Просмотр содержимого документа
«Химиялы? формула, химиялы? элементтерді? атомдарыны? валенттілігі. Зат ??рамыны? т?ра?тылы? за?ы. 8 сынып»
Атырау облысы, Исатай ауданы, Аққыстау селосы
Жалпы білім беретін Өркен орта мектебі
Жиендинова Айсана
Химия пәні мұғалімі
Топқа бөлу. I топ. Химиялық формула. II топ. Валенттілік. III топ. Зат құрамының тұрақтылық заңы.
Үй тапсырмасын тексеру.
Қызығушылықты ояту.
1.Зат мөлшері, моль дегеніміз не?
2.Авогадро саны дегеніміз не?
3.Молярлық масса деген не?
Жаңа сабақ.
§10. Химиялық формула,
§12. химиялық элементтердің атомдарының валенттілігі.
§14. Зат құрамының тұрақтылық заңы.
Химиялық формула-заттың құрамын химиялық элемент таңбалары және индекстер көмегімен шартты түрде бейнелеу.
Күкірт S, қорғасын Pb.
Сутек H 2 «аш-екі», оттек O 2 «о-екі», озон O 3
«о-үш», фосфор P 4 «пэ-төрт».
Индекс атомдардың санын көрсетеді.
Су H 2 O «аш-екі-о», көмірқышқыл газы CO 2 «це-о-екі», ас тұзы NaCL «натрий-хлор».
Коэффициент (цифр) молекулалардың санын көрсетеді.
Валенттілік-химиялық элемент атомының басқа химиялық элемент атомдарының белгілі бір санын қосып алу қабілеті.
III II
ALO
2*3=6 6/3=2 6/2=3
III II
AL2O3
2*3=6 3*2=6
VII II
MnO
2*7=14 2/7 Mn 2 O 7 .
7 г темір мен 4 г күкірттің өзара дәлме-дәл әрекеттесіп, темір сульфидін FeS түзеді?
m(Fe) : m(S) = 7 : 4
m(Fe) : m(S) = 56 м.а.б. : 32 м.а.б. = 56 г : 32 г = 7 г : 4 г немесе
Ar (Fe) : Ar (S) = 56 : 32 = 7 : 4.
XIX ғасырдың басында француз ғалымы Ж.Пруст ашқан құрам тұрақтылық заңының тұжырымдамасы:
Алыну тәсіліне қарамастан әрбір күрделі заттың құрамы тұрақты болады.
Оқулықпен жұмыс.
I топ. Химиялық формула.
№ 3. Берілген заттардың химиялық формулаларын жазыңдар:
а) сутек атомы; ә) сутек молекуласы; б) оттектің екі атомы; в) оттектің молекуласы; г) сутектің екі молекуласы.
II топ. Валенттілік.
№ 3. Берілген қосылыстардың формуласы бойынша бірінші тұрған элементтің валенттігін анықтаңдар: а) I валентті хлордың қосылыстары: KCI, MgCL 2 , FeCL 3 , SnCL 4 , PCI 5 ; ә) II валентті күкірттің қосылыстары: K 2 S, CaS, AL 2 S 3 , CS 2 , Cu 2 S, Ag 2 S.
III топ. Зат құрамының тұрақтылық заңы.
№ 5. Ыдыста 1 г кремний мен 1 г оттек бар. Олар өзара әрекеттескен соң қандай заттар, қанша мөлшерде түзіледі?
Сергіту сәті.
Тренинг. «Өз жұбыңды тап». (Химиялық элементтер арқылы химиялық формула құрастыру).
Кубизм.
(Кубикті тастау арқылы түскен тапсырманы орындау).
№ 1.Формулалардағы коэффициенттер мен индекстерді жазып көрсетіңдер.
№ 2.Химиялық формулаларын жазыңдар:
а) азоттың екі атомынан тұратын оның бір молекуласы
ә) мыстың бір атомы мен оттектің бір атомынан тұратын мыс оксидінің екі молекуласы
б) алюминийдің екі атомына оттектің үш атомы келетін алюминий оксидінің үш молекуласы
в) бір сутек атомынан, бір азот атомынан және үш оттек атомынан тұратын азот қышқылының бес молекуласы
г) оттектің үш атомынан тұратын озонның төрт молекуласы
№ 3.Химиялық жұмбақ.
№ 4.Молеклалардағы атомдардың валенттігін олардың құрылым формулалары бойынша анықтаңдар:
H-CL O=C=O CL-P-CL O=S=O N≡N H-O O
| S
CL H-O O
№ 5.Берілген химиялық элементтердің валенттіліктерін анықтаңдар: O, Mg, Fe, Li, P, Ca, AL, Na, K, Zn.