?аза?стан таби?ат зоналары 8 сынып

8 сынып география ашық сабақ

Сабақтың тақырыбы: Қазақстан табиғат зоналары қорытынды сабақ

Сабақтың мақсаты: 1. Оқушылардың Қазақстан табиғат зоналары туралы білімдерін қорытындылау, дамыту, жетілдіру.

2. Әр түрлі жұмыстардың көмегімен оқушылардың танымдылық , шығармашылық, қорытындылау, өз беттерімен жұмыс жасау қаблеттерін нығайту.

3. Табиғатты аялауға, отанын сүюге тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі: Қазақстан физикалық картасы, интерактивті тақта, кескін карталар

Сабақтың түрі: Саяхат сабағы

Сабақтың әдісі топпен жұмыс

Сабақтың барысы

1. Ұйымдастыру сәті:

Сәлеметсіңдерме балалар. Бүгін сабағымыз ерекше, яғни саяхат түрінде өтеді. Өткен сабағымызда Қазақстан табиғат зонасымен танысқамыз. Бүгінгі сабақта осы тақырыптарды қорытындылап, дамытып, жетілдіріп қазақ даласына саяхат жасап білімімізді қорытындылаймыз.

Тақтада нақыл сөздер

Құрманғазының «Сарарқа» әуені ойнайды

Күн сәулесі төгілгені әдемі,

Алуан түрлі қызыл гүлдер әдемі.

Сылдыр қаққан мөлдір суда әдемі.

Биік –биік шыңдарым да әдемі.

Айдын көлде аққу қандай әдемі

Сұңқар құстың самғағаны әдемі

Даланы әнге бөлеген құстарым қандай әдемі

Мөлдіреген көздері киігім қандай әдемі

Ақ көрпеге оранған қысым қандай әдемі.

Масатыдай құлпырған көктем қандай әдемі

Асыр салып ойнайтын жазым қандай әдемі.

Сары түске боялған күзім қандай әдемі.

Осылайша табиғатқа бір қарап

Табиғатпен сырласуда әдемі.

Жер-Ананы аяласаң жан-тәнмен

Боласыңдар сендер де, дүниедегі ең әдемі!

Ал ендеше балалар сабағымызды бастайық. Ол үшін 4 топқа бөлініп отырамыз . Топта әр түрлі ғалымдарымыз отыр . Топтың спикері бағалау парағы бар, әр тапсырмадан кейін бір- біріңді бағалап қағазға қорытындысын түсіріп отырасыңдар.

1 топ 2 топ

Б З Б З

Т К Т К

3 топ 4 топ

Б З Б З

Т К Т К

1 кезең «Саяхат»

Петропавл қаласынан Тараз қаласына дейін саяхат жасаймыз.

Зоологтар бір топқа, Климатологтар , Топырақтанушылар, Ботаниктер бір топқа бөлініп отырамыз.

Климатологтарға

Табиғат зоналары	Қаңтар айының температурасы	шілде айының температурасы	Жауын-шашын мөлшері
Орманды дала
Дала
Шөлейт
Шөл

Топырақтанушыларға

Табиғат зоналары	Топырақ типтері	% көрсеткіші	Қара- шірік мөлшері
Орманды дала
Дала
Шөлейт
Шөл

Ботаниктер

Табиғат зоналары	Ағаш тектес өсімдіктер	Бұта тектес өсімдіктер	Шөптесін тектес өсімдіктер
Орманды дала
Дала
Шөлейт
Шөл

Зоологтар

Табиғат зоналары	Сүт қоректілер	кеміргіштер	Бауырмен жорғалаушылар
Орманды дала
Дала
Шөлейт
Шөл

Әр топ кестені толтырып, қорытынды жасайды.

Келесі тапсырма орындау үшін алғашқы орнымызға қайтадан келеміз.

2 кезең «Табиғат зонасын құрастыр» . Алған білімдерің бойынша алдарыңдағы жатқан қағазға кластер жасайсыңдар.

1 топ- орманды дала зонасы

2 топ- дала зонасы

3 топ- шөлейт зонасы

4 топ- шөл зонасы

Қорытындылау . Әр топтың жауабын ортаға салу бағалау.

3 кезең «Табиғат зонасын анықта»

1 карточка

Кейбір аудандарда жылдық жауын-шашын 100 мм-ге де жетпейді. Жазда жаңбыр өте сирек жауады. Қысы суық. Аяз -40С – қа дейін жетеді.

2- карточка

Топырағы қара және қызыл қоңыр топырақ типіне жатады. Зонаның солтүстігінің топырақ қабатында жоғарғы өнім жинауға жеткілікті 6% ға жуық шірінді бар.

3- карточка

Мұнда көршілес зоналардың жануарларындай саршұнақтар, қосаяқтар, ақкіс, қояндар, сусар, түлкі, қасқыр т.б. кездеседі. Соңғы кезде бұл жерде бұландар мен сібір еліктері мекен ауыстырған.

4- карточка

Өсімдік жамылғысы негізінен бетеге, жусан, түймедақ, боздан өсімдіктерінен құралады. Кейде жусан көлемді жерді алып жатады. Мұндай жерлердің түсі біркелкі ашық болып келеді.

Бұл тапсырма бойынша әр топта әр түрлі табиғат зонасы бар екеніне көз жеткіздік.

4 кезең «Табиғат зоналарының ішкі сулары» кестені толтыр

1 топ – Орманды дала зонасы

өзендер	қоректенуі	Шаруашылық маңызы

2 топ- Дала зонасы

Өзендер	қоректенуі	Шаруашылық маңызы

3 топ-Шөлейт зонасы

Өзендер	қоректенуі	Шаруашылық маңызы

4 топ- Шөл зонасы

Өзендер	қоректенуі	Шаруашылық маңызы

Қортындылау

5 кезең «Картамен жұмыс»

Кезекпен тақтаға шығып картаны толтырамыз

6 кезең-«Тест»

1.Қазақстанның дала зонасының жылдық жауын-шашын мөлшері (мм) :

A) 300-450

B) 220-310

C) 100-250

D) 100-370

E) 150-310

Дұрыс жауап: В

2..Шөл зонасындағы өзен аңғарларында әр түрлі өсімдіктерден құралған қалың бұталар:

A) Тасты шөл

B) Құмды шөл

C) Тақыр

D) Тоғай

E) Ну орман

Дұрыс жауап: D

3.Қазақстан аумағы табиғат зоналарында орналасқан

А) Ылғалды экваторлық, Тайга, Сельвас

В) Тропиктік шөлдер

С) Саванналар,Кампос,Льянос

D) Орманды дала, дала, шөлейт, шөл

Е) Арктикалық шөлдер

Дұрыс жауап: D

4.Орманды дала зонасында өсетін ағаштар

А) Бал қарағай, шырша

В) Сексеуіл, жыңғыл

С) Қайың, көктерек

D) Шырша, қарағай

Е) Май қарағай, тобылғы

Дұрыс жауап: С

5.Қазақстан аумағының % дала зонасы алып жатыр

А) 26

В) 27

С) 28

D) 29

Е) 30

Дұрыс жауап: В

6.Шөлейт зонасының негізгі топырағы

А) Қара топырақ

В) Қызыл қоңыр

С) Қоңыр

D) Ашық қара қоңыр

Е) Қызғылт

Дұрыс жауап: D

7.Қазақстан аумағының 44%-н алып жатқан табиғат зонасы

А) Орманды зона

В) Дала зонасы

С) Орманды дала зонасы

D) Шөл

Е) Шөлейт

Дұрыс жауап: D

8.Шілде айының жылдық температурасы 22С, 24С болатын табиғат зонасы

А) Орманды зона

В) Дала зонасы

С) Орманды дала зонасы

D) Шөл

Е) Шөлейт

Дұрыс жауап: Е

9. Шоқ-шоқ болып өскен өсімдіктер тобы

А) қайың мен көктеректер

В) теректер мен бұталар

С) бұталар мен шөптесін

D) емен жөке ағашы

Е) гүлдесін өсімдіктер

Дұрыс жауап: А

10.Дала зонасының дәрілік өсімдіктерін ата

А) жанаргүл шайшөп

В) итмұрын қарақат

С) сары гүлді беде, көк түсті бұршақ

D) емен жөке ағашы

Е) гүлдесін өсімдіктер

Дұрыс жауап: А

7 кезең «Өз өлкеңнің табиғатын қорғау» жоба құру

Бұл тапсырманы орындау үшін Зоологтар, топырақтанушылар, клиатологтар, ботаниктер жеке топ құрап отырады

Жоспар

1. Табиғат зонасы

2. Актуалдық жағдайы

3. Практикалық жағдайы

4. Экологиялық жағдайы

Қортындылау Оқушылардың пікірін тыңдау

Оқушылардың білімін бағалау

Үйге тапсырма: Эссе «Кең байтақ жерім Қазақстан!»

Рефлексия

1. Бүгін сабақта маған…
2. мені әсіресе таң қалдырған…
3. Сабақтың басталғанға дейін мен былай деп ойладым…, ал қазір …. білемін.
4. Егерде …болғанда жақсы болар еді
5. Маған ұнамағаны…