Конспект урока по тему "Д?ниеж?зілік м?хит ж?не оны? б?ліктері"

География 6 сыныптар

Сабақтың тақырыбы:

§39 Дүниежүзілік мұхит және оның бөліктері.

Сабақтың білімділік мақсаты:

Ойын элементтерін пайдалана отырып, оқушының пәнге деген қызығушылығын арттыру, өз бетінше ізденулеріне бағыт беру және іскерлігі мен танымдық белсенділігін арттыру. Картамен жұмыс істеу дағдысын жетілдіру.

Сабақтың дамытушылық мақсаты:

Оқушыларды ізденіске, есте сақтау, ойлау қабілеттерінің дамуына ықпал ету.

Сабақтың тәрбиелік мақсаты:

Табиғатты сүюге, ұқыптылыққа, жолдастарына көмек беру, бірлесіп жұмыс жасауға тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі:

Жарты шарлар картасы, мұхит пен құрлық аудандарының ара қатынасын көрсететін тірек – сызба, интерактивті тақта.

Сабақтың түрі:

Дәстүрлі емес сабақ

Сабақтың өткізу әдісі:

Сұрақ – жауап, ойын түрінде.

Сабақтың типі:

Аралас сабақ

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушыларды түгелдеу

б) оқу құралдарын түгелдеу

Шарты: кубикті айналдырып, түскен санына қарай интерактивті тақтада, қалташалардағы сұрақтарға жауап береміз

1

3

2

Гидросфераның

бөліктерін ата?

Су қабығы

қалай аталады?

Табиғатта су

неше

күйде болады?

Бұлттардан мұхитқа,

құрлыққа да жауын

шашын жауады.

Мұхит бетінен буланған

судың бір бөлігі

оған қайта қосылады.

Бұл қай су

айналымына жатады?

6

Дүниежүзілік

су айналымының

түрлерін ата?

4

5

Судың мұхиттан

құрлыққа және

құрлықтан

мұхитқа үздіксіз

ауысу

процесін қалай

атаймыз?

Шарты: аспанды бұлт жауып тұр, бұлттардың артында өтілген сабақтарға байланысты, сұрақтар мен жұмбақтар берілген, міне біз берілген тапсырмаларды орындау арқылы күннің нұрын, сәулесін ашамыз

Қазақтың тұңғыш географ ғалымы

Мұз бен от елі аталған ел

Солтүстік жарты шар материктерін ата

Ауа температусарын өлшейтін құрал

Ең алғаш географиялық картаны жасаған кім?

Кең байтақ су, ішуге болмайды

Қанаты жоқ ұшады, аяғы жоқ қонады

Бір түкті кілем, бір түксіз кілем

Климат дегеніміз не?

Жер қыртысы неше бөліктен тұрады

• Жаңа сабақ төмендегі жоспар бойынша меңгертіледі.
• Дүниежүзілік мұхит
• Материктер мен континенттер
• Аралдар
• Түбектер
• Мұхит бөліктері
• Теңіздер: ішкі , шеткі.
• Шығанақтар
• Бұғаздар

• Дүниежүзілік мұхиттар - Жер бетінің су басып жатқан аса ірі кеңістігі.
• Бүкіл жер бетінің жалпы ауданы - 510 млн км
• Дүниежүзілік мұхиттың үлесіне - ¾ бөлігі немесе 361 млн км2 тиеді.
• Материктер мен континенттер - мұхиттар мен теңіздер қоршап
• жатқан құрлық жер.
• Материктердің үлесіне - 149 млн км2 тиеді.
• Материкте - :Еуразия, Африка, Солтүстік Америка, Оңтүстік Америка, Аустралия және Антарктида.

• Тынық мұхит - Жер шарындағы ең үлкені ,жалпы көлемі 180 млн км2 әрі ең тереңі 11022 метр Мариан шұңғымасы. Солтүстік және Оңтүстік Американың батыс жағалауларынан бастап, Еуразияның Шығыс бөлігіне және Аустралия мен Антарктидаға дейінгі аумақты алып жатыр.
• Атлант мұхиты - Үлкендігі жөнінен Тынық мұхиттан 2 есе кіші. Жалпы ауданы 92 млн км2. Ең терең жері Пуэрто – Рико 8742 метр. Солтүстік және Оңтүстік Американың шығысынан бастап Еуразия мен африканың батысына және Антарктидаға дейін барады. Атлант мұхит Оңтүстік полярлық аймаққа дейін аймаққа дейін созылып жатыр. Атлант мұхиты арқылы батыс және шығыс жарты шарда орналасқан елдерді бір бірімен жалғастыратын кеме жолдары өтеді.
• Үнді мұхиты - Оңтүстік жарты шардың едәуір бөлігін алып жатыр. Бұл ең жылы мұхит. Жалпы ауданы 75 млн км2. Ең терең шұңғымасы Зонд 7729 метр.

• Солтүстік Мұзды мұхиты - Мұхиттардың ішіндегі ең кішісі. Оның жалпы көлемі 14 млн км2. Ең терең жері Греланд теңізі 5527 метр. Ол Солтүстік Америка және Еуразия жағалауларымен шектеседі. Оның көпшілік бөлігін жыл бойы мұз басып жатады.
• Аралдар - Құрлықтың барлық жағынан су қоршаған шағын бөлігі.
• Оларға: Гренландия, Тасмания, Мадагаскар, Шри-ланка, Исландия.
• Түбектер - Құрлықтың су кеңістігіне терең сұғынып кіріп тұрған бөлігі. Оларға: Арабия, Апенин, Лабрадор, Үндістан, Үнді Қытай.
• Мұхит бөліктері - Теңіздер, шығанақтар, бұғаздар.
• Теңіздер - Мұхиттың суының қасиеті мен жануарлара дүниесі жөнінен ерекшеленіп тұратын бөлігі.
• Ішкі теңіздер - Материкке сұғына еніп жататын теңіздер. Оларға: Қара теңіз, Жерорта теңізі, Азов теңізі, Қызыл теңіз.
• Шеткі теңіздер - Еуразия жағалауындағы теңіздер жатады. Оларға: Баренц, Кара, Лаптевтер, Жапон, Охота, Шығыс Қытай.
• Шығанақтар - Мұхиттың немесе теңіздің құрлыққа сұғына еніп жатқан шағын бөлігі. Оларға: Гудзон, Мексика, Парсы, Бенгал, Гвинея.
• Бұғаздар - Екі жағынан материктердің немесе аралдардың жағалары қысып шектеп тұрған енсіз су айдыны. Оларға: Дрейк, Мозамбик, Гибралтар, Ла-манш .

Атлант мұхиты

Үнді мұхиты

Солтүстік Мұзды мұхиты

Аралдар

Түбектер

Мұхит бөліктері

Теңіздер

Үлкендігі жөнінен Тынық мұхиттан 2 есе кіші. Жалпы ауданы 92 млн км 2 . Ең терең жері Пуэрто – Рико 8742 метр.

Солтүстік және Оңтүстік Американың шығысынан бастап Еуразия мен африканың батысына және Антарктидаға дейін барады. Атлант мұхит Оңтүстік полярлық аймаққа дейін аймаққа дейін созылып жатыр. Атлант мұхиты арқылы батыс және шығыс жарты шарда орналасқан елдерді бір бірімен жалғастыратын кеме жолдары өтеді.

Оңтүстік жарты шардың едәуір бөлігін алып жатыр. Бұл ең жылы мұхит. Жалпы ауданы 75 млн км 2 . Ең терең шұңғымасы Зонд 7729 метр.

Мұхиттардың ішіндегі ең кішісі. Оның жалпы көлемі 14 млн км 2 . Ең терең жері Греланд теңізі 5527 метр. Ол Солтүстік Америка және Еуразия жағалауларымен шектеседі. Оның көпшілік бөлігін жыл бойы мұз басып жатады.

Құрлықтың барлық жағынан су қоршаған шағын бөлігі.

Оларға: Гренландия, Тасмания, Мадагаскар, Шри-ланка, Исландия.

Құрлықтың су кеңістігіне терең сұғынып кіріп тұрған бөлігі. Оларға: Арабия, Апенин, Лабрадор, Үндістан, Үнді Қытай.

Теңіздер, шығанақтар, бұғаздар.

Мұхиттың суының қасиеті мен жануарлара дүниесі жөнінен ерекшеленіп тұратын бөлігі.

Дүниежүзілік мұхит

Бүкіл жер бетінің жалпы ауданы

Дүниежүзілік мұхиттың үлесіне

Материктер мен континенттер

Материктердің үлесіне

Материктер:

Тынық мұхит

Жер бетінің су басып жатқан аса ірі кеңістігі.

510 млн км 2

¾ бөлігі немесе 361 млн км 2 тиеді.

Мұхиттар мен теңіздер қоршап

жатқан құрлық жер. 149 млн км 2 тиеді.

Еуразия, Африка, Солтүстік Америка, Оңтүстік Америка, Аустралия және Антарктида.

Жер шарындағы ең үлкені ,жалпы көлемі 180 млн км 2 әрі ең тереңі 11022 метр Мариан шұңғымасы. Солтүстік және Оңтүстік Американың батыс жағалауларынан бастап, Еуразияның Шығыс бөлігіне және Аустралия мен Антарктидаға дейінгі аумақты алып жатыр.

Ішкі теңіздер

Шеткі теңіздер

Шығанақтар

Бұғаздар

Материкке сұғына еніп жататын теңіздер. Оларға: Қара теңіз, Жерорта теңізі, Азов теңізі, Қызыл теңіз.

Еуразия жағалауындағы теңіздер жатады. Оларға: Баренц, Кара, Лаптевтер, Жапон, Охота, Шығыс Қытай.

Мұхиттың немесе теңіздің құрлыққа сұғына еніп жатқан шағын бөлігі. Оларға: Гудзон, Мексика, Парсы, Бенгал, Гвинея.

Екі жағынан материктердің немесе аралдардың жағалары қысып шектеп тұрған енсіз су айдыны. Оларға: Дрейк, Мозамбик, Гибралтар, Ла-манш .

ІV. Жаңа сабақты мына тапсырмалар арқылы бекітеміз.

а) Сандар сөйлейді.

Шарты: Төменде берілген тапсырмаларды орындарын тауып, сандардың қасына орналастыру.

510 млн .км2 –

361 млн .км2 –

149 млн .км2 –

180 млн .км2 –

92 млн .км2 –

75 млн .км2 –

14 млн .км2 -

11022 м –

8742 м -

7729 м –

5527 м –

• 510 млн .км2 – 361 млн .км2 – 149 млн .км2 – 180 млн .км2 – 92 млн .км2 – 75 млн .км2 – 14 млн .км2 - 11022 м – 8742 м - 7729 м – 5527 м –
• 510 млн .км2 – 361 млн .км2 – 149 млн .км2 – 180 млн .км2 – 92 млн .км2 – 75 млн .км2 – 14 млн .км2 - 11022 м – 8742 м - 7729 м – 5527 м –
• 510 млн .км2 – 361 млн .км2 – 149 млн .км2 – 180 млн .км2 – 92 млн .км2 – 75 млн .км2 – 14 млн .км2 - 11022 м – 8742 м - 7729 м – 5527 м –
• 510 млн .км2 – 361 млн .км2 – 149 млн .км2 – 180 млн .км2 – 92 млн .км2 – 75 млн .км2 – 14 млн .км2 - 11022 м – 8742 м - 7729 м – 5527 м –

Бүкіл Жер бетінің жалпы ауданы, құрлық бетінің ауданы, мұхиттардың жалпы ауданы, Атлант мұхитының көлемі, Тынық мұхитының көлемі, Солтүстік Мұзды мұхитының көлемі, Үнді мұхитының көлемі, Тынық мұхиттың ең терең жері, Солтүстік мұзды мұхиттың ең терең жері, Атлант мұхитының ең терең жері, Үнді мұхитының ең терең жері.

Дрей к бұғазы

Шарты: Адасқан обьектілерді орындарына орналастыру.

Қара теңіз

Гренландия аралы

Беринг бұғазы

Оңтүстік америка материгі

Жерорта

теңізі

Үндістан түбегі

Бенгал шығанағы

Арабия түбегі

3

“ Мағынасын тап” ойыны.

Географиялық диктант.

Шарты: Нүктелердің орнына тиісті сөздерін қойып, жазу.

• 1. Жер бетінің су басып жатқан аса ірі кеңістігі........................... деп аталады.
• 2. Мұхиттар мен теңіздер қоршап жатқан құрлық жер.................. деп аталады.
• 3. Құрлықтың барлық жағынан су қоршаған шағын бөлігі ............... деп атайды
• 4. Құрлықтың су кеңістігінен терең сұғынып кіріп тұрған бөлігін .....................
• деп атайды.
• 5. Мұхиттың суының қасиеті мен жануарлар дүниесі жөнінен ерекшеленіп тұратын бөлігін ................... деп атайды.
• 6. Мұхиттың немесе теңіздің құрлыққа сұғына еніп жатқан шағын бөлігін
• ............................. деп атайды.
• 7.Екі жағынан материктердің немесе араладардың жағалары қысып шектеп тұрған енсіз су айдынын ......................... деп атайды.

Үйге тапсырма:

Дүниежүзілік мұхит

және дүние бөліктері.

Дәптерге 68- суретті салу. Кескін картаға мұхиттар, материктер, теңіздер, аралдар, шығанақтар, түбектер, бұғаздарды түсіріп келу.