Шы?ыс ?аза?станда 10?ала мен 3кент бар.Оларды? дамуы пайдалы ?азбаларды игерілуіне байланысты пайда бол?ан.?алалар Кенді Алтайда(?скемен,Риддер,Зырян,Серебрянск,т.б) к?бірек шо?ырлан?ан.Кейбір елді-мекендерді? іргесі ауыл шаруашылы? орталы?тары негізінде Семей,Аяг?з ?алан?ан.
?скемен-310 мы? адам-ірі ?нерк?сіптік ж?не к?лік торабыны? орталы?ы.?азіргі ?скемен-т?сті металлургияны? ірі орталы?тарыны? бірі.?алда?ы ?ор?асын-мырыш комбинаты Алтайда ?ндірілетін ?ор?асын мен мырышты? б?лігін бал?ытады.?ала?а жа?ын ма?да титан-магний комбинаты ж?мыс істейді.Комбинатта алтын,к?міс,кадмий,тантал,теллур бал?ытады.Комбинатты? негізгі энергия к?зі-?скемен ж?не Б??тырма СЭС-і.Б?лардан бас?а ?алада металл ??деу ж?не машина жасау к?сіпорындары,тама? же?іл ж?не а?аш ??деу ?нерк?сіптері бар.Сонымен бірге тігін жи?аз фабрикасы мен жібек матасын шы?атарын комбинат ж?мыс істеді.
Семей-313 мы? адам-Шы?ыс ?аза?станда?ы бірінші ?ала.Ертіс ?зеніні? екі жа?алауында орналас?ан.Іргесі 1718 жылы ?алан?ан.Семей 1782 жылы ?ала статусын ал?ан.?ала Мо??олия,?ытай,Сібір,Орта Азиядан келетін сауда жолында орналас?анды?тан ж?к айналымында негізгі р?л ат?арады.Сібір мен Орта Азия арасында?ы сауда айналымын? ¼ Семей ар?ылы ?теді.?алада ет комбинаты,ж?нді бастап?ы ??дейтін к?сіпорындар,ш??а комбинаты,ж?н ая? киім,тігін,то?ыма ж?не ш?лы? фабрикалары бар.Машина жасау ?нерк?сібіне станок жасау,электр кабелі мен арматура шы?аратын зауыттар ж?не тама? ?нерк?сібіне ?ажетті ??рал-жабды?тар шы?аратын к?сіпорындар ж?мыс істейді.
Риддер-55 мы? адам-?лбі ?зенні? жо?ар?ы а?ысында?ы Иванов жотасыны? етегінде орналас?ан.Іргесі 1768 жылы Риддерді? полиметалл кенін ашуына байланысты ?аланды.1941 жылы Лениногорск деп ?згертілді.Кейін 2000 жылы б?ры??ы атауы ?айта берілді.?азіргі та?да мырыш бал?ыту бойынша ауданда 2 орын,алтын-1 орын алады.?аладатолы? циклді тау кен метталлургия кешені ж?мыс істейді.?аланы? негізгі т?р?ындары кеншілер,металлургтер,??рылысшылар.?йел адамны? дені же?іл ж?не тама? ?нерк?сібінде ж?мыс істейді.
IV.Жа?а саба?ты бекіту
1.Ми?а шабуыл
1.Шы?ыс ?аза?станда ?анша ?ала мен кент бар?
2.Шы?ыс ?аза?станны? ?аларыны? мамандануы ?андай?
3.?скемен ?аласы туралы не білесіз?
4.Риддер ?аласы немен ерекшеленеді?
5.Ауыл шаруашылы?ы ?ндірісіні? орталы?тарын ата?
2.О?улы?пен ж?мыс
Та?ырып со?ында?ы 1 ж?не 2 тапсырманы орындау.
?алалар
Ірі ?ндіріс
Шы?арылатын ?нім
Зырян
?скемен
Риддер
3.Та?ырып со?ында?ы тест ж?мысы
V.Ба?алау
VI.?йге тапсырма
Хабарлама,реферат даярла.«?скемен т?сті металлургия орталы?ы»,«Риддер ?аласыны? ?ткені мен б?гіні»
Білімділік: ?азас?танны? Орталы? ж?не Шы?ыс ?аза?стан экономикалы? аудандарына экономикалы?-географиялы? жа?дайына ба?а бере білуге, картографиялы? м?ліметтермен ж?мыс жасай білу ж?не оларды жина?тай, ?орытындылай білу да?дыларын ?алыптастыру
Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.Оқушылардың жұмыс столдарының сабаққа қажетті құрал – жабдықтармен қамтамасыз етілуін қадағалау. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
II.Үй тапсырмасын тексеру
Семантикалық карта
ЖЭС
СЭС
Омарта
ш/шы
Кабель зауыты
вольфрам
көмір
Конденсатор зауыты
Бұғы ш/ы
Алтай,Тарбағатай
+
Қатон-Қарағай
+
Қалба жотасы
+
Кендірлік
+
Бұқтырма
+
Өскемен
+
Семей
+
Хариуз
+
III.Жаңа сабақ
Шығыс Қазақстанда 10қала мен 3кент бар.Олардың дамуы пайдалы қазбаларды игерілуіне байланысты пайда болған.Қалалар Кенді Алтайда(Өскемен,Риддер,Зырян,Серебрянск,т.б) көбірек шоғырланған.Кейбір елді-мекендердің іргесі ауыл шаруашылық орталықтары негізінде Семей,Аягөз қаланған.
Өскемен-310 мың адам-ірі өнеркәсіптік және көлік торабының орталығы.Қазіргі Өскемен-түсті металлургияның ірі орталықтарының бірі.Қалдағы қорғасын-мырыш комбинаты Алтайда өндірілетін қорғасын мен мырыштың бөлігін балқытады.Қалаға жақын маңда титан-магний комбинаты жұмыс істейді.Комбинатта алтын,күміс,кадмий,тантал,теллур балқытады.Комбинаттың негізгі энергия көзі-Өскемен және Бұқтырма СЭС-і.Бұлардан басқа қалада металл өңдеу және машина жасау кәсіпорындары,тамақ жеңіл және ағаш өңдеу өнеркәсіптері бар.Сонымен бірге тігін жиһаз фабрикасы мен жібек матасын шығатарын комбинат жұмыс істеді.
Семей-313 мың адам-Шығыс Қазақстандағы бірінші қала.Ертіс өзенінің екі жағалауында орналасқан.Іргесі 1718 жылы қаланған.Семей 1782 жылы қала статусын алған.Қала Моңғолия,Қытай,Сібір,Орта Азиядан келетін сауда жолында орналасқандықтан жүк айналымында негізгі рөл атқарады.Сібір мен Орта Азия арасындағы сауда айналымынң ¼ Семей арқылы өтеді.Қалада ет комбинаты,жүнді бастапқы өңдейтін кәсіпорындар,шұға комбинаты,жүн аяқ киім,тігін,тоқыма және шұлық фабрикалары бар.Машина жасау өнеркәсібіне станок жасау,электр кабелі мен арматура шығаратын зауыттар және тамақ өнеркәсібіне қажетті құрал-жабдықтар шығаратын кәсіпорындар жұмыс істейді.
Риддер-55 мың адам-Үлбі өзеннің жоғарғы ағысындағы Иванов жотасының етегінде орналасқан.Іргесі 1768 жылы Риддердің полиметалл кенін ашуына байланысты қаланды.1941 жылы Лениногорск деп өзгертілді.Кейін 2000 жылы бұрыңғы атауы қайта берілді.Қазіргі таңда мырыш балқыту бойынша ауданда 2 орын,алтын-1 орын алады.Қаладатолық циклді тау кен метталлургия кешені жұмыс істейді.Қаланың негізгі тұрғындары кеншілер,металлургтер,құрылысшылар.Әйел адамның дені жеңіл және тамақ өнеркәсібінде жұмыс істейді.
IV.Жаңа сабақты бекіту
1.Миға шабуыл
1.Шығыс Қазақстанда қанша қала мен кент бар?
2.Шығыс Қазақстанның қаларының мамандануы қандай?
3.Өскемен қаласы туралы не білесіз?
4.Риддер қаласы немен ерекшеленеді?
5.Ауыл шаруашылығы өндірісінің орталықтарын ата?
2.Оқулықпен жұмыс
Тақырып соңындағы 1 және 2 тапсырманы орындау.
Қалалар
Ірі өндіріс
Шығарылатын өнім
Зырян
Өскемен
Риддер
3.Тақырып соңындағы тест жұмысы
V.Бағалау
VI.Үйге тапсырма
Хабарлама,реферат даярла.«Өскемен түсті металлургия орталығы»,«Риддер қаласының өткені мен бүгіні»
Сабақ:50 Сыныбы:9 Күні:12.03
Сабақтың тақырыбы:№6 Сарамандық жұмыс Орталық,Шығыс Қазақстан өнеркәсібін салыстыру
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Қазасқтанның Орталық және Шығыс Қазақстан экономикалық аудандарына экономикалық-географиялық жағдайына баға бере білуге, картографиялық мәліметтермен жұмыс жасай білу және оларды жинақтай, қорытындылай білу дағдыларын қалыптастыру
Дамытушылық: дүниетаным, ой-өрісін, картамен жұмыс және өздік жұмыс жасау дағдыларын арттыру;
Тәрбиелік: саяси саналылыққа, экономикалық-экологиялық мәдениеттілікке тәрбиелеу;
Сабақ түрі: практикалық
Құрал-жабдықтар: Қазақстанның экономикалық-географиялық картасы, атластар, кескін карталар
Сарамандық жұмыс барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі
Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.Оқушылардың жұмыс столдарының сабаққа қажетті құрал – жабдықтармен қамтамасыз етілуін қадағалау. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
II.Тақырыпты бекіту кезеңі
1.Оқулықтағы мәліметтерді,карталарды және атласты пайдаланып,ауданның негізгі статистикалық,географиялық және экономикалық көрсеткіштерін анықта.Қорытындыны кестеге толтыр.
Сипаттама
Орталық Қазақстан
Шығыс Қазақсан
Мамандану салалары:
Өндіретін өнеркәсібі
А.пайдалы қазбалары
Ә.негізгі өндіруші орталықтар
Өңдеуші өнеркәсіп
А.шикізат көздері
Ә.негізгі өндіріс орталықтары
Қосымша салалар
Қызмет көрсету салалары
Экономикалық аудандардың өнеркәсіптерінің дамуы туралы қорытынды жаса,олардың ұқсастығы мен айырмашылығын тап.
2.Мына жоспар бойынша кескін картаға түсір:а.экономикалық аудан шекараларын, ә.өзендер, көлдер б.негізгі өндіріс орталықтарын,өнімдерді өңдейтін секторларды.
