Азот ж?не оны? ?асиеттері

Саба?ты? та?ырыбы: Азот ж?не оны? ?асиеттері.
Саба?ты? ма?саты: а) О?ушылар?а азот элементтеріні? таби?атта таралуы, ??рамы,
оларды? ??рылысы, ?ндірісте, зертханада алу жолдары, физикалы? ж?не химиялы? ?асиеттері, ерекше ?олданылатын салаларын т?сіндіру.
б) О?ушыларды? п?нге деген ?ызы?ушылы?ын оятып, с?йлеу ?абілетін дамыту.
в) О?ушыларды таби?ат байлы?тарын тиімді пайдалана білуге ?йрету.
Саба?ты? ?дісі: С?ра? - жауап, ауызша баяндау, о?улы?пен ж?мыс, білімді ?мірде
пайдалану
Саба?ты? т?рі: Аралас саба?

Саба?ты? к?рнекілігі: Д. И. Менделеевті? периодты? кестесі,
Интерактивті та?та
Ты?айт?ыштар коллекциясы.
Саба?ты? барысы: ?йымдастыру кезе?і
?й тапсырмасын с?рау
1. К?кірт ?ыш?ылы молекулалы? ??рылысы, физикалы? ?асиеті.
2. Химиялы? ?асиеті.
3. ?олданылуы.
4. К?кірт ?ыш?ылын ?ндіру.
Жа?а саба?: Азот ж?не оны? ?асиеттері.
Азот?а жалпы сипаттама беру.

Алынуы: ?ндірісте, ауада
Зертханалы?: 3 CuO+2NH3 = 3 Cu + 3H2O + N2
Физикалы? ?асиеті: Азот т?ссіз, иіссіз газ, суда нашар ериді, ауадан аздап же?іл - 1960С с?йы? к?йге айналады, - 2100С ?ар т?різдес масса?а айналады.
Таби?атта таралуы:
Химиялы? ?асиеті: Тоты?тыр?ыш, тоты?сыздандыр?ыш ?асиет к?рсетеді.
N2+3H2 = 2NH3
3Mg + N2 = Mg3N2
N2 + 3Ca = Ca3N2
N2 + 3F2 = 2NF3
3N2 + 2Al = 2AlN3

Семантикалы? карта толтыру ар?ылы о?ушы азотты? оксидтерін, т?здарын ажыратып жазады.
Азот - NH4Ce - NO2 -- HNO3 -- NO -- NaNO3 -- NH4NO3 -- HNO3 -- KNO3
Т?здары
?ыш?ылдары
Оксидтері
?олданылуы: т?рлі ?осылыстар, NH2синтездеу, инертті орта, ауа сал?ындат?ыш ж?йеде, цианид алу, нитрид алу, азот ?ыш?ылын алу.

Азотты? таби?атта?ы айналымы: Органикалы? заттар шірігенде ж?не жан?анда байланыс?а азотты? бір б?лігі босап, атмосфера?а шы?ып кетеді. Алайда таби?и жа?дайларда топыра?та?ы байланыс?ан азотты? м?лшері кемімейді. Атмосфера?а бос азотты? да массасы к?беймейді. М?ны ?алай т?сіндіруге болады?

Топыра?та ?з бетінше тіршілік ететін де, б?рша? т??ымдас ?сімдік тамырында ме - кендейтін де бактериялар болады екен, б?лар атмосферада?ы азотты сі?іріп, оны органикалы? ?осылыс?а айналдырады. Атмосферада?ы азотты? азда?ан м?лшері найза?ай сейілген кезде байланысып, азот (II) оксиді, ал одан – азот (IV) оксиді т?зіледі. Со??ысы сумен реакциялас?анда азот ?ыш?ылы т?зіледі, ол топыра?та нитрат?а айналады. Осы процестерді? н?тижесінде таби?атта ?здіксіз азот айналымы болып т?рады. Асты? жина?ан кезде егістіктен азотты? айтарлы?тай б?лігі шы?ын - далады. Азот бар ты?айт?ыштарды топыра??а енгізу ар?ылы б?ны? орны толтырылады.
Саба?ымызды ?орытындылау барысында химиялы? диктант жазамыз.

1. Азотты? та?басы (N)
2. Молекулалы? формуласы (N2)
3. Реттік н?мірі (7)
4. Салыстырмалы атомды? массасы (14)
5. Азотты? физикалы? ?асиеті (т?ссіз, иіссіз, ауадан с?л же?іл, суда нашар ериді)
6. Азотты? ауа ??рамында?ы м?лшері (78%)
7. Ауада?ы азотты ?сімдіктер тікелей сі?іре ала ма? (жо? азот атомдарыны? арасында?ы байланыс ?те берік, ?сімдік топыра?тан ты?айт?ыш ар?ылы ала алады)
8. Азот ?андай органикалы? затты? негізгі ??рам б?лігі? (н?руызды?)
9. Б?лме температурасында азот реакция?а т?сетін металл (литий)
10. «Азот» атауын ?сын?ан ?алы

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Азот ж?не оны? ?асиеттері»

Сабақтың тақырыбы: Азот және оның қасиеттері.
Сабақтың мақсаты: а) Оқушыларға азот элементтерінің табиғатта таралуы, құрамы,
олардың құрылысы, өндірісте, зертханада алу жолдары, физикалық және химиялық қасиеттері, ерекше қолданылатын салаларын түсіндіру.
б) Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын оятып, сөйлеу қабілетін дамыту.
в) Оқушыларды табиғат байлықтарын тиімді пайдалана білуге үйрету.
Сабақтың әдісі: Сұрақ - жауап, ауызша баяндау, оқулықпен жұмыс, білімді өмірде
пайдалану
Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың көрнекілігі: Д. И. Менделеевтің периодтық кестесі,
Интерактивті тақта
Тыңайтқыштар коллекциясы.
Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі
Үй тапсырмасын сұрау
1. Күкірт қышқылы молекулалық құрылысы, физикалық қасиеті.
2. Химиялық қасиеті.
3. Қолданылуы.
4. Күкірт қышқылын өндіру.
Жаңа сабақ: Азот және оның қасиеттері.
Азотқа жалпы сипаттама беру.

Алынуы: Өндірісте, ауада
Зертханалық: 3 CuO+2NH3 = 3 Cu + 3H2O + N2
Физикалық қасиеті: Азот түссіз, иіссіз газ, суда нашар ериді, ауадан аздап жеңіл - 1960С сұйық күйге айналады, - 2100С қар тәріздес массаға айналады.
Табиғатта таралуы:
Химиялық қасиеті: Тотықтырғыш, тотықсыздандырғыш қасиет көрсетеді.
N2+3H2 = 2NH3
3Mg + N2 = Mg3N2
N2 + 3Ca = Ca3N2
N2 + 3F2 = 2NF3
3N2 + 2Al = 2AlN3

Семантикалық карта толтыру арқылы оқушы азоттың оксидтерін, тұздарын ажыратып жазады.
Азот ------ NH4Ce ------ NO2 -------- HNO3 --------- NO -------- NaNO3 ------- NH4NO3 --------- HNO3 -------- KNO3
Тұздары
Қышқылдары
Оксидтері
Қолданылуы: түрлі қосылыстар, NH2синтездеу, инертті орта, ауа салқындатқыш жүйеде, цианид алу, нитрид алу, азот қышқылын алу.

Азоттың табиғаттағы айналымы: Органикалық заттар шірігенде және жанғанда байланысқа азоттың бір бөлігі босап, атмосфераға шығып кетеді. Алайда табиғи жағдайларда топырақтағы байланысқан азоттың мөлшері кемімейді. Атмосфераға бос азоттың да массасы көбеймейді. Мұны қалай түсіндіруге болады?

Топырақта өз бетінше тіршілік ететін де, бұршақ тұқымдас өсімдік тамырында ме - кендейтін де бактериялар болады екен, бұлар атмосферадағы азотты сіңіріп, оны органикалық қосылысқа айналдырады. Атмосферадағы азоттың аздаған мөлшері найзағай сейілген кезде байланысып, азот (II) оксиді, ал одан – азот (IV) оксиді түзіледі. Соңғысы сумен реакцияласқанда азот қышқылы түзіледі, ол топырақта нитратқа айналады. Осы процестердің нәтижесінде табиғатта үздіксіз азот айналымы болып тұрады. Астық жинаған кезде егістіктен азоттың айтарлықтай бөлігі шығын - далады. Азот бар тыңайтқыштарды топыраққа енгізу арқылы бұның орны толтырылады.
Сабағымызды қорытындылау барысында химиялық диктант жазамыз.

1. Азоттың таңбасы (N)
2. Молекулалық формуласы (N2)
3. Реттік нөмірі (7)
4. Салыстырмалы атомдық массасы (14)
5. Азоттың физикалық қасиеті (түссіз, иіссіз, ауадан сәл жеңіл, суда нашар ериді)
6. Азоттың ауа құрамындағы мөлшері (78%)
7. Ауадағы азотты өсімдіктер тікелей сіңіре ала ма? (жоқ азот атомдарының арасындағы байланыс өте берік, өсімдік топырақтан тыңайтқыш арқылы ала алады)
8. Азот қандай органикалық заттың негізгі құрам бөлігі? (нәруыздың)
9. Бөлме температурасында азот реакцияға түсетін металл (литий)
10. «Азот» атауын ұсынған ғалым? (А. Лавуазье)