Презентация на урок Валенттность

Сабақтың тақырыбы: «Қарапайым химиялық формулалар. Валенттілік»

Химия пәні мұғалімі: Асанова Асем Ужетовна

Оқу мақсаты:

7.1.2.11 – элементтердің атауларын, валенттілікті және олардың қосылыстарындағы атомдық қатынастарын қолдана отырып, биэлементті химиялық қосылыстардың формулаларын дұрыс құрастыру

“ Миға шабуыл” тапсырмалары

1. Периодтық жүйені пайдаланып төменде берілген химиялық элементтерді салыстырмалы атомдық массаларымен сәйкестендіріңдер

1 - В

2 – Б

3 – Г

4 – Ә

5 - А

Элемент таңбасы

Салыстырмалы атомдық массасы

1. Li

А) 12.01

2. Br

Ә) 40.08

3. Na

Б) 79.9

4. Ca

5. C

В) 6.9

Г) 22.9

• Химиялық формула – заттың құрамын химиялық элемент таңбалары және индекс арқылы шартты түрде жазу.

• Химиялық элемент таңбасы оның бір атомын көрсетеді.

• Индекс молекуладағы химиялық элемент атомының санын көрсетеді. Ол химиялық элемент таңбасының оң жағынан төменірек жазылады.

• 1 молекуласының құрамы екі атомнан құралатын жай заттар бар. Олар: H 2 , N 2 , O 2 , F 2 , Cl 2 , Br 2 ,I 2

• Химиялық формула заттың сапалық және сандық құрамын көрсетеді.

Химиялық заттың құрамындағы атомдар немесе молекулалардың санын көрсеті үшін коэффициент пайдаланылады.

• Коэффициент химиялық элемент таңбасының немесе химиялық заттың формуласының алдына қойылады.

2H 2

екі –аш – екі

индекс

коэффициент

• Валенттілік – бұл химиялық элемент атомының басқа химиялық элемент атомының белгілі санын қосып алу қабілеті.
• Валенттілікті сутегі атомының валенттілігімен анықтау енгізілген. Берілген элемент атомы сутектің бір атомын қосып алса, бір валентті, екеуін қосып алса, екі валентті болады.
• Валенттіліктің мәні элемент атомының үстіне рим цифрымен жазылады.

I II III IV

НCl H 2 S NH 3 CH 4

• Элементтердің барлығы дерлік оттекпен қосылыстар түзеді. Оттек қосылыстар құрамында тұрақты ІІ валентті.

II II II II III II IV II

MgO CaO Al 2 O 3 CO 2

• Көптеген химиялық элементтер қосылыстарында тұрақты валенттілік көрсетеді. Бірақ, кейбір элементтердің валенттіліктері ауыспалы болады.

IV II VI II

SO 2 SO 3

Кейбір химиялық элементтердің валенттілігі

Тұрақты

Ауыспалы

Валенттілік бойынша формула құрастыру

Екі элементтен тұратын қосылысты бинарлы қосылыс деп атайды

Формуланы құрастыру алгоритмі:

• химиялық элементтердің таңбаларын қатарластырып жазамыз:

NaO, AlO, PO

• химиялық элементтер таңбаларының үстіне валенттіліктерін рим цифрларымен жазамыз:

I II III II V II

NaO, AlO, PO

• екі элемент валенттіліктерінің ең кіші ортақ еселігін табамыз:

2 6 10

I II III II V II

NaO, AlO, PO

• атомдардың индекстерін анықтаймыз:

Na 2 O, Al 2 O 3 , P 2 O 5

Бекіту тапсырмалары.

1-тапсырма.

Химиялық таңбалар, индекстер мен коэфффициенттерді пайдаланып, заттардың формуласын жазыңдар

А) көміртектің бір атомы мен оттектің екі атомынан тұратын көмірқышқыл газының молекуласы ;

Ә) бір атом азот пен үш атом сутектен тұратын аммиак молекуласы

Дескриптор

Білім алушы:

- Бинарлы қосылыстың формуласын құрастырады

2-тапсырма.

Формулалары берілген қосылыстардағы элементтердің валенттілігін анықтаңдар:

HgO, ZnO, NiO, BaO, PH 3 , SiH 4, H 2 O, CH 4 , HF, HBr

Дескриптор

Білім алушы:

- Элементтердің валенттіліктерін анықтайды

Қорытынды

Валенттілік ұғымы мен валенттілік бойынша қосылыстардың химиялық формуласын құрастыруды үйрендіңдер