Ты?айт?ыштар жайлы ?ыс?аша м?ліметтер.Азот,Фосфор ж?не калий ты?айт?ыштары

Шатты қ шеңбері Оқушыларды Қол шапалақтағанда бір-бірімен амандасу және екі қолды көтерген кезде арқаларын бір-біріне тигізу

Топқа бөліну 1-топ Азот 2-топ Фосфор 3-топ Калий

Үй жұмысын тексеру «Фосфор» тақырыбына 4 шумақ өлең құрастыру . 1-топ Азот тыңайтқыштарына

N 2 → NH 3 → NO → NO 2

2-топ Фосфор тыңайтқыштарына

P →Р 2 O 5 → H 3 PO 4 → Na 3 PO4

3-топ Калий тыңайтқыштарын

K→ K 2 O→KOH→K 2 SO 4

5.12.2014 ж Тыңайтқыштар жайлы қысқаша мәліметтер. Азот,Фосфор және калий тыңайтқыштары.

Азот

тыңайтқыштары

Органикалық

Минералдық

Сұйық

Қатты

Аммиак, аммиак суы

Мал қиы, қорда, тауық сыңғырағы, жасыл өсімдіктер шіріндісі

Калий хлориді, калий сульфаты, өсімдік күлі

Фосфор тыңайтқыштары

Суда еритіндер

Суда нашар еритіндер

Суда ерімейтіндер

Жай суперфосфат Са(N 2 PO 4 ) 2 *CaSO 4

Қос суперфосфат Са(N 2 PO 4 ) 2 *H 2 O

Преципитат Са HPO 4 * 2H 2 O

Фосфарит ұны Са 3 (PO 4 ) 2

Пренципитат, томасшлак

Фосфорит ұны

Жай суперфосфат, қос суперфосфат, аммофос, нитрофос

Калий

тыңайтқыштары

Кешенді

Жай

Калий селитрасы, калий фосфаты, аммофос

Калий хлориді, калий сульфаты, өсімдік күлі

Постермен жұмыс Азот,фосфор,калий тыңайтқыштарын қорғайды.

Сергіту сәті

«Фосфор» тобына

Құрамында қоректік элемент азот бар тыңайтқышты азот тыңайтқышы дейді.

Азот тыңайтқыштары минералдық және органикалық болып бөлінеді. Минералдық қатты, сұйық болып бөлінеді. Қаттыға селитра, карбамид жатады. Сұйыққа аммиак суы.

Органикалыққа мал қиы, қорда, құс саңғырығы, жасыл өсімдіктер шіріндісі.

Азамат картошканы өсіріп, оған ақ түсті суда жақсы еритін кристал затты қосқанда картошка жақсы өнім берді.

Азамат картошкасының жақсы өнім беруінің себебі неде?

А) аммоний ионы, нитрат ионы, азот қышқылы

В) сульфат ионы, азот, аммоний қышқылы

С) нәруыз түрінде

Д) органикалық қосылыстар

Е) фосфор тыңайтқыштары

Жауабы: А) аммоний ионы, нитрат ионы, азот қышқылы

«Калий» тобына

Фосфор элементі жай зат ретінде бірнеше аллотропиялық түрөзгерісін түзеді. Оның маңыздылары — ақ және қызыл фосфор. Ақ фосфор улы жөне тез тұтанатын болғандықтан аса ұқыптылықты қажет етеді. Оның буымен демалуға болмайды. Ақ фосфорды шыны ыдыста, су астында, сыртынан құм салынған металл банкаға орналастырып сақтайды. Ақ фосфор ауасыз кеңістікте қыздырғанда қызыл фосфорға, ал жоғары қысымда қара фосфорға айналады.

Табиғатта аз кездесетін фосфор түрін ата.

А) Қара фосфор аз кездеседі 

Б) Қызыл фосфор аз кездеседі

В) Ақ фосфор аз кездеседі

Г) Қара, Қызыл фосфор аз кездеседі

Д) Қызыл, Ақ фосфор аз кездеседі

Е) Барлығы бірдей мөлшерде кездесед і

Жауабы: А) Қара фосфор аз кездеседі 

«Азот» тобына

Калий тыңайтқышының негізгі шикізаты шөптесін және ағаш типтес өсімдіктердің күліндегі карбонат К 2 С0 3 түрінде болады. Калий тыңайтқышының көндеріне силъвинит және карналит жатады. Силъвинит дегеніміз — калий хлориді мен натрий хлоридінің біріккен тұзы NaCl-KCl, сол сиякты карналит те қос тұз KCl-MgCl,.

Калий тыңайтқышына калий хлориді KC1 және калий нитраты KN03 жатады. Олар.

А) ақ түсті тұнбалар

В) органикалық заттар

Б) ақ түсті кристалл заттар

С) майлар

Д) нәруыздар

Жауабы: Б) ақ түсті кристалл заттар

Үйге тапсырма Ж ердің топырағын сипаттау./жергілікті материалдар жинақтап келу.

Бүгінгі сабақта мен . . . үйрендім.

Бүгінгі сабақта мен . . . білдім.

Бүгінгі сабақтан кейін мен қоршаған ортаға . . . .