Альдегидтері? жеке ?кілдері ж?не ?олданылуы

Саба?ты? та?ырыбы: Альдегидтері? жеке ?кілдері ж?не ?олданылуы

Саба?ты? ма?саты:

дамытушылы?: Циклоалкандарды? химиялы? ж?не физикалы? ?асиеттері, таби?атта тарылуы туралы алын?ан білімді жетілдіру.
ме?герту: Альдегидтері? жеке ?кілдері ж?не ?олданылуы туралы т?сіндіру
т?рбиелілік: О?ушыларды ??ыптылы??а, ізденімпазды??а, ?орша?ан ортаны ?ор?ау?а т?рбиелеу.

К?рнекілігі: Сызба-н?с?а, карточкалар

Саба?ты? ?дісі: баяндау, с?ра?-жауап

П?наралы? байланысы: биология,экология

Саба?ты? барысы: 1.?йымдастыру (2-3 минут)

2. ?й тапсырмасын с?рау

С?ра?тар:

1. Циклоалкандарды? жалпы формуласы

2. Е? ?арапайым циклоалкан

3.Ароматты к?мірсутектерден циклоалкандарды? алынуы жолы

Жауаптар:

1. СnН2n

2. Е? ?арапайым циклоалкан ?ш м?шелі са?инасы бар циклопропан С3Н6

3. Циклоалкандар мен оларды? туындыларын бензолды ж?не оны? с?йкес туындыларын катализатор ?атысында гидрлеп алу?а болады.

3. Жа?а саба?ты ?ткен материалмен байланыстыра т?сіндіру.

Саба?ты? жоспары:

А) Альдегидтері? жеке ?кілдері

В) Альдегидті? ?олданылуы

Альдегидтерді? ??рамында карбонильдік топ бар,ол к?міртекті? “карбонеум”деген латынша аталуынан шы??ан.Б?л ?осылысты спирт молекуласынан дегидрогендеу ар?ылы алады.1835ж неміс химигі Ю.Либих осы ?осылыстарды альдегидтер деп атады.1848ж неміс физиологі Л.Гмелин екі к?мірсутек радикалымен байланыс?ан карбонил тобы бар органикалы? ?осылыстарды кетондар деп белгілеуді ?сынды.

Альдегидтерді? физикалы? ?асиеттері б?дан б?рын?ы ?арастырыл?ан за?дылы?тар?а с?йкес келеді.Молекулалы? массалары ?скен сайын бал?у ж?не ?айнау температуралары артады.Спирттерден ?згешелігі-альдегидтерде молекулааралы? сутектік байланыс т?зілмейді,сонды?тан с?йкес спирттермен салыстыр?анда ?айнау температуралары т?мен болады.

??мырс?а альдегиді — ?ткір иісті газ, сірке альдегидінен бастап келесі м?шелері — с?йы?, ал жо?ар?ылары — ?атты заттар. Альдегидтерді? физикалы? ?асиеттері б?дан б?рын?ы ?арастырыл?ан за?дылы?тар?а с?йкес келеді. Молекулалы? массалары ?скен сайын бал?у ж?не ?айнау температурасы артады. Спирттерден?згешелігі — альдегидтерде молекулааралы? сутектік байланыс т?зілмейді, сонды?тан с?йкес спирттермен салыстыр?анда ?айнау температуралары т?мен болады.Барлы? альдегидтер органикалы? еріткіштерде жа?сы ериді. Химиялы? ?асиеттері. ??рамында еселі байланыс бол?анды?- тан, карбонилді ?осылыстар?а ?осылу реакциясы т?н. ?осылатын реагентті? теріс зарядтал?ан б?лігі к?міртек атомына, ал о? зарядтал?ан б?лігі оттек атомына ?осылады. Бас?а органикалык косылыстармен салыстыр?анда, альдегидтерде карбонилді топпен байланыс?ан С — Н байланысыны? белсенділі?і жо?ары ж?не реакция?а же?іл т?седі.

Альдегидтер арасында формальдегид пен ацетальдегид к?п ?олданылады. Формальдегидті? негізінен суда?ы ерітіндісі- формалин пайдаланылады. Т?рмыста формалин залалсыздандыру ?шін пайдаланылады. Ауыл шаруашылы?ында т??ымды д?рілеуге ?олданылады.

?нерк?сіпте дивинил мен изопренді негізінен с?йкес алкандармен дегидрлеу ар?ылы алады. Пропаналь-1ді тоты?-тыр?анда пропаналь алынады:

Альдегидтерді ауада?ы оттекпен к?мірсутектерді тоты?тырып алады. Метанды толы? емес тоты?тырса, метаналь т?зіледі:

Жа?а саба?ты бекіту с?ра?тары:

Альдегидтерді? жалпы формуласын ата?ыз
Е? ?арапайым ?кілі
?олданылу аясын ата?ыз

?й тапсырмасы: Альдегидтері? жеке ?кілдері ж?не ?олданылуын о?ып келу.

Ба?алау:

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Альдегидтері? жеке ?кілдері ж?не ?олданылуы »

Сабақтың жоспары

Сабақтың тақырыбы: Альдегидтерің жеке өкілдері және қолданылуы

Сабақтың мақсаты:

дамытушылық: Циклоалкандардың химиялық және физикалық қасиеттері, табиғатта тарылуы туралы алынған білімді жетілдіру.
меңгерту: Альдегидтерің жеке өкілдері және қолданылуы туралы түсіндіру
тәрбиелілік: Оқушыларды ұқыптылыққа, ізденімпаздыққа, қоршаған ортаны қорғауға тәрбиелеу.

Көрнекілігі: Сызба-нұсқа, карточкалар

Сабақтың әдісі: баяндау, сұрақ-жауап

Пәнаралық байланысы: биология,экология

Сабақтың барысы: 1.Ұйымдастыру (2-3 минут)

2. Үй тапсырмасын сұрау

Сұрақтар:

1. Циклоалкандардың жалпы формуласы

2. Ең қарапайым циклоалкан

3.Ароматты көмірсутектерден циклоалкандардың алынуы жолы

Жауаптар:

1. С_nН_2n

2. Ең қарапайым циклоалкан үш мүшелі сақинасы бар циклопропан С₃Н₆

3. Циклоалкандар мен олардың туындыларын бензолды және оның сәйкес туындыларын катализатор қатысында гидрлеп алуға болады.

3. Жаңа сабақты өткен материалмен байланыстыра түсіндіру.

Сабақтың жоспары:

А) Альдегидтерің жеке өкілдері

В) Альдегидтің қолданылуы

Альдегидтердің құрамында карбонильдік топ бар,ол көміртектің “карбонеум”деген латынша аталуынан шыққан.Бұл қосылысты спирт молекуласынан дегидрогендеу арқылы алады.1835ж неміс химигі Ю.Либих осы қосылыстарды альдегидтер деп атады.1848ж неміс физиологі Л.Гмелин екі көмірсутек радикалымен байланысқан карбонил тобы бар органикалық қосылыстарды кетондар деп белгілеуді ұсынды.

Альдегидтердің физикалық қасиеттері бұдан бұрынғы қарастырылған заңдылықтарға сәйкес келеді.Молекулалық массалары өскен сайын балқу және қайнау температуралары артады.Спирттерден өзгешелігі-альдегидтерде молекулааралық сутектік байланыс түзілмейді,сондықтан сәйкес спирттермен салыстырғанда қайнау температуралары төмен болады.

Құмырсқа альдегиді — өткір иісті газ, сірке альдегидінен бастап келесі мүшелері — сұйық, ал жоғарғылары — қатты заттар. Альдегидтердің физикалық қасиеттері бұдан бұрынғы қарастырылған заңдылықтарға сәйкес келеді. Молекулалық массалары өскен сайын балқу және қайнау температурасы артады. Спирттерденөзгешелігі — альдегидтерде молекулааралық сутектік байланыс түзілмейді, сондықтан сәйкес спирттермен салыстырғанда қайнау температуралары төмен болады.Барлық альдегидтер органикалық еріткіштерде жақсы ериді. Химиялық қасиеттері. Құрамында еселі байланыс болғандық- тан, карбонилді қосылыстарға қосылу реакциясы тән. Қосылатын реагенттің теріс зарядталған бөлігі көміртек атомына, ал оң зарядталған бөлігі оттек атомына қосылады. Басқа органикалык косылыстармен салыстырғанда, альдегидтерде карбонилді топпен байланысқан С — Н байланысының белсенділіғі жоғары және реакцияға жеңіл түседі.

Альдегидтер арасында формальдегид пен ацетальдегид көп қолданылады. Формальдегидтің негізінен судағы ерітіндісі- формалин пайдаланылады. Тұрмыста формалин залалсыздандыру үшін пайдаланылады. Ауыл шаруашылығында тұқымды дәрілеуге қолданылады.