Б?л презентацияда химиялы? затты? зат м?лшеріні? ?алай аны?тау жолдары мен формулалар келтірілген.
Химияда затты? ?лшемі ретінде алынатын физикалы? шама – зат м?лшері болып табылады. Ол мольмен ?рнектеледі. Затты? ?р моліні? массасы молярлы? масса деп аталады. Ол ?лкен М ?рпімен белгіленіп, г/мольмен ?лшенеді. Молярлы? масса зат массасыны?, оны? м?лшеріне ?атынасымен ?рнектеледі.
Оны? м?лшері ν (ню) ?рпімен жазылады. Затты? молярлы? массасы сан жа?ынан оны? салыстырмалы молярлы? массасына те? болады. Мысалы: Мr(Н2О) = 18 болса М (Н2О) = 18г/моль болады. Ал ендеше 2 моль суды? массасын табу ?шін мынадай формуланы ?олданамыз.
ν = — → m = M ? ν
m = М (Н2О) ?2 моль = 18г/моль ? 2 моль = 36г
Зат м?лшеріні? бірлігі –моль –сол затты? бір молекуласы 6,02?1023 б?лшек саны болса оны Авогадро саны деп атайды. Егер Авогадро санына моль-1 бірлігін ?осып жазса, онда Авогадро т?ра?тысы деп аталатын (NА) ?рпімен жазылады. Олай болса NА = 6,02?1023 моль-1 атом болады. Авогадро санын есте са?тау керек.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Зат м?лшері.Моль.Авагадро саны »
Сабақтың тақырыбы .
Зат мөлшері
Зат мөлшері - атомдар саны ретінде. Авогадро саны.
Сабақтағы көңіл-күйің қандай?
1
2
3
4
Сұрақ жауап!
1. Заттар өзара белгілі бір …….арқылы әрекеттеседі?
2. Ол химиялық ………… байқалады?
3. Химиялық реакция қалай түзіледі?
4. Бастапқы және соңғы заттар не деп аталады?
5. А r мен М r қалай аталады?
6. Олардың массаларын қалай анықтаймыз?
Есепте!
Тапсырма
Осы заттардың молекулалық массаларын есептеңдер
І топ
P ; PH3 ; P2O5; H3PO4 ; Na3PO4
І топ
Fe ; FeCl2 ; FeO ; FeS ; FeSO4
ІІІ топ
K ; K2O ; KOH ; KCl; K2SiO3
IV топ
Si ; SiO2 ; Na2SiO3 ; H2SiO3; СаSiO3
V топ
С ; СO2 ; Na2СO3 ; H2СO3 ; СаСO3
Зат мөлшері дегеніміз не?
Зат мөлшері сол заттың құрылымдық бөлшектерінің санымен анықталады, яғни атом, молекула немесе басқа бөлшектер саны.
Зат мөлшері –
физикалық шама
Таңбасы
n немесе ѵ
Зат мөлшерінің өлшем бірлігі –(СИ)моль
Моль дегеніміз не?
Моль– берілген заттың құрылымдық бөлшектері 12г көміртегіндегі атом санына сәйкес келетін зат мөлшері. ν (ню) әрпімен белгіленеді, құрылымдық бөлшектер саны Na әрпімен белгіленеді.
Заттың керекті мөлшерін қалай өлшеп алуға болады?
Зат мөлшерін моль арқылы өрнектеген сияқты молярлық масса зат массасын грамм арқылы көрсетеді. Демек, «Заттың молярлық массасыМ зат массасының зат мөлшеріне қатынасына тең шама»
М=m / ν
Мысалы: 1) M(H2)= 2 г/моль;
2) M(O2) =32 г/моль; 3) M(H2O) =18 г/моль
Заттың молярлық массасы
Молярлы масса заттың салыстырмалы молекулық массасының шамасына тең
1моль заттың массасын көрсетеді
белгіленуі
М
Молярлы масса – бұл физикалық шама
Өлшем бірлігі
г/моль, кг/кмоль, мг/ммоль
М = m / n
Авагадро саны
Зат мөлшері мен бөлшек (атом, молекула т.б) сандары арасында байланыс,
ѵ = N / NA
Формуласы арқылы өрнекеледі. Мұндағы N – бөлшек саны, NA – Авагадро тұрақтысы,
N А = 6,02∙10 23 моль-1
Мысалы
Келесі заттардың молярлық массасын анықта?
H2O
SO3
H2O2
ошибка
ошибка
молодец
18
Ar
S
ошибка
молодец
ошибка
O2
32
O2
молодец
ошибка
SO3
ошибка
H2
S
SO2
Al
молодец
ошибка
ошибка
2
ошибка
ошибка
Cr
молодец
H2
H2S
ошибка
Al
SO2
ошибка
ошибка
S
Зат мөлшері
Зат мөлшері ұғымын қолданып есептер шығару
11/2/16
Зат мөлшері
№
Зат
1
m
АЗОТ
2
n
28 г
Көмірқышқыл
3
10 моль
Күкірт
газы
88 мг
2 ммоль
6,2 КГ
0,2 кмоль
?
?
?
11/2/16
Кузнецова Ольга Александровна МОУ СОШ №7 г. Обнинск
Зат мөлшері
Шешуі:
Бер:
n(N2) = 10 моль
M (N2)= 28 г/моль
m (N2)=10 моль*28 г/моль
Табу керек:
= 280 г
m (N2) - ?
Жауабы: m (N2)= 280г
Зат мөлшері
Шешуі:
M(CO2) = 44 мг/ммоль
Жауабы: n(CO2) = 2 ммоль
Бер:
m(CO2) = 88 мг
Табу керек:
n(CO2) - ?
Зат мөлшері
Шешуі:
M(S) = 32 кг/кмоль
Жауабы: n (S) =0,2 кмоль
Бер:
m (S) = 6.2 кг
Табу керек:
n (S) - ?
Есептер шығару!
Тапсырма
Берілген зат мөлшері бойынша массасын табыңдар
І топ
а)0,3 моль O2; ә) 0,5 мольН2О
ІІ топ
б)10 моль NH3; в) 4 моль СаСO3
а)0,3 моль N2; ә) 0,2 мольСuO
ІІІ топ
б)10 моль SO2; в) 0,5 моль H2SO4
а)0,5 моль О2; ә) 4 мольН2О
б)5 моль NH3; в) 3 моль СаСO3
Тапсырма
Салыстыру тапсырмасы
І топ
Массалары бірдей 200 г әктасы СаСO3 және күйдіргіш натр NaOH берілген.Осылардың қайсысының зат мөлшері көп екенін есептеңдер.
І топ
Массалары бірдей 800 г мыс тұзы СuSO4 және күйдіргіш натр NaOH берілген.Осылардың қайсысының зат мөлшері көп екенін есептеңдер.
ІІІ топ
Массалары бірдей 400 г әктасы СаСO3 және магний оксиді MgO берілген.Осылардың қайсысының зат мөлшері көп екенін есептеңдер.
Газдың молярлық көлемі:
Газдың мольдік көлемі – берілген газ көлемінің оның химиялық зат мөлшеріне қатынасына тең шама
Авогадро заңының салдары: Әртүрлі газдардың бірдей молекулалар саны бірдей қысымда және температурада бірдей көлемді алады.
Қалыпты жағдайда кез келген газдың мольдік көлемі:
Деңгейлік тапсырма.
І-деңгей.
1) Молярлық масса деген не?
2). 3 моль, 6моль судың массасын тап.
ІІ-деңгей.
1. Егер заттың 2 молі 80 г, ал 4 молі 160г болса, белгісіз заттың молярлық массасы қанша болатынын есепте.
2. Егер 1 моль затта молекула саны 6,02∙10 23 бар екенін біле отырып 1,5 моль Са; 3 моль АІ-де қанша молекула болатынын есепте.
ІІІ- деңгей
1.Атомсаны 12,04∙10 23 және 36,12∙10 23 болатын азот затының мөлшерін тап.
2. Массасы 476 г болатын натрий оксидінің зат мөлшерін тап.
Проблемалық жайт !
Таразының бір табақшасына оқушы 5 моль мыс оксиді СuO ұнтағынан және екінші табақшасына кремний оксидінің SіO2 4 молін салды. Бұл кезде таразы тепе- теңдікте бола ма?
Егер тепе- теңдікте болмаса тепе- теңдікке келтіру үшін оқушы не істеуі керек болады? Жауаптарыңызды нақты фактілермен дәлелдеңдер.
Өзіңді тексер
Тест
Төмендегі формулалар нені анықтау үшін қолданылады?
Зат мөлшері
Молярлы масса
Масса
Молекула саны
Ошибка
Ошибка
Ошибка
m=n×M
Молодец
n=
Масса
Ошибка
Молодец
Зат мөлшері
Ошибка
Ошибка
Молярлы масса
Молекула саны
Масса
Молекула саны
Молодец
Молярлы масса
Ошибка
Ошибка
Ошибка
Зат мөлшері
N=n×Nа
Зат мөлшерінеұй жұмысы
1. Сұраққа жауап беріңіз:
Егер қант кесегінің біреуінің массасы 1,3г болса, қанттың қанша молекуласы қант-рафинатының құрамында болады.