Просмотр содержимого документа
«Таулар. Таулардың биіктігіне қарай бөлінуі. Таулардың пайда болуы. Қатпарлы және қатпарлы-жақпарлы таулар. Таулардың өзгеруі.»
Пән: Физикалық география
Сыныбы: 6
Тақырыбы: Таулар. Таулардың биіктігіне қарай бөлінуі. Таулардың пайда болуы. Қатпарлы және қатпарлы-жақпарлы таулар. Таулардың өзгеруі.
Дамытушылық : Физикалық карталар бойынша басым биіктіктерін және ең биік шыңдарды анықтау тәсілдерін үйрете отырып оқушыларда аласа, орташа және биік таулар ұғымдарын қалыптастыру. Тәрбиелік : Табиғатты қорғауға тәрбиелеу.
Құрметті оқушылар бәріміз өзіміздің туған жеріміздің табиғатына сипаттама берейік. Табиғаттан көрген тауларында еске түсіріңдерші. Қандай болып келеді?
(оқушылар өз ойларын ортаға салады)
Қазақстанның барлық аймағы қамтылған сияқты. Ендеше бүгінгі біздің тақырыбымыз жер бедерінің биік бөліктері таулар. Олар қалай пайда болады. Ішкі күштер дегеніміз не?
Таулар.
Жер бетінің маңайындағы жазықтардан оқшау көтеріліп жатқан,
қатты тілімденген биік бөліктерін таулар деп атайды.
Физикалық картада таулар қалай бейнеленеді? Таулар физ.картада қоңыр түспен бейнеленеді.
Ал оқушылар біз осы таулар болсақ қалай көрсетер едік?
Жеке тұрған таулар жан-жағынан ортасына қарай биіктейді. Оның биік, жоғарғы бөлігі тау басы, оқшауланған төбесі шыңы деп аталады.
Бір-біріне жалғаса, ондаған, кейде тіпті жүздеген километрге дейін созылып жалғаса түзіліп жатқан тауларды тау жотасы дейді.
Тау жоталары бір-бірінен тау аңғарларымен бөлінеді. Тау жоталары шоғырланып, таулы өлке құрайды.
Ал тау жоталары келіп түйісетін жерді тау торабыдеп атайды.
Таулардың биіктігіне қарай жіктелуі
Таулар биіктігіне қарай бөлінуі. Сызба түрінде биіктік айырмашылықтарын көрсету.
аласа, 400 м-ден 100 м
орташа 1000 м-ден 20000 м-ге
биік 2000 м-ден асатын таулар
Қолдарына атласты алып таулардың биіктігіне қарай жіктейміз. Мысалы:
Аласа тауларға Сарыарқа таулары............................................................. ........
Биік тауларларға Кавказ, Алтай, Тянь-Шань, Жоңғар Алатауы.................................................................................................................
Таулардың пайда болуына қарай жіктелуі.
Макет көрсету.
Тапсырма№1
Оқушылар таулардың пайда болуына байланысты жіктейді.
Қатпарлы таулар
Қатпарлы- жақпарлы таулар
Алпі
Бештау
Кавказ
Аюдаг
Ескі және жас таулар.
Таулар жасына қарай бөлінеді
↓ ↓
ескі жас
↓ ↓
Орал тауы Кавказ, Памир,Гималай
↓ таулары
Таулардың өзгеруіне әсер ететін жағдайлар.
↓
Сыртқы күштердің әсерінен тау жыныстардың өзгеруін үгілу деп атайды.
↓ Үгілудің түрлері ↓
физикалық ↓
химиялық органикалық
Тапсырма №2
Жарты шарлар картасын пайдаланып Скадинавия тауларына сипаттама беріңдер:
Географиялық орны
Жоталардың орналасу бағыты
Таулардың ұзындығы
Басым биіктіктері
Биік шыңы
Рефлексия.
Білемін
Білдім
Білгім келеді
Сабақты қорытындылау:
Тау дегеніміз не?
Картадан биік тауларды көрсет?
Тау жотасы деген не?
Таулар биіктігіне қарай нешеге бөлінеді?
Тау қалай пайда болады?
Үгілу дегеніміз не?
Оның қандай түрлері бар? Үйге тапсырма: §22;23 оқу