kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Ш?лейт ж?не ш?л зонасы

Нажмите, чтобы узнать подробности

А.Розыбакиев атында?ы орта мектеп м??алімі Н.Б.Аязбаева

14.02.2015  ?аза?станны? физикалы? географиясы

  8? сынып

Саба?ты? та?ырыбы  Ш?лейт ж?не ш?л зонасы

Жалпы ма?саттары

О?ушылар?а зонаны? жер бедері, климаты таби?ат зоналарыны? ?алыптасуына ж?не таби?ат компоненттеріні? ?зара байланысы ж?нінде білім беру;

О?у н?тижесі

О?ушыларды? орманды дала ж?не дала зоналарын ажырата алады, картадан таби?ат зоналарыны? шекарасын на?ты аны?тай біледі

Т?йінді идеялар

О?ушы?а т?рткі болатындай «ми?а шабуыл» ?дісі бойынша с?ра?тар ?ойып, оларды? еркін ойлауына, ?зіндік пікірін ?алыптастыруына ы?палын тигізеді. Та?ырып?а сай топпен ж?мыс ар?ылы диалогті о?ыту ар?ылы сыни т?р?ыдан ойлау ?абілетін дамытады.

Негізгі  дерекк?здер немесе ресурстар

электронды о?улы?, о?улы?, интернет материалдары, слайдтар ж?не кеспе ?а?аздар, ?сімдік ж?не жануарлар  ?лемі, буклеттер, постер, атлас

О?ыту ?дістері

Интерактивті о?ыту (с?ра?-жауап,  салыстыру, жина?тау, аны?тау), топты?, жеке ж?мыс

Тапсырмалар

Кестемен ж?мыс, логикалы? тапсырмалар, кескін карта?а ш?лейт (ашы? сары т?спен) ж?не ш?л (?о?ыр т?спен) зоналарыны? шекараларын сызу, постермен ж?мыс

Саба? барысы

?йымдастыру 3 мин

Сыныпты т?гендеп, шатты? атмосферасын ?алыптастыра отырып топ?а б?лу

Топ?а б?ліну

?й тапсырмасын тексеру  5 мин

Интербелсенді та?тадан «о?ай ж?не ?иын» с?ра?тар ?дісі бойынша кестені толтыру. 1 тапсырма Сан ж?не ?ріптерді пайдаланып, ?р таби?ат зонасына т?н белгілерін к?рсету.

                 А – орманды дала зонасы

                 ? - дала зонасы

Зоналарды? белгілері

Зоналар

  1. Батыстан шы?ыс?а ?арай 2200 км-ге созыл?ан ке? ал?апты ?амтиды, шамаман 540-550 с.е. аралы?ында орналас?ан.
  1. ?аза?стан жеріне тек о?т?стік шеті с?йірленіп кіреді.
  1.  Батыс Сібір жазы?ы мен Жалпы Сырт ?ыратыны? аз?ана б?лігін алып жатыр.
  1. Топыра?ы ?ара ж?не ?ызыл ?о?ыр типіне жатады.
  1. Б?л зонада Дуброва, Мамлют ?оры?шалары орналас?ан.
  1. Ты? ж?не ты?ай?ан жерлерді игеру жылдарында зонаны?

28 млн га жері жыртыл?ан.

  1. Ш?птесін ?сімдіктерден боз, бетеге, ат?она?, еркекш?п, ?а?ба? ?седі.
  1. Зонада ??стардан дуада? бар. Кейбіреуіні? салма?ы 16 кг-?а жетеді.
  1. Б?л зонада жауын-шашын 300-350 мм, топыры? шіріндісі-9%
  1. Б?л зонада Наурызым ?оры?ы орналас?ан.

?й тапсырмасын бекіту  3 мин

Д?рыс жауабын о?ып берем, ба?алау шкаласын ?сынам

 д?рыс жауабы  10-9- «5»

 д?рыс жауабы  8-5- «4»

д?рыс жауабы  4-3-  «3»

д?рыс жауабы  1-2-  «2»

О?ушылар ?зін-?зі ба?алайды

Жа?а саба?ты ме?герту   25 мин

?ызы?ушылы?ты ояту  «Ми?а шабуыл»,  жа?а саба?ты? та?ырыбын ашу

«Са?асыз ?зендері, жапыра?сыз а?аштары, жер бетін суламайтын ??р?а? жа?быры,  а?ынсыз к?лдері  бар б?л  ?ажап....(ш?л мен ш?лейт)»

Ш?л-ш?лейт зоналары туралы ба?дарлы карта бойынша жа?а білімді т?сіндіру.

??ым с?здерді? мазм?нын ажырату

То?ай-ш?лдегі ?зен а??арларында ?алы? б?талар.

Сантонин-дермене жусанны? ашылма?ан г?лінен жасалатын д?рі

Эфемерлер- к?ктемде тез ?сіп жетіліп, ?урап ?алатын ш?птесін ?сімдіктер.

Кластер ?дісі ар?ылы постермен  топты? ж?мыс. 10мин

 2-тапсырма

Ш?лдерді географиялы? орны  мен т?ріне ?арай топтастыру

Ба?алау пара?ын ?сынам.

3-тапсырма ж?пты? ж?мыс. 5 мин

кескін карта?а ш?лейт (ашы? сары т?спен) ж?не ш?л (?о?ыр т?спен) зоналарыны? шекараларын сызу

PISA- ба?дарламасы бойынша дайын тапсырмаларды ?р топ?а таратып берем, пікірлерін ты?даймын. Формативті ба?алаймын.

Ш?лдер туралы бейне фильмді к?рсету

Ба?дарлы картамен ж?не д?птермен ж?мыс

Постермен ж?мыс

Топ аралы? ба?алау

О?ушылар топ ішінде ж?птасып кескін картамен ж?мыс ж?ргізеді

Білімдерін ба?алау

4 тапсырма бойынша орта? ба?аларын шы?арам

Кері байланыс

?йге тасырма

О?улы?ты? 154-158 беттерін о?у, Барсакелмес ж?не ?стірт мемлекеттік ?оры?тары туралы ?здік ж?мыс

Ба?дарлы карта

Таби?ат  зоналары

Климатты? жа?дайлар

Топыра? т?рлері

?сімдіктері

Жануарлары

1Жайы?ты? жа?асынан Алтай тауларына дейін 2900 км-ге, о?т?стік шекарасы 480 с.е. бойымен ?теді Ш?лейт зонасы (?аза?стан территориясыны?  14%-ын алып жатыр)

Климаты ??р?а?,континентті. Шілдені? орташа температурасы +220-+240 ?а?тарды? орташа температурасы -150-170 е? т?менгі тем -500, е? жо?ар?ы 400. Жауын-шашын180- 300 мм м?лшерінде

Ашы? ?ара, с?р ?о?ыр, ?ыз?ылт-к?ре?. ?ара шіріндісі (гумсы)

 2-3%

Бетеге, боз, т?ймеда?ы, жусан, ши. Тау беткейлерінде ?айы?, к?ктерек, ?ара?ай, б?талы а?аштар кездеседі.Ш?лдегі ?зен жайылымдарында тал, ??ра?, ?амыс ?седі.

Сарш?на?, егеу??йры?, ?осая?тар, ??м тыш?андар, т?лкі, елік, ?ас?ыр, сасы? к?зен, ?арса?, ??стардан бозтор?ай, б?ркіт А?б?кенден мен ?ара??йры?тар, байырмен жор?алаушылар

2Ш?л зонасы Каспий те?ізімен Тарба?атай тауыны? етегінен б?кіл о?т?стік б?лігін алып жатыр (республиканы? жер к?леміні? 44%-ын алып жатыр). Жалпы жер к?лемі 117 млн. га. Зонада ??мды ж?не сазды ш?лдер тара?ан, тасты ш?лдер аз тарал?ан.

Климаты тым континентті, аса ??р?а?. Жауын-шашын – 100мм. Шілдеде солт +240+260, о?т?стікте  +280+300,??м бетінде 700  ,  ?а?тарда -60-100-?а дейін.

Ашы? ?ыз?ылт топыра?та шірінді 2,5%, о?т?стігінде с?р-?о?ыр топыра?  шіріндісі

 1-1,2%

 Б?л зонаны? бас?алардан ерекшелігі

жер асты артезиан алаптары басым.

?зен а??арларында ?алы? б?талардан т?ратын –То?айлар кездеседі.Жанта?, ше?гел, тал, жиде, шыр?ана?, жы??ыл, ?ара сексеуіл,ши т.б.

Ш?лдеБарсакелмес ж?не ?стірт мемлекеттік ?оры?тары ?йымдастырыл?ан.

Сарш?на?, ?осая?, ала?оржын, ?ас?ыр, борсы?, суыр, ?арса?, То?айларда батпа? ??стары, ?аз, ?йрек, а???тан, ?ызыл ?йрек, с?р кекілік, ?ыр?ауыл А?б?кенден мен ?ара??йры?тар, байырмен жор?алаушылар, тасба?алар, кірпілер, кемірушілер мен улы ?рмекшілер.

Бекіту.  PISA-тапсырмалары

1-топ: М?тін ішінен на?ты ?ателерді тап ж?не астын сыз.

«Бірде екі а?шы жолбарысты ?алай аула?андары туралы с?з жарыстыра отырып, бірін бірі толы?тыра т?сті:

Б?л ?ара??м ш?лінде бол?ан о?и?а еді. Біз ш?л мен аптаптан ?лсіреп, ?ш к?н бойы а?ны? ізіне еріп отырды?. Т?йелер шыдамай, ш?гіп жатып ?алды. Бір бірімізді с?йемелдеп, ая?ымыз ?ыз?ан тас пен ша?ыл?а к?йіп, ?ре? дегенде бір ?лкен ?зенге жеттік. Сол жерде ш?лімізді басып ап,ша? бас?ан киімдерімізді ла?тырып тастап, су?а к?мп беріп ?ойып кеттік. М?лдір суда ?за? ж?зіп, жа?ада ?сіп т?р?ан сексеуіл орманыны? к?ле?кесінде аптаптан ты?ылып, су жа?асында демалды?. Енді ары ?арай не істейтінімізді ойластырды?. А?ыры тапты?: сексеуіл б?та?ынан сал жасап,сонымен аман есен жа?ын жердегі елді мекенге жетіп алды?.»

2-топ:

Ш?л далада келе жат?ан керуенні? алдынан к?тпеген жерден  айдын к?л шы?а кетеді. Саяхатшылар к?лге асы?а жеткен кезде к?л ?айып болады? Неге? Сізді? пікірі?із?..

3-топ:

Ш?л мен ш?лейт бол?анды?тан жауын-шашын аз т?седі. Себебі жо?ары температурада  су бу?а  айналады. Сізді? пікірі?із?..

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«Ш?лейт ж?не ш?л зонасы»


А.Розыбакиев атындағы орта мектеп мұғалімі Н.Б.Аязбаева

14.02.2015

Қазақстанның физикалық географиясы

8ә сынып


Сабақтың тақырыбы

Шөлейт және шөл зонасы


Жалпы мақсаттары

Оқушыларға зонаның жер бедері, климаты табиғат зоналарының қалыптасуына және табиғат компоненттерінің өзара байланысы жөнінде білім беру;


Оқу нәтижесі

Оқушылардың орманды дала және дала зоналарын ажырата алады, картадан табиғат зоналарының шекарасын нақты анықтай біледі


Түйінді идеялар

Оқушыға түрткі болатындай «миға шабуыл» әдісі бойынша сұрақтар қойып, олардың еркін ойлауына , өзіндік пікірін қалыптастыруына ықпалын тигізеді. Тақырыпқа сай топпен жұмыс арқылы диалогті оқыту арқылы сыни тұрғыдан ойлау қабілетін дамытады.

Негізгі дереккөздер немесе ресурстар

электронды оқулық, оқулық, интернет материалдары, слайдтар және кеспе қағаздар, өсімдік және жануарлар әлемі, буклеттер, постер , атлас


Оқыту әдістері

Интерактивті оқыту (сұрақ-жауап, салыстыру, жинақтау, анықтау), топтық, жеке жұмыс


Тапсырмалар

Кестемен жұмыс, логикалық тапсырмалар, кескін картаға шөлейт (ашық сары түспен) және шөл (қоңыр түспен) зоналарының шекараларын сызу, постермен жұмыс

Сабақ барысы

Мұғалім әрекеті

Оқушының әрекеті

Ұйымдастыру

3 мин

Сыныпты түгендеп, шаттық атмосферасын қалыптастыра отырып топқа бөлу

Топқа бөліну

Үй тапсырмасын тексеру

5 мин

Интербелсенді тақтадан «оңай және қиын» сұрақтар әдісі бойынша кестені толтыру. 1 тапсырма Сан және әріптерді пайдаланып, әр табиғат зонасына тән белгілерін көрсету.


А – орманды дала зонасы

Ә - дала зонасы









Зоналардың белгілері

Зоналар

  1. Батыстан шығысқа қарай 2200 км-ге созылған кең алқапты қамтиды, шамаман 540-550 с.е. аралығында орналасқан.


  1. Қазақстан жеріне тек оңтүстік шеті сүйірленіп кіреді.



  1. Батыс Сібір жазығы мен Жалпы Сырт қыратының азғана бөлігін алып жатыр.


  1. Топырағы қара және қызыл қоңыр типіне жатады.


  1. Бұл зонада Дуброва, Мамлют қорықшалары орналасқан.


  1. Тың және тыңайған жерлерді игеру жылдарында зонаның

28 млн га жері жыртылған.



  1. Шөптесін өсімдіктерден боз, бетеге, атқонақ, еркекшөп, қаңбақ өседі.



  1. Зонада құстардан дуадақ бар. Кейбіреуінің салмағы 16 кг-ға жетеді.


  1. Бұл зонада жауын-шашын 300-350 мм, топырық шіріндісі-9%


  1. Бұл зонада Наурызым қорығы орналасқан.



Үй тапсырмасын бекіту

3 мин

Дұрыс жауабын оқып берем, бағалау шкаласын ұсынам

дұрыс жауабы 10-9- «5»

дұрыс жауабы 8-5- «4»

дұрыс жауабы 4-3- «3»

дұрыс жауабы 1-2- «2»


Оқушылар өзін-өзі бағалайды

Жаңа сабақты меңгерту


25 мин






Білу. түсіну











Қолдану





Жинақтау






Бекіту

Қорытындылау

5 мин

Қызығушылықты ояту «Миға шабуыл», жаңа сабақтың тақырыбын ашу

«Сағасыз өзендері, жапырақсыз ағаштары, жер бетін суламайтын құрғақ жаңбыры, ағынсыз көлдері бар бұл ғажап .................(шөл мен шөлейт)»

Шөл-шөлейт зоналары туралы бағдарлы карта бойынша жаңа білімді түсіндіру.

Ұғым сөздердің мазмұнын ажырату

Тоғай-шөлдегі өзен аңғарларында қалың бұталар.

Сантонин-дермене жусанның ашылмаған гүлінен жасалатын дәрі

Эфемерлер- көктемде тез өсіп жетіліп, қурап қалатын шөптесін өсімдіктер.


Кластер әдісі арқылы постермен топтық жұмыс. 10мин

2-тапсырма

Шөлдерді географиялық орны мен түріне қарай топтастыру

Бағалау парағын ұсынам.


3-тапсырма жұптық жұмыс. 5 мин

кескін картаға шөлейт (ашық сары түспен) және шөл (қоңыр түспен) зоналарының шекараларын сызу


PISA- бағдарламасы бойынша дайын тапсырмаларды әр топқа таратып берем, пікірлерін тыңдаймын. Формативті бағалаймын.







Шөлдер туралы бейне фильмді көрсету





Бағдарлы картамен және дәптермен жұмыс








Постермен жұмыс

Топ аралық бағалау




Оқушылар топ ішінде жұптасып кескін картамен жұмыс жүргізеді

Білімдерін бағалау

4 тапсырма бойынша ортақ бағаларын шығарам

Кері байланыс

Үйге тасырма

Оқулықтың 154-158 беттерін оқу, Барсакелмес және Үстірт мемлекеттік қорықтары туралы өздік жұмыс































Бағдарлы карта




р/с


Табиғат

зоналары

Климаттық жағдайлар

Топырақ түрлері

Өсімдіктері

Жануарлары

1

Жайықтың жағасынан Алтай тауларына дейін 2900 км-ге, оңтүстік шекарасы 480 с.е. бойымен өтеді Шөлейт зонасы (Қазақстан территориясының 14%-ын алып жатыр)

Климаты құрғақ,континентті. Шілденің орташа температурасы +220-+240 қаңтардың орташа температурасы -150-170 ең төменгі тем -500, ең жоғарғы 400. Жауын-шашын180- 300 мм мөлшерінде

Ашық қара, сұр қоңыр, қызғылт-күрең. Қара шіріндісі (гумсы)

2-3%

Бетеге, боз, түймедағы, жусан, ши. Тау беткейлерінде қайың, көктерек, қарағай, бұталы ағаштар кездеседі.Шөлдегі өзен жайылымдарында тал, құрақ, қамыс өседі.

Саршұнақ, егеуқұйрық, қосаяқтар, құм тышқандар, түлкі, елік, қасқыр, сасық күзен, қарсақ, құстардан бозторғай, бүркіт Ақбөкенден мен қарақұйрықтар, байырмен жорғалаушылар

2

Шөл

зонасы Каспий теңізімен Тарбағатай тауының етегінен бүкіл оңтүстік бөлігін алып жатыр (республиканың жер көлемінің 44%-ын алып жатыр). Жалпы жер көлемі 117 млн. га. Зонада құмды және сазды шөлдер тараған, тасты шөлдер аз таралған.

Климаты тым континентті, аса құрғақ. Жауын-шашын – 100мм. Шілдеде солт +240+260, оңтүстікте +280+300,құм бетінде 700 , қаңтарда -60-100-қа дейін.

Ашық қызғылт топырақта шірінді 2,5%, оңтүстігінде сұр-қоңыр топырақ шіріндісі

1-1,2%

Бұл зонаның басқалардан ерекшелігі

жер асты артезиан алаптары басым.

Өзен аңғарларында қалың бұталардан тұратын –Тоғайлар кездеседі.Жантақ, шеңгел, тал, жиде, шырғанақ, жыңғыл, қара сексеуіл,ши т.б.

ШөлдеБарсакелмес және Үстірт мемлекеттік қорықтары ұйымдастырылған.

Саршұнақ, қосаяқ, алақоржын, қасқыр, борсық, суыр, қарсақ, Тоғайларда батпақ құстары, қаз, үйрек, аққұтан, қызыл үйрек, сұр кекілік, қырғауыл Ақбөкенден мен қарақұйрықтар, байырмен жорғалаушылар, тасбақалар, кірпілер, кемірушілер мен улы өрмекшілер.













Бекіту. PISA-тапсырмалары



1-топ: Мәтін ішінен нақты қателерді тап және астын сыз.

«Бірде екі аңшы жолбарысты қалай аулағандары туралы сөз жарыстыра отырып, бірін бірі толықтыра түсті:

Бұл Қарақұм шөлінде болған оқиға еді. Біз шөл мен аптаптан әлсіреп, үш күн бойы аңның ізіне еріп отырдық. Түйелер шыдамай, шөгіп жатып қалды. Бір бірімізді сүйемелдеп, аяғымыз қызған тас пен шағылға күйіп, әрең дегенде бір үлкен өзенге жеттік. Сол жерде шөлімізді басып ап,шаң басқан киімдерімізді лақтырып тастап, суға күмп беріп қойып кеттік. Мөлдір суда ұзақ жүзіп, жағада өсіп тұрған сексеуіл орманының көлеңкесінде аптаптан тығылып, су жағасында демалдық. Енді ары қарай не істейтінімізді ойластырдық. Ақыры таптық: сексеуіл бұтағынан сал жасап,сонымен аман есен жақын жердегі елді мекенге жетіп алдық...»






2-топ:

Шөл далада келе жатқан керуеннің алдынан күтпеген жерден айдын көл шыға кетеді. Саяхатшылар көлге асыға жеткен кезде көл ғайып болады? Неге? Сіздің пікіріңіз?........







3-топ:

Шөл мен шөлейт болғандықтан жауын-шашын аз түседі. Себебі жоғары температурада су буға айналады. Сіздің пікіріңіз?........


































Получите в подарок сайт учителя

Предмет: География

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 8 класс

Скачать
Ш?лейт ж?не ш?л зонасы

Автор: Аязбаева Нургуль Базархановна

Дата: 10.05.2016

Номер свидетельства: 325261


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства