Саба?ты? та?ырыбы: Азотты? таби?атта?ы айналымы. 9-сынып
Саба?ты? ма?саты:
1. О?ушыларды? азот топшасында?ы азот атомдарыны? ?асиеттерi мен ?осылыстары туралы ал?ан бiлiмдерiн тексеру ж?не тияна?тау.
- О?ушыларды? ой-?рiсiн ке?ейту барысында таби?атта ?тiп жататын таби?и ??былыстар туралы ке?iрек ма?л?мат беру.
- О?ушылар?а ?ылыми к?з?арас ?алыптастыру, экологиялы?, iзгiлiк, адамгершiлiк т?рбие беру.
Саба?ты? ?тiлу ?дiсi: Бiлiмдi ж?йеге келтiру, тияна?тау.Саба?ты? к?рнекiлiгi: «Аммиак ?ндiрiсi», «Азот ?ыш?ылын алу» сызбан?с?асы, «Азотты? таби?атта?ы айналымы» сызбан?с?асы.
Саба?та?ы п?наралы? байланыс.
?сiмдiктану 6кл. « Б?рша? т??ымдастар ».
Саба?ты? ?тiлу барысы: 1.?йымдастыру 2.?тiлген тарау бойынша о?ушыларды? бiлiмдерiн тексеру. 3.Есептер шы?ару. 4.Сергіту.5.?йге тапсырма.
Саба?ты? жоспары: ?й тапсырмасы жазыл?ан жоспар бойынша тексерiледi.1.Азот топшасы элементтерiнi? жалпы сипаттамасы.
2.Азотты? ?асиеттерi.3.Азотты? химиялы? ?асиеттерi.4.Аммиак ?ндiрiсi, азот ?ыш?ылын алу.5.Аммоний т?здары.6.Азот ?ыш?ылыны? химиялы? ?асиеттерi.7.Азот ?ыш?ылыны? т?здары.8.Азотты? таби?атта?ы айналымы.
Атмосферада О2,N2,СО2 - газдары бар. N2-? ма?ызы тiрi а?за ??рамында?ы а?уызды? ??рамында болады. Азотсыз – а?уыз жо?, а?уызсыз - ?мiр жо?. Топыра? бактерия, т?йнек бактериялар азотты сi?iредi, н?тижесiнде нитраттар т?зiледi. Найза?айлы жа?быр кезiнде де нитраттар пайда болады.
1. N2+O2 2 NO – Q
2 NO + O2 2 NO
4 NO2 + 2Н2О+О2 4НNО3
СаСО3 + 2НNО3 Са (NО3)2+Н2О+СО2
Нитратты ?сiмдiктер сi?iредi жануарлар ?оректенедi ?лексе шiридi бос азот атмосфера?а шы?ады.
Топыра?та азот м?лшерi кемуi м?мкiн. Мысалы: ауыл шаруашылы? да?ылдарын жина?ан кезде.
4. Та?ырып?а байланысты есептер шы?ару.
№7. №14-45 №14-50 №14-53
№ 14-49 № 14-58 №14-57.
Т?р ?згерiстi ж?зеге асыр.а) NО2 НNО3 Сu(NО3)2 СuО
б) NН3 NО NО2 НNО3
Сергiту с?тi
1. Нитрат пен нитриттi? айырмасын айт.
КNО3; КNО2.
2. Жо? формуланы орнына ?ойып, реакция те?деуін жаз.
Сu (ОН)2+ Сu(NО3)2 +
AgNO3 + AgCl +
BaCl2 + BaSO4+
Ca(ОН)2 + СаCl2+
« Отсыз т?тiн » т?жiрибе.1.Екi элемент бiр-бiрiмен дос едi. Бiр к?нi найза?ай ойнап к?н к?ркiреп жа?быр жауды. Сол к?ннен бастап екi элементтi? досты?ын тот басады. Ол нелiктен ойла?даршы?2. «Отсыз т?тiн жо?, б?лтсыз жауын жо?» б?л ма?алды химия жо??а шы?арады.
4. ?йге тапсырма.