміз не?

Химиялық реакцияның жүргенін қайдан білеміз, белгілері қандай?

Тағы келді сыналар шақ айналып,

Тереңіне білім теңіз байланып,

Кім шешеді, сол сайыста ұтып тұр,

Есеп шешер кезегі келіп тұр.

Енді есеп шығарайық.

Әр топқа есептер беріледі, орнында екі топ отырып шешеді де, екі топтан екі оқушы тақтаға шығады.

1-топ: 5.6л қалыпты жағдайда D4 кодты затының қанша молекуласы бар?

2-топ: D3 кодты затындағы элементтердің массалық үлесін анықтаңдар

3-топ: 10г С2 кодты затының зат мөлшерін есептеңдер

4-топ: 20г С5 кодты затының қанша молекуласы бар?

Келесі сайысымызды практикалық жұмыстармен үйлестірейік.

Әр топқа тапсырмалар беріледі. Қоспаларды бөліп алу.

1-топ: құм мен тұз

2-топ: ағаш үгіндісі мен темір үгіндісі

3-топ: құм мен ағаш көмірі

4-топ: су мен құм

Нәтижесін тексеріп, сұрақтар қойылады.

Қоспа дегеніміз не?
Қоспалардың түрлері?
Оларды бөлу әдістері?

Қорытынды: бүгінгі сабағымыз бойынша сендердің білімдеріңді өздерің бағалайсыңдар, Сендердің өздеріңе қойған бағаларыңды мен қорытындылап, келісетінімді, келіспейтінімді айтып, білімімізді бекітейік. Және көңіл-күй карточкасына сабақ соңындағы өз көңіл-күйлеріңді белгілеуді ұмытпаңдар.

«Иә, химия – оңай ғылым емес екен» деп ойлап отырған боларсыңдар. Бірақ сендердің түпкілікті еңбектеріңнің арқасында химияны жеңіп, барлық құпия, сырын аша аласыңдар.

Ал енді менің батамды қабыл алыңдар: