Жа?а технология ?дістерін білім беру ж?йесінде
?ылыми т?р?ыда пайдаланып, ?жымды? о?ыту.
Маманды? дегеніміз - белгілі бір е?бекті? т?рі. Ол жеке маманды? иесінен жеткілікті д?режеде білім, да?ды, бейімділікті ?ажет етеді. Білім, іскерлік, да?ды маманды? иесіні? шы?армашылы? е?бегі ретінде іс-т?жірибеде к?рініс табатыны аны?.
М??алім маманды?ы - е? алдымен жо?ары д?режеде т?ра?ты моральды? психи-педагогикалы? даярлы?ты ?ажет ететін ерекше е?бекті? бірі. На?ыз маманды? иесі деп еп? алдымен, білім де?гейі жо?ары, о?ушыларды? ойы мен ж?регіне жол тап?ан, озы? ?дістемені ме?герген ж?не педагогикалы? шеберлікті? ?ыр –сырын жетік ме?герген ?стазды айту?а болады.
«Шеберлік дегеніміз – ?ол жеткізуге болатын н?рсе», дер жазды А.С.Макаренко. ?рбір м??алімні? шеберлікті ?аншалы?ты ме?геруі оны? ?зіні? ісерлігіне, ма?саттылы?ына, табандылы?ына байланысты деп ойлаймын.
Елбасы жарлы?ымен ?абылдан?ан Мемлекеттік «Білім ба?дарламасында» «Білім беруді? ?лемдік ке?істікке енуі» туралы на?ты ба?ыт белгіленіп, к?птеген батыл бетб?рыстар жасалуда.
?йткені, б?гінгі мектеп бітіруші ойлы да іскер, жігерлі де батыл, ?зіне ?зі сенімді, бірнеше тілді, компьютерді ме?герген, жан-жа?ты білімді, интеллекті, я?ни ??зыреттілігі ?алыптас?ан жеке т?л?а болу?а тиіс.
Б?гінгі та?да педагогикалы? зерттеулер ?те к?п. Онда педагогика, методика, дидактика т?р?ысынан мектепте о?ыту м?селесін ?р ?ылым ?з т?р?ысынан зерттейді, ?сынады. Сол теориялы? негіздемелерді на?ты практикада іске асыру ?рбір педагогты? ?з м?ддесінде.
?азіргі та?да жа?а технологиялар то?ыс?ан жа?аша мазм?нды ?ылыми –практикалы? ізденістерді ж?зеге асыру аса ма?ызды іс. Уа?ыт талабына сай жан-жа?ты білімді ш?кірт т?рбиелеп шы?ару ?стаздарды? алдында т?р?ан ?лкен міндет екені б?рімізге аян. Сонды?тан біздер б?л м?селеге ерекше к??іл б?луіміз ?ажет. Сонда ?ана б?гінгі егеменді елімізде білім сапасы ?з н?тижесін к?рсете алады.
М??алімдер е?бегінде о?ыту шеберлігі, о?ытуды? ?діс-т?сілдерді ?тымды ?олдана білу талабы к?шеюде. М??алім ?рбір саба?та теориялы? ж?не ?олданбалы білімдер мен о?ытуды? жа?аша ?дістерін тиімді пайдаланып, озат т?жірибелерді тез игеріп, шы?армашылы?пен ж?мыс ж?ргізсе, саба?ты? сапасы к?нделікті артып отырары с?зсіз. О?ытуды? жа?аша ?дістерін пайдалану кезінде т?мендегі талаптарды басты назарда ?стан?ан ж?н деп ойлаймын.
Балан
Жалпы педагогикалы? технология дегеніміз – т?жірибеде ж?зеге асырылатын белгілі бір педагогикалы? ж?йені? жобасы, ал педагогикалы? жа?дайларда сай ?олданылатын ?діс –т?сілдер оны? ??рамды б?лігі. ?азір педагогикалы? технологияларды? ?зара белсенді ?дістері ?олданылады, ол к?рделі ??рылымды т?сіл ж?не бірт?тас педагогикалы? ж?йе. Оны? н?тижесінде ?р о?ушыны? ?зін-?зі ?згертуші субъект д?режесіне к?терілуі к?зделіп, о?ыту барысында со?ан лайы?ты жа?дайлар жасалады. Осындай технологияларды? жа?а т?рлеріні? бірі - ?жымды? о?ыту ?дісі (?ОТ) жайлы баяндап, оны ?олдануда?ы іс-т?жірибемді орта?а салуды ж?н к?рдім. Со??ы жылдары елімізді? т?кпір-т?кпірінде ?олданыс тап?ан, дегенмен ?лі де болса м??алімдерді? т?жірибесінде ке?інен ене ?ойма?ан тиімді о?ытуды? негізгі саласы – о?ушыларды? ?жымды? білім тану е?бегін ?йымдастыру. ?жымды? о?ыту ар?ылы о?ушыларды? жо?ары танымды? ?абілетін ?алыптастыру?а болады. ?азіргі ?ылыми педагогикада да о?у ?рекетін ?алыптастыру негізінде о?ытуды? дамытушы ж?не т?рбиелеуші ы?палыны? д?рменділігін арттыру к?зделуде, я?ни о?ытуда?ы басымдылы? жеке т?л?аны дамыту мен т?рбиелеуге беріледі. Педагогика тарихында ?ай кезде болмасын ?діс-т?сілдер ойластырылып жатса да, к?біне топты? о?ыту ?дісіне то?талады. Ал б?л т?сіл ?р о?ушыны? бір мезгілде ?абілетін, м?мкіндігін толы?ымен ж?мсап, ?здігінен е?бек етуіне м?мкіндік бере бермейді. Я?ни, ?арым-?атынас м?селесінде ?згеріс бола ?оймайды. Ал ?азіргі жа?аша болып таралып жат?ан ?жымды? о?ыту т?сілі о?ыту технологиясын ?йымдастыруды? ?лі де болса ескірмеген ?дісі ретінде о?ыту ?рдісінде ?олдау тауып келеді. 20-30 жылдарда педагог А.Г.Ринин ?зіні? б?л идеясын т?жірибеде д?лелдегенмен, біра? кезінде ?олдау таппа?ан. Осы идеяны теориялы? жа?ынан талдап, арты?шылы?ын к?рсеткен ресейлік шебер педагог В.К.Дьяченко болса, оны т?жірибеден ?ткізуші педагог-м??алімдер ?азір к?птеп саналады десек, соларды? бірі ретінде ?зімні? т?жірибемде осы ?дісті он жылдан астам уа?ыт пайдаланып келе жат?анымды айт?ым келеді. Б?л ?дісті? арты?шылы?ы – о?ушы мен м??алім арасында?ы ?арым-?атынасты ?згертеді. ?жымды? о?ыту ?дісін ?йымдастыруда 4 т?рлі т?сілді пайдалануды ?сынады:
М?нда жеке о?ушыны? басымдылы?ы жо?, ?ркім ?зінше м??алім. ?зі екінші біреуді о?ытушы ж?не о?ушыны ?абілетіне ?арай е?бек етуіне жа?дай ту?ызу басты ма?сат болып саналады.
?жымды? о?ытуды? міндеттері:
- Рухани д?ниесін байыту;
- О?ырманды?ын к?шейту;
- Ойлау, елестете алу ?абілетін ?алыптастыру;
- ?зінше ба?алап, пайымдай білуге да?дыландыру;
- ?мірмен ?зіндік ойыны? байланысын ны?айту;
- Шы?армашылы? ізденіске жол ашу.
?жымды? о?ытуда?ы ерекшелік - о?ушы білімді сапалы ме?гереді, біреуе ?йрету, біреуден ?йрену ар?ылы логикалы? ойлау, салыстыру, д?лелдеу, т.б. да?дыларды ?алыптастырады.
Химия п?нін о?ытуда о?ушыларды? бойында ?алыптасу?а тиісті білім-білік-да?дыларды т?мендегідей ?ш топ?а біріктіруге болады.
- О?у ж?мысын ?йымдастыру.
- Жоспарлау;
- о?улы?пен ж?мыс;
- білім ??ралдарын пайдалана білу;
- айт?анын д?лелдей білу;
- ?зін-?зі ба?ылау;
- талдау, ?орытынды жасай білу.
- Даму ?рісін к?рсететін белгілері:
- Анализ ж?не синтез;
- салыстыру;
- жорамал жасай білу;
- ?семдей, к?ркемдей білу (?стел, к?стюм т.б.);
- с?йлеу м?дениеті.
- Ж?мыс істеу де?гейі
- Ж?мыс істеуге ы??айы;
- К?рнекілікті пайдалана білуі;
- сараманды? ж?мыс техникасын ме?геруі;
- ??былыстарды ба?ылай білуі;
- отыр?ан орныны? тазалы?ы;
- уа?ытты тиімді пайдалана білуі.
?ОТ о?ушыны? жеке т?л?а ретінде ж?не а?ыл-ой зердесін дамытуда ?лкен р?л ат?арады. ?жымды? о?ытуда о?ушы мынадай р?лдер ат?арады.
?р о?ушыны? е?бегі, білімі ба?алануы керек. ?зіні? ?ана емес, ?згені? білімі де жауапкершілікпен ?аралуы тиіс. Т?сінген ?р о?ушы бас?а?а, серіктесіне ме?гергенше т?сіндіру. ?зі о?и отырып, ?згені о?ыту?а ?йрену о?ушыны? негізгі ма?саты деп санау керек.
?жымды? о?ытуды? тиімділігі:
1 бала?жымменбар бала с?йлейді
ж?мыс істейді
2.
?жымды? о?ыту технологиясын тиімді пайдалану н?тижесінде ?абілеті т?мен о?ушыларды? ?зі де т?сінгендерін айтып бере алатындай д?режеге жетеді. Ол оны? психологиясында да ?оз?алысты? болатынын к?рсетеді. О?ушыларды? п?нге ?ызы?ушылы?ы артады, шы?армашылы? белсенділігі ?алыптасады, ж?йелі ойлау?а да?дыланады. Білім сапасыны? жо?ары болуына к?п ы?пал ететін баса ат?ым келеді.
Осындай жа?а технология ?дістерін о?ыту ж?йесіне енгізу ар?ылы уа?ыт ?те келе ?лемдік білім ке?істігіне енетінімізге сенімім мол!
Жас мамандармен семинар ?ткізу с?тінен
Та?ырыбы: «?жымды? о?ытуды ?зара ?арым-?атынаста дамыту»
ЖА?А ТЕХНОЛОГИЯ ?ДІСТЕРІН БІЛІМ БЕРУ Ж?ЙЕСІНДЕ
?ЫЛЫМИ Т?Р?ЫДА ПАЙДАЛАНЫП, ?ЖЫМДЫ? О?ЫТУ
Оспанова Мадина Амангелдиевна
?йтеке би атында?ы орта мектеп
Тіркеу формасы:
- Тегі, аты-ж?ні: Оспанова Мадина Амангелдиевна
- ?ылыми д?режесі, ?ылыми ата?ы: -
- Мекеме, лауазымы: ?йтеке би атында?ы орта мектеп, химия п?ніні? м??алімі
- Мекен жайы: Жамбыл облысы, Сарысу ауданы, Жайылма ауылы
- Ма?ала та?ырыбы: Жа?а технология ?дістерін білім беру ж?йесінде ?ылыми т?р?ыда
пайдаланып, ?жымды? о?ыту.
Жалпы педагогикалық технология дегеніміз – тәжірибеде жүзеге асырылатын белгілі бір педагогикалық жүйенің жобасы, ал педагогикалық жағдайларда сай қолданылатын әдіс –тәсілдер оның құрамды бөлігі. Қазір педагогикалық технологиялардың өзара белсенді әдістері қолданылады, ол күрделі құрылымды тәсіл және біртұтас педагогикалық жүйе. Оның нәтижесінде әр оқушының өзін-өзі өзгертуші субъект дәрежесіне көтерілуі көзделіп, оқыту барысында соған лайықты жағдайлар жасалады. Осындай технологиялардың жаңа түрлерінің бірі - ұжымдық оқыту әдісі (ҰОТ) жайлы баяндап, оны қолданудағы іс-тәжірибемді ортаға салуды жөн көрдім. Соңғы жылдары еліміздің түкпір-түкпірінде қолданыс тапқан, дегенмен әлі де болса мұғалімдердің тәжірибесінде кеңінен ене қоймаған тиімді оқытудың негізгі саласы – оқушылардың ұжымдық білім тану еңбегін ұйымдастыру. Ұжымдық оқыту арқылы оқушылардың жоғары танымдық қабілетін қалыптастыруға болады. Қазіргі ғылыми педагогикада да оқу әрекетін қалыптастыру негізінде оқытудың дамытушы және тәрбиелеуші ықпалының дәрменділігін арттыру көзделуде, яғни оқытудағы басымдылық жеке тұлғаны дамыту мен тәрбиелеуге беріледі. Педагогика тарихында қай кезде болмасын әдіс-тәсілдер ойластырылып жатса да, көбіне топтық оқыту әдісіне тоқталады. Ал бұл тәсіл әр оқушының бір мезгілде қабілетін, мүмкіндігін толығымен жұмсап, өздігінен еңбек етуіне мүмкіндік бере бермейді. Яғни, қарым-қатынас мәселесінде өзгеріс бола қоймайды. Ал қазіргі жаңаша болып таралып жатқан ұжымдық оқыту тәсілі оқыту технологиясын ұйымдастырудың әлі де болса ескірмеген әдісі ретінде оқыту үрдісінде қолдау тауып келеді. 20-30 жылдарда педагог А.Г.Ринин өзінің бұл идеясын тәжірибеде дәлелдегенмен, бірақ кезінде қолдау таппаған. Осы идеяны теориялық жағынан талдап, артықшылығын көрсеткен ресейлік шебер педагог В.К.Дьяченко болса, оны тәжірибеден өткізуші педагог-мұғалімдер қазір көптеп саналады десек, солардың бірі ретінде өзімнің тәжірибемде осы әдісті он жылдан астам уақыт пайдаланып келе жатқанымды айтқым келеді. Бұл әдістің артықшылығы – оқушы мен мұғалім арасындағы қарым-қатынасты өзгертеді. Ұжымдық оқыту әдісін ұйымдастыруда 4 түрлі тәсілді пайдалануды ұсынады:
жым әр баламен
йретеді сөйлейді бағалайды
