Просмотр содержимого документа
«Аромат к?мірсутектері »
Аромат көмірсутектері
Арендер. Бензол
Оқытушы: Хидирбаев У.О.
Қаныққан көмірсутектер
Аромат көмірсутектері
Қанықпаған көмірсутектер
1. Изомериясы
2. Алынуы
3. Молекула құрылысы
4. Қолданылуы
Бензол
Изомериясы
Бензол гомологтары
Аромат көмірсутектерінің алғашқы өкілі – бензол
Бензол және оның изомериясы
Бензол және оның изомериясы
Бензол
Гомологтары
Толуол
Аромат
көмірсутектері
ТОЛУОЛ
БЕНЗОЛ
Аромат көмірсутектері
Жалпы формуласы
БЕНЗОЛ
СпН2п+2
СпН2п
Ароматты заттар
СпН2п-2
СпН2п-6
Аромат көмірсутектері
Химиялық қасиеттері
БЕНЗОЛ
БЕНЗОЛ
Реакциясы
Орын басу реакциялары
Нитрлену
Галогендеу
Алкилдену
Нитраттар
Галогендер
Алкилдер
+ НС1.
Бензол
Аромат көмірсутектері
Алынуы
БЕНЗОЛ
метилциклогександы дегидрлеу
БЕНЗОЛ
алкандарды циклоароматтау
Зелинский реакциясы
Ароматты көмірсутектер
Алынуы
БЕНЗОЛ
Алкандар
Арендер
Циклоалкандар
Гексан
Циклогексан
Бензол
Тест тапсырмалары
Сұрақ
№ 2
Сұрақ
№ 3
Сұрақ
№1
Сұрақ
№ 4
Сұрақ
№ 6
Сұрақ
№ 5
www.themegallery.com
Ароматты көмірсутектер
Бензол Метилбензол Метил,этилбензол
С6Н6С7Н8С9Н12
Бензол
Алынуы
Толуол
А.Ф.Кекуле алғаш бензолдың сақиналық
құрылымын анықтады
1865 ж
Изомериясы ашылды
1866 ж
М.Фарадей бензолдың бар екенін анықтады
1825 ж
Жалпы формуласы ашылды
1865 ж
БЕНЗОЛ
Бензол молекуласында 6 атом көміртек, 6 атом сутек бір - бірімен үш байланыс арқылы шеңбер түрінде байланысқан.
Ғылымға алғаш рет А.Ф.Кекуле 1865 жылы енгізген.
Қазіргі кезде бензолдың электрондық теория бойынша төмендегідей кескіндеу келісілген:
ТОЛУОЛ
Молекуласында бензол сақинасы және метил радикалы байланысқан аромат көмірсутегі.
Екінші аталуы – метилбензол. Яғни молекуласында бензол ядросы және метил радикалы байланысқан қанықпаған көмірсутек.
С п Н 2 п + 2 Қаныққан көмірсутектер
Қаныққан көмірсутектер – молекуласындағы көміртегі атомдары бір байланыс арқылы байланысқан және соңғы қосымшасы -ан мен бітетін органикалық заттар.
Мысалы: метан, этан, пропан, бутан
С п Н 2п Қанықпаған көмірсутектер
Қанықпаған көмірсутектер – молекуласындағы көміртегі атомдары бір – бірімен қос байланыс және -ен қосымшасы арқылы түзілетін органикалық заттар.
Мысалы: этен, пропен, бутен, пентен.
С п Н 2п-2 Ацетилен көмірсутектері
Ацетилен көмірсутектері – молекуласындағы көміртегі атомдары бір – бірімен үш байланыс арқылы байланысатын және -ин қосымшасы қосылатын органикалық заттар.
Мысалы: этин, пропин, бутин, пентин
С п Н 2п-6 Аромат көмірсутектері
Аромат көмірсутектері – молекуласындағы көміртегі атомдары бір – бірімен бензол ядросы және сақина арқылы байланысатын органикалық заттар.
Мысалы: бензол, толуол, ксилол
Жану реакциясы
Бензол
С6Н6
Газ + су
СО2+Н2О
Оттегі
О2
Нитрлеу реакциясы
Н 2 S О 4
Н О N 0 2
Н 2 О
.
Концентрлі күкірт қышқылы қатысында азот қышқылымен әрекеттеседі
Галогендеу
Хлор элементі арқылы галогендеу реакциясы
Алкилдену
+ НСІ
Бензолдың хлорметанмен реакциясы
Қолданылуы
Қопарғыш заттар
Еріткіштер
Бензол
Нитробензол
Бояу
Дәрі-дәрмек
Анилин
Қолданылуы
ГОМОЛОГИЯСЫ
Title
Алкандар
ГЕКСАН
Title
ГЕПТАН
Алкендер
Title
ГЕКСЕН
ОКТАН
Title
Арендер
Title
ГЕПТЕН
НОНАН
БЕНЗОЛ
ОКТЕН
ДЕКАН
ТОЛУОЛ
НОНЕН
КУМОЛ
ДЕКЕН
СТИРОЛ
ПОЛИСТИРОЛ
Метал сутек
Ковалент ион
Бейметал протон
Ковалент атом
Азот көміртек
Сутек оттек
Атом нейтрон
Бейметал ион
Химиялық байланыстар дұрыс көрсетілген орынды табыңыз
2004
2001
2002
2003
4
1
3
2
Органикалық химия пәні
1
2
3
Көміртегі және оның құрылысын, қасыеттерін, құрамын зерттейді.
Оттегі және
оның қасиеттерін
зерттейді.
Бейорганикалық заттарды зерттейді.
Органикалық зат жанғанда
1
4
3
2
Көмір қышқыл
газы және су
пайда болады
Метал және
бейметалдар
алынады
Метан және
су алынады
Пропан және
су алынады
Нуклон дегеніміз ...
1
2
3
Протон және нейтрондардың жалпы аталуы
Электрон және нейтрондар
Метан, этан, пропан
Атом құрамы:
2
3
1
Электрон
Позитрон
Оттегі
Протон
Нейтрон
Көміртегі
Электрон
Протон
Нейтрон
Химиялық элементтердің периодтық жүйесі қай жылы табылды? А) 1869 ж Б) 1969 ж С) 1896 ж Д) 1968 ж Е) 1868 ж