Жер шарыны? таби?ат кешендері алуан т?рлілігімен ерекшеленеді. Материктер мен м?хиттарда?ы таби?ат кешендерін ??райтын таби?ат компоненттері экватордан полюстерге ?арай географиялы? зоналылы? за?дылы?ына с?йкес ?згереді.
Таби?ат зоналарыны? орналасуы климатты? белдеулермен ты?ыз байланысты. Климатты? белдеулер к?н с?улесіні? т?су б?рышымен байланысты. Осы за?дылы??а байланысты ендік зоналылы? ?алыптасады.
Таби?атта?ы зоналылы? тек жазы?тарда емес биік тауларда да бай?алады. Б?лай орналасу за?дылы?ын биіктік белдеулер дейді. Зоналылы? ерекшеліктерімен ?атар ?рбір таби?ат кешеніні? жеке-дара ?зіне т?н сипаттары болады. Мысалы, Африка, Аустралия,О.Америка, Азияны? саванналары бір-бірінен айырмашылы? жасайды. Сондай а? Еуразияны? ?о?ыржай белдеуіні? т?рлі б?лігінде орналас?ан орман зоналары да бір-біріне ??самайды.
Дамыту кезе?і: жауапты? д?рысты?ын аны?тау
Д?рыс
Б?рыс
Таби?ат зоналарыны? аттары ?сімдік сипатына с?йкес келеді.
Зонаны? ендік ба?ытта орналасуын биіктік белдеулілік дейді.
Жер шарыны? таби?ат кешендеріні? бір т?рлілігімен ерекшеленеді.
Просмотр содержимого документа
«Географиялы? ?абы? ж?не таби?ат кешендері »
Күні:21.10.2014
Класы:10 «Ә»
Сабақтың тақырыбы: §15.Географиялық қабық және табиғат кешендері.
Сабақтың мақсаты: Табиғат кешенінің бір-бірінен айырма жасау себебтерін анықтау.
Сабақтың міндетттері: Табиғи кешенінің құрамы мен географиялық қабыққа тигізетін әсері анықтау..
Білімдік: Жер қыртысындағы заттардың алмасуы жер беті қабығының өзгеруіне қалай әсер ететінін анықтау..
Дамытушылық: Географиялық қабықтың дамуында зат алмасу поцесінде алатын орны.
Тәрбиелік: Антропогендік табиғат кешенінің табиғи ортадамен байланысын анықтау.
Оқытудың әдісі: Түсіндірмелі
Сабақтың типі: Білік пен дағдыны қалыптастыру.
Сабақтың барысы:
1.Ұйымдастыру: Амандасу, оқушыларды түгендеу.
Үй тапсырмасын сұрау:
1.Географиялық қабық қандай компоненттерден тұрады?
2.Географиялық қабық заңдылықтары?
Жаңа сабақ: §12. Географиялық зоналылық.
Жер шарының табиғат кешендері алуан түрлілігімен ерекшеленеді. Материктер мен мұхиттардағы табиғат кешендерін құрайтын табиғат компоненттері экватордан полюстерге қарай географиялық зоналылық заңдылығына сәйкес өзгереді.
Табиғат зоналарының орналасуы климаттық белдеулермен тығыз байланысты. Климаттық белдеулер күн сәулесінің түсу бұрышымен байланысты. Осы заңдылыққа байланысты ендік зоналылық қалыптасады.
Табиғаттағы зоналылық тек жазықтарда емес биік тауларда да байқалады. Бұлай орналасу заңдылығын биіктік белдеулер дейді. Зоналылық ерекшеліктерімен қатар әрбір табиғат кешенінің жеке-дара өзіне тән сипаттары болады. Мысалы, Африка, Аустралия,О.Америка, Азияның саванналары бір-бірінен айырмашылық жасайды. Сондай ақ Еуразияның қоңыржай белдеуінің түрлі бөлігінде орналасқан орман зоналары да бір-біріне ұқсамайды.
Дамыту кезеңі: жауаптың дұрыстығын анықтау
Дұрыс
Бұрыс
Табиғат зоналарының аттары өсімдік сипатына сәйкес келеді.
Зонаның ендік бағытта орналасуын биіктік белдеулілік дейді.
Жер шарының табиғат кешендерінің бір түрлілігімен ерекшеленеді.
Сабақты қорытындылау:
1.Табиғаттағы зоналылық дегеніміз не?
2.Өздерің жерде тұрған жердегі тау жүйелері?
Үйге тапсырма: §15. Географиялық қабық және табиғат кешендері .
