D-элементтердің жалпы сипаттамасы.Мыс

мыс элементін жан- жақты зерттеу арқылы сипаттау

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«D-элементтердің жалпы сипаттамасы.Мыс»

Бекітемін

___________

Пәні: Химия			Мектеп: №273 орта мектебi
СЫНЫП: 10 «А»			Пән мүғалімі: Абдибаева С. А.
Күні: 26.02.2019 ж.			Қатысқандар саны: 15	Қатыспағандар:- саны:
Сабақтың тақырыбы	D – элементтердің жалпы сипаттамасы. Мыс
Сабақ негiзделген оқу мақсаты (мақсаттары)	Мыс элементін жан – жақты зерттеу арқылы , оның қосылыстары,қолданылуы, маңызы жөнінде білімдерін кеңейтеді. Оқушылардың ойлау, қорытындылау, жүйелеу қабілеттерін дамытады.
Сабақ мақсаттары	Барлық оқушылар:
	D – элементтерге жалпы сипаттама бере алады. Тақырыптың мәнін түсінеді
	Оқушылардың басым бөлiгi:
	Мыстың периодтық жүйедегі орны, атом құрылысы, табиғатта кездесуі, химиялық, физикалық қасиеттері туралы айта алады.
	Кейбiр оқушылар:
	Тақырыпқа сай күрделенген тапсырмаларды орындай алады. Тақырыптың мақсатын, нәтижесін, салдарын түсінеді,есептер шығара алады, салыстыра біледі
Тiлдiк мақсат	Оқушылар: Ойларын тұжырымдайды, ортақ проблеманы шеше алады,талдайды,салыстырады,суреттей алады.
	Негiзгi сөздер мен тiркестер:
	Халькопирит, халькозин (мыс жылтыры), ковелин, азурит, малахит, куприт, пирометаллургия, гидрометаллургия, гальваностигия



Алдыңғы оқу	Маңызды s-элементтер және олардың қосылыстары.
Жоспар
Жоспарланған уақыт		Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелердi жазыңыз)			Ресурстар
Басталуы 5мин		І. Ұйымдастыру 1. Оқушылармен амандасу, түгендеу 2. Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу. «Жылы жүрек-сәттілік, ізгілік тілегі» 3.Топқа бөлу. Шардың түстері арқылы бөлу.			Түрлі-түсті шар
Ортасы 30 мин 5 мин 15 мин 5 мин 2 мин 3 мин		ІІ. Үй тапсырмасын сұрау Ой қозғау «Пликерс» әдісі тест алу s- элементтердің периодтық жүйедегі орны. Адам қанында қанша кг кальций бар? І топтың негізгі топшасын қандай элеменеттер қорғайды? ІІ топтың негізгі топшасын қандай элементтер құрайды? ІІ топтағы екідайлы элементтер. ІІІ. Жаңа сабақ Периодтық жүйедегі орны және атом құрылысы. Мыс-І Б топ элементі. Химиялық таңба –Сu № -29 Ar(Сu) =63, 546 Электрондық формуласы 1s² 2 s²2p⁶ 3s² 3p⁶3d¹⁰ 4s¹ Тотығу дәрежесі: +1, Сu₂О ; +2 , СuО тұрақсыз +3 Сu₂О₃ Табиғатта таралуы мыстың табиғи минералдары: СuFe S₂ халькопирит (30% Сu) СuS₂ халькозин немесе мыс жылтыры (79,8 % Сu) СuS ковелин ( 64,4% Сu) СuСО₃ . Сu(ОН)2 малахит (54,4 % Сu) 2СuСО₃ . Сu(ОН)2 азурит (55,5 % Сu) Сu₂О куприт (81,8 % Сu) Табиғатта саф күйінде кездеседі. Өте ірі саф күйінде табылған мыс 420 т болды. Мыс кендерінің ең үлкен бөлігі Жезқазған маңында, сондай-ақ Павладар, Жамбыл, Шығыс Қазақстан, Ақтөбе облыстарында, Кенді Алтайда. Балқаш және жезқазған тау-металлургтя комбинатында өндіріледі. Мыстың ашылу тарихи. Тас ғасырдан адамның бірінші танысқан металы. 6 мың жыл бұрын Ежелгі Шығыста. 4мың жыл бұрын Еуропада. Адам құрал жасау үшін алғаш рет саф мысты пайдаланған Б.з.д ІV мыңжылдықта Египетте Синай түбігінде мыс кендері өңденген. Кипр аралында белгілі болған “Купрум ” сөзі мыстың латынша атауы, ежелгі римдіктердің мыс кен орындары болған Кипр аралының атаунын шыққан деген жорамал бар . Мыстың алынуы 1.Пирометаллургиялық әдіс . Сu₂S + 3О₂ → Сu₂О + 2S О₂ Сu₂О + Сu₂S →6 Сu + 2S О₂ 2 Гидрометаллургиялық әдіс. СuО + Н₂SО₄ → Сu S О₄ +Н₂О СuSО₄ + Fe → Сu + Fe S О₄ Физикалық қасиеттері Ашық қызғылт түсті, металдық жылтыры бар, электр тогы мен жылуды жақсы өткізетін, жеңіл созылғыш металл. Тығыздығы 8,9 г/см3 , балқу t ═1083 0С . Мыстың химиялық қасиеттері Жай заттармен әрекеттесуі Мыс-галогендермен (кәдімгі температурада йодпен,қалғандарымен қыздырғанда )оңай әрекеттеседі: Сu⁰ + СІ₂⁰→ Сu⁺²СІ₂^-1 2Сu⁰ + О₂⁰→ 2Сu⁺²О^-1 Сu⁰ + S⁰→ Сu⁺²S^-2 Күрделі заттармен әрекеттесуі Кернеу қатарында мыс сутектен кейін орналасқан, сондықтан ол қышқылдар тотықтырғыш болса ғана олармен әрекеттеседі. Сu⁰ + 2H₂S⁺⁶O₄→ Сu⁺²S⁺⁶O₄+ S⁺⁴O₂↑+ 2H₂О (конц.) Сu⁰ + 4HN⁺⁵ O₃→ Сu⁺² (NO₃)₂+NO₂↑+2 H₂О (конц.) Мыс қосылыстары Сu+2AgNO₃=Cu(NO₃)₂+2Ag CuSO4+2NaOH=Cu(OH)2 +Na2SO4 Cu(OH)2+H2SO4=CuSO4+2H2O Мыстың сапалық реакциялары 1. Мыс және оның ұшқыш қосылыстары жанарғы жалынын көк жасыл түске бояйды. Мыс тұздарына сілтіні қосқанда мыс гидроксидінің көгілдір тұнбасы түзіледі. Сu²⁺ + 2ОН^- → Сu (ОН)₂ ↓ Мыстың биологиялық маңызы: Адам қанында құрамы 0,001 мг/л дейін болады. Мыс біздің организмге тамақ арқылы келеді. Қан түзу процесіне қатысады, тотығу процесін күшейтеді, ферменттердің құрамына кіреді, майлар, гемоглобин синтезін, көмірсу алмасуын қамтамасыз етеді. Теңіз жануарларының (былқылдақденелілер, буынаяқтылар) қанында темірдің қызметін атқарады. Мыс өсімдіктерде фотосинтез процесіне қатысады. Мыстың қосылыстарының қолданылуы: Электротехника Металл өндеу Машина жасау, химиялық шыны өнеркәсібі Гальваностегияда металдарды қаптау Ауыл шаруашылығында зиянкестермен күресу. Полиграфия Бояу жасау. ІҮ. Бекіту «Кім жылдам?» I топ: CuO Cu CuCl2 Cu(OH)2 CuSO4 II топ: Массасы 40г мыс пен мыс (II) оксидінің қоспасын сутекпен тотықсыздандырғанда 6 г су түзілген. Қоспадағы әрбір құраушының массалық үлесін (%) анықтаңдар. III топ: CuCl2 Cu CuO Cu(NO3)2 Cu(OH)2 V. Қорытынды: «Сәйкестендіру тесті». VI. Үй тапсырмасы. D – элементтердің жалпы сипаттамасы. Мыс. «Мыс – өмір элементі» эссе жазып келу. Оқулықтағы 173-бет, №6-есеп.			Слайд, тақта Слайд, коллекция Слайд Слайд, тақта Web-камера, көрсетілімдер Планшет Слайд, тақта Слайд Слайд Слайд
Аяқталуы 5 мин		ҮІI. Бағалау. ҮІІІ. Керi байланыс			Бағалау кестесі, стикерлер

Сабақта қолданылған слайдтар

Сабақтың қызықты сәттерінен көрініс

«ҚАРМАҚШЫ АУДАНДЫҚ БІЛІМ БЕРУ МЕКЕМЕСІ

«№ 273 ОРТА МЕКТЕБІ» КОММУНАЛДЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕ

АШЫҚ САБАҚ

Тақырыбы: D-элементтердің жалпы сипаттамасы. Мыс

(26.02.2019 ж. аймақтық семинарда 10 «А» сыныбында өтілді)

Химия пәні мұғалімі: Абдибаева С.А.

Байқоңыр қаласы

2018-2019 оқу жылы

Бекітемін

___________

Пәні: Химия		Мектеп: №273 орта мектебi
СЫНЫП: 10 «А» Каб:211 3-сабақ		Пән мүғалімі: Абдибаева С. А.
Күні: 15.02.2017 ж.		Қатысқандар саны:	Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы	D – элементтердің жалпы сипаттамасы. Мыс
Сабақ негiзделген оқу мақсаты (мақсаттары)	Мыс элементін жан – жақты зерттеу арқылы мыс , оның қосылыстары,қолданылуы, маңызы жөнінде білімдерін кеңейтеді. Оқушылардың ойлау, қорытындылау, жүйелеу қабілеттерін дамытады.
Сабақ мақсаттары	Барлық оқушылар:
	D – элементтерге жалпы сипаттама бере алады. Тақырыптың мәнін түсінеді
	Оқушылардың басым бөлiгi:
	Мыстың периодтық жүйедегі орны, атом құрылысы, табиғатта кездесуі, химиялық, физикалық қасиеттері туралы айта алады.
	Кейбiр оқушылар:
	Тақырыпқа сай күрделенген тапсырмаларды орындай алады. Тақырыптың мақсатын, нәтижесін, салдарын түсінеді,есептер шығара алады, салыстыра біледі
Тiлдiк мақсат	Оқушылар: Ойларын тұжырымдайды, ортақ проблеманы шеше алады,талдайды,салыстырады,суреттей алады.
	Негiзгi сөздер мен тiркестер:
	Халькопирит, халькозин (мыс жылтыры), ковелин, азурит, малахит, куприт, пирометаллургия, гидрометаллургия, гальваностигия

Алдыңғы оқу	Маңызды s-элементтер және олардың қосылыстары.
Жоспар
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелердi жазыңыз)			Ресурстар
Басталуы 5мин 3 мин 2 мин	І. Ұйымдастыру 1. Оқушылармен амандасу, түгендеу 2. Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу. «Жылы жүрек-сәттілік, ізгілік тілегі» 3.Топқа бөлу. Формула, химиялық ыдыстар арқылы бөлу.
Ортасы 35 мин 10 мин 15 мин 5 мин 3 мин 2 мин	ІІ. Үй тапсырмасын сұрау Ой қозғау. «Менен сұрақ , сізден жауап» ІІІ. Жаңа сабақ Периодтық жүйедегі орны және атом құрылысы. Табиғатта таралуы Мыстың ашылу тарихи. Мыстың алынуы Физикалық қасиеттері Мыстың химиялық қасиеттері Мыстың биологиялық маңызы Мыстың қосылыстарының қолданылуы . ІҮ. Бекіту «Кім жылдам?» V. Қорытынды: «Сәйкестендіру тесті». VI. Үй тапсырмасы.			Интерактивтi тақта
Аяқталуы 5 мин	ҮІI. Бағалау. ҮІІІ. Керi байланыс			Бағалау кестесі, стикерлер