Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей
Саба?ты? та?ырыбы: Алкандарды? алынуы, ?асиеттері, таралуы.
Саба?ты? ма?саты: Саба?ты? білімділік ма?саты: О?ушылар?а алкандарды? алынуын, физикалы?, химиялы? ?асиеттерін ж?не таралуын ме?герте отырып, химиялы? реакция те?деулерін сауатты жазу?а да?дыландыру.
Саба?ты? т?рбиелік ма?саты: О?у?а саналы сезімге, жауапкершілікке, ?з бетінше е?бектенуге т?рбиелеу. Тез ойлап, тез ?орыту?а ж?не с?йлеу м?неріне т?рбиелеу.
Саба?ты? дамытушылы? ма?саты: Логикалы? ойлау ?абілеті мен есептеу да?дыларын жетілдіру. Белсенділіктерін арттыру, о?ушыларды? п?нге деген ?ызы?ушылы?ын арттыру, дамыту.
Саба?ты? т?рі: Жа?а білімді игерту саба?ы.
Саба?ты? ?дісі: Т?сіндірмелі с?ра?- жауап, ой- тол?аныс. Репродуктивті кестелермен ж?мыс. Іскерлік ойындар.
Саба?ты? к?рнекіліктері: 1. Интерактивтік та?та 2. Дидактикалы? ойын «Химиялы? суреттер». 3. Зертханалы? ??рал- жабды?тар.
Саба?ты? барысы: ?йымдастыру кезе?і: О?ушылармен с?лемдесу. О?ушыларды т?гелдеу. Саба??а ?ажетті ??ралдарын т?гелдеп, д?рыс отыруына назар аудару.
II. ?й тапсырмасын с?рау: 1. «Даналы? а?ашы» іскерлік ойыны. Б?л ойында о?ушылар жеміс а?ашында?ы жемістерді алу ар?ылы ?здеріне ?пай я?ни фишка жинайды. Е? к?п ?пай санын жина?ан о?ушы?а жеміс а?ашыны? е? ?шында?ы «Білім кілті» табыс етіледі. Я?ни «5» деген ба?аны иемденеді. ?ал?ан о?ушылар жина?ан ?пай санына ?арай ба?аланады. «Даналы? а?ашы» іскерлік ойыныны? с?ра?тары: 1.Алкандарды бас?аша ?алай атау?а болады ? Не себепті ? 2. Алкандар неге ?аны??ан к?мірсутектер деп аталады ? 3. Гамологтар дегеніміз не ? 4. Гомологты? ?атар дегеніміз не? Келесі с?ра? т?жірибе с?ра?: 5.Белгісіз ?аны??ан к?мірсутекті? молекулалы? моделі берілген. С?ра?: Малекулалы? моделъ ар?ылы ?аны??ан к?мірсутекті табу ж?не оны? изомері ??растыру. 6.Келесі с?ра? «Бейне с?ра?» Бірінші с?ра?ты ?оятын ауданымызда?ы Жан?ожа батыр атында?ы №70 мектепті? химия п?ніні? м??алімі: ?айма?бай К?міс апай. С?ра?: ?аны??ан к?мірсутектерді? барлы?ында к?міртегі атомыны? тоты?у д?режесі бірдей емес,мысалы: метан молекуласында -4; Ал этан молекуласында к?міртегі ?андай тоты?у д?режесіне те?? Жауабы: -3; 7 Екінші бейне с?ра?ты мектебімізді? химия-биология п?ніні? м??алімі Ізбан Н?рс?лу апай ?ояды. С?ра?: 2-метил 4-этил гександа ?анша изомер бар ? Жауабы: екі изомер бар. 2. Химиялы? сурет Келесі ?й тапсырмасын с?рауды? шарты сурет бейнеленген химиялы? ??былысты табу. (презентацияда к?рсетілген) ІІІ.Жа?а саба?ты т?сіндіру барысы : Алкандарды? алынуы Алкандарды? ?асиеттері Алкандарды? таралуы Алкандарды алуды? т?рт т?рлі ?дісі белгілі: Алкандар негізінен таби?атта кездеседі.Газ т?різді алкандарды таби?и м?най?а серіктес газдардан шы?ады.С?йы? алкандарды м?найды?,?атты алкандар м?най мен озокеритті? ??рамыда болады.Сонымен ?атар алкандарды синтездеп алуды? бірнеше жолдары бар. 1. Алкандарды зертханада ?аны?па?ан к?мірсутектерді ?ршіткілері ?атысында гидрлеп алады: Н2С= СН2 + Н2«Н3С-СН3 Этилен Этан 2. Вюрц реакциясы бойынша,алкандарды? гологентуындыларына металл натриймен ?сер етіп алады: СН3СL+2Na «C2H6+2NaCL Егер Вюрц реакциясына ?р т?рлі алкандарды? гологентуындыларыны? ?атысында ж?ргізілсе,алкандарды? ?оспасы т?зіледі.Мысалы,йодметан мен йодэтанны? ?атысында Вюрц реакциясы н?тижесінде этан,пропан ж?не бутанны? т?зілуі м?мкін. 3. Алкандарды к?мірді гидрлеу ар?ылы даалу?а болады.Б?л реакция жай заттарды? (бейорганикалы?) органикалы? ?осылыстар?а ?ту м?мкіндігін сипаттайды.Реакция 5000С температура шамасында,?ршіткі (темір оксиді)?атысында ж?реді: nCO+(2n+1)H2«CnH2n+2+nH2O 4. Метанды зертханада натрий ацетаты мен натрий гидроксидін бал?ытып алады: Алкандар таби?атта к?п тарал?ан к?мірсутектер.Оларды таби?и газдан ж?не м?найды фракциялап айдап б?ліп алады.Олар ?аны??ан к?мірсутектер.??рамында?ы к?міртегі атомдары ?зара тек дара байланыстар ар?ылы жал?ас?ан. Алкандарды? физикалы? ?асиеттері. Алкандар молекулалы? ?атарында салыстырмалы атомды? массаларыны? ?суіне байланысты бал?у ж?не ?айнау температуралары мен ты?ызды?тары біртіндеп артады. Гомологты? ?атарда?ы заттарды? ?асиеттері ??сас болады ж?не белгілі бір бас?а м?щелеріні? ?асиеттерін болжау?а болады.Сонымен ?атар гомологты? ?атарларда диалектиканы? сан ?згерісіне ауысу за?ы ай?ын бай?алады. Химиялы? ?асиеттері: Алкандар орынбасу,айырылу,изомерлену ж?не тоты?у реакцияларына т?седі.Алкандарды? бас?а к?мірсутектермен салыстыр?анда бір ерекшелігі – оларды? ??рамында?ы к?міртек атомдарыны? валентіліктерінетолы?ымен сутек атомдарымен ?аны??ан.Сонды?тан алкандар ?осылу реакциясына т?спейді. Орынбасу реакциялары: 1.Галогендену реакциялары – алкандарды? практикалы? ма?ызды реакцияларыны? бірі,жары?ты? немесе жо?ар?ы температураны? ?серінен іскеа сады.Жары?ты? ?серінен ж?ретін реакциялар фотохимиялы? реакциялар деп аталады.Алкандарды? гологендермен орынбасу реакциялары хлормен же?іл,броммен ?иындау,йодпен ?иын ж?реді.Ал фтормен ?опарлыс т?зе ж?ретін бол?анды?тан,реакцияны инертті газ ?атысында с?йылтып ж?ргізеді.Сутекті? орнын гологендерге алмастыр?анда,алкандарды? гологентуындылары т?зіледі: СН2+CL2«СН3CL+НCL СН3CL+CL2» СН2CL+НCL СН2CL+CL2» СНCL3+СНCL3+ НCL СНCL3+ CL2«С CL4+ НCL 2. Нитрлеу реакциясы. Б?л реакцияны орыс ?алымы М.И.Конавалов(1888ж) аш?анды?тан, Конавалов реакциясыдеп аталады: С2Н6+ HNO3» С2Н5 NO2+ H2O 3.Айырылу реакциясы. СН4«С+2Н2 4 Риформинг реакциялары н?тижесінде алкандар ароматты к?мірсутектерге, мысалы,гексан бензол?а айналады: С6Н14» С6Н6+4Н2 5. Изомерлену реакциялары барысында к?міртекті? арасында?ы байланыстары ?зіліп,т?зу к?міртек тізбегі тарма?талады.Б?л ?рдіс ?ршіткі ?атысында ж?не ?ыздыр?анда ж?реді. 6. Тоты?у реакциялары : Жану реакциясы СН4+ 2О2«СО2+4Н2 Метанны? таралуы: Батпа?ты суларда ?сімдіктер мен жануарлар организмінде Таби?и газды? ??рамында IV.Жа?а саба?ты бекіту: Баламалы тест метан мен пропанды салыстыру ар?ылы о?ушыларды? білімдерін на?тылау.Д?рыс жауап?а «+» д?рыс емес жауап?а «-» белгілері ?ойылады. С?ра?тары: «Батпа? газы» деген атау?а ие бол?ан газ. Отын ретінде ?олданылатын газ. Таби?и газды? ??рамында болады. «Сы?ыл?ан газ» немесе «балон газы» деп аталады. М?най?а серік газды? ??рамында бар. Шахтада?ы жарылысты ту?ызатын газ. ?андай газ ?ызыл жола?ты цистерналар ар?ылы тасымалданады. «Химиялы? сурет» ар?ылы алкандар?а т?н химиялы? реакция типін аны?тау керек. V.О?ушыларды ба?алау. VІ.?йге тапсырма: §3,3-§3,4 15-16 есептер.
* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт