Урок на тему: "Пифагор теоремасига доир масалалар йечиш"

Buxoro viloyat G’ijduvon tuman hokimligi

G’ijduvon tuman xalq ta’limi bo’limi

5 – umumiy o’rta ta’lim maktab

matematika fani o’qituvchisi

Ostonova Iroda Aliqulovnaning

bir soatlik ochiq dars ishlanmasi

G’IJDUVON - 2020

Sinf – 8 sinf

Fan: Geometriya

Dars mavzusi: Pifagor teoremasiga doir masalalar yechish

Dars maqsadi:

Ta’limiy: Pifagor teoremasiga doir bilimlarni turli xil masalalar yechishda qo’llash

malakasini hosil qilish.

Tarbiyaviy : Dars davomida tibbiy madaniyatni tarbiyalash, vrachlik kasbiga havas

uyg’otish.

Rivojlantiruvchi: Pifagor teoremasiga doir bilimlarni rivojlantirish.

-Kasb tanlashga qiziqishlarini o’stirish

Dars turi: bilim, ko’nikma va malakalarni mustahkamlash va rivojlantirish.

Dars metodi: test, noan’anaviy “Vrach huzurida”, klaster

Dars jihozlari: Bukletlar , didaktik materiallar , multimedia vositalari , plakatlar, vrach

kiyimlari.

Dars shakli: guruhlarda ishlash

Darsning borishi

1.Tashkiliy qism : (2 daqiqa)Salomlashib , davomatni aniqlayman

2. O’tilgan mavzuni takrorlash: (7 daqiqa)

Dunyoda baxtli mamlakatlarni aniqlash reytigi o’tkazilganda O’zbekiston 250 mamlakat ichida 44 o’rinni egallagan. Demakki baxtli yurtning baxtli yoshlarisiz.

Baxt ne?, deya so’rar bo’lsangiz

Javob aylar baxtli odamlar:

Baxt bu quvonch, baxt erur omad

Baxt eng avvalo bo’ling salomat

Darsning bu bosqichida o’quvchilarni guruhlarini e’lon qilaman

1. Tibbiy yordam’’ guruhi bu guruhda sinifning iqtidorli o’quvchilari jamlangan

2-guruh “Uchburchak’’

3-guruh “Romb’’

4-guruh “To’g’ri to’rtburchak”

5-guruh “Trapetsiya’’

Har bir guruh o’z guruhini ta’riflaydi

1-guruh

Geometriya fanining

Eng bebaho durdonasi

Har masalada kerak

Pifagor teoremasi.

Uchburchakning burchagi

To’qsonga teng bo’lsa gar

Darov bu teorema

Xizmatga tez shaylanar.

Bir o’quvchi Pifagor teoremasini aytadi

To’g’ri burchakli uchburchakning katetlari kvadratlari yig’indisi gipotenuzasi kvadratiga teng.

C²=a²+b²

Uchburchakning yuzini

Hisoblayman men tezroq

Ma’lum bo’lsa uch tomon

Barchasin qo’shmoq kerak.

So’ngra bo’lib ikkiga

Yarmini topmoq kerak

Geron bobo formulasiga

Barchasin termoq kerak.

Ikkinchi o’quvchi Geron formulasini yozib izohlaydi

Geron formulasi yordamida uchburchakning balandliklarini toppish mumkin.

3 . Mustahkamlash (30 daqiqa)

“Uchburchak’’ guruhi:

“Uch burchagim bor meni

Uch tomonim bor meni

Nomlarim turli tuman

Ko’p burchakga kenja man

Guruh a’zolari:

a)uchburchak turlari

b)uchburchak elementlari

d)uchburchakning yuzi formulasini izohlaydi

“Romb” guruhi:

Paralleogram mening akam

Undan juda farqim kam

Tomonlarim teng erur

Ikki diaganalim bo’lur

Ular doim ahildir

Kesishsa ,,pilus’’ bo’lur

Burchaklarim turlicha

Juftiga u teng erur

Guruh a’zolari:

1. Romb xossalarini

2. Romb yuza formulasini izohlaydi

“To’g’ri burchak” guruhi:

T o’g’ridir to’rt burchagim

Enim ,bo’yim bor erur

Derazaning oynasi,

Doska stol yuzasi,

Menga misol bo’ladi,

Hatto fermar dalasi.

Guruh a’zolari:

a) to’g’ri burchak xossalarini

b) yuza formulasini izohlaydi

“Trapetsiya” guruhi:

To’rt tomonim turli xil

To’rt burchakni turiman.

Ikki yonim asosim

Men bilsang trapetsiyaman.

Qizlar uchun uch turim

Uch xil yupka bo’ladi,

Meni yaxshi o’rgansa,

Zo’r tikuvchi bo’ladi

Guruh azolari:

a)Trapetsiya tarifi

b)Turlari

d)Xossalarini aytadi

M ijozlar bilan tanishib oldik. Endi mijozlarimiz, “tiibbiy yordam’’guruhiga sog’liklari haqidagi shikoyatlarini aytishlari mumkin.

Uchburchak guruhi:

Masala:

Teng yonli uch burchakman

Ikki yonim teng o’nga

Balandligim teng sakkiz

Tik tushgandir asosiga

Boshim qattiq og’riydi

Bilolmayman sababin

Topib bering asosim

Yuzimni o’lcholmayman.

Masalani yechish uchun “Vrach nevropotologga” murojat qilamiz. Demak sizning shikoyatingizga ko’ra

Teng yonli uchburchak xossasiga ko’ra AD=x

; da Pifagor teoremasiga ko’ra

_{Yuza formulasiga ko’ra:}

_{Tavsiyalarimga amal qiling:}

_{O’smir yoshlar o’sish paytida umurtqa pog’onasini to’g’ri rivojlanishiga etiborli bo’lishi kerak. O’tirishda gavdani to’g’ri tutish kerak.}

_{R omb guruhi;}

_{D ioganallarim aniq}

_{Sakkizga, oltiga teng.}

_{Yuragim og’rib turar,}

_{Peremetrimni toping.}

_{Qani “Vrach kardoilog” tavsiyalaringizni tinglaymiz.}

_{ABCD romb}

_AC=8

_BD=6

_P=?

_{Romb xossasiga ko’ra AO = OC = 3 ; BO = OD = 4}

_{ΔABD da Pifagor teorimasiga ko’ra AB}² _=AO²_+OB²

_AB²₌₃²₊₄²

AB²=9+16

AB²=25

AB=5

“Vrach kardiolog” tavsiyasi. Doimo sog’ bo’ling. Yuragingiz yurt mehri bilan to’lib toshsin.

T o’g’ri to’rburchak guruhi:

Yogirma olti dioganal

Yigirma to’rtdir tomonim.

I kki ko’zim og’riydi

Noaniqdir oy yuzim.

Qani “Vrach okulist” tavsiyalaringizni tinglaymiz.

ABCD to’g’ri to’rburchak

AC=26

AB=24

S=?

ABCda Pifagor teoremasiga ko’ra AC²=AB²+BC²

BC²=AC²-AB²;

BC²=26²-24²;

BC²=(26-24) (26+24)

BC²=100

BC=10;

“Vrach okulist” tavsiyasi: Ko’laringiz porlab tursin. Kompyuter o’yinlari bilan o’ynab ko’zingizni toliqtirmang. Bu o’yinlar o’rniga A.Navoiy, Bobur g’azallarini o’qing.

T rapetsiya guruhi:

Teng yonli trapetsiyaman

Belim tengdir beshjonga.

Etaklarim chiroyli

Teng erur o’n uchjonga.

Beshdir ikki yonim ham

Faqat yuzim noaniq

D ardimga davo bo’ling

Balandligim topib bering.

“Vrach terapevt” tavsiyalaringizni eshitamiz.

Doimo sog’ bo’ling.

ABCD trapetsiya

AB=CD=5

BC=5

AD=13

h=? S=?

BN va CM

Balandliklar tushiramiz

BC = MN = 5; AN = MD = 4 ΔCMD

_{formula bilan hisoblaymiz}

“Vrach terapevt” tavsiyasi: Doimo sog’ bo’ling! Tozalikka, to’g’ri ovqatlanish qoidalariga rioya qiling. Sport bilan do’st bo’ling.

Diagnostika markazimiz haqidagi fikrlaringizni aniqlash maqsadida test tahlili o’tkazamiz.

T est:

1. d₁ = 10

d₂ = 24

p = ?

A) 50 B) 34 C) 68 D) 52

2. AB = 4

BC = 5

S = ?

1. 20 B) 6 C) 14 D) 12

3. S = 64

d = ?

A) 8 B) 4 C) D)

a

c

4. a = 5

b = 12

c = ?

b

A) 12 B) 17 C) 15 D) 13

5. a = b = c = 6

h = ?

A) 12 B) 9 C) 3 D)

B osh vrach: (o’qituvchi)

Yangi retsept

Ko’paytirishning paralellogram usuli

Kesishish nuqtalari orqali aniqlaymiz 156

4. Baholash. (3 daqiqa)

5.Uyga vazifa. (2 daqiqa) Pifagor teoremasiga doir masalalar yechich.

8