Елімізді? б?секеге ?абілетті 50 елді? ?атарына ?осылу м?селесі д?рігерлер алдында да ?лкен міндет ?ойып отыр. ?йткені экономика мен ?мірді? бас?а да салаларында жетістікке жету ?шін хал?ымызды? денсаулы?ы мы?ты болуы ?ажет. Б?л орайда к?ні кеше «Салауатты ?аза?стан 2011-2015 жылдарда?ы денсаулы? са?тау саласын дамыту?а арнал?ан Мемлекеттік ба?дарламасы» жары? к?рді. Елбасыны? халы??а арна?ан Жолдауын басшылы??а ал?ан ?кіметті? мемлекеттік ба?дарламаларды ж?зеге асыруда осындай ?адамдар?а бар?аны ?уантарлы? жа?дай. Ба?дарлама е? ?уелі ауруды? алдын алып, адам ?мірін ?зартуды к?здейтінін айт?ан ж?н. ?сіресе, тама?тану м?селесіне басымды? берілгені ма?ызды. ?йткені ?азіргі заманда ауруды? 60 пайызы, ?лім-жітімні? 70 пайызы д?рыс тама?танбауды? н?тижесі. Б?гінгі о?ушыларды? 40 пайызы остеопороз?а (с?йекті? морт сын?ышты?ы) шалды??анын ескерсек, с?т бала а?засын кальциймен ?амтамасыз ету ?шін ?ажет. Сондай-а? аптасына ?ш рет шырын, жеміс (алма,?ызана?, банан, киви), аптасына бір рет балы? жеу керек. Еркін радикалдарды?, я?ни жеміс пен к?к?ністе к?п кездесетін д?румендер тойтарыс бере алады. Оларды? ішінде біз ?шін е? ?олжетімді жеміс – алма. Алма адам а?засында?ы бірден-бір ?уат к?зі темірмен ?амтамасыз етеді.Ал ?ызана?та А ж?не С (ма?ызды антиоксидант) д?румендері, магний, калий, темір бар. ?ызана?тар - ликопин пигментіні? бай дерекк?зі (онымен ?ры?ты? ?ызыл бояуы байланысты) ж?не де мы?ты антиоксидант болып табылады. ?ызана? ??рамында?ы антиоксиданттар, бірінші кезекте ликопин, а?зада?ы клеткаларды ?ор?айды ж?не обыр( рак) ауруыны? алдын алады. Американды? ?алымдар тіпті ?ызана?ты? жа?а с?рпын жасап шы?арды ол обырды? дамуын болдырмайды. Онда бас?а с?рыптар?а ?ара?анда ликопен 2-3,5 есе к?п.Ликопин рак ауруында, ерлерді? ?уы? суы?тауында, тік ішек рагына, ас?азан, ?кпе, жатыр аузы, ауыз ?уысы, ас?азан асты ж?не с?т безі рактарында ?те тиімді. ?ызана?тарды ж?не томат шырынын (т?зсыз) ?олдану ж?рек-?ан ауруларын, ж?не ?ан айналым ж?йелерін, ?кпе ж?мысын жа?сартады, ас?азан ж?не ас?азан асты, глаукоманы? пайда болуына ?арсы ?сер етеді. Калийді? к?п болуы ж?не ?те т?менгі калориялы бол?анды?тан ?ызана?тар ?ияр сия?ты адамны? семіздігіне ?арсы ?сер етеді.?азіргі та?да «энергетикалы? сусындар» деген де тіркестер тілімізде пайда болып, б?л сусынны? зияндылы?ы ?Р Парламентіні? М?жілісінде де айтылды. Б??аралы? а?парат ??ралдарында «Кока-Кола» мен «Кола» ж?нінде де дау шы?ып, Т.Шарманов: «Пайда-зияны деп ж?мсартуды? ?ажеті жо?. «Кока-Кола» да, «Кола» да денсаулы??а ?те ?ауіпті. Оны? ??рамында ?ант 30 пайыз, суы газдал?ан. Б?ларды жиі ішу диабетке, семіздікке, остеопороз?а, ?атерлі ісік ауруларына апарады. ?сіресе, ?йелдер мен балалар?а ?ауіпті», - деді с?хбаттас?анда Со?ан орай,?ызана?ты? ж?не ?ызана? шырыны? пайдасын кейбір аурулар?а ?алай пайдалану?а болатынын білген арты? емес. Сонды?тан жобамда ?ызана?ты? ж?не ?ызана? шырыны? пайдасын емдік ?асиетіні? ма?ызды екенін, медицинада алатын орны ерекше екенін айт?ым келеді
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«?ызана?ты? пайдасын аны?тау ар?ылы ма?ызын к?рсету»
ҚР Білім және Ғылым МинистрлігіМаңғыстау облысы, Мұнайлы ауданы«№4 жалпы білім беру орта мектебі» ММ
Аты-жөні: Қыдырбай Олжас
Менің жұмысымның тақырыбы:
«Қызанақтың емдік қасиеті»
Жетекшім: Түгелбаева Рыскүл
Жобаның мақсаты:
Қызанақтың пайдасын анықтау арқылы маңызын көрсету.
КІРІСПЕ ЕЛІМІЗДІҢ БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІ 50 ЕЛДІҢ ҚАТАРЫНА ҚОСЫЛУ МӘСЕЛЕСІ ДӘРІГЕРЛЕР АЛДЫНДА ДА ҮЛКЕН МІНДЕТ ҚОЙЫП ОТЫР. ӨЙТКЕНІ ЭКОНОМИКА МЕН ӨМІРДІҢ БАСҚА ДА САЛАЛАРЫНДА ЖЕТІСТІККЕ ЖЕТУ ҮШІН ХАЛҚЫМЫЗДЫҢ ДЕНСАУЛЫҒЫ МЫҚТЫ БОЛУЫ ҚАЖЕТ. БҰЛ ОРАЙДА КҮНІ КЕШЕ «САЛАУАТТЫ ҚАЗАҚСТАН 2011-2015 ЖЫЛДАРДАҒЫ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫН ДАМЫТУҒА АРНАЛҒАН МЕМЛЕКЕТТІК БАҒДАРЛАМАСЫ» ЖАРЫҚ КӨРДІ. ЕЛБАСЫНЫҢ ХАЛЫҚҚА АРНАҒАН ЖОЛДАУЫН БАСШЫЛЫҚҚА АЛҒАН ҮКІМЕТТІҢ МЕМЛЕКЕТТІК БАҒДАРЛАМАЛАРДЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУДА ОСЫНДАЙ ҚАДАМДАРҒА БАРҒАНЫ ҚУАНТАРЛЫҚ ЖАҒДАЙ. БАҒДАРЛАМА ЕҢ ӘУЕЛІ АУРУДЫҢ АЛДЫН АЛЫП, АДАМ ӨМІРІН ҰЗАРТУДЫ КӨЗДЕЙТІНІН АЙТҚАН ЖӨН. ӘСІРЕСЕ, ТАМАҚТАНУ МӘСЕЛЕСІНЕ БАСЫМДЫҚ БЕРІЛГЕНІ МАҢЫЗДЫ. ӨЙТКЕНІ ҚАЗІРГІ ЗАМАНДА АУРУДЫҢ 60 ПАЙЫЗЫ, ӨЛІМ-ЖІТІМНІҢ 70 ПАЙЫЗЫ ДҰРЫС ТАМАҚТАНБАУДЫҢ НӘТИЖЕСІ. БҮГІНГІ ОҚУШЫЛАРДЫҢ 40 ПАЙЫЗЫ ОСТЕОПОРОЗҒА (СҮЙЕКТІҢ МОРТ СЫНҒЫШТЫҒЫ) ШАЛДЫҚҚАНЫН ЕСКЕРСЕК, СҮТ БАЛА АҒЗАСЫН КАЛЬЦИЙМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ ҮШІН ҚАЖЕТ. СОНДАЙ-АҚ АПТАСЫНА ҮШ РЕТ ШЫРЫН, ЖЕМІС (АЛМА,ҚЫЗАНАҚ, БАНАН, КИВИ), АПТАСЫНА БІР РЕТ БАЛЫҚ ЖЕУ КЕРЕК. ЕРКІН РАДИКАЛДАРДЫҢ, ЯҒНИ ЖЕМІС ПЕН КӨКӨНІСТЕ КӨП КЕЗДЕСЕТІН ДӘРУМЕНДЕР ТОЙТАРЫС БЕРЕ АЛАДЫ. ОЛАРДЫҢ ІШІНДЕ БІЗ ҮШІН ЕҢ ҚОЛЖЕТІМДІ ЖЕМІС – АЛМА. АЛМА АДАМ АҒЗАСЫНДАҒЫ БІРДЕН-БІР ҚУАТ КӨЗІ ТЕМІРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТЕДІ.АЛ ҚЫЗАНАҚТА А ЖӘНЕ С (МАҢЫЗДЫ АНТИОКСИДАНТ) ДӘРУМЕНДЕРІ, МАГНИЙ, КАЛИЙ, ТЕМІР БАР. ҚЫЗАНАҚТАР - ЛИКОПИН ПИГМЕНТІНІҢ БАЙ ДЕРЕККӨЗІ (ОНЫМЕН ҰРЫҚТЫҢ ҚЫЗЫЛ БОЯУЫ БАЙЛАНЫСТЫ) ЖӘНЕ ДЕ МЫҚТЫ АНТИОКСИДАНТ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ. ҚЫЗАНАҚ ҚҰРАМЫНДАҒЫ АНТИОКСИДАНТТАР, БІРІНШІ КЕЗЕКТЕ ЛИКОПИН, АҒЗАДАҒЫ КЛЕТКАЛАРДЫ ҚОРҒАЙДЫ ЖӘНЕ ОБЫР( РАК) АУРУЫНЫҢ АЛДЫН АЛАДЫ. АМЕРИКАНДЫҚ ҒАЛЫМДАР ТІПТІ ҚЫЗАНАҚТЫҢ ЖАҢА СҰРПЫН ЖАСАП ШЫҒАРДЫ ОЛ ОБЫРДЫҢ ДАМУЫН БОЛДЫРМАЙДЫ. ОНДА БАСҚА СҰРЫПТАРҒА ҚАРАҒАНДА ЛИКОПЕН 2-3,5 ЕСЕ КӨП.ЛИКОПИН РАК АУРУЫНДА, ЕРЛЕРДІҢ ҚУЫҚ СУЫҚТАУЫНДА, ТІК ІШЕК РАГЫНА, АСҚАЗАН, ӨКПЕ, ЖАТЫР АУЗЫ, АУЫЗ ҚУЫСЫ, АСҚАЗАН АСТЫ ЖӘНЕ СҮТ БЕЗІ РАКТАРЫНДА ӨТЕ ТИІМДІ. ҚЫЗАНАҚТАРДЫ ЖӘНЕ ТОМАТ ШЫРЫНЫН (ТҰЗСЫЗ) ҚОЛДАНУ ЖҮРЕК-ҚАН АУРУЛАРЫН, ЖӘНЕ ҚАН АЙНАЛЫМ ЖҮЙЕЛЕРІН, ӨКПЕ ЖҰМЫСЫН ЖАҚСАРТАДЫ, АСҚАЗАН ЖӘНЕ АСҚАЗАН АСТЫ, ГЛАУКОМАНЫҢ ПАЙДА БОЛУЫНА ҚАРСЫ ӘСЕР ЕТЕДІ. КАЛИЙДІҢ КӨП БОЛУЫ ЖӘНЕ ӨТЕ ТӨМЕНГІ КАЛОРИЯЛЫ БОЛҒАНДЫҚТАН ҚЫЗАНАҚТАР ҚИЯР СИЯҚТЫ АДАМНЫҢ СЕМІЗДІГІНЕ ҚАРСЫ ӘСЕР ЕТЕДІ.ҚАЗІРГІ ТАҢДА «ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ СУСЫНДАР» ДЕГЕН ДЕ ТІРКЕСТЕР ТІЛІМІЗДЕ ПАЙДА БОЛЫП, БҰЛ СУСЫННЫҢ ЗИЯНДЫЛЫҒЫ ҚР ПАРЛАМЕНТІНІҢ МӘЖІЛІСІНДЕ ДЕ АЙТЫЛДЫ. БҰҚАРАЛЫҚ АҚПАРАТ ҚҰРАЛДАРЫНДА «КОКА-КОЛА» МЕН «КОЛА» ЖӨНІНДЕ ДЕ ДАУ ШЫҒЫП, Т.ШАРМАНОВ: «ПАЙДА-ЗИЯНЫ ДЕП ЖҰМСАРТУДЫҢ ҚАЖЕТІ ЖОҚ. «КОКА-КОЛА» ДА, «КОЛА» ДА ДЕНСАУЛЫҚҚА ӨТЕ ҚАУІПТІ. ОНЫҢ ҚҰРАМЫНДА ҚАНТ 30 ПАЙЫЗ, СУЫ ГАЗДАЛҒАН. БҰЛАРДЫ ЖИІ ІШУ ДИАБЕТКЕ, СЕМІЗДІККЕ, ОСТЕОПОРОЗҒА, ҚАТЕРЛІ ІСІК АУРУЛАРЫНА АПАРАДЫ. ӘСІРЕСЕ, ӘЙЕЛДЕР МЕН БАЛАЛАРҒА ҚАУІПТІ», - ДЕДІ СҰХБАТТ АСҚАНДА СОҒАН ОРАЙ,ҚЫЗАНАҚТЫҢ ЖӘНЕ ҚЫЗАНАҚ ШЫРЫНЫҢ ПАЙДАСЫН КЕЙБІР АУРУЛАРҒА ҚАЛАЙ ПАЙДАЛАНУҒА БОЛАТЫНЫН БІЛГЕН АРТЫҚ ЕМЕС. СОНДЫҚТАН ЖОБАМДА ҚЫЗАНАҚТЫҢ ЖӘНЕ ҚЫЗАНАҚ ШЫРЫНЫҢ ПАЙДАСЫН ЕМДІК ҚАСИЕТІНІҢ МАҢЫЗДЫ ЕКЕНІН, МЕДИЦИНАДА АЛАТЫН ОРНЫ ЕРЕКШЕ ЕКЕНІН АЙТҚЫМ КЕЛЕДІ
Қызанақ
Түсі ақ, суда ериді
алқа тұқымдасына жататын бір және көп жылдық шөптесін өсімдіктер .
Қызанақ шырыны анемия, көз аурулары, жүйке ауруларының алдын алады
Тұрмыстық пайдасы мен
емдік қасиеті бар
қызанақта А, В, В2 әсіресе, С дәрумені өте көп
Қызанақ шырынын өнімдерінің барынша кең түрін өндіреді
Ең ірі Raimbek Bottlers компаниясы болып табылады
шырындардың-49% Қазақстан өндірушілері. Шырындардың импорттаушыларының 30% Ресей Федерациясы, 6,8% Украина
Қазақстанда шырындарды 2000-нан астам ірі және орташа кәсіпорындар өндіріп шығарады
Өз бизнесін кеңейту жөнінде инновациялық
жобаларға қатысады
Қызанаққа қатысты ғұламалардың пікірлері
б.з 3 –
мыңыншы жылдары Ежелгі Қытай, Мысыр, Ежелгі Грекия, Ежелгі Рим көкөністер өсірумен айналысқан.
Медицина ғұламасы Әбу Әли ибн Сина” Медициналық ғылымның Каноны» деген еңбегінде: «Дәрігердің үш қаруы бар — сөз, өсімдік, пышақ
Даос монахы Чань Чуньн «Өміріңді ұзарту әдісі болғанымен, мәңгілік өмірдің дәруі жоқ»
Аласа тал,
Тамаша тал.
Самсап тұр алмасы,
Ол алқызыл,
Ол қанқызыл,
Боялғанша, алмашы! (Қызанақ)
«Қарғалы» пансионатында тұзды шахтада
ем алуда
Анасы мен Олжас шырынсыққыштан қызанақты өткізіп,шырын дайындауда
НАЙЫБ ИМАН САЛАМАТ АЙТБАЕВПЕН КЕЗДЕСУ
ХАЛЫҚ ЕМШІСІ АЙША АПАМЕНСҰХБАТТАСУ БАРЫСЫНДА
Роза Қайырқұлқызы мен сұхбат барысында
01.01-11.11.2015жыл Дәулет ауылының скринг нәтижесі
№
Өтегулова.Р
Сүт безі обыры
Жатыр
обыры
43
Набиева.Ф
Нугманов.С
Тік ішек обыры
79
95
Барлығы
92
6
173
150
144
Жоспар
10
15
262
153
%
251
257
94,1
250
104,0
102,8
Олжас аудандық кітапханада
ХИМИЯ ПӘНІНІҢ МҰҒАЛІМІМЕН КЕЗДЕСУ
Олжас облыстық кітапханада
Қорытынды
Қызанақ адамның өмірінде қаншалықты маңызды екенін түсіндім. Қызанақтың емдік, тұрмыстық пайдасы бар. Кезінде жарты әлемнің үрейін ұшырған Шыңғысханның өзі мәңгілік ғұмыр сүру үшін дәру іздеп, даос монахы Чань Чуньнен жәрдем сұраған екен. Сонда ол: «Өміріңді ұзарту әдісі болғанымен, мәңгілік өмірдің дәруі жоқ», – деп жауап беріпті.Салауатты өмір салты, дұрыс тамақтану және жоғары интеллект қартыққа қарсы тосқауыл. Көпжылдық зерттеу көрсеткендей, ең жақсы тамақтану рационы кәрілік белгілерін ысырып, жүрек аурулары мен ракқа қарсы күреседі. Жапон ғалымдары дәлелдегендей, қызанақ шырыны қатерлі ісіктің дамуына кедергі келтіреді. Жүрек және қатерлі ісіктің алдын алуға көмектеседі.Алғыр, зерек болу үшін бала мал өнімдерімен қатар, жеміс пен көкөністі көп жеуі керек. Қысқасы, балаға рационда тамақ түрі неғұрлым көп болса, соғұрлым пайдалы екенін үйрету керек. Адам өмірінде ракқа ұшырау қатері бірнеше рет туындайтыны дәлелденген. Әйтсе де, барлығы бірдей қатерлі ісік тудырмайды. Түрлі азық-түлікті тұтыну арқылы біз ракқа қарсы компоненттерді аламыз. Әсіресе, қызанақ пен қарбызда ракты жоятын циклопендер, цитрусты жемістерде лимоноидтер, бұршақ тұқымдастарда ингибатор,протеиназ ракқа қарсы күреседі. Жапонияда мектеп қабырғасындағы балалар күніне 10-20 грамм бал жейді,жеміс пен көкөністердің шырынын ішеді. Орта есеппен өмір сүру ұзақтығы – 87 жас. Елбасы жолдауында орта есеппен 80 жас өмір сүру керек деді. Сондықтанда медицинада жеміс пен көкөністердің шырынын емдік қасиеттерін кеңінен насихаттап,емдеудіқолға алуымыз керек. Қазіргі заманда көп адамдар оның денсаулыққа пайдалы екенін білмейді.Өз сыныптастарымнан қызанақ шырынының емдік қасиеті туралы не білетіндерін сұрастырдым. Биология сабағында сыныптастарымды жобаммен таныстырдым. Оларға қызанақтың өте маңызды емдік қасиеті бар екенін түсіндіре алдым деп ойлаймын. Өз отбасым да, достарым да осыған көз жеткізгенін қалаймын. Халық емшісі Айша апа қызанақтың халықтық медицинада алатын орны жайында көп айтты. Мен де оған қосыламын. Қызанақ адам ағзасына өте пайдалы, дәрумендерге бай көкөніс . Өзім де көп нәрсені білдім және оған көзімді жеткіздім. Қорыта айтқанда, қызанақ– адам өміріне қажетті. Біз, Қазақстанның жастары салауатты өмір салтын ұстанып,білімді болу үшін осы қасиетті қызанақты күнделікті пайдалануды жолға қоюымыз керек.
Қазақ халық емшілері қызанақтың қасиеттілігін одан әрі дамыта түссе;
Жапонияда мектеп қабырғасындағы балалар күніне 10-20 грамм бал жейді және қызанақ шырын ішеді.Қазақстанда да мектепте балаларға қызанақ шырынын ішкізуді қолға алса