Интеллектуальная игра "Кокпар" на казахском языке по химии

Интеллектуалды - танымдық ойын «Көкпар»  

Мақсаты

Химия сабағын этнопедагогика элементтерімен байланыстыру. Оқушыларға қазақ халқының ойындарын насихаттау, өз бетімен еңбектенуге, іскерліктерін арттыруға одан әрі пәнге деген қызығушылықтарын арттыру.

Дамытушылық: сұрақ-тапсырмаларын, сөзжұмбақ шешу,тәжірибе көрсету арқылы ой-өрісін кеңінен дамыту.

Тәрбиелілік: білімділік пен дамытушылықты байланыстыра отырып, жылдамдыққа, ұқыптылыққа, адамгершілікке,ізгілікке,үлкенді сыйлай білуге тәрбиелеу.

Ойынның жүру барысы

• «Теңге ату»
• «Ой қозғау»
• «Сырыққа шығу»
• Логикалық сұрақтар
• «Адасқан нысандарды сәйкестендіру»
• «Тапқыр болсаң талас жоқ»
• «Ең,ең...»
• Жылдамдықпен шешпек жол»
• «Мені түсін»
• «Жарнама жасай білесіз бе?»

Мәңгі бақи есте қалар,

Қызықты бір жиын болсын.

Білімдірек шәкірт озар,

Сұрақтары қиын болсын – дей келе бірінші кезеңімізді бастайық.

Теңге ату

• Қандай элемент алдымен күнде,содан соң жерде ашылады
• Қандай элементтер қалыпты жағдайда сұйық күйде кездеседі.
• Қандай элементтер материктердің атымен аталады.
• Планетамызда көп таралған элементтер
• Футбол терминінде кездесетін элемент
• Табиғи талшықты зат
• Мыстың табиғи қосылысы

• Сүт қанты
• Темекінің құрамындағы алкалоид
• Адамзат баласы қандай элементті алғаш өндірді
• Үш түрлі күйде кездесетін зат
• Сутекті ашқан ғалым
• Ресей елінде алғаш химия зертханасын ашқан кім
• Алып элемент

Ой қозғау

Бұл кезеңде бірнеше әріптер беріледі. Соны пайдаланып,химиялық элемент атауларын құрастыру.Әр дұрыс жауапқа 1ұпай.

Й,И,Л,Ж,Г,Н,Е,З,А,Р,М,О,Б,Т

Сырыққа шығу

Ескі мата сөз болмас......

Қойдың сүті.......

От көмір жейді........

Арпа бидай ас екен........

Шебердің қолы алтын......

Аз сөз алтын......

Темір ......

Ағаш кессең ұзын кес, қысқартуың оңай......

Логикалық сұрақтар

Егер түнгі 12 сағатта жаңбыр жауып тұрса, 72 сағаттан кейін түсті күтуге болады ма?

Жыл он екі ай ішінде 30 және 31 сандары ауысып отырады.Ал 28 саны қай айда кездеседі?

Егістікте – жасыл, фермада –қара,ал үйде-қызыл

Екі адам тоғызқұмалақты 2 сағат ойнады.Әр қайсысы неше сағаттан ойнады?

Барлық ат шөп жейді,бірақ бір ат шөп жемейді, ол қандай ат?

Бір жұмыртқа 5 минут піседі.5 жұмыртқа неше минутта піседі?

30 «Я» әріпінен тұратын қыздың аты

Тауық бір аяқпен тұрғанда 5 кг,ал екі аяқпен тұрғанда неше кг болады?

«А» -дан «Я»-ға дейінгі ағатын өзен

Бөлмеде екі үйрек,үш ит,бір мысық,бір адам бар. Бөлмеде барлығы неше аяқ бар

Адасқан нысандарды сәйкестендіру

P + O 2 = S + O 2 =

P + Na = P + H 2 = P + Zn = N 2 + H 2 =

Тапқыр болсаң талас жоқ

«Ең,ең...» 1 минут.

Ең адам ағзасына қажетті зат

Ең ауадағы көп зат

Адам онсыз тіршілік ете алмайды

Ең табиғаттағы жеңіл зат

Ең бірінші орналасқан элемент

Ең жеңіл металл

Ең ауыр металл

Ең тез балқитын металл

Ең қиын балқитын металл

Қанның құрамында кездесетін металл

Ең көп өнеркәсіпте қолданылатын металл

Жылдамдықпен шешпек жол

Ойын шарты: бір сынауыққа баклашқа қақпағымен су толтыру.

Мені түсін

Барлығы 2 ән жүреді.

Жұптың бірі құлақшын арқылы әнді тыңдап, екіншісіне ыммен түсіндіреді. Сол әннің бір жолы болса да, тауып айтуы керек.

Жарнама жасай білесіз бе?

Бірінші топ: Сақтаныңыз! Улы сусын!

Екінші топ: Ас тұзы!

Қорытынды

Химияны оқу парыз әркімге,

Оқиды оны барлық елде,әр тілде.

Химияны оқыңдар әр бөлімін

Кездесер ол алдарыңнан әр күнде, - деп кезекті әділ қазы алқаларына сөз кезегін береміз.

Болмасын ешбір сын өкпе,

Әсері қалды жүректе.

Қазылар берген бағалар,

Ұштасын айтар тілекке!.

Сайысқа келгендеріңізге көп рахмет! Сау - саламатта болыңыздар!

  Сақтаныңыз! Улы сусын!

Сусын құрамынан фосфор қышқылын анықтау. Бұл сусынды АҚШ-тың солтүстік штаттарында жол полициясы авариядан кейінгі асфальттағы қанды жуып кетіру үшін қолданады екен. Коланың құрамында фосфор қышқылы кіреді, ал ол тырнақты түгелімен ерітіп жібере алады. Міне осы мақсатта сусын құрамындағы фосфор қышқылының бар екенін анықтау.

Жұмыс барысы: Сусын құрамындағы фосфат ионды анықтау үшін, оны сынауыққа құйып, үстіне күміс нитратының ерітіндісін тамызамыз. Нәтижесінде сары тұнба түзіледі.Бұл құрамында фосфаттар бар екенін білдіреді.

Сусын құрамындағы қантты анықтау.

Сусын құрамына дәмін келтіріп, адамдарды өзіне тарту үшін қант қосатыны белгілі. Коко кола сусыны сол қанты бар көп сусындар қатарына жатады. Оны сусын сыртына «карамель» деп жазады.

Жұмыс барысы: Сусынды стаканға құйып, мыс гидроксидінің ерітіндісін құйсақ,нәтижесінде көк түсті тұнба түзіледі. Яғни ерітінді құрамында спиртті қант, сахароза бар.Неғұрлым сусынды көп пайдаланса адамдарда қант диабет ауруы пайда болады.Себебі, ағзаға түскен осыншама қантты адам ағзасындағы су ерітіп үлгере алмайды. Сусын құрамындағы таурин аминоқышқылдар адамның жүйке жүйесіне, ал кофеин,гуарана және женшень қоспасы жүрек жұмысына кері әсер етеді.Сонымен энергетикалық сусындардың адам ағзасына ешқандай пайдасы жоқ.