Электролиттік диссоциациялану д?режесі. К?шті ж?не ?лсіз электролиттер

Сыныбы – 9 саба? реті: 11 к?ні: 6.10.2014 ж

Саба?ты? та?ырыптары: Электролиттік диссоциациялану д?режесі. К?шті ж?не ?лсіз электролиттер.

Саба?ты? ма?саты:

Білімділік: электролиттік диссоциацияны? шамасы туралы т?сінік ?алыптастыру; к?шті ж?не ?лсіз электролиттерді? айырмашылы?ын д?лелдеу. Электролиттік диссоциациялану д?режесі ж?не оны? белгіленуі туралы ма?л?мат беру.
Дамытушылы?: К?шті ж?не ?лсіз электролиттер ма?ызын т?сіндіре білу.
Т?рбиелік: ?тшылды???а тазалы??а т?рбиелеу.
Саба?ты? типі: Жа?а білім мен білікті ?алыптастыру

Саба? т?рі: Аралас

Реактивтер ж?не ??рал – жабды?тар: т?з ж?не сірке ?ыш?ылыны? 1 М ерітіндісі, сірке ?ыш?ылы(конц.), дистилденген су, эксперименттік есептерге ?ажетті реактивтер, бензол, натрий хлоридіні? концентрациялы ерітіндісі, заттарды? электр?ткізгіштігін тексеретін аспап, кейбір к?шті ж?не ?лсіз электролиттерді? диссоциация д?режесіні? санды? м?ндері к?рсетілген кесте

№

Саба? ??рылымы

М??алімні? іс – ?рекеті

О?ушыны? іс – ?рекеті

?зіндік талдау

І. Саба?ты? барысы:

(Саба?ты? ма?саты мен кезе?дерін аны?тау.)

-саба?та ?алыпты ж?мыс істеуге м?мкіндік жасау ;

-о?ушыларды психологиялы? дайындау.

Амандасу.О?ушыларды? саба??а дайынды?ын тексеру. О?ушыларды? к??ілін саба??а аудару. Саба?ты? жалпы ма?сатын ашу ,оны ?ткізу жоспарын к?рсету.

Саба??а дайындалады.

О?у ??ралдарын т?гендеп, саба??а зейіндерін аударады.

ІІ. ?й тапсырмасын тексеру кезе?і

Саба?ты? білімділік ма?саты:

-?й тапсырмасыны? д?рыс, толы? орындал?анын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында ?иынды?тарды аны?тау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

Айналым бойынша жатты?у тексеру.

Электролиттер мен бейэлектролиттер дегеніміз не?

?й тапсырмасын айтады.

ІІІ. Жа?а материалды т?сіндіру кезе?і

І. ?ызы?ушылы?ын ояту

Электролиттерді? молекулалары толы? диссоциациялана ма ?лде жартылай диссоциациялана ма?

Электролиттерді? диссоциациялануы неге байланысты?

Бірдей м?лшерде, бірдей концентрацияда алын?ан т?з ж?не сірке ?ыш?ылыны? электр?ткізгіштігіне ж?ргізілген к?рнекті т?жірибені? негізінде, о?ушылар б?л ерітінділерді? электр?ткізгіштігі ?рт?рлі болатыны туралы ?орытынды жасайды.

ІІ. Ма?ынаны тану
Т?з ?ыш?ылы сірке ?ыш?ылына ?ара?анда иондар?а к?бірек диссоциацияланады. «Диссоциациялану д?режесі» ??ымы ж?не α = — .... (м?нда?ы n – иондар?а ыдыра?ан б?лшектер саны, N – еріген молекуланы? жалпы саны) формуласыны? м?нін на?ты мысалдармен т?сіндіреді. Мысалы, 20С0-та т?з ?ыш?ылыны? концентрациясы с (НСl) = 0.9 моль/л бол?ан жа?дайда диссоциациялану д?режесі:

α = 0,91 немесе 91%.

Содан со? о?ушылар?а де?гейлі тапсырмалар бойынша о?улы?пен ?зіндік ж?мыс орындау ?сынылады.

Тапсырма. О?улы?ты пайдаланып, мына с?ра?тар?а жауап бері?дер.

1.«Ерітіндіде сірке сірке ?ыш?ылыны? диссоциациялану д?режесі 0,013% немесе 1,3%-ке те?» деген с?йлем нені білдіреді?

2.Электролитті суда еріткенде ?рбір 100 молекуладан:

а) 70;

?) 5 молекула ион?а ыдыра?ан жа?дайда оны? диссоциациялану д?режесі неге те? болады?

3. Бейорганикалы? ?осылыстарды? ?рт?рлі класына жататын электролиттерге 2 мысалдан келтірі?дер: а) к?шті; ?) орташа; б) ?лсіз.

4. Электролитті суда еріткенде ?рбір 100 молекуланы? 70-і немесе 10-ы иондар?а ыдыра?ан жа?дайда, электролитті? диссоциациялану д?режесі неге те??

5. Диссоциациялану д?режесі 0,31%-ке, 50%-ке, 25%-ке те? дегенді ?алай т?сінуге болады?

М??алімні? м?мкіндігіне ?арай диссоциациялану д?режесіні? концентрация?а, температура?а ж?не электролитті? таби?атына т?уелділігін экспериментті т?рде к?рсетуіне болады. Мысалы, электр?ткізгіштікті сынайтын аспапты пайдаланып, сірке ?ыш?ылыны? электр?ткізгіштігін тексеруді ?арастырамыз. Ал?аш электр шамы ?лсіз ?ана жылтыраса, ерітіндіге су ??й?ан сайын шам жар?ырап, жануы к?шейе т?седі.

Диссоциациялану д?режесіні? электролитті? таби?атына т?уелділігін NaOH ж?не KOH, HF ж?не HCl электролиттеріні? электр?ткізгіштігін салыстыру мысалында ?арастырамыз.

Сондай-а? электролиттік диссоциациялану д?режесіні? температура?а т?уелділігін де к?рсетуге болады. Б?л ?шін ??ралды? жо?ары жа?ында?ы сым? амперметрді ?осамыз, ал электр?ткізгіштікті сынайтын аспапты ста?анда?ы ?ыздырыл?ан (?айнату?а жеткізбей) ж?не ?ыздырылма?ан сірке ?ыш?ылыны? ерітіндісіне саламыз.

К?шті ж?не ?лсіз электролиттер туралы ??ым бекіту ?шін оларменг бірге мынадай кестені толтыру?а болады.

О?улы?пен ж?мыс жасайды. ?осымша жатты?улар мен тапсырмаларды орындайды.

IV. Саба?ты бекуті кезе?і

-о?ушыларды? ?тілген материалды ?аншалы?ты д?рыс ме?гергенін аны?тау;

О?ушыларды?іс-?рекеті мен біліміндегі ол?ылы?тарды аны?тау.Кеткен ол?ылы?тарды? себебін аны?тау.

-о?ушыларды? ?зін –?зі ба?алау ?абілеттерін дамыту?а жа?дай жасау

Кестені толтыр

Сулы орта ?шін электролиттерді? жіктелуі.

?осылыс кластары

Электролиттер

к?шті

орташа

?лсіз

?ыш?ылдар

HI, HBr, H2SO4, HclO4, HNO3, HCl

H3PO4, H2SO3

H2CO3, HF, H2S, H2SiO3, HCN, CH3, COOH

Негіздер

NH4OH ж?не ерімейтін негіздер

Т?здар

Еритін т?здар

α – 70 – 90%

α – 3 – 30%

α – 1 – 3%

Саба?ты? ?орытындысында суды электролиттік диссоциация т?р?ысынан ?арастырып, о?ушылар мынадай с?ра??а жауап іздейді. Неліктен суды ?ыш?ыл?а да, негізге де жат?ызады? Б?л с?ра??а жауап беру ?шін о?ушылар?а мынадай та?ырыпта ?ыс?аша хабар дайындауды ?сыну?а болады.

Су-таби?атта?ы ерекше заттарды? бірі(м??алім та?ырып?а ?ажетті ?осымша ?дебиеттерді к?рсетеді).

Білімді бекіту ?шін ба?ылау с?ра?тары ж?не эксперименттік есептер шы?ару?а болады.

1.Электролиттік диссоциациялану д?режесі деген не ж?не ол ?андай жа?дайлар?а т?уелді?

2.К?шті ж?не ?лсіз электролиттерді? ?айсысында иондар берік байланыс?ан?

3.Концентрациялы сірке ?ыш?ылыны? электр?ткізгіштігін сына?дар. Электр то?ыны? пайда болмау себебін т?сіндірі?дер.

4.Сірке ?ыш?ылыны? шамалы м?лшерін суда ж?не бензинде ерітіп, электр?ткізгіштігін тексері?дер. Бай?ал?ан ??былысты т?сіндірі?дер.

Де?гейлік тапсырмаларды орындайды.

Кесте толтыру.

Фронталды с?ра?тар?а жауап беру.

IV. Саба?ты ?орытындылау

- Б?гінгі ?ткен саба?тан ?андай білім алды??

С?ра?тар?а жауап беру.

V.О?ушыларды ба?алау

- жекелеген о?ушылар мен сынып ж?мысына ба?а беру.Саба?ты? кемшілігі мен ?орытындысын шы?ару. Ба?а ?ою.

К?нделіктеріне ба?а ?ойдыру.

VІ. ?йге тапсырма

Білімділік міндеттері:

-о?ушылар?а ?й тапсырмасыны? берілу ма?саты ,мазм?ны шы?арылу жолы т?сінікті болуын ?амтамасыз ету

1. ?й тапсырмасын орындау?а берілетін н?с?аулар.

§4. 1-7 жатты?улар ж?не ж?мыс д?птерінен, есептер жина?ынан тапсырмалар.

2.Д?птерге жаз?андарын тексеру .

?й тапсырмасын к?нделікке жазып алу.

VІІ. Рефлексия кезе?і:

Білімділік міндеттері:

-о?ушы мен м??алім арасында?ы д?рыс ?арым ?атынасты тудыру.

-о?ушыларды??зін ?зі бас?ару ж?не бас?а адамдармен д?рыс ?арым –?атынас принципін ?йрету.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Электролиттік диссоциациялану д?режесі. К?шті ж?не ?лсіз электролиттер »

Сыныбы – 9 сабақ реті: 11 күні: 6.10.2014 ж

Сабақтың тақырыптары: Электролиттік диссоциациялану дәрежесі. Күшті және әлсіз электролиттер.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: электролиттік диссоциацияның шамасы туралы түсінік қалыптастыру; күшті және әлсіз электролиттердің айырмашылығын дәлелдеу. Электролиттік диссоциациялану дәрежесі және оның белгіленуі туралы мағлұмат беру.
Дамытушылық: Күшті және әлсіз электролиттер маңызын түсіндіре білу.
Тәрбиелік: Ұтшылдықққа тазалыққа тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Жаңа білім мен білікті қалыптастыру

Сабақ түрі: Аралас

Реактивтер және құрал – жабдықтар: тұз және сірке қышқылының 1 М ерітіндісі, сірке қышқылы(конц.), дистилденген су, эксперименттік есептерге қажетті реактивтер, бензол, натрий хлоридінің концентрациялы ерітіндісі, заттардың электрөткізгіштігін тексеретін аспап, кейбір күшті және әлсіз электролиттердің диссоциация дәрежесінің сандық мәндері көрсетілген кесте.

№

Сабақ құрылымы

Мұғалімнің іс – әрекеті

Оқушының іс – әрекеті

Өзіндік талдау

І. Сабақтың барысы:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

Сабаққа дайындалады.

Оқу құралдарын түгендеп, сабаққа зейіндерін аударады.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

Айналым бойынша жаттығу тексеру.

Электролиттер мен бейэлектролиттер дегеніміз не?

Үй тапсырмасын айтады.

ІІІ. Жаңа материалды түсіндіру кезеңі

І. Қызығушылығын ояту

Электролиттердің молекулалары толық диссоциациялана ма әлде жартылай диссоциациялана ма?

Электролиттердің диссоциациялануы неге байланысты?

Бірдей мөлшерде, бірдей концентрацияда алынған тұз және сірке қышқылының электрөткізгіштігіне жүргізілген көрнекті тәжірибенің негізінде, оқушылар бұл ерітінділердің электрөткізгіштігі әртүрлі болатыны туралы қорытынды жасайды.

ІІ. Мағынаны тану
Тұз қышқылы сірке қышқылына қарағанда иондарға көбірек диссоциацияланады. «Диссоциациялану дәрежесі» ұғымы және α = — .... (мұндағы n – иондарға ыдыраған бөлшектер саны, N – еріген молекуланың жалпы саны) формуласының мәнін нақты мысалдармен түсіндіреді. Мысалы, 20С⁰-та тұз қышқылының концентрациясы с (НСl) = 0.9 моль/л болған жағдайда диссоциациялану дәрежесі:

α = 0,91 немесе 91%.

Содан соң оқушыларға деңгейлі тапсырмалар бойынша оқулықпен өзіндік жұмыс орындау ұсынылады.

Тапсырма. Оқулықты пайдаланып, мына сұрақтарға жауап беріңдер.

1.«Ерітіндіде сірке сірке қышқылының диссоциациялану дәрежесі 0,013% немесе 1,3%-ке тең» деген сөйлем нені білдіреді?

2.Электролитті суда еріткенде әрбір 100 молекуладан:

а) 70;

ә) 5 молекула ионға ыдыраған жағдайда оның диссоциациялану дәрежесі неге тең болады?

3. Бейорганикалық қосылыстардың әртүрлі класына жататын электролиттерге 2 мысалдан келтіріңдер: а) күшті; ә) орташа; б) әлсіз.

4. Электролитті суда еріткенде әрбір 100 молекуланың 70-і немесе 10-ы иондарға ыдыраған жағдайда, электролиттің диссоциациялану дәрежесі неге тең?

5. Диссоциациялану дәрежесі 0,31%-ке, 50%-ке, 25%-ке тең дегенді қалай түсінуге болады?

Мұғалімнің мүмкіндігіне қарай диссоциациялану дәрежесінің концентрацияға, температураға және электролиттің табиғатына тәуелділігін экспериментті түрде көрсетуіне болады. Мысалы, электрөткізгіштікті сынайтын аспапты пайдаланып, сірке қышқылының электрөткізгіштігін тексеруді қарастырамыз. Алғаш электр шамы әлсіз ғана жылтыраса, ерітіндіге су құйған сайын шам жарқырап, жануы күшейе түседі.

Диссоциациялану дәрежесінің электролиттің табиғатына тәуелділігін NaOH және KOH, HF және HCl электролиттерінің электрөткізгіштігін салыстыру мысалында қарастырамыз.

Сондай-ақ электролиттік диссоциациялану дәрежесінің температураға тәуелділігін де көрсетуге болады. Бұл үшін құралдың жоғары жағындағы сымғ амперметрді қосамыз, ал электрөткізгіштікті сынайтын аспапты стақандағы қыздырылған (қайнатуға жеткізбей) және қыздырылмаған сірке қышқылының ерітіндісіне саламыз.

Күшті және әлсіз электролиттер туралы ұғым бекіту үшін оларменг бірге мынадай кестені толтыруға болады.

Оқулықпен жұмыс жасайды. Қосымша жаттығулар мен тапсырмаларды орындайды.

IV. Сабақты бекуті кезеңі

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау

Кестені толтыр

Сулы орта үшін электролиттердің жіктелуі.

Қосылыс кластары	Электролиттер
Қосылыс кластары	күшті	орташа	әлсіз
Қышқылдар	HI, HBr, H₂SO₄, HclO₄, HNO₃, HCl	H₃PO₄, H₂SO₃	H₂CO₃, HF, H₂S, H₂SiO₃, HCN, CH₃, COOH
Негіздер	1	-	NH₄OH және ерімейтін негіздер
Тұздар	Еритін тұздар	-
	α – 70 – 90%	α – 3 – 30%	α – 1 – 3%

Сабақтың қорытындысында суды электролиттік диссоциация тұрғысынан қарастырып, оқушылар мынадай сұраққа жауап іздейді. Неліктен суды қышқылға да, негізге де жатқызады? Бұл сұраққа жауап беру үшін оқушыларға мынадай тақырыпта қысқаша хабар дайындауды ұсынуға болады.

Су-табиғаттағы ерекше заттардың бірі(мұғалім тақырыпқа қажетті қосымша әдебиеттерді көрсетеді).

Білімді бекіту үшін бақылау сұрақтары және эксперименттік есептер шығаруға болады.

1.Электролиттік диссоциациялану дәрежесі деген не және ол қандай жағдайларға тәуелді?

2.Күшті және әлсіз электролиттердің қайсысында иондар берік байланысқан?

3.Концентрациялы сірке қышқылының электрөткізгіштігін сынаңдар. Электр тоғының пайда болмау себебін түсіндіріңдер.

4.Сірке қышқылының шамалы мөлшерін суда және бензинде ерітіп, электрөткізгіштігін тексеріңдер. Байқалған құбылысты түсіндіріңдер.

Деңгейлік тапсырмаларды орындайды.

Кесте толтыру.

Фронталды сұрақтарға жауап беру.

IV. Сабақты қорытындылау

- Бүгінгі өткен сабақтан қандай білім алдың?

Сұрақтарға жауап беру.

V.Оқушыларды бағалау

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

Күнделіктеріне баға қойдыру.

VІ. Үйге тапсырма

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

§4. 1-7 жаттығулар және жұмыс дәптерінен, есептер жинағынан тапсырмалар.

2.Дәптерге жазғандарын тексеру .

Үй тапсырмасын күнделікке жазып алу.

VІІ. Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.

Предмет: Химия

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 9 класс.
Урок соответствует ФГОС

Скачать
Электролиттік диссоциациялану д?режесі. К?шті ж?не ?лсіз электролиттер

Автор: Курмашова Айгуль Жанабергеновна

Дата: 04.12.2014

Номер свидетельства: 139177

Электролиттік диссоциациялану д?режесі. К?шті ж?не ?лсіз электролиттер

Просмотр содержимого документа «Электролиттік диссоциациялану д?режесі. К?шті ж?не ?лсіз электролиттер »

Полезное для учителя

Просмотр содержимого документа
«Электролиттік диссоциациялану д?режесі. К?шті ж?не ?лсіз электролиттер »