Призентация Алюминий ж?не оны? ?осылыстары

Алғабас жалпы

орта мектебі.

Хатамкулова Гульмира

І топқа арналған сұрақтар

1.Темірге жалпы сипаттама беріңдер?

2. Ең жұмсақ металдар?

3. Металдар үшін қауіпті тотықтырғыш?

4.Кернеу қатарында сутекке дейін орналасқан металдар қышқыл ерітіндісімен әрекеттесіп, қандай газды бөледі?

5. Коррозияға бейім металл?

6. Металдардың периодтық жүйеде орналасуы .

7.Темір жетіспеуінен адам қандай ауруға шалдығады?

8.Ересек адамдардың ағзасында қанша грамм темір болады?

9.Сілтілік металдарды атаңдар?

10. Коррозияға ұшырамайтын металл.

11.Балқу температурасы жоғары металдарды атаңдар?

12. Сұйық металл.

ІІ топқа арналған сұрақтар

1. Қатты металл.

2. Ең қиын балқитын металл.

3. Темірдің қолданылуы?

4. Ең ауыр металл.

5. Ең созылғыш металл.

6. Коррозияға төзімді металл.

7. Темірдің физикалық қасиеттері?

8. «Патша сұйығында» еритін металл.

9. Бөлме температурасында оңай тотығатын металдар.

10. Тотығуға ұшырамайтын металдар.

11. Металдардың активтік қатарын ұсынған ғалым.

12. Неліктен металдардың активтік қатарына Н 2 элементін орналастырған?

Сабақтың эпиграфы.

Болмасада айтарлықтай салмағым

Көп металдан ардақтымын алдамын

Ұшақ болып аспанға ұшып, қалықтап.

Жердің жүзін, көк аспанды шарладым.

(___________ )

Сабақтың

тақырыбы:

Алюминий және оның қосылыстары

• Сабақтың мақсаты

Білімділік:

Оқушыларды алюминий және оның қосылыстары тақырыбына білімділік және біліктілік дағдыларын қалыптастыру

Тәрбиелік:

Дамытушылық:

Пәнге деген қызығушылығын ояту, бірлесіп жұмыс жасауға өзгенің пікірімен санасуға тәрбиелеу

Екідайлы элементтер жайлы алған білімдерін одан әрі дамыту , жүйелеу.

Insert кестесі

Табиғатта кездесуі

Физикалық қасиеті

Атом құрылысы

Алюминий

және оның қосылыстары

Химиялық қасиеттері

Периодтық жүйедегі орны

Қолданылуы

Алынуы

Қосылыстары

Табиғатта кездесуі:

1. Өзге элементтермен салыстарғанда алатын орны-ІІІ (O2,Si)

2. Алюмосиликаттар (Al, O2, Si, Сілті Me,Сілті.жер Me)

3. Каолинит (H2O3· 2SiO2· 2H2O) саз балшық

4. Корунд (Al2O3) өте қатты, рубин(қызыл), аметист(күлгін),

сапфир (көк)

5. Боксит (Al2O3 · nH2O)

6. Қазақстанда кездесетін кен орындары: Қостанай, Ақтөбе

облыстарында

Физикалық қасиеті:

Түсі- күмістей ақ,

Тығыздығы: p=2.7 г/см3

Электр жылу өткізгіш (Ag,Cu);

T қайнау= 650

Кристал торы- көлемді орталық куб .

Химиялық қасиеттері.

Жай заттармен әрекеттесуі.

4Al+3O 2 =2Al 2 O 3

2Al+3Cl 2= 2AlCl 3

Al+P=AlP

4Al+3C=Al 4 C 3

Күрделі заттармен әрекеттесуі .

AI 2 (SO 4 ) 3

Al(OH) 3

AlCl 3

H 2 O

CuSO4

HCl

Al

Al(NO 3 ) 3

NaOH

NaAIO 2

HNO 3 (сұйық)

HNO 3 (қатты)

Әрекеттеспейді

Алюминийдің биологиялық ролі.

Алюминий эпителий және байланыстырғыш ұлпалардың дамуына, сүйек ұлпаларының түзілуіне фосфордың алмасуына әсер етеді.

Адам ағзасында 10 -5 % құрайды.Қан ұйығанда , өкпеде, бауырда, сүйекте, шашта, жүйке жүйесінің ми қыртысының құрамына енеді. Тәуліктік қажеттігі адамға 47мг.

Алюминий   ыдыс-аяққа әр беру үшін оған күміс,  хром  жалатып түрлі түсті бояулармен бояйды.  Алюминий  ыдыс ыстыққа өте төзімді ( алюминийдің  балқу температурасы 660С),  температураның  күрт (кенеттен) өзгеруі де қауіпті емес.  Алюминий  ыдыста пісірілген тамақтық дәмі, түсі, исі бұзылмайды. Мұндай ыдыстарда кез келген тамақты, оның ішінде көбірек тұздалған және құрамында органикалық қышқылы көп тамақтарды да пісіруге болады.  Алюминий  ыдыста тамақты 2 тәулік - тен артық сақтауға болмайды; тұздалған қияр, капуста т б. осы сияқты тамақтарды да салмаған абзал, өйткені қышқылдық, сілтінің әсерінен ол тез сыр береді. Алюминий ыдысты алғаш рет пайдаланар алдында ішіне май жағын, су қайнату не сүт пісіру керек.

Кесте толтыру.

Алюминий қосылыстарының атаулары

Алюминий оксиді

Химиялық формуласы

  Al 2 O 3

Алюминий сульфаты

  AI 2 (SO 4 ) 3

Алюминий гидроксиді

  Al(OH) 3

Алюминий хлориді

Алюминий нитраты

  AlCl 3

  Al(NO 3 ) 3

Алюминий бромиді

  AlBr 3

Есептер шығару

• Мына айналуларды жүзеге асыруға болатын реакция теңдеулерін жаз.

Al→ Al 2 O 3 → Al(OH) 3 → AlCl 3 → Al(NO 3 ) 3

АІ АІСІ 3 АІ(ОН) 3 АІ 2 О 3 NaAIO 2

1. Құрамында 30 г АІСІ 3 бар ерітіндіге калий гидроксидінің ерітіндісін құйғанда тұнбаға түсетін

АІ(ОН) 3 массасы қанша?

2.Көлемі 200 мл АІСІ 3 мен массасы 9,2 грамм натрий гидроксиді толық әрекеттескенде түзілген алюминий гидроксидинің концентрациясы қандай?

“ Сиқырлы ұяшықтар” ойыны.

4

AL(ОН) 3

KMnO4

Fe2O3

NaCl

1

2

3

Na2SO4

H 2 SO 4

8

NaHCO 3

FeO

7

6

5

CaCO 3

Fe(OH) 3

Кюри

Fe(OH) 2

12

9

11

10