Та?ырыбы:Авагадро за?ы.Газдарды? молярлы? к?лемі.Газдарды? салыстырмалы ты?ызды?ы.
Саба?ты? ма?саты:
Білімділігі:О?ушылар?а интерактивті та?таны пайдалана отырып химияны? негізгі за?дарыны? бірі Авогадро за?ы, сонымен ?атар газдарды? молярлы? к?лемі ж?не газдарды? салыстырмалы ты?ызды?ы жайлы білім беру
Дамытушылы?ы:?атысушыларды? формулаларды пайдаланып есеп шы?ару ар?ылы ойлау жылдамды?ын ж?не ой ?рісін дамыту
Т?рбиелілігі:Берілген жа?а та?ырыпты т?сіндіре отырып о?ушыларды ?орша?ан орта?а деген к?з?арасын дамытып,?жымшылды??а т?рбиелеу
Саба?ты? т?рі: жа?а саба?
К?рнекіліктер: слайд,кесте, т.б
Саба?ты? барысы:
І.?йымдастыру кезе?і
ІІ.?й тапсырмасын с?рау
?йге «Химиялы? реакцияларды? жылу эффектісі» берілген.
С?ра?тар:
Жану реакциясы ?алай ж?реді?
Экзотермиялы? реакция деген не?
Эндотермиялы? реакция деген не?
Жылу эффекті
Термохимиялы? реакция?а аны?тама
Жылу эффектіні? температура?а т?уелділігі
Жануды? басталуы ж?не оны то?тату
ІІІ.Жа?а саба?
Жа?а саба?ты т?сіндірмес б?рын сендерге бірнеше с?ра? ?ой?ым келеді.
Ауаны? ??рамына ?андай газдар кіреді?
Авагадро санын еске т?сіре отырып,ол нешеге те? екенін айталы??
Молекула дегеніміз не?
К?птеген газдар ?алыпты жа?дайда газ к?йінде болады.Олар ауа ??рамына кіретін азот,оттек, т.б газдар.Одан бас?а метан.этан сия?ты к?міртек пен сутектен ??рал?ан газдар да бар.Газдарды? белгілі бір за??а ба?ынатынын физикадан білесі?дер.
?атты заттардан газ тектес заттарды? айырмашылы?ы – оларды сипаттау кезінде массадан г?рі к?лем ??ымы жиірек пайдаланылады.Итальянды? ?алым А.Авагадро газдар ??рамына кіретін жай заттарды? молекуласы екі атомнан т?ратынын айтты.Мысалы жай заттар сутек Н2, оттек О2 ж?не т.б.
?алыпты жа?дайда (?.ж.),я?ни 00С температурада, 1 атмосфералы? ?ысымда (101,325 кПа) кез келген газды? бір молі 22,4л к?лем алады.Оны молярлы? к?лем деп атайды.
л/моль
Осы есептеулерден к?рініп т?р?андай 1 моль газды? к?лемі шамамен бірдей екен, оны? санды? м?ні 22,4 л. Мольдік к?лем (Vm) t0С = 00С, р = 1 атм = 101,3 кПа жа?дайында аны?тал?ан, б?л ?алыпты жа?дай (?.ж.) деп аталады.
Бірдей жа?дайда алын?ан газдарды? те? к?лемдерінде молекула сандары бірдей болады. Б?л - Авогадро за?ы. Ол 1811 жылы ашыл?ан.
Химияда ты?ызды?тан бас?а салыстырмалы ты?ызды? деген т?сінік те пайдаланылады.
Бірдей жа?дайда те? к?лемде алын?ан ?аздарды? массаларыны? ?атынасын салыстырмалы ты?ызды? деп атайды.
Бір газды? екінші газбен салыстыр?анда?ы ты?ызды?ы оларды? молярлы? массаларыны? ?атынасындай болады. Салыстырмалы ты?ызды? сутегі мен ауа бойынша беріледі.
Сонда
М(Н2) = 2 г/моль;
М(ауа) = 29 г/моль
М{х) = 2D(H2); М(х) = 29D(aya), м?нда?ы х - белгісіз газды? мольдік массасы.
?алыпты жа?дайда?ы газды? ты?ызды?ы мына формуламен аны?талады:
Просмотр содержимого документа
«Авогадро за?ы. Молярлы? к?лем. »
Күні:
Сыныбы:
Тақырыбы:Авагадро заңы.Газдардың молярлық көлемі.Газдардың салыстырмалы тығыздығы.
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі:Оқушыларға интерактивті тақтаны пайдалана отырып химияның негізгі заңдарының бірі Авогадро заңы, сонымен қатар газдардың молярлық көлемі және газдардың салыстырмалы тығыздығы жайлы білім беру
Дамытушылығы:Қатысушылардың формулаларды пайдаланып есеп шығару арқылы ойлау жылдамдығын және ой өрісін дамыту
Тәрбиелілігі:Берілген жаңа тақырыпты түсіндіре отырып оқушыларды қоршаған ортаға деген көзқарасын дамытып,ұжымшылдыққа тәрбиелеу
Сабақтың түрі: жаңа сабақ
Көрнекіліктер: слайд,кесте, т.б
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау
Үйге «Химиялық реакциялардың жылу эффектісі» берілген.
Сұрақтар:
Жану реакциясы қалай жүреді?
Экзотермиялық реакция деген не?
Эндотермиялық реакция деген не?
Жылу эффекті
Термохимиялық реакцияға анықтама
Жылу эффектінің температураға тәуелділігі
Жанудың басталуы және оны тоқтату
ІІІ.Жаңа сабақ
Жаңа сабақты түсіндірмес бұрын сендерге бірнеше сұрақ қойғым келеді.
Ауаның құрамына қандай газдар кіреді?
Авагадро санын еске түсіре отырып,ол нешеге тең екенін айталық?
Молекула дегеніміз не?
Көптеген газдар қалыпты жағдайда газ күйінде болады.Олар ауа құрамына кіретін азот,оттек, т.б газдар.Одан басқа метан.этан сияқты көміртек пен сутектен құралған газдар да бар.Газдардың белгілі бір заңға бағынатынын физикадан білесіңдер.
Қатты заттардан газ тектес заттардың айырмашылығы – оларды сипаттау кезінде массадан гөрі көлем ұғымы жиірек пайдаланылады.Итальяндық ғалым А.Авагадро газдар құрамына кіретін жай заттардың молекуласы екі атомнан тұратынын айтты.Мысалы жай заттар сутек Н2, оттек О2 және т.б.
Қалыпты жағдайда (қ.ж.),яғни 00С температурада, 1 атмосфералық қысымда (101,325 кПа) кез келген газдың бір молі 22,4л көлем алады.Оны молярлық көлем деп атайды.
л/моль
Осы есептеулерден көрініп тұрғандай 1 моль газдың көлемі шамамен бірдей екен, оның сандық мәні 22,4 л. Мольдік көлем (Vm) t0С = 00С, р = 1 атм = 101,3 кПа жағдайында анықталған, бұл қалыпты жағдай (қ.ж.) деп аталады.
Бірдей жағдайда алынған газдардың тең көлемдерінде молекула сандары бірдей болады. Бұл - Авогадро заңы. Ол 1811 жылы ашылған. Химияда тығыздықтан басқа салыстырмалы тығыздық деген түсінік те пайдаланылады.
Бірдей жағдайда тең көлемде алынған ғаздардың массаларының қатынасын салыстырмалы тығыздық деп атайды.
Бір газдың екінші газбен салыстырғандағы тығыздығы олардың молярлық массаларының қатынасындай болады. Салыстырмалы тығыздық сутегі мен ауа бойынша беріледі.
Сонда
М(Н2) = 2 г/моль;
М(ауа) = 29 г/моль
М{х) = 2D(H2); М(х) = 29D(aya), мұндағы х - белгісіз газдың мольдік массасы.
Қалыпты жағдайдағы газдың тығыздығы мына формуламен анықталады:
л/моль
