Cаба?ты? та?ырыбы : Фосфор , оны? ?осылыстары

Саба?: 24

Мектеп: А?ши орта мектебі

К?ні: 05.12

М??алімні? есімі: Жексенбаева Айман Абдуллаевна

Сынып: 9 а.б

?атыс?андар саны:

?атыспа?андар саны:

Саба?ты? та?ырыбы

Фосфор, оны? ?осылыстары

Саба??а негізделген о?у ма?саты

Фосфор, оны? периодты? ж?йедегі орнына сипаттама беріледі, ашылу тарихымен таныстыру, физикалы?, химиялы? ?асиеттері, ?олданылуы, алынуы жайлы т?сінік алады.

Саба? ма?саттары

о?ушылар:

басым к?пшілігі:

Кейбір о?ушылар:

Периодты? ж?йедегі орны ж?не атом ??рылысы.

Фосфор V а топ элементі.
Оны? электронды? формуласы: P 1s2 2s2 2p6 3s2 2p3
Графиктік формуласы туралы т?сінігін жетілдіреді.

сонымен ?атар фосфорды? ?осылыстары, аллотропиялы? т?р?згерістері туралы білетін болады, санды? есептер шы?арады

Тілдік ма?сат

О?ушылар: фосфор оны? ?осылыстарын химия тілінде о?и алады, ?осылыстарды ажырата алады

Негізгі с?здер мен тіркестер

а? фосфор, ?ызыл фосфор, фосфаттар

Сыныпта?ы диалог/жазылым ?шін пайдалы тілдік бірліктер:

1.Орналас?ан тобы бойынша сипаттайды. 2. Таби?атта таралуы. 3. Фосфорды? аллотропиялы? т?р ?згерістеріні? ?асиеттері. 4. Химиялы? ?асиеттері (сапалы? реакциясы). 5. ?олданылуы. Бойынша д?птерлеріне жазады

Тал?ылау?а арнал?ан тарма?тар:

Сіз неліктен. екенін айта ласыз ба?

себебі фосфор элементін толы? т?сіну ?шін периодты? ж?йені ?олдана алады.

Жазылым бойынша ?сыныстар

ПЖ бойынша фосфор элементін сипаттайды. Физикалы?, химиялы? ?асиеттерін сипаттайтын реакция те?деулерін жазады

Алды??ы о?у

азот ?осылыстары 1. Нитраттар дегеніміз не?

3) Азот ?ыш?ылыны?диссоциациялану те?деуі

4) 176,4г азот ?ыш?ылыны? затм?лшерін есепте.

Жоспар

Жоспарлан?ан уа?ыт

Жоспарлан?ан жатты?улар

Ресурстар

Басталуы

?йымдастыру кезе?і: топ?а біріктіріледі.алды??ы саба?ты ?орытады.

С?ра?тар ?ойылу ар?ылы саба?ты? та?ырыбы ашылады, ма?сат ?ойылады.

5-топ элементтеріне ?андай элементтер жатады? Оларды ?алай сипаттау?а болады? Сонымен б?гінгі саба? та?ырыбы. ма?саты.

Электронды? о?улы?пен ж?мыс

ПЖ

топтамалар

Ортасы

1-топ атом ??рылысы, валенттілік м?мкіндіктері

физикалы? ?асиеттері

1s2 2s2 2p6 3s2 3p3

2-топ: химиялы? ?асиеттері, алынуы

4Р + 5О2=2Р2О5. 3Са +2Р= Са3Р2.

2Р+5СІ2=2РСІ5. 2Р +3Н2 = 2РН3

1.РН3 а)Фосфор ?ыш?ылы

2.Н3РО4 ?)фосфин

3.НРО3 б)метафосфор ?ыш?ылы

4.К3РО4 в)калий гидрофосфаты

5.К2НРО4 г)калий фосфаты

Фосфат?а ??м мен кокс ?осып ?ыздыру

Ca3(PO4)2+C+SiO2= P4 +CaSiO3 + CO2

3-топ: Биологиялы? ролі, ?олданылуы

С?йекке беріктілік береді Зат алмасуды реттейді

Зиянкес кемірушілермен к?ресуде Zn3P2 Шырпы (?ызыл) ?ндірісінде

Пиротехникада Фосфор ?ыш?ылын ?ндіудеД?рі-д?рмек ?ндірісінде

Ты?айт?ыштар алуда

Сергіту Тест орындау

1.Фосфорды? периодты? ж?йедегі орны ?андай?

А)2период, ІІІ топ ?)3период, Vтоп Б)5период, V топ

2.Фосфорды? электронды? формуласы?

А)2s22p3 ?)3s23p3 Б)2s22p5

3.?ауіпті, улы! ?ара??ыда жары? шы?арады.?ай фосфор туралы айтыл?ан?

А)а? ?)?ара Б)?ызыл

4.?ай ?осылыста фосфорды? тоты?у д?режесі -3-ті к?рсетеді?

А)P2O5 ?) PH3 Б)H3PO4

5.Фосфорды ал?аш аны?та?ан кім?

А)1772ж Резерфорд ?)1669ж Бранд Б)1807ж Дэви

1-? 2-? 3-А 4-? 5-?

№1-есеп. Массасы 7,1г фосфор (У) оксиді суды? арты? м?лшері-мен ?рекеттескенде т?зілген фосфор ?ыш?ы-лыны? массасын есепте.

№2-есеп. 15,5г Са3(РО4)2 ыды-ра?анда т?зілетін фосфор (?) оксидіні? массасын есепте.

ПЖ

топтамалар

Ая?талуы

Химиялы? диктант: 1.Фосфорды? аллотропиялы? т?р ?згерістері___,___, ___. 2.Фосфор_________элементі 3.____?те улы, _____, ___ улы емес.

Жауаптары:1.а?, ?ара, ?ызыл

2.А?ыл-ой элементі

3.а? фосфор, ?ызыл, ?ара

Химиялы? диктант

1. Фосфорды..жылы... ашты.

2. Фосфор ?осылыстарда..... тоты?у д?режелерін к?рсетеді.

3. Фосфор ядросында.. протон,..нейтрон болады.

4. Фосорды? металдармен ?осылысы..... деп аталады.

5. Фосфор элементі жай зат ретінде бірнеше аллотропия т?зеді:.....,..... ж?не..... .

6. Фосфорды? жер ?ыртысында?ы массалы? ?лесі..%

7. Фосфор.............

............кездеседі.

8. Ауасыз ортада ?ыздыр?анда а? фосфор..... айналады, ал жо?ар?ы

?ысымда.... айналады.

1669 Бранд . -3, 0, +3, +5 . 15 16. фосфидтер а? фосфор, ?ызыл фосфор ж?не ?ара фосфор. 0,12%. нанда, с?т та?амдарында, ірімшікте, балы?та, асб?рша?та. ?ызыл, ?ара фосфор?а.

ЭО

?осымша а?парат

Жетіспесе Р Рахит ауруы туындайды,а?ыл-ой ж?не б?лшы?ет ?ызметі б?зылады

Арты? Р Б?йректе тас пайда болады,фосфорды? ?осылыстары улы болып келеді.

ü Ересек адам ?шін т?уліктік ?ажеттілік 1 грамм

ü ?а??аны? ??рамына кіреді

ü Тісті? ??рамына енеді

ü Фосфорды? ?осылыстарын энергия алмасу кезінде ?олданады

ü Б?лшы?ет ж?не а?ыл-ойды дамыту ?шін ?ажет

Саралау – сіз ?осымша

к?мек к?рсетуді ?алай жоспарлайсыз? Сіз ?абілеті жо?ары о?ушылар?а тапсырманы к?рделендіруді ?алай жоспарлайсыз?

Ба?алау – о?ушыларды? ?йренгенін тексеруді ?алай жоспарлайсыз?

П?наралы? байланыс ?ауіпсіздік ж?не е?бекті ?ор?ау ережелері АКТ-мен байланыс

??ндылы?тарда?ы байланыс

есептер шы?арады мини тест ж?не химиялы? диктант аламын

медицина, биология, тарих, география, математика, физика

Рефлексия

Т?мендегі бос ?яшы??а саба? туралы ?з пікірі?ізді жазы?ыз. Сол ?яшы?та?ы сізді? саба?ы?ызды? та?ырыбына с?йкес келетін с?ра?тар?а жауап бері?із

1.Саба?/о?у ма?саттары шынайы ма?

2.Б?гін о?ушылар не білді?

3.Сыныпта?ы ахуал ?андай болды?

4.Мен жоспарла?ан саралау шаралары тиімді болды ма?

5.Мен берілген уа?ыт ішінде ?лгердім бе

6.Мен ?з жоспарыма ?андай т?зетулер енгіздім ж?не неліктен

?орытынды ба?амдау

?андай екі н?рсе табысты болды (о?ытуды да, о?уды да ескеі?із)?

?андай екі н?рсе саба?ты жа?сарта алды (о?ытуды да, о?уды да ескеі?із)?

Саба? барысында мен сынып немесе жекелеген о?ушылар мені? келесі саба?ымды жетілдіруге к?мектесетіні туралы не білдім?

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Cаба?ты? та?ырыбы : Фосфор , оны? ?осылыстары»

Сабақ: 24			Мектеп: Ақши орта мектебі
Күні: 05.12			Мұғалімнің есімі: Жексенбаева Айман Абдуллаевна
Сынып: 9 а.б			Қатысқандар саны:		Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы			Фосфор , оның қосылыстары
Сабаққа негізделген оқу мақсаты		Фосфор, оның периодтық жүйедегі орнына сипаттама беріледі , ашылу тарихымен таныстыру, физикалық, химиялық қасиеттері, қолданылуы, алынуы жайлы түсінік алады.
Сабақ мақсаттары оқушылар: басым көпшілігі: Кейбір оқушылар:		Периодтық жүйедегі орны және атом құрылысы. Валенттілік мүмкіндіктері, тотығу дәрежесі туралы біледі
		Фосфор V а топ элементі. Оның электрондық формуласы: P 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 2p³ Графиктік формуласы туралы түсінігін жетілдіреді.
		сонымен қатар фосфордың қосылыстары , аллотропиялық түрөзгерістері туралы білетін болады, сандық есептер шығарады
Тілдік мақсат		Оқушылар: фосфор оның қосылыстарын химия тілінде оқи алады, қосылыстарды ажырата алады
Негізгі сөздер мен тіркестер		ақ фосфор, қызыл фосфор, фосфаттар
Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер:		1.Орналасқан тобы бойынша сипаттайды. 2. Табиғатта таралуы. 3. Фосфордың аллотропиялық түр өзгерістерінің қасиеттері. 4. Химиялық қасиеттері (сапалық реакциясы). 5. Қолданылуы. Бойынша дәптерлеріне жазады
Талқылауға арналған тармақтар:		1.Орналасқан тобы бойынша сипаттайды. 2. Табиғатта таралуы. 3. Фосфордың аллотропиялық түр өзгерістерінің қасиеттері. 4. Химиялық қасиеттері (сапалық реакциясы). 5. Қолданылуы.
Сіз неліктен .... екенін айта ласыз ба?		себебі фосфор элементін толық түсіну үшін периодтық жүйені қолдана алады.
Жазылым бойынша ұсыныстар		ПЖ бойынша фосфор элементін сипаттайды. Физикалық, химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін жазады
Алдыңғы оқу		азот қосылыстары 1. Нитраттар дегеніміз не? 3) Азот қышқылыныңдиссоциациялану теңдеуі 4) 176,4г азот қышқылының затмөлшерін есепте.
Жоспар
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар						Ресурстар
Басталуы	Ұйымдастыру кезеңі: топқа біріктіріледі.алдыңғы сабақты қорытады . Сұрақтар қойылу арқылы сабақтың тақырыбы ашылады, мақсат қойылады. 5-топ элементтеріне қандай элементтер жатады? Оларды қалай сипаттауға болады? Сонымен бүгінгі сабақ тақырыбы .... мақсаты .... Электрондық оқулықпен жұмыс						ПЖ топтамалар
Ортасы	1-топ атом құрылысы, валенттілік мүмкіндіктері физикалық қасиеттері 1s² 2s²2p⁶ 3s² 3p³ 2-топ: химиялық қасиеттері , алынуы 4Р + 5О₂=2Р₂О_5. 3Са +2Р= Са₃Р_2. 2Р+5СІ₂=2РСІ₅. 2Р +3Н₂ = 2РН₃ 1.РН₃а)Фосфор қышқылы 2.Н₃РО₄ә)фосфин 3.НРО₃б)метафосфор қышқылы 4.К₃РО₄в)калий гидрофосфаты 5.К₂НРО₄г)калий фосфаты Фосфатқа құм мен кокс қосып қыздыру Ca₃(PO₄)₂+C+SiO₂= P₄ +CaSiO₃ + CO₂ 3-топ: Биологиялық ролі, қолданылуы Сүйекке беріктілік береді Зат алмасуды реттейді Зиянкес кемірушілермен күресуде Zn₃P₂ Шырпы (қызыл) өндірісінде Пиротехникада Фосфор қышқылын өндіудеДәрі-дәрмек өндірісінде Тыңайтқыштар алуда Сергіту Тест орындау 1.Фосфордың периодтық жүйедегі орны қандай? А)2период, ІІІ топ Ә)3период, Vтоп Б)5период, V топ 2.Фосфордың электрондық формуласы? А)2s²2p³ Ә)3s²3p³ Б)2s²2p⁵ 3.Қауіпті, улы! Қараңғыда жарық шығарады.Қай фосфор туралы айтылған? А)ақ Ә)қара Б)қызыл 4.Қай қосылыста фосфордың тотығу дәрежесі -3-ті көрсетеді? А)P₂O₅ Ә) PH₃ Б)H₃PO₄ 5.Фосфорды алғаш анықтаған кім? А)1772ж Резерфорд Ә)1669ж Бранд Б)1807ж Дэви 1-Ә 2-Ә 3-А 4-Ә 5-Ә №1-есеп. Массасы 7,1г фосфор (У) оксиді судың артық мөлшері-мен әрекеттескенде түзілген фосфор қышқы-лының массасын есепте. №2-есеп. 15,5г Са3(РО4)2 ыды-рағанда түзілетін фосфор (Ү) оксидінің массасын есепте.						ПЖ топтамалар
Аяқталуы	Химиялық диктант: 1.Фосфордың аллотропиялық түр өзгерістері___,___, ___. 2.Фосфор_________элементі 3.____өте улы, _____, ___ улы емес. Жауаптары:1.ақ, қара, қызыл 2.Ақыл-ой элементі 3.ақ фосфор , қызыл, қара Химиялық диктант 1. Фосфорды ............жылы .................. ашты. 2. Фосфор қосылыстарда ............................ тотығу дәрежелерін көрсетеді. 3. Фосфор ядросында ....... протон, .......нейтрон болады. 4. Фосордың металдармен қосылысы ........................... деп аталады. 5. Фосфор элементі жай зат ретінде бірнеше аллотропия түзеді: ......................... , ........................... және ......................... . 6. Фосфордың жер қыртысындағы массалық үлесі ..........% 7. Фосфор ......................... ......................................... .....................................................................кездеседі. 8. Ауасыз ортада қыздырғанда ақ фосфор ......................... айналады, ал жоғарғы қысымда .................... айналады. 1669 Бранд . -3, 0, +3, +5 . 15 16. фосфидтер ақ фосфор, қызыл фосфор және қара фосфор. 0,12% . нанда, сүт тағамдарында, ірімшікте, балықта, асбұршақта . қызыл , қара фосфорға.						ЭО
Қосымша ақпарат	Жетіспесе Р Рахит ауруы туындайды,ақыл-ой және бұлшықет қызметі бұзылады Артық Р Бүйректе тас пайда болады,фосфордың қосылыстары улы болып келеді. Ересек адам үшін тәуліктік қажеттілік 1 грамм Қаңқаның құрамына кіреді Тістің құрамына енеді Фосфордың қосылыстарын энергия алмасу кезінде қолданады Бұлшықет және ақыл-ойды дамыту үшін қажет
Саралау – сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?				Бағалау – оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?		Пәнаралық байланыс қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс
есептер шығарады				мини тест және химиялық диктант аламын		медицина, биология, тарих, география, математика, физика
Рефлексия				Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз
1.Сабақ/оқу мақсаттары шынайы ма?
2.Бүгін оқушылар не білді?
3.Сыныптағы ахуал қандай болды?
4.Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма?
5.Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе?
6.Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен
Қорытынды бағамдау Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеіңіз)? 1 2 Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеіңіз)? 1 2 Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетіні туралы не білдім?