Химия п?нінен сараманды? ж?мыс

Химия 8

Сарамандық жұмыс № 1

Химия кабинетіндегі қауіпсіздік техникасының ережелерімен танысу. Зертханалық штативпен, спиртшаммен жұмыс істеу тәсілдері, жалынның құрылысын тексеріп үйрену. Химиялық ыдыстармен танысу.

Қауіпсіздік техникасының ережелері.

Жұмыс мақсаты:

1. Химия кабинетінде жұмыс істеген кездегі ұауіпсіздік техникасының ережелерімен танысу.

2. Зертханалыұ құрал-жабдықтармен, химиялық ыдыстармен танысу.

3. Спиртшаммен жұмыс істеу. Жалынның құрылысын тексеріп үйрену.

4. Сұйық заттарды қыздыру ережелерәмен танысу.

Қажетті құрал-жабдықтар: Зертханалық штатив, спиртшам, сынауықтар, химиялық стақан, түрлі колбалар, қысқыш, түрлі шынылар, цилиндрлер, шыны таяқшалар, қалақша мен қасықтар.

Жұмыс барысы:

1. Штатив құрылысы (штатив суретін салу, оның құрылысын белгілеу):

Үлкен сақина Негіз Кіші сақина Қысқыш Таған

1. Спиртшам құрылысы (спиртшам суретін салу,оның құрылысын белгілеу):

Сауыт, ыдыс Пілте (фитиль) Түтікше Қалпақша

Қалпақты ашу Түтікшені тексеру Мпиртшамды жағу Спиртшамды қалпақшамен өшіру

1. Ыдыстар (Сынауықтар, колбалар, химиялық стақан, құйғы суреттерін салу)

Асбест торша қысқыш Шпатель

Фарфор тигель Фарфор шыны аяқ Химиялық стакан

Түбі дөңгеленген колба Конус колба Цилиндр Кристаллизатор
Спиртшам жалынының құрылысы: Сұйықтықтарды қыздыру тәсілі (өз бетімен сиппатап жазыңдар): Қорытынды: Зертханалық құрал-жабдықтармен жұмыс істеген кезде қандай қауіпсіздік техникасының ережелерін сақтадыңдар? Химиялық ыдыстарға не жатады? Қандай химиялық құрал-жабдықтарды танып білдіңдер? Зертханалық тәжірибелерде қандай қыздыру құралдарын білдіңдер?

Химия 8

Сарамандық жұмыс № 2

Ластанған ас тұзын тазарту

Қауіпсіздік техникасының ережесі.

Жұмыстың мақсаты: Қоспаларды бөлу, заттарды тазарту, сүзу және қайта кристалдау әдістерін уйрену. Спиртшаммен жұмыс істеуді уйрену.

Қажетті құрал-жабдықтар: құм+тұз қоспасы, 2 стақан, шыны таяқша, сүзгі қағаз, құйғы, сіріңке, спиртшам, қысқыш, ағаш үгінділері, отбақыраш (кәрлен табақша), су.

Жұмыстың барысы:

1. Құм+түз қоспасын қараңдар.

2. Қоспаның физикалық қасиеттерін ( агрегаттық күйі, иісі, түсі, суда еруі) анықтаңдар.

3. Қоспаны стақанға салып аз мөлшерде су құйыңдар. Ерітіндіні шыны таяқшамен араластыры. Қоспаның суда еруіне қорытынды жаса. Бұл қандай қоспа – біртекті немесе әртекті? Неге олай ойлайсыңдар?

4. Сүзгі қағазды даярлап, құйғыға орналастырыңдар. Жан-жағын суландар.

5. Қоспаны сүзіңдер.

6. Сұзілген ерітіндіні қайта кристалдау. Ол үшін кәрлен табақшаны қысқышқа бекітіп аламыз, содан соң кәрлен табақшаға кішкене ерітіндіні құямыз. Спиртшамды жағып, жалынның үстнде ұстап қыздырамыз. Тұз кристалдары пайда болған жағдайда қыздыруды тоқтататыңдар!

7. Кестені толтырыңдар:

Жұмыс барысы	Не байқадыңдар?	Қорытынды
1. Қоспа құрамындагы заттарды анықтау	Құм – Тұз-
2. Қоспаның суда еруі.
3. Сүзу.
4.Қайта кристалдау.

1. Қосымша тапсырма: Ағаш үгіндісі мен тұз қоспасын бөлу жоспарын құрыңдар.

2. Өз бетімен тәжірибе жасап, кесте толтырыңдар.

Жалпы қорытынды:

1. Қоспа түрлерімен жұмыс жасадыңдар? Қалай анықтадыңдар?

2. Қоспадағы заттар қасиетін сақтай ма?

3. Қоспаларды бөлудің қандай әдістерін пайдаландыңдар?

4. Қайта кристалдау әдісін не үшін қолданады?

5. Жұмысты орындау кезінде қандай ұауіпсіздік техникасының ережесін сақтадыңдар?

Химия 8

Сарамандық жұмыс № 3

Суды лас қоспалардан тазарту.

Қауіпсіздік техникасының ережесі.

Жұмыстың мақсаты: Суды сүзу, қайнату, айдау әдістері арқылы тазалауды үйрену. сүзу, Қоспалардан суды тазарту үшін қарапайым жолдарын игеру.

Қажетті құрал-жабдықтар: су, құм, тұз, 2 стақан, шыны таяқша, сүзгі қағаз, құйғы, сіріңке, спиртшам, қысқыш, ағаш үгінділері, отбақыраш (кәрлен табақша), дистилдеу приборы.

Ескерту: сүзу, жылыту, булану кезінде мінез-құлық және қауіпсіздік техникасы ережелерін есте сақтаңыз.

Жұмыстың барысы:

1. Ластанған суларды зерттеу .

Ластанңан судың үлгісін қарастырыңдар. Бұл қандай қоспа?

Қорытынды: судың ластану көрсеткіштерін (ашықтық, өлшенген қатты бөлшектердің, түсі, иісі ) дәрежесін анықтау.

лгісін сүзу.

1. Сүзу үшін қолданылатын құралды анықтаңдар. Құйғы үшін сүзгі даярландар.

2. Ластанған суды сүзіңдер. Ол үшін суды шыны таяқшамен сүзгіге құйыңдар. Сүзгіде қалды? Сынауыққа сүзілген суды құйыңдар. Оның қасиеттерін бақылап (түсі, иісі, мөлдірлігі ) дәптерге жазыңдар.

3. Суды қайнату арқылы жұмсарту.

Сынауықтағы суды спиртшамда қайнатыңдар. Тұрғыға сынауықты қойып суығанша қойыңдар. Бақылау бойынша, лайлану немесе тұнбаға түсуі бар жоғын анықтаңдар.

Қорытындыны дәптерге жазыңдар. Су қайнағанда не байқалды?

1. Дистилденген суды алу.

1. Суды айдау әдісіне прибор құрастырыңдар,

2. Сынауыққа таза сүзілген құйындар және 2 мл су қабылдағышқа жиналғанша буландырыңдар.

3. Дистилденген суды сүзілген және қайнатылған су үлгілерімен салыстырыңдар.

Қорытынды:

Жұмыстың барысы	Не байқалды?	Қорытынды
Ластанған суларды зерттеу	Су-құм – әртекті қоспа
Су үлгісін сүзу
Суды қайнату арқылы жұмсарту.
Дистилденген суды алу.

Химия 8

Сарамандық жұмыс №4

Еріген заттың белгілі массалық үлестері бар заттың ерітінділерін дайындау.

Мақсаты: Оқу үрдісінде алған білімнің нәтижесін ерітінділер даярлауда іске асыру. Өлшеу, есептеу дағдыларын дамытып, белгілі концентрацияда ерітінді йындау іскерлігін қалыптастыру.

Құралдар мен реактивтер: 50мл, 25 мл, 100 мл көлемдегі стақандар, шыны таяқша, таразы, гирлер, қалақша, өлшегіш цилиндр, өлшемі бар құтылар 25 мл, 50 мл, 100 мл.

1. Заттың массалық үлесі көрсетілген тұз ерітіндісін дайындау:

1. Заттың массалық үлесі көрсетілген ерітіндіні дайындау үшін тиісті тапсырманы мұғалімнен ал.

2. Есептің шарты бойынша қажетті тұздың массасын және судың көлемін есепте;

3. Таразыға тұзды өлшеп конусты құтыға сал;

4. Дистилденген судың қажетті көлемін ал (сұйықтықтың көлемін өлшеу ереже сін есіңе түсір) және оны конусты құтыдағы тұздың үстіне құй;

5. Конусты құтыдағы тұз ерігенше араластыр;

6. Есепті төменде берілген үлгіде жазып шығар;

1-есеп. Массалық үлесі 5%-дық ас тұзының 50 грамм ерітіндісін дайында.

2-есеп. Массалық үлесі 5%-дық ас тұзының 25 грамм ерітіндісін дайында.

3-есеп. Массалық үлесі 10%-дық ас тұзының 10грамм ерітіндісін дайында.

Берілгені: Шешуі: ; m_(су) = m_{ерітінді}·m_тұз

ω(%)= ___________________________________________________

m_{ерітінді(г)}= ___________________________________________________

_____________ ___________________________________________________

Табу керек: ___________________________________________________

_________________________________________________

Жауабы:___________

2. Мольдік концентрациясы көрсетілген тұз ерітіндісін дайындау;

1. Мольдік концентрациясы көрсетілген тұз ерітіндісін дайындау үшін тиісті тап сырманы мұғалімнен ал.

2. Заттың мольдік концентрациясы көрсетілген ерітіндіні дайындау үшін тұздың массасын және судың көлемін есепте;

3. Тұздың қажетті массасын өлше және құтыға сал;

4. Құтыға аз ғана су құй, тұзы толық ерігенше араластыр. Содан соң қажетті белгісіне дейін құтыға су құй.

5. Есепті төменде берілген үлгіде жазып шығар;

1-есеп. Мольдік концентрациясы 0,2 моль/л 50мл ас содасының ерітіндісін дайында.

2-есеп. Мольдік концентрациясы 0,5 моль/л 50мл ас содасының ерітіндісін дайында.

3-есеп. Мольдік концентрациясы 0,1 моль/л 50мл ас содасының ерітіндісін дайында.

Берілгені: Шешуі: C_M = ; ;

V_ер(мл)= _____________________________________________________

C(_моль/л)= _____________________________________________________

_______________ _____________________________________________________

Табу керек: _____________________________________________________

m_тұз(г)=? _____________________________________________________

_____________________________________________________

Жауабы:___________

Есте сақта !!!

Мольдік концентрация 1 литр ерітіндідегі еріген заттың моль санымен анықталады.

Мольдік концентрацияның өлшем бірлігі – моль/л.

Назар аудар !!!

Өлшеуіш құтының мойнында ерітіндінің нақты көлемін шектейтін дөңгелек сақина болады. Бұл жоғарыдағы белгі сұйықтың құйылатын ең жоғарғы шегін көрсетеді.