Электролиттік диссоциация тарауын ?айталау.

Саба?ты? та?ырыбы: Электролиттік диссоциация тарауын ?айталау.

Саба?ты? ма?саты:

а)Білімділік: О?ушыларды? электролиттік диссоциация т?р?ысынан ?ыш?ылдарды?,негіздерді?,т?здарды? ?асиеттері ж?нінде білімдерін ж?йелеп,тере?дету,?орытындылау. Тарауды ?айталау барысында о?ушыларды? т?нба, газ, диссоциация ?дерістері, зат ??рылысы ж?не ?осылыстар кластары туралы білімдерін ке?ейту.

б)Дамытушылы?: Химиялы? формула,те?деу ??ру,есеп шы?ару біліктіліктерін дамыту,?здігінен ж?мыс істеуге,?з білімін ба?алап тексеруге баулу. Ионды? те?деулерін жазу да?дысын ?алыптастыру, ой-?рекетін ?йымдастыру. в)Т?рбиелік: ?орша?ан ортаны ластаудан ?ор?ау. Патриотты? сезімге т?рбиелеу. Т?жірибе кезінде ?ауіпсіздік техникалы? ережелерді са?тау. Ізденімпазды??а,жауапкершілікке,?йымшылды??а т?рбиелеу.

Саба?ты? т?рі: тарауды ?айталау, білімдерін ж?йелеу. Саба?ты? ?дісі: Ойын,с?ра?- жауап,есептер шы?ару,зерттеу, тест. Саба?ты? к?рнекілігі: Реактивтер,сызбан?с?алар,плакаттар,периодты? кестесі, халат, перчатке, интерактивті та?та т.б.

Саба?ты? барысы: 1.?йымдастыру кезе?і.Сынып о?ушылары ?ш топ?а б?лініп,?р топты? жетекшілері сайланады.

2.?айталау саба?. М??алімні? бірінші с?зі. ?айырлы к?н, ??рметті ?она?тар мен о?ушылар! Бізді?, б?гінгі саба?ымызды? та?ырыбы «Электролиттік диссоциация», б?л саба? ?айталау т?рінде ?теді, я?ни тарау бойынша ал?ан білімдерін ?айталап, бір ж?йеге келтіреміз. Сіздерді к?птеген ?ызы?ты тапсырмалар, с?ра?тар, т?жірибиелер, жа?алы?твр к?тіп т?р. Саба?ымызды? ?раны: «Іздесен – табасы?, талаптансан – жетесі?, зейін салса? – ??асы?.» Ал, енді, іске с?т, балалар!

“Шытырман саяхат” барысы.

Ойынны? негізгі мазм?ны – си?ырлы ?амал ішіндегі шытырманды саяхат.

Ойынны? негізгі ма?саты – берілген уа?ыт ішінде алты кедергіден асып,барынша к?п ?тыс ?пайын жинау.

Жалпы ба?ыт алты кедергіден т?рады:

1.Тас м?сіндер ?амалы

2.Перілер м?нарасы

3.Патша сарайыны? б?лмесі

4.Айбалта ?амалы

5.Алхимикті? ?йшігі

6.?ара си?ыршы иелігі

1.“Тас м?сіндер ?амалы”

Б?л ?амалды? ішінде тірі м?сіндер ?мір с?реді.Олар ?амал?а кірген адамды ?ор?ытып,тастай етіп ?атырып тастайды.Егер сіз берілген тапсырманы д?рыс орындаса?ыз,?амалда?ы м?сіндер ?оз?алмай ?атып ?алады да,сізді? ?рі ?арай кедергіден ?туі?ізге м?мкіндік береді.(Тапсырма тест ж?мысы т?рінде орындалады)

1.(NH4)3PO4 электролиттік диссоциациялан?анда неше ион пайда болады?

а)2 ; ?)3; б)4; в) 1.

2.Электролиттік диссоциация теориясыны? негізін ?ала?ан ?алым:

а) А.М.Бутлеров; ?)С.Аррениус; б)Д.Пристли; в)К.Шееле

3.К?кірт ?ыш?ылы мен барий хлоридіні? ?ыс?артыл?ан ионды? те?деуін табы?ыздар:

а)Ba2+ +2OH-→Ba(OH)2

?) Ba2++SO42-→ BaSO4

б)Ca2++ SO42-→CaSO4

в) Ba2++CO32-→ BaCO3

4.Фосфор ?ыш?ылы бірінші сатымен диссоциациялан?анда ?андай иондар т?зіледі?

а)2H++HPO42-

?)H++H2PO4

б) 2H++HPO4-

в)3H++PO43-

5.Берілген реакция те?деуіндегі к?п н?ктені? орнына тиісті заттарды жазып,осыдан негіздерді? ?асиеттері туралы ?орытынды жаса?ыз.

1) 2KOH + …→K2CO3 + H2O а) CO2

2) 2Fe(OH)3→ … + 3H2O ?) H2SO4

3) 2KOH + …→K2SO4 + H2O б) FeCI3

4)3NaOH + … → Fe(OH)3↓ + 3NaCI в) Fe2O3

6.Т?менде келтірілгендер реакция н?тижесінде ?андай ?осылыстар т?зеді?Осы реакция те?деулері ар?ылы ?ыш?ылдарды? ?асиеттері туралы ?орытынды жаса?ыз.

1) Zn + HCI→ … + H2↑ а) NaCI

2) CuO + H2SO4→ … + H2O ?) ZnCI2

3)NaOH + HCI→ … + 2H2O б) CuSO4

4) ZnCI2 + H2SO4→ … + 2HCI в) ZnSO4

2.“Перілер м?нарасы”

?амал ішінде перілер ?мір с?реді,олар адамдармен с?йлескенді ?те жа?сы к?реді.А?ыма?тарды жандары с?ймейді,оларды си?ырлап жан – жануарлар?а айналдырып жібереді.Ал а?ылды,білгіш адамдарды? ?ала?анын орындайды.

Олармен тіл табысып,дос болу ?шін мынадай тапсырмаларды орындау керек (тапсырма ауызша с?ралады ж?не кесте толтырылады).

1.Су ж?не температура ?серінен иондар?а ыдырауы? (диссоциация)

2.Электролиттік диссоциация теориясын ?сын?ан ?алым? (С.Арениус)

3.С.Арениус теориясын кім дамытты? (Менделеев, Каблуков, Кистяковский)

4.Кесте толтыру.

Заттар

Н+

ОН-

Катион+

Анион-

Т?здар

?ыш?ылдар

Негіздер

1.Диссоциация кезінде негіздер, ерітіндіге ?андай иондарды б?леді?

2.Диссоциация кезінде т?здар, ерітіндіге ?андай иондарды б?леді?

3.Диссоциация кезінде ?ыш?ылдар, ерітіндіге ?андай иондарды б?леді

3.“Патша сарайыны? б?лмесі”

Б?л б?лмеде си?ырлы м?з патшасы т?рады.Ол келген адамдарды м?з етіп ?атырып тастайды. Одан ?ор?ану ?шін мына есепті шы?арып, м?зды еріту.

Есеп. Массасы 4г к?кіртті жа??анда 37,1 кДж жылу б?лінді. К?кірт (ІV) оксиді т?зілу реакциясыны? термохимиялы? те?деуін ??ры?дар

4.“Айбалта ?амалы”

Осы ?амалда айбалтасы бар жендет т?рады.Ол келген адамдарды ба?ылау ?шін ?зіні? айбалтасында?ы мына тапсырманы ?сынады. Ион алмасу реакцияларын т?жірибие ж?зінде іске асырып, кестені толтыру.Топ жетекшілері шы?ып тапсырманы та?тада орындайды.

Ион алмасу реакциялар. (ерігіштік кестесі, ??ралдар, заттар, халат, перчатке)

С?ра?: Ионды? реакциялар дегеніміз не? (?р о?ушы т?жірибие кезінде д?птерлеріне реакция те?деулерін жазып отырады.)

Реті

Ж?мысты? мазм?ны

Не бай?ады??

Реакция те?деулері

?орытынды: Зат ??рамында?ы иондарды аны?тау ?шін.

5.“Алхимикті? ?йшігі”

Сарайда кішкене ?ана ?йшікте шал т?рады.Ол адам ?аныны? ??рамынан алтын тап?ысы келеді.?йшігіне келген адамны? барлы?ын улап,мертіктіру ?шін ?ш т?рлі ыдыс береді.Уланып ?алмау ?шін ?ай ыдыста (сынауы?та) су бар екенін табуы?ыз керек (демонстрациялап к?рсетіледі).

HCI, NaOH, H2O (индикаторлармен аны?тайды).

Т?здар гидролизі. (Индикаторлар к?рсеткіші, ??ралдар, заттар, халат, перчатке)

С?ра?: 1.Т?здар гидролизі дегеніміз не?

2.Индикаторлар дегеніміз не? (?р о?ушы т?жірибие кезінде мына кестені д?птерлеріне толтырып отырады)

Индикаторлар шкаласы. (сутектік к?рсеткіш)

рН

?ыш?ылды? орта бейтарап сілтілік орта

реті

заттар

?орытынды: Т?здарды? гидролизге ?шырауы, иондарыны? ??рамы мен ?асиетіне байланысты

6.“?ара си?ыршыны? иелігі”

Сарай ма?ында ?ара си?ыршы бар,оны? ?аруы найза?ай,найза?айды? со??ысы адамдарды ?сімдікке айналдырып жібереді.Одан ??тылуды? амалы мына ж?мба?тар?а жауап беріп,электролиттік диссоциация т?р?ысынан заттарды иондар?а ыдыратып жазу керек.

1.Ол болмаса асы?ны? д?мі кірмес,

Кім бар екен ортада оны білмес (NaCI ас т?зы)

NaCI →Na+ + CI-

2.Шыдаса? да алты к?н ассыз м?лде,

Шыдау ?иын б?л затсыз екі к?нге (Н2О су).

Н2О →Н+ + OH-

3.Ес – т?ссіз адам талып ?алса кейде,

Иіскетсе? есін жияр ол лезде (NH4OH – м?с?тір спирті)

NH4OH→ NH4+ + OH-

Саба?ты ?орытындылау.

Тапсырмаларды орындау барысында жина?ан ?пай н?тижесі бойынша о?ушыларды? білімі ба?аланады.?орытынды ба?а шы?ару рейтингісі:

2 – 12?пай?а – “ 3”, 13 – 15?пай?а – “4”, 15 – 20?пай – “ 5”.

?йге тапсырма: Электролиттік диссоциация тарауын ?айталау.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Электролиттік диссоциация тарауын ?айталау.»

Сабақтың тақырыбы: Электролиттік диссоциация тарауын қайталау.

Сабақтың мақсаты:

а)Білімділік: Оқушылардың электролиттік диссоциация тұрғысынан қышқылдардың,негіздердің,тұздардың қасиеттері жөнінде білімдерін жүйелеп,тереңдету,қорытындылау. Тарауды қайталау барысында оқушылардың тұнба, газ, диссоциация үдерістері, зат құрылысы және қосылыстар кластары туралы білімдерін кеңейту.

б)Дамытушылық: Химиялық формула,теңдеу құру,есеп шығару біліктіліктерін дамыту,өздігінен жұмыс істеуге,өз білімін бағалап тексеруге баулу. Иондық теңдеулерін жазу дағдысын қалыптастыру, ой-әрекетін ұйымдастыру. в)Тәрбиелік: Қоршаған ортаны ластаудан қорғау. Патриоттық сезімге тәрбиелеу. Тәжірибе кезінде қауіпсіздік техникалық ережелерді сақтау. Ізденімпаздыққа,жауапкершілікке,ұйымшылдыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: тарауды қайталау, білімдерін жүйелеу. Сабақтың әдісі: Ойын,сұрақ- жауап,есептер шығару,зерттеу, тест. Сабақтың көрнекілігі: Реактивтер,сызбанұсқалар,плакаттар,периодтық кестесі, халат, перчатке, интерактивті тақта т.б.

Сабақтың барысы: 1.Ұйымдастыру кезеңі.Сынып оқушылары үш топқа бөлініп,әр топтың жетекшілері сайланады.

2.Қайталау сабақ. Мұғалімнің бірінші сөзі. Қайырлы күн, құрметті қонақтар мен оқушылар! Біздің, бүгінгі сабағымыздың тақырыбы «Электролиттік диссоциация», бұл сабақ қайталау түрінде өтеді, яғни тарау бойынша алған білімдерін қайталап, бір жүйеге келтіреміз. Сіздерді көптеген қызықты тапсырмалар, сұрақтар, тәжірибиелер, жаңалықтвр күтіп тұр. Сабағымыздың ұраны: «Іздесен – табасың, талаптансан – жетесің, зейін салсаң – ұғасың.» Ал, енді, іске сәт, балалар!

“Шытырман саяхат” барысы.

Ойынның негізгі мазмұны – сиқырлы қамал ішіндегі шытырманды саяхат.

Ойынның негізгі мақсаты – берілген уақыт ішінде алты кедергіден асып,барынша көп ұтыс ұпайын жинау.

Жалпы бағыт алты кедергіден тұрады:

1.Тас мүсіндер қамалы

2.Перілер мұнарасы

3.Патша сарайының бөлмесі

4.Айбалта қамалы

5.Алхимиктің үйшігі

6.Қара сиқыршы иелігі

1.“Тас мүсіндер қамалы”

Бұл қамалдың ішінде тірі мүсіндер өмір сүреді.Олар қамалға кірген адамды қорқытып,тастай етіп қатырып тастайды.Егер сіз берілген тапсырманы дұрыс орындасаңыз,қамалдағы мүсіндер қозғалмай қатып қалады да,сіздің әрі қарай кедергіден өтуіңізге мүмкіндік береді.(Тапсырма тест жұмысы түрінде орындалады)

1.(NH₄)₃PO₄ электролиттік диссоциацияланғанда неше ион пайда болады?

а)2 ; ә)3; б)4; в) 1.

2.Электролиттік диссоциация теориясының негізін қалаған ғалым:

а) А.М.Бутлеров; ә)С.Аррениус; б)Д.Пристли; в)К.Шееле

3.Күкірт қышқылы мен барий хлоридінің қысқартылған иондық теңдеуін табыңыздар:

а)Ba²⁺ +2OH^-→Ba(OH)₂

ә) Ba²⁺+SO₄^2-→ BaSO₄

б)Ca²⁺+ SO₄^2-→CaSO₄

в) Ba²⁺+CO₃^2-→ BaCO₃

4.Фосфор қышқылы бірінші сатымен диссоциацияланғанда қандай иондар түзіледі?

а)2H⁺+HPO₄^2-

ә)H⁺+H₂PO₄

б) 2H⁺+HPO₄^-

в)3H⁺+PO₄^3-

5.Берілген реакция теңдеуіндегі көп нүктенің орнына тиісті заттарды жазып,осыдан негіздердің қасиеттері туралы қорытынды жасаңыз.

1) 2KOH + …→K₂CO₃ + H₂O а) CO₂

2) 2Fe(OH)₃→ … + 3H₂O ә) H₂SO₄

3) 2KOH + …→K₂SO₄+ H₂O б) FeCI₃

4)3NaOH + … → Fe(OH)₃↓ + 3NaCI в) Fe₂O₃

6.Төменде келтірілгендер реакция нәтижесінде қандай қосылыстар түзеді?Осы реакция теңдеулері арқылы қышқылдардың қасиеттері туралы қорытынды жасаңыз.

1) Zn + HCI→ … + H₂↑ а) NaCI

2) CuO + H₂SO₄→ … + H₂O ә) ZnCI₂

3)NaOH + HCI→ … + 2H₂O б) CuSO₄

4) ZnCI₂+ H₂SO₄→ … + 2HCI в) ZnSO₄

2.“Перілер мұнарасы”

Қамал ішінде перілер өмір сүреді,олар адамдармен сөйлескенді өте жақсы көреді.Ақымақтарды жандары сүймейді,оларды сиқырлап жан – жануарларға айналдырып жібереді.Ал ақылды,білгіш адамдардың қалағанын орындайды.

Олармен тіл табысып,дос болу үшін мынадай тапсырмаларды орындау керек (тапсырма ауызша сұралады және кесте толтырылады).

1.Су және температура әсерінен иондарға ыдырауы? (диссоциация)

2.Электролиттік диссоциация теориясын ұсынған ғалым? (С.Арениус)

3.С.Арениус теориясын кім дамытты? (Менделеев, Каблуков, Кистяковский)

4.Кесте толтыру.

Заттар	Н⁺	ОН^-	Катион⁺	Анион^-
Тұздар
Қышқылдар
Негіздер

1.Диссоциация кезінде негіздер, ерітіндіге қандай иондарды бөледі?

2.Диссоциация кезінде тұздар, ерітіндіге қандай иондарды бөледі?

3.Диссоциация кезінде қышқылдар, ерітіндіге қандай иондарды бөледі?

3.“Патша сарайының бөлмесі”

Бұл бөлмеде сиқырлы мұз патшасы тұрады.Ол келген адамдарды мұз етіп қатырып тастайды. Одан қорғану үшін мына есепті шығарып, мұзды еріту.

Есеп. Массасы 4г күкіртті жаққанда 37,1 кДж жылу бөлінді. Күкірт (ІV) оксиді түзілу реакциясының термохимиялық теңдеуін құрыңдар.

4.“Айбалта қамалы”

Осы қамалда айбалтасы бар жендет тұрады.Ол келген адамдарды бақылау үшін өзінің айбалтасындағы мына тапсырманы ұсынады. Ион алмасу реакцияларын тәжірибие жүзінде іске асырып, кестені толтыру.Топ жетекшілері шығып тапсырманы тақтада орындайды.

Ион алмасу реакциялар. (ерігіштік кестесі, құралдар, заттар, халат, перчатке)

Сұрақ: Иондық реакциялар дегеніміз не? (әр оқушы тәжірибие кезінде дәптерлеріне реакция теңдеулерін жазып отырады.)

Реті	Жұмыстың мазмұны	Не байқадың?	Реакция теңдеулері

Қорытынды: Зат құрамындағы иондарды анықтау үшін.

5.“Алхимиктің үйшігі”

Сарайда кішкене ғана үйшікте шал тұрады.Ол адам қанының құрамынан алтын тапқысы келеді.Үйшігіне келген адамның барлығын улап,мертіктіру үшін үш түрлі ыдыс береді.Уланып қалмау үшін қай ыдыста (сынауықта) су бар екенін табуыңыз керек (демонстрациялап көрсетіледі).

HCI, NaOH, H₂O (индикаторлармен анықтайды).

Тұздар гидролизі. (Индикаторлар көрсеткіші, құралдар, заттар, халат, перчатке)

Сұрақ: 1.Тұздар гидролизі дегеніміз не?

2.Индикаторлар дегеніміз не? (әр оқушы тәжірибие кезінде мына кестені дәптерлеріне толтырып отырады)

Индикаторлар шкаласы. (сутектік көрсеткіш)

рН

Қышқылдық орта бейтарап сілтілік орта

реті	заттар

Қорытынды: Тұздардың гидролизге ұшырауы, иондарының құрамы мен қасиетіне байланысты

6.“Қара сиқыршының иелігі”

Сарай маңында қара сиқыршы бар,оның қаруы найзағай,найзағайдың соққысы адамдарды өсімдікке айналдырып жібереді.Одан құтылудың амалы мына жұмбақтарға жауап беріп,электролиттік диссоциация тұрғысынан заттарды иондарға ыдыратып жазу керек.

1.Ол болмаса асыңның дәмі кірмес,

Кім бар екен ортада оны білмес (NaCI ас тұзы)

NaCI →Na⁺+ CI^-

2.Шыдасаң да алты күн ассыз мүлде,

Шыдау қиын бұл затсыз екі күнге (Н₂О су).

Н₂О →Н⁺ + OH^-

3.Ес – түссіз адам талып қалса кейде,

Иіскетсең есін жияр ол лезде (NH₄OH – мүсәтір спирті)

NH₄OH→ NH₄⁺ + OH^-