Саба? жоспары.
К?ні: 27.02.13
Сынып: 8
Та?ырыбы: О?т?стік Американы? ?зендері мен к?лдері
а) Білімділігі : О?т?стік Американы? ?зендері мен к?лдері туралы о?ушыларды? білімін ?алыптастыру;
?) Дамытушылы?ы: О?ушыларды? есте са?тау, танымдылы? ?абілеттері мен тіл байлы?тарын дамыту;
б) Т?рбиелілігі: Картамен с?йлей білуге, ?йымшылды??а, досты? ?арым ?атынас?а, адамгершілікке т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: Сайыс саба?
?діс т?сілдері: Т?сіндіру, де?гейлік тапсырмалар
К?рнекілігі: О?т?сті Американы?, ?аза?станны? физикалы? картасы, ішкі сулары туралы карта.
Саба?ты? барысы:
I.Екі топ ?зен к?лдер туралы ?ле? шума?тарын айтудан жарыс?а т?седі.
II. Білім сайысыны? с?ра?тары. 1-топ?а:
О?т?стік Америка ?зендері неше алап?а б?лінеді? 3
Д?ние ж?зіндегі е? мол сулы ?зенді ата?ыздар (Амазонка)
О?т?стік Америкада?ы жаз?ы ысты?та кеуіп ?алатын к?лді ата?ыздар (Поопо).
Суайры? деген не?(жер бетіндегі суларды? а?у ба?ыттарын б?ліп т?ратын к?тері?кі жерлер).
?зенні? ?андай б?ліктерін білесі?дер? (Бастау, орта а?ысы, саласы, са?асы).
2-топ?а:
О?т?стік Америкада?ы ірі тектоникалы? к?л (Танганика)
Материктегі е? биік сар?ыраманы ата (Анхель)
?зен алабы деген не? (Басты ?зенге келіп ??ятын ?зендер мен жауын шашын)
Ішкі суды? бас?а ?андай т?рлерін білесі?? (жер асты сулары, батпа?тар, тау басында?ы ?арлар мен м?здар)
Амазонканы? су жинау алабы ?ай материкпен пара пар? (Аустралия)
«Ал?а ал?а» сайысы.
I оп?а ?ойылатын с?ра?тар:
1. ?аза?стан Республикасыны? жер к?лемі ?анша? (2,7 млн.ш?)
2. ?аза?стан жер к?лемі ж?нінен нешінші орынды алады? (9 орын)
3. ?андай м?хиттарды? ауа массасы ?аза?стан жеріне ?сер етпейді? (?нді м?хиты)
4. ?андай к?мір бассейнінде к?мір ашы? ?діспен ?ндіріледі? (Екібаст?з.)
5. Таби?и к?йінде тама??а пайдаланатын минерал (Ас т?зы)
6. Сай?ан желі ?ай ба?ытта со?ады? (Солт?стік батыстан, о?т?стік шы?ыс?а)
7. ?аза?стан Республикасы туыны? авторы (Ш?кен О?ласын?лы Ниязбеков.)
8. Жауын шашынны? ?атты т?рлерін ата ?ар, б?рша?, ?ырау.
9. Юра д?уірі ?ай эрада? (Мезазой).
10.Шы?ыс Еуропа жазы?ы ?аза?станны? ?ай айма?ында (Батысында.)
II топты? с?ра?тары:
1. ?аза?стан шекарасысыны? ?зынды?ы (1500 ш?).
2. ?аза?стан жер к?лемі ж?нінен Еуразияда нешінші орында?(4).
3. ?андай м?хиттарды? ауа массасы ?аза?стан жеріне ?сер етеді? (Атлант, Солт?стік М?хит).
4. ?андай к?мір бассейнінде к?мір шахталы? ?діспен ?ндіріледі? (?ара?анды).
5. Боксит кенінен ?андай металл ?орытылады? (Алюминий).
6. Арыстанды- ?арабас желі ?ай ба?ытта со?ады? (Солт?стік шы?ыстан, о?т?стік батыс?а).
7. ?аза?стан Республикасыны? мемлекеттік елта?басыны? авторы (Ж. Ж?нібеков, Ш. У?лиханов).
8. Жауын- шашынны? с?йы? т?рлері (Жа?быр, т?ман, шы?).
9. Адам ?ай д?уірде дамыды? (Т?рттік ж?не антропогендік).
10.Батыс Сібір жазы?ы ?аза?станны? ?ай айма?ында? (Солт?стік).
IV кезе?. “Ма?ал м?телдер ” сайысы. (Ма?ал м?телдерді ?йден дайындап ?келеді).
V кезе?. Ж?мба? сайысы (?ай топ к?п ж?мба? шешсе сол же?іскер).
VI кезе?. “Кім тез?” ойыны (б?л б?лімде жал?асын табу немесе жауап беру).
I топ?а (а н?с?асы):
1.?яда не к?рсе?. (?ш?анда соны ілерсі?).
2.?аза?стан ?андай климатты? белдеуде жатыр? (?о?ыржай).
3.Солт?стіктен ?аза?стан жеріне келетін ауа массасы (арктикалы?).
4.Бір таулы ?лкені ??райтын екі жота (Сауыр Тарба?атай).
5.?аза?станда?ы биік таулы ?лке (Тянь Шань).
6.Мерген к?зімен ??тты, (шешен с?зімен мы?ты).
7.Жауын шашын к?п т?сетін аудан (Алтай тауы).
8.О?т?стік Американы? е? о?т?стігіндегі климат белдеуі (?о?ыржай белдеу).
9.?аза?станны? географиялы? орныны? климат?а ?сері бар ма? (И?).
10.?й ?стінде асыл тас, алайын десем табылмас (Ж?лдыз).
II топ?а (б н?с?асы):
1.А??у ?азсыз. (к?л болмас).
2.?аза?станны? климаты ?о?ыржай белдеуді? ?андай типіне жатады? (Ш??ыл континентті).
3.?аза?стан?а о?т?стік батыстан келетін ауа массасы (тропиктік).
4.Сарыар?аны? екінші атауы (?аза?ты? ?са? шо?ысы).
5.Климатты? карталарда ?ысымы бірдей жерлерді ?осатын сызы? (изобаралар).
6.??лан к?зі ас?арда. (?ыран к?зі аспанда).
7.?аза?станда?ы е? биік шы? (Хан т??ірі).
8.Титикака к?лі ?анша метр биіктікте орналас?ан? (3812 м).
9.Кенді Алтайда?ы пайдалы ?азба (полиметалл).
10.Та?мен к?зін ашады, ?лемге н?рын шашады (К?н).
VII кезе?. “Сайыскер, суретшілер жарысы”. О?т?стік ж?не Солт?стік ?аза?стан климатын сипаттау. ?р топ бір ?зен немесе к?лді? суретін салып сол сал?ан суретін ??гімелеп береді.
VIII кезе?. “?аза? ?алымдарына ба?а беру” (Ш. У?лиханов, ?. С?тбаев).
IX кезе?. “Мыл?ау к?рініс” (?р топ бір біріне ?зен, к?лдерді,тауларды, т.б. мыл?ау болып білдіреді соны шешу керек).
X кезе?. “Ойлан да жауап бер”. Енді экология туралы айтыл?ан мына маржан с?здерді? м?нін, ма?ынасын ашайы?.
1.”Адамны? алдынан орман кездессе, артында ш?л ?алады”.
2.”Тоз?ан жерде то?шылы? болмайды”.
П?н м??алімі:________