Есм?рат Г?лсінай
Химия п?ніні? м??алімі
Шы?ыс ?аза?стан облысы
Жарма ауданы
Жа?а?зен ауылы
"К. Шакенов атында?ы орта мектебі"КММ
Саба?ты? та?ырыбы: "Химия ХХІ ?асыр к?шбасшысы" сыныптан тыс іс-шара
П?ні:Химия
Сыныбы: 8 «А», «?»
Саба?ты? ма?саты:
а)білімділік: Жалпы химиядан ал?ан білімдерін жина?тап, ж?йелеп,?з бетімен е?бектенуге,іскерліктерін арттыру?а да?дыландыру, одан ?рі п?нге деген ?ызы?ушылы?тарын арттыру
?)дамытушылы?: с?ра? тапсырмаларын, логикалы? с?ра?тар ?ою ар?ылы ой-?рісін ке?інен дамыту.
б)т?рбиелік: білімділік пен дамытушылы?ты байланыстыра отырып, жылдамды??а, ??ыптылы??а, тазалы??а, адамгершілікке, т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: сайыс, жарыс
Саба?ты? барысы:
Ойынны? ж?ру барысы: І ?йымдастыру б?лімі
О?ушыларды белгіленген орындарына отыр?ызу, ?діл-?азылар ал?асын белгілеу, барлы? ?атысушыларды? назарын аудару.
ІІ Кіріспе б?лім
М??алімні? кіріспе с?зі:
Ойынны? ма?саты мен шарттарымен, ойын?а ?атысатын топтар мен ?діл- ?азылар ??рамымен таныстыру.
ІІІ Негізгі б?лім
Ойын кезе?дері:
1. «?ш?ыр ойдан ?тымды жауап»
2. «Кім ал?ыр?»
3. «Ой ?оз?ау»
4. «Адас?ан нысандарды с?йкестендіру»
5. «Тап?ыр болса?, талас жо??»
6. «Е?, е?.»
7. Жылдамды?пен шешпек жол
8. «Кім ?т?ыр ойлы?»
ІІІ ?орытынды б?лім
Сайысты? ?орытындысын шы?ару;
?діл ?азылар?а с?з беру;
Сайыс?а ?атысушы топтарды марапаттау
Барысы:
Армысыздар аяулы ?стаздар, ??рметті о?ушылар, ?адірлі ?она?тар! 8 «?» сыныбыны? ?йымдастыруымен бол?алы отыр?ан «Химия ХХІ ?асыр к?шбасшысы » атты интеллектуалды? ойынына ?ош келді?іздер! Б?гінгі ойынымызды? ж?ру барысымен таныстыра кетейін: Ойын 8 кезе? бойынша ?теді.
Ойын?а сыныптан 2 топ ?атысады.
Ж?ргізуші:
Білім деген биік шы?,
Ба?ыт?а сені жеткізер.
Білім деген а?ылшы?,
?иынды?тан жеткізер
Жасты?ты? оты ?айдасы?.
Ж?ректі т?ртіп ?оз?амай,
?ылымны? біліп пайдасын.
Д?ниені? к?ркін болжамай,
?р топ?а 5 с?ра?тан ?ойылады д?рыс жауап берген с?ра??а бір балл ?ойылады.
1. «?ш?ыр ойдан ?тымды жауап»
І топ?а арнал?ан с?ра?тар:
1.?андай элемент алдымен к?нде,содан со? жерде ашылды.(гелий)
2.?андай элементтер ?алыпты жа?дайда с?йы? к?йде кездеседі(бром)
3. Натриді? салыстырмалы атомды? массасы ?андай?
4. ?ш т?рлі к?йде кездесетін зат (су)
5. Адам а?засында ?андай элементті? жетіспеуінен тісжегі ауруы (кариес) пайда болады? (фтор)
6. Темекіні? ??рамында?ы алкалоид (никотин)
ІІ топ?а арнал?ан с?ра?тар:
1.Планетамызда к?п тарал?ан элементтер (сутек,гелий)
2. Адам?а таза, дистилденген су ішуге пайдалы ма (жо?)
3. ?андай метал болаша?ты? металы деп аталады (алюминий)
4. Адам бойыны? ?суіне ?сер ететін химиялы? элемент? (мырыш)
5. С?йекті ?аптайтын элемент? (кальций)
6. Адамзат баласы ?андай элементті ал?аш ?ндірді (мыс)
2. «Кім ал?ыр?»т?мендегі берілген формулалар ішінен оксидтерді?, негіздерді?, ?ыш?ылдарды? ж?не т?здарды? формуласын теріп жазы?дар, оларды? аттарын ата?дар.
СаО, КОН, Р2О5, АІ(ОН)3, НСІ, СаСІ2, АІ2(SO4)3, NaCI,ZnO, H2SO4, BaO, Cu(OH)2,
3. «Ой ?оз?ау» Б?л кезе?де та?та?а бірнеше ?ріптер беріледі, соны пайдаланып химиялы? элемент атауларын ??растыру. 2 минут беріледі. ?р д?рыс жауап?а 1 ?пай.
Й И Л Ж Г Н Е З А М Р О Б Т
(БОР, АЗОТ, АРГОН, НЕОН, БРОМ, ТИТАН, НАТРИЙ, МАГНИЙ, БАРИЙ, ГАЛИЙ, ГЕРМАНИЙ, РЕНИЙ, ГЕЛИЙ)
4. «Адас?ан нысандарды с?йкестендіру»
Na кальций
Ca к?кірт
N фтор
CI азот
F натрий
S хлор
5. «Тап?ыр болса?, талас жо??»
1. . + НСІ = АICI3 + H2
2. BaO + HNO3 = … + H2O
3. Mg(OH)2 + … = MgSO4 + H2O
4. Fe(OH)2 = … + H2O
5. Na + … = NaCI + H2
6. AI2O3 + H2SO4 = AI2(SO4)3 + …
6.«Е?, е?.» 1 минут
1. е? адам а?засына ?ажетті зат – су
2. е? ауада?ы к?п зат – азот
3. адам онысыз тіршілік ете алмайды – ауа
4. е? таби?атта?ы же?іл зат – ауа
5. е? бірінші орналас?ан элемент – сутегі
6. е? же?іл металл – литий
7. е? ауыр металл – осмий
8. е? тез бал?итын металл – цезий
9. е? ?иын бал?итын металл – вольфрам
10. ?анны? ??рамында кездесетін металл – темір
11. е? к?п ?нерк?сіпте ?олданылатын металл – темір
7. Жылдамды?пен шешпек жол
1)Р→Р2О5→ НРО4→Са3(РО4)2
2) Ва →ВаО→ Ва(ОН)2 →ВаSO4
8.«Кім ?т?ыр ойлы?» 3 минут актуалдау ойыны. (ж?мба?)
- Бірінші б?лігім к?п емес, екінші б?лігімтілсіз жау.(азот)
- Бірінші б?лігім «алда кел» деген б?йры? рай, екінші б?лігімсан есім, ?зі шипалы газ.(озон).
- Бірінші б?лігі «тас?ын су», екінші б?лігі «мал ??ла?ына» салынатын белгі. ?зі химиялы? элемент. Ойла?даршы, б?л ?ай элемент? (селен)
- Бірінші буыны «?абылда» деген с?зоді? ма?ынасын білдіреді, екінші буыны «шараппен улану» деген ма?ынада, ?зі улы т?з. (алмас).
- Бірінші б?лігі денеге ?абыллдайтын с?ра?, екінші б?лігі сан есім, ?зі химиялы? элемент. Ойла?даршы б?л ?ай элемент?(неон)
- ?зі химиялы? элемент, егер «ан» ?осымшасын жал?аса ?ысты? ?а?арлы к?ндерін есі?е т?сіреді, б?л ?ай элемент? (бор-ан)
- ?зі химиялы? элемент, егер ал?аш?ы ?рпін алып тастаса?, шаруашылы? заттарын салатын ыдыс?а айналады. Б?л ?ай элемент?
- Жазылуым бойынша о?ыса? элементпін, керісінше о?ыса? ?ткізгішпін. (мыс)
- Ал?аш?ы к?мекке пайдаланатын бейметалл? (йод)
- Тірі а?ызалар онсыз ?мір с?ре алмайтын газ. (оттегі).
- ?анны? ??рамында?ы металл? (темір).
- Адам а?засында ?андай элементті? жетіспеуінен тісжегі ауруы (кариес) пайда болады? (фтор)
Химияны о?у парыз ?ркімге
О?иды оны барлы? елде, ?р тілде
Химияны о?ы?дар ?р б?лімін,
Кездесер ол алдары?нан ?р к?нде,- деп кезекті ?діл?азы ал?аларына с?з кезегін береміз.
?орытындылау.
