Ма?саты:
о?ушылар?а химиялы? ??ымдарды, реакция те?деулерін, типтерін, формулаларын д?рыс жазу?а, ме?геруге, ?алыптастыра отырып, техникалы? ?ауіпсіздік ережесін са?тай отырып, шешімді, ??ыпты ж?мыс жасату?а ?йрету.
Т?р і: ?орытындылау
Типі: д?ст?рлі емес, сайыс саба?
?дісі : С?ра?-жауап, тест, ж?мба?тар,жатты?у ж?мастары, т.б.
К?рнекілігі : Д.И. Менделеев кестесі, на?ыл с?здер, анкета, тест, дидактикалы? материалдар.
Интерактивті та?та, суреттер, т.б.
Саба?ты ?ле? жолдарымен ашамын:
К??ілді тап?ыштар, білімділер.
Бар ?нерін алдарына салады.
Кім білімді, к?п о?ы?ан болса егер,
Б?гінгі к?н же?імпазы болады .
Сайыс 7 кезе?нен т?рады :
Таныстыру «Топ басшысы ?з тобыны? атымен м?шелерімен т?с белгісімен таныстырады, анкета » Сергіту с?ті (?ауіпсіздік тех. ереже. ??ралдар бойынша) Сауал?ы с?ра?тар?а жауап «Ж?мба? арал» білімі?ді сына ( тест) Цейтнот (топ басшыларыны? бір –біріне кезектесе ?оятын с?ра?тары) « Кім жылдам ?» Жал?астыры?ыз ?атысатын топтар :
І Таныстыру: топ аты, белгісі, м?шелері, ?ранымен
ІІ. Сергіту с?ті : ( слайттар бойынша к?рсету )
Біреуіні? ж?регіні? т?гі бар.
Біреуіні? ар?алап ж?рген ?о?амда?ы ж?гі бар.
Біреуіні? к?мбірлеген к?йі бар.
Біреуіні? ?атты істейтін миы бар.
ІІІ. Сауал?ы с?ра?тар?а жауап:
Йод тамшысын нан?а, картоп?а тамыз?анда не бай?алады? ( нан, картоп кесіндісі к?гереді) Жай заттар дегеніміз не ? Атом мен молекула ??ымына ?ашан, ?ай жерде аны?тама берілді? (1860ж. Карлсруэ ?аласында д?ние ж?зілік химиктер съезінде)
Озон ?анша оттек атомдарынан т?рады? (3) Заттарды? ?андай ??былыстары бар? М.В Ломоносов аш?ан за? ?(заттар массасыны? са?талу за?ы ) ?андай жолмен алынса да су молекуласыны? ??рамында мутек ж?не оттек м?лшері ? ( О-11,2. Н-88,8/ 8.Элементтерді? ж?йеге келтіру м?селесін орысты? ?ай ?алымы шешт(
Д.И.Менделеев)
На?ыз металл еместерді не дейміз? Активтігі ?те т?мен металдар ( мыс, к?міс, сынап, алтын.) 21 . Затты? химиялы? жолмен б?лінбейтін е? ?са? б?лшегі (атом Е? же?іл металл ( литий) Химиялы? та?баны? алдына ?ойылатын цифр ( коэффициент) К?кірт неше валентті (2,4,6) . Натрийді? салыстырмалы атомды? массасы ( 23) Периодты? кесте неше топтан т?рады ? (7) Атом-молекулалы? ілімді аш?ан ?алым. (М.В. Ломоносов К?мір ?ыш?ылыны? т?зы (карбонат) Ал?аш?ы к?мекке пайдаланылатын бейметалл. (йод) Айдаар бейнесіне ??сайтын элемент (S) К?кірт ?ыш?ылыны? формуласы (H2SO4) сынап) Реттік саны 19, салыстырмалы атомды? массасы 39-?а те? болатын элемент (калий .Адам тыныс алатын газ (оттек) ?анны? ??рамына кіретін металл ( темір .Адам мен жануардан б?лінеді, ?сімдікті? ??ры?ына ілігеді. (CO2) .?зі ауыр метал?а жатады, Балалар осы металл ??й?ан са?амен атады ( ?ор?асын)
Валентілік дегеніміз не ? ( химиялы? элемент атомыны? бас?а химиялы? элемент атомдарыны? белгілі бір санын ?осып алу ?асиеті ??рам т?ра?тылы? за?ын аш?ан кім? Луи Жозеф Пруст) Ауада ?андай газдар ?андай к?лемде кездеседі ? ( 78/ азот, 21/ оттек, 0,03 / к?мір ?ыш?ыл. 1/ инертті газдар ) Жылу б?ле ж?ретін Реакция (экзотермиялы? ракция) .Таби?и суды сырт?ы т?ріне ?арап таза су деуге болады ма?(жо?, себебі оны? ??рамында ?оспалар кездеседі) Адам а?засында ?анша пайыз су кездеседі?(65-70/ Олар матаны, ?а?азды к?йдіреді (сілтілер) 33.Индикаторларды ата?
34.Алюминий не себепті амфотерлі элемент?
Адам мен жануардан б?лінеді, ?сімдікті? ??ры?ына ілігеді. (CO2) Т?здарды алуды? ?аншажолы бар? ( 10 К?міртегі (ІІ) оксидін алу ?шін ?андай заттарды ?рекеттестіреміз ? Халькоген элементтер ?ай топта ? .Машина мен тракторды? жаны, ?ара металлургияны? наны ( темір)
І?. « Ж?мба? арал »
?зім газбын, менімен демаласы?,
Жо? болсам ауа жетпей ?иналасы? (оттек)
Шыдаса? да алты к?н ассыз м?лде,
Шыдау ?иын б?л затсыз екі к?нде. ( су)
Осы затпен ескі ?йді аластайды,
Т?сіне ?араса? алтын?а ??сайды. ( к?кірт)
Е? же?іл элемент саналады,
Периодты? ж?йе осыдан бастау алады. ( сутек)
Ол болмаса асты? д?мі кермес,
Кім бар екен ортада оны білмес. ( ас т?зы)
Салма?ы? бар ?лшесем,
К?рінбейсі? к?зге сен. ( ауа)
?сімдікке н?р беріп, ?уат бол?ан.
?німі артып, егісті? ?ырман тол?ан,
Б?л ?андай зат, ?андай ?сімдікті?
Берет??ын химиктер жасап ?олдан.
( Азот,фосфор, калий ты?айт?ыштары)
Табылса б?рын там –т?мнан
?азір к?п ?рбір ?лкеде
?ымбат болды алтыннан
?андай металл ертеде (алюминий)
Бірі жанып, бірі ?олдап жануды,
Екі элемент бізге б?рын танылды,
?рт болып еді, с?ндіруге к?п адам,
?осылысын алып со?ан а?ылды.( су)
Фосфор жа?са?, буда?татып,
А? т?тінін т?зеді.
Ол т?тінді су сорып,
?андай ?осылыс т?зеді?
( фосфор жанып, фосфор оксидін, ол суды ?осып алып, фосфор ?ышы?ылына айналады.)
Исі, д?мі де жо? ?сталмайды
Ол болмаса, тіршілік ?мірдіе жо?
Ол болмаса, отында т?танбайды,
?алады ?арауытып к?мір боп шо? ( оттек)
?. Цейтнот ойыны: .
Топ басшылары сайыс?а т?седі. С?ра? кезектесе ?ойылады. Я?ни, біреуі
бір ?осылысты атасы, екіншісі соны? формуласын жазады. Сайыста
бейорганикалы? заттар класыны? барлы?ы ?амтылуы тиіс(ортада би:
«?лытау»)
Та?ы келді сыналар ша? айналып,
Тере?іне білім те?із байланып.
Кім шешеді сол сайыста ?тып т?р,
Есеп шешер кезегі оны? келіп т?р .
?І. « Кім жылдам ? »
І-топ
CuCL2
Cu → CuO → Cu(OH)2 Cu3(PO4)
2
Бейметалл → ?ыш?ылды? оксид → ?ыш?ыл → т?з 2 моль т?з ?ыш?ылыны? массасын есепте ІІ-топ
Na → Na2O → NaOH → Na2SO4 Металл → негіздік оксид → негіз→ т?з Фосфор ?ыш?ылында?ы фосфорды? массалы? ?лесін есеп
?ІІІ. Жал?астыры?ыз: ( Пікірталас)
І-топ Химия п?ні –?ызы? п?н.
ІІ-топ Химия п?ні –?иын п?н.
Химия –ырыс б?ла?ы, Аялдама, ал?а ?мтыл
Шал?ы?ан байлы?, мол д?улет. ??діретті бізді? ой,
Аялап к?тіп т?р алда, Сенде байлы?, сенде ырыс
Болаша?ымыз-н?р д?улет. Сенімен ?мір с?нді ?ой.
?орытынды: 1) ба?алау
2) марапаттау
Просмотр содержимого документа
«Интеллектуалды? ойын: «Білгір химик-2015ж»»
Сыныбы : 8,9
Пән мұғалімі : Ержанова И.А.
Тақырыбы: «Білгір химик-2016ж»
Мақсаты:
оқушыларға химиялық ұғымдарды, реакция теңдеулерін, типтерін, формулаларын дұрыс жазуға, меңгеруге, қалыптастыра отырып, техникалық қауіпсіздік ережесін сақтай отырып, шешімді, ұқыпты жұмыс жасатуға үйрету.
Түр і: қорытындылау
Типі: дәстүрлі емес, сайыс сабақ
Әдісі : Сұрақ-жауап, тест, жұмбақтар,жаттығу жұмастары, т.б.
Көрнекілігі : Д.И. Менделеев кестесі, нақыл сөздер, анкета, тест, дидактикалық материалдар.
Интерактивті тақта, суреттер, т.б.
Сабақты өлең жолдарымен ашамын:
Көңілді тапқыштар, білімділер.
Бар өнерін алдарына салады.
Кім білімді, көп оқыған болса егер,
Бүгінгі күн жеңімпазы болады .
Сайыс 7 кезеңнен тұрады :
Таныстыру «Топ басшысы өз тобының атымен мүшелерімен төс белгісімен таныстырады, анкета »
Сергіту сәті (қауіпсіздік тех. ереже . құралдар бойынша)
Сауалғы сұрақтарға жауап
«Жұмбақ арал» біліміңді сына ( тест)
Цейтнот (топ басшыларының бір –біріне кезектесе қоятын сұрақтары)
« Кім жылдам ?»
Жалғастырыңыз
Қатысатын топтар :
І Таныстыру: топ аты, белгісі, мүшелері, ұранымен
ІІ. Сергіту сәті : ( слайттар бойынша көрсету )
Біреуінің жүрегінің түгі бар.
Біреуінің арқалап жүрген қоғамдағы жүгі бар.
Біреуінің күмбірлеген күйі бар.
Біреуінің қатты істейтін миы бар.
ІІІ. Сауалғы сұрақтарға жауап:
Йод тамшысын нанға, картопқа тамызғанда не байқалады? ( нан, картоп кесіндісі көгереді)
Жай заттар дегеніміз не ?
Атом мен молекула ұғымына қашан, қай жерде анықтама берілді? (1860ж. Карлсруэ қаласында дүние жүзілік
химиктер съезінде)
Озон қанша оттек атомдарынан тұрады? (3)
Заттардың қандай құбылыстары бар?
М.В Ломоносов ашқан заң ?(заттар массасының сақталу заңы )
Қандай жолмен алынса да су молекуласының құрамында мутек және оттек мөлшері ? ( О-11,2. Н-88,8/
8.Элементтердің жүйеге келтіру мәселесін орыстың қай ғалымы шешт(
Д.И.Менделеев)
Нағыз металл еместерді не дейміз?
Активтігі өте төмен металдар ( мыс, күміс, сынап, алтын.) 21 (атом
Ең жеңіл металл ( литий)
Химиялық таңбаның алдына қойылатын цифр ( коэффициент)
Күкірт неше валентті (2,4,6)
. Натрийдің салыстырмалы атомдық массасы ( 23)
Периодтық кесте неше топтан тұрады ? (7)
Атом-молекулалық ілімді ашқан ғалым. (М.В. Ломоносов
Көмір қышқылының тұзы (карбонат)
Алғашқы көмекке пайдаланылатын бейметалл. (йод)
Айдаар бейнесіне ұқсайтын элемент (S)
Күкірт қышқылының формуласы (H 2 SO 4 ) сынап)
Реттік саны 19, салыстырмалы атомдық массасы 39-ға тең болатын элемент (калий
.Адам тыныс алатын газ (оттек)
Қанның құрамына кіретін металл ( темір
.Адам мен жануардан бөлінеді, өсімдіктің құрығына ілігеді. (CO 2 )
.Өзі ауыр металға жатады,
Балалар осы металл құйған сақамен атады ( қорғасын)
Валентілік дегеніміз не ? ( химиялық элемент атомының басқа химиялық элемент атомдарының белгілі бір санын қосып алу қасиеті
Құрам тұрақтылық заңын ашқан кім? Луи Жозеф Пруст)
Ауада қандай газдар қандай көлемде кездеседі ? ( 78/ азот, 21/ оттек, 0,03 / көмір қышқыл. 1/ инертті газдар )
Жылу бөле жүретін Реакция (экзотермиялық ракция)
.Табиғи суды сыртқы түріне қарап таза су деуге болады ма?(жоқ, себебі оның құрамында қоспалар кездеседі)
Адам ағзасында қанша пайыз су кездеседі?(65-70/
Олар матаны , қағазды күйдіреді (сілтілер)
33.Индикаторларды ата?
34. .Алюминий не себепті амфотерлі элемент?
Адам мен жануардан бөлінеді, өсімдіктің құрығына ілігеді. (CO 2 )
Тұздарды алудың қаншажолы бар? ( 10
Көміртегі (ІІ) оксидін алу үшін қандай заттарды әрекеттестіреміз ?
Халькоген элементтер қай топта ?
.Машина мен трактордың жаны,
Қара металлургияның наны ( темір)
ІҮ. « Жұмбақ арал »
Өзім газбын, менімен демаласың,
Жоқ болсам ауа жетпей қиналасың (оттек)
Шыдасаң да алты күн ассыз мүлде,
Шыдау қиын бұл затсыз екі күнде. ( су)
Осы затпен ескі үйді аластайды,
Түсіне қарасаң алтынға ұқсайды. ( күкірт)
Ең жеңіл элемент саналады,
Периодтық жүйе осыдан бастау алады. ( сутек)
Ол болмаса астың дәмі кермес,
Кім бар екен ортада оны білмес. ( ас тұзы)
Салмағың бар өлшесем,
Көрінбейсің көзге сен. ( ауа)
Өсімдікке нәр беріп, қуат болған.
Өнімі артып, егістің қырман толған,
Бұл қандай зат, қандай өсімдіктің
Беретұғын химиктер жасап қолдан.
( Азот,фосфор, калий тыңайтқыштары)
Табылса бұрын там –тұмнан
Қазір көп әрбір өлкеде
Қымбат болды алтыннан
Қандай металл ертеде (алюминий)
Бірі жанып, бірі қолдап жануды,
Екі элемент бізге бұрын танылды,
Өрт болып еді, сөндіруге көп адам,
Қосылысын алып соған ағылды.( су)
Фосфор жақсаң, будақтатып,
Ақ түтінін түзеді.
Ол түтінді су сорып,
Қандай қосылыс түзеді?
( фосфор жанып, фосфор оксидін, ол суды қосып алып, фосфор қышықылына айналады.)
Исі, дәмі де жоқ ұсталмайды
Ол болмаса, тіршілік өмірдіе жоқ
Ол болмаса, отында тұтанбайды,
Қалады қарауытып көмір боп шоқ ( оттек)
Ү. Цейтнот ойыны: .
Топ басшылары сайысқа түседі. Сұрақ кезектесе қойылады. Яғни, біреуі
бір қосылысты атасы, екіншісі соның формуласын жазады. Сайыста
бейорганикалық заттар класының барлығы қамтылуы тиіс(ортада би:
«Ұлытау»)
Тағы келді сыналар шақ айналып,
Тереңіне білім теңіз байланып.
Кім шешеді сол сайыста ұтып тұр,
Есеп шешер кезегі оның келіп тұр .
ҮІ. « Кім жылдам ? »
І-топ
CuCL 2
C 2
Cu 3 (PO 4 )
2
Бейметалл → қышқылдық оксид → қышқыл → тұз
2 моль тұз қышқылының массасын есепте
ІІ-топ
Na → Na 2 O → NaOH → Na 2 SO 4
Металл → негіздік оксид → негіз→ тұз
Фосфор қышқылындағы фосфордың массалық үлесін есеп
ҮІІІ. Жалғастырыңыз: ( Пікірталас)
І-топ Химия пәні –қызық пән...
ІІ-топ Химия пәні –қиын пән...
Химия –ырыс бұлағы, Аялдама, алға ұмтыл
Шалқыған байлық, мол дәулет. Құдіретті біздің ой,
Аялап күтіп тұр алда, Сенде байлық, сенде ырыс
Болашағымыз-нұр дәулет. Сенімен өмір сәнді ғой.
Қорытынды: 1) бағалау
2) марапаттау
CuCL2
u → CuO → Cu(OH)2 
