1 есеп 1.1808 жылы а?ылшын химигі Хэмфри Дэви ашты. ?осылыстарында +2 тоты?у д?режесін ж?не ІІ валенттілік к?рсетеді. Б?лщы? ет ж?мысына ?ажет фермент ?ызметі мен ?ан ?ю ж?йесі ?шін . Ол кейбір фермент ж?мысын жеделдетеді, адам ж?не мал с?йектері мен тістері ??рамына кіреді. Адам ж?не мал азы?ында м?лшері жетіспесе, мал рахит ауруына шалды?ады, ж?рек ж?мысы ?лсірейді,?анны? сапасы кемиді. Минералдарыны? ?оры ?аратау ?нірінде.М?рм?рді?,борды?,?ктасты? негізгі ??раушысы.
2.О?ушы т?жірибе барысында бай?а?ан денесіне су тисе б?р?ырап, ашуланады.Сумен б?лме температурасында да о?ай ?рекеттесетіні? ,т?зілген заттан ?к с?ті пайда болады.
2 есеп 1.Бір топ балалар топсеруенге шы?анда алдынан мына \а,б суреттегі \ ж?ндікке ж?не ?сімдікке тап бол?ан .Б?л ж?ндікпен ?сімдікті? арасында ?андай ??састы? бол?ан.
А) сурет Б) сурет
2. Олар таби?атта кездеспейді, арнайы ?нерк?сіптік жолмен химиялы? ?ндірістердіе (заводта,цехта) алынады. К?міртек (ІІ )оксиді мен сілтіні 6-8 атм.?ысымында ?рекеттестіріп алады.
3 есеп. Д.И.Менделеев атында?ы ауданыны? №2 ?йді? екінші ?абатыны? №6 б?лмесіні? т?р?ыны атал?ан ?абатта?ы №8 б?лмеде т?ратын ?ызды сырттай ?натып ?алады.Ол одан екі жас ?лкен еді.К?ндерді?-к?нінде жігіт о?у?а кетеді. Сонан бері т?нде т?сінен к?ндіз есінен кетпейді.
Амалы ??рып портретін салып іліп ?ояды.
Кім-кімді ?нат?ан ?
№2,2 ?абат,
№6, №8 екі жас деген нені білдірді?
?ызды? портретін ?алай сал?ан?
Жауабы:
К?міртегі оттегін ?нат?ан, №2 период 2 ?атар да ,№6 б?лмеде т?ратын к?міртегі (жігіт), №8 б?лмеде т?ратын оттегі ?ыз . Екі жас деген к?міртегіні? реттік № 6.
Оттегіні? реттік №8. ?ызды? портреті О реакция те?деуі
С+О2=СО2
Оттегі жайлы.
4 есеп Ертеде елді-мекен ішінде оттегі деген газ ?мір с?ріпті.Ол ?те к?шті екен.Жер бетінде тіршілік тек ?ана мен са?тап т?рмын дейді екен. К?штілігі сондай кім кездесседе тоты?тырып жібереді. сонды?тан оттекті тоты?тыр?ыш, алын?ан заттарды тоты?у деп атайды.
Мендеелев ша?арында ?ыдырып ж?ріп, кездескен элементтерді? б?рімен реакция?а т?сіп , аралас-??ралас бола береді.Содан ма?танша? болып алды. Химия д?ниесінде меннен к?шті ешкім жо? деп ойлайды.Біра? оттегі ?ателескен еді. Бір к?ні елді мекен кестесінде фтормен кездесіп ?алады.
Оны тоты?тыр?ысы келіп еді,к?ші келмеді.К?мекке сутегін ша?ырды, екеуі бірігіп су молекуласын ??рып фтор?а ?мтылды.СУ фтор?а бар к?шін ж?мсаса да ?лі келмеді .Біра? фтор к?шті еді.естімеген ?ажайып о?и?а болды.Б?рын отты с?ндіріп ж?рген суды? ?зі фторда жанып кетті.
Ма?танша? оттегі тоты?а ма, тоты?сыздана ма?
Реакция те?деуін жаз?
Жауабы. Оттегі б?рын тоты?тыр?ыш болып келсе,б?л реакцияда тоты?сыздандыр?ыш р?лін ат?арды.С?йтіп фторды? оттегіненде тоты?тыр?ышты?ы асып т?сті.«?зі?нен зор шы?са,екі к?зі? сонда шы?ар» дегенні? кері келді.
O2+2F2 = 2OF2
5 есеп
Латын тілінен аудар?анда «камал» дегенді білдіреді.Б?л металл таби?атта ке? тарал?ан жер ?ыртысында к?птеген минералды кендері бар. Оны? т?здары те?із суларында бар,тіптен м?хит т?бінде бай таби?и ш?гінділері кездеседі.Адамны? денесінде 4- 4,5 г болады. Таза т?рінде метеориттерді? ??рамында болады.Оны ертеде «аспан тасы» деп ата?ан.
Б?л ?ай металл?
2.суреттегі т?жірибеден нені бай?ады??
2. “И?, жо?”
1.Темір ??ймалары таттанбайды.
2.?орша?ан ортаны? ?серінен металдарды? б?зылу ??былысы жеміріліу деп аталады.
3.Металдарды? б?рі жемірілмейді.
4.Жемірілумен к?ресуге болмайды.
5.Жемірілу экономика?а ?лкен шы?ын ?келеді.
6.Жыл сайын жемірілуден 20 % металл шы?ын болады.
7.Жемірілуді болдырмау ?шін металл б?йымдарды? бетін бояу?а болмайды.
6 есеп
1.Адам ?арынсыз, бір ?кпемен, бір б?йрекпен, жарты бауырмен ?мір с?ре алады. Адам а?засында онша?ты ішкі секреция бездері бар, оларды? салма?ы 100 гр болады. Егер адамны? салма?ы 0,5 гр гипофиз безін алып тастаса адам ?леді.10
2.Ішкі секреция бездері т?улігіне ?те аз м?лшерде гормондар т?зеді.Т?улігіне В д?румені 0,000003г,ал адреналин одан мы? есе аз т?зіледі.15 гр адреналин жер шарында?ы б?кіл адам?а жетеді екен.
С?ра?:
а) Гормондар дегеніміз не? Аттарын ата?ыз.
?) А?за ?шін ішкі секреция бездері гормондарыны? ма?ызы ?андай ?
3.Адамны? ?міріне, денсаулы?ына биологиялы? белсенді заттар ферменттер, витаминдер ж?не гормондар ?сер етеді. Мысалы: ?ауіп т?нгенде жануарлар, ж?гірер алдында спортсменні? ?анында адреналин к?бейіп кетеді.
С?ра?: Гормондарды? а?за?а ?сері ?андай?
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Химия п?нінен Pisa типтік тест ?лгілері »
Химия пәнінен Pisa типтік тест үлгілері
1 есеп 1.1808 жылы ағылшын химигі Хэмфри Дэви ашты. Қосылыстарында +2 тотығу дәрежесін және ІІ валенттілік көрсетеді. Бұлщық ет жұмысына қажет фермент қызметі мен қан ұю жүйесі үшін . Ол кейбір фермент жұмысын жеделдетеді, адам және мал сүйектері мен тістері құрамына кіреді. Адам және мал азығында мөлшері жетіспесе, мал рахит ауруына шалдығады, жүрек жұмысы әлсірейді,қанның сапасы кемиді. Минералдарының қоры Қаратау өнірінде.Мәрмәрдің,бордың,әктастың негізгі құраушысы.
2.Оқушы тәжірибе барысында байқаған денесіне су тисе бұрқырап, ашуланады.Сумен бөлме температурасында да оңай әрекеттесетінің ,түзілген заттан әк сүті пайда болады.
2 есеп 1.Бір топ балалар топсеруенге шықанда алдынан мына \а,б суреттегі \ жәндікке және өсімдікке тап болған .Бұл жәндікпен өсімдіктің арасында қандай ұқсастық болған.
А) сурет Б) сурет
2. Олар табиғатта кездеспейді, арнайы өнеркәсіптік жолмен химиялық өндірістердіе (заводта,цехта) алынады. Көміртек (ІІ )оксиді мен сілтіні 6-8 атм.қысымында әрекеттестіріп алады.
3. Қышқылдардың маңызы, пайдасын сәйкестіріңіз
Қышқылдар
Маңызы
Сүт қышқылы
Айран жасауда қолданылады
Қоңыздар, құмырсқа бөлетін қышқылдар
Тамаққа қышқылтым дәм береді
Бор, аскорбин қышқылы
Медицинада пайдаланылады
Асқазандағы тұз қышқылы
Жауынан қорғанады, қорегін өлтіреді
Соустар, дәмдеуіштер
Тау жыныстарын бұзады, топырақ түзеді
Қына бөлетін қышқылдар
Сүйекке,тіске, тырнаққа мықтылық, қаттылық қасиет береді
Фосфор қышқылының тұздары
Ас қорытуға, бактериялардың дамуына жол бермейді
3 есеп
3 есеп. Д.И.Менделеев атындағы ауданының №2 үйдің екінші қабатының №6 бөлмесінің тұрғыны аталған қабаттағы №8 бөлмеде тұратын қызды сырттай ұнатып қалады.Ол одан екі жас үлкен еді.Күндердің-күнінде жігіт оқуға кетеді. Сонан бері түнде түсінен күндіз есінен кетпейді.
Амалы құрып портретін салып іліп қояды.
Кім-кімді ұнатқан ?
№2,2 қабат,
№6, №8 екі жас деген нені білдірді?
Қыздың портретін қалай салған?
Жауабы:
Көміртегі оттегін ұнатқан, №2 период 2 қатар да ,№6 бөлмеде тұратын көміртегі (жігіт), №8 бөлмеде тұратын оттегі қыз . Екі жас деген көміртегінің реттік № 6.
Оттегінің реттік №8. Қыздың портреті О реакция теңдеуі
С+О2=СО2
Оттегі жайлы.
4 есеп Ертеде елді-мекен ішінде оттегі деген газ өмір сүріпті.Ол өте күшті екен.Жер бетінде тіршілік тек қана мен сақтап тұрмын дейді екен. Күштілігі сондай кім кездесседе тотықтырып жібереді. сондықтан оттекті тотықтырғыш, алынған заттарды тотығу деп атайды.
Мендеелев шаһарында қыдырып жүріп, кездескен элементтердің бәрімен реакцияға түсіп , аралас-құралас бола береді.Содан мақтаншақ болып алды. Химия дүниесінде меннен күшті ешкім жоқ деп ойлайды.Бірақ оттегі қателескен еді. Бір күні елді мекен кестесінде фтормен кездесіп қалады.
Оны тотықтырғысы келіп еді,күші келмеді.Көмекке сутегін шақырды, екеуі бірігіп су молекуласын құрып фторға ұмтылды.СУ фторға бар күшін жұмсаса да әлі келмеді .Бірақ фтор күшті еді.естімеген ғажайып оқиға болды.Бұрын отты сөндіріп жүрген судың өзі фторда жанып кетті.
Мақтаншақ оттегі тотыға ма, тотықсыздана ма?
Реакция теңдеуін жаз?
Жауабы. Оттегі бұрын тотықтырғыш болып келсе,бұл реакцияда тотықсыздандырғыш рөлін атқарды.Сөйтіп фтордың оттегіненде тотықтырғыштығы асып түсті.«Өзіңнен зор шықса,екі көзің сонда шығар» дегеннің кері келді.
O2+2F2 = 2OF2
5 есеп
Латын тілінен аударғанда «камал» дегенді білдіреді.Бұл металл табиғатта кең таралған жер қыртысында көптеген минералды кендері бар. Оның тұздары теңіз суларында бар,тіптен мұхит түбінде бай табиғи шөгінділері кездеседі.Адамның денесінде 4- 4,5 г болады. Таза түрінде метеориттердің құрамында болады.Оны ертеде «аспан тасы» деп атаған.
Бұл қай металл?
2.суреттегі тәжірибеден нені байқадық?
2. “Иә, жоқ”
1.Темір құймалары таттанбайды.
2.Қоршаған ортаның әсерінен металдардың бұзылу құбылысы жеміріліу деп аталады.
3.Металдардың бәрі жемірілмейді.
4.Жемірілумен күресуге болмайды.
5.Жемірілу экономикаға үлкен шығын әкеледі.
6.Жыл сайын жемірілуден 20 % металл шығын болады.
7.Жемірілуді болдырмау үшін металл бұйымдардың бетін бояуға болмайды.
6 есеп
1.Адам қарынсыз, бір өкпемен, бір бүйрекпен, жарты бауырмен өмір сүре алады. Адам ағзасында оншақты ішкі секреция бездері бар, олардың салмағы 100 гр болады. Егер адамның салмағы 0,5 гр гипофиз безін алып тастаса адам өледі.10
Сұрақ: а) Ішкі секреция бездері өте кішкентай болғанымен ағза үшін маңызы өте зор.Неліктен?
ә) Ағзада олар қандай қызмет атқарады?
2.Ішкі секреция бездері тәулігіне өте аз мөлшерде гормондар түзеді.Тәулігіне В дәрумені 0,000003г,ал адреналин одан мың есе аз түзіледі.15 гр адреналин жер шарындағы бүкіл адамға жетеді екен.
Сұрақ:
а) Гормондар дегеніміз не? Аттарын атаңыз.
ә) Ағза үшін ішкі секреция бездері гормондарының маңызы қандай ?
3.Адамның өміріне, денсаулығына биологиялық белсенді заттар ферменттер, витаминдер және гормондар әсер етеді. Мысалы: қауіп төнгенде жануарлар, жүгірер алдында спортсменнің қанында адреналин көбейіп кетеді.
