САБА?ТЫ? ТА?ЫРЫБЫ: «Гидросфера» тарауы бойынша ?орытынды
САБА?ТЫ? МА?САТЫ:
1. Білімділік: О?ушыларды? «Гидросфера» тарау бойынша ал?ан білімдерін ж?йелеп ?орыту.
2. Дамытушылы?: О?ушыларды? ойлау ?абілетін арттыру, шапша? ойлауын, ?з беттерімен ж?мыс жасай білу да?дыларын дамыту.
3. Т?рбиелілік: Суды ?ор?ау?а ж?не таби?атты аялау?а т?рбиелеу.
?діс – т?сілдер: модульдік технологияны? ?діс - т?сілдері.
П?н аралы? байланыс: ?дебиет, бейнелеу ?нері.
К?рнекілігі: слайд, жарты шарлар картасы, атластар, кескін карталар, о?улы?, д?птер, суреттер, кестелер.
САБА? БАРЫСЫ:
І. ?йымдастыру кезе?і. Ойын саба?ыны? шартымен таныстыру.
ІІ. М??алімні? кіріспе с?зі
«Су – тіршілік бастауы» демекші. ?аза? хал?ы суды ?адірлеумен ?атар оны тіршілік н?рі деп т?сінген. Су бермеу, судан тары?тыру е? ?лкен ?ылмыс деп санал?ан. Сонды?тан жолаушылап келген адам?а сусын берген. ?аза? хал?ы « Ей шыра?ым, а?ып жат?ан суды тегін деме, суды? да с?рау бар» деген екен. Адамзат ?те ертеден - а? су?а табын?ан.
Б?гінгі саба?та біз «Гидросфера» тарау бойынша білімдерімізді бекітеміз.
1.«Си?ырлы санды?ша» ойыны
Шарты: Санды?шада?ы с?ра?тар?а жауап беру
1 ?пай – Су дегеніміз не?
1 ?пай – Таби?атта су ?андай к?йде кездеседі?
2 ?пай – ?андай жа?дайда су бір к?йден екінші к?йде кездеседі?
2 ?пай – Жер бетіндегі тіршілік ?шін суды? ма?ызы ?андай?
3 ?пай – Неліктен ?зендер суы таусылып ?алмайды?
3 ?пай – К?птеген ?зендер к?лдер мен те?іздерге келіп ??яды?
?рбір о?ушы кезегімен с?ра? алып, дауыстап о?ып, жауап береді.
2.«Кім жылдам» ойыны кестені толтыру
М?хитты? аты Б?ліктері Е? тере? жері (м)
3. «Семинарлы? саба?» ойыны
Шарты: Екі топ алдын-ала та?ырып бойынша ?осымша материалдар дайындап, жина?ан материалдарды жариялайды.
1 топ - М?хит суыны? температурасы
2 топ – М?хит суыны? т?здылы?ы
4.«?азымыр о?ушы» ойыны
Шарты: «М?хит суыны? ?оз?алысы» та?ырып бойынша с?ра?тар ??растыру. Кім к?п с?ра? ??раса, сол же?іске жетеді.
Мысалы:
1. Тол?ындарды? пайда болу себептері ?андай?
2. Цунами тол?ындары ?алай пайда болады?
3. Жер шарыны? ?андай айма?тарында цунами жиі ?айталанады ж?не неліктен?
5. «Бір - бірін тексеру» ойыны
Шарты: Кескін картада м?хит а?ыстарын белгілеу. ( Барлы? о?ушылар жеке ж?мыс жасайды. Сосын бір – бірін тексереді)
А?ыстар:
1. Гольфстрим а?ысы
2. Солт?стік Атлант а?ысы
3. Куросио а?ысы
4. Лабрадор а?ысы
5. Солт?стік Тыны? м?хит а?ысы
6. Перу а?ысы
7. Бразилия а?ысы
8. Солт?стік пассат а?ысы
9. О?т?стік пассат а?ысы
10. Шы?ыс Аустралия а?ысы
6. «Суретші» ойыны
Шарты: д?птерге ?зен ж?йесіні? суретін салу, оны? б?ліктерін к?рсетілген сандармен белгілеу.
1 – бастауы, 2 – ??яр са?асы, 3 - о? жа? саласы, 4 - сол жа? саласы.
Кескін карта?а мына ?зендерді т?сірі?дер: Есіл, Ертіс, Амазонка, Конго, Ніл.
7. К?ркем ?дебиетші.
?аза? хал?ыны? суды ?адірлегені, ?асиеттегені, аса жо?ары ба?ала?аны оны? ауыз ?дебиет ?лгілерінен, а?ын - жазушыларды? шы?армаларынан ай?ын к?рінеді:
Мысалы: Махамбет ?теміс?лыны? мына ?ле?і
Шырылдап ?ш?ан ?ас?алда?,
К?лінде жатып к?ркеймес,
Ортайса к?лді? ?о?асы.
Суда ж?зден н?н балы?
Ша?ала ??с?а жем болар,
?зілсе к?лді? са?асы.
Осы ?ле?ні? м?нін т?сіндірі?дер.
Кескін карта?а мына к?лдерді т?сірі?дер: Бай?ал, Арал, Каспий, Бал?аш, Ысты?к?л
8. «Жоба жасау» ойыны
?аза? хал?ында суды ?орламау?а, ?адірлеу ж?нінде к?птеген на?ыл с?здер бар.
Мысалы: суды сабама, б?ла?ты лайлама, су?а т?кірме, ?о?ыс - к?лді суды? басынан аула? т?к.
«Суды ?ор?ау – ?р адамны? міндеті» та?ырыбында жоба.
Жобаны? барысы:
1. Ма?сат
2. ?рекет
3. ??рал
4. Уа?ыт
5. Н?тиже
О?ушылар екі топ?а б?лінеді. Ватман?а жобаны ??растырады. ?р топ жобаны ?ор?айды.
9. «Номеклатура» ойыны
Шарты: географиялы? нысандарды картадан к?рсету.
І топ
1. ?ара те?із
2. Жерорта те?ізі
3. Бис?ай шы?ана?ы
4. Гибралтар б??азы
5. Магеллан б??азы
6. Арабия т?бегі
7. Лабрадор а?ысы
8. Волга ?зені
9. Ніл ?зені
10. Байкал к?лі
ІІ топ.
1. Балты? те?ізі
2. ?ызыл те?із
3. Мексика шы?ана?ы
4. Беринг б??азы
5. Дрейк б??азы
6. Лабрадор т?бегі
7. Гольфстрим а?ысы
8. Енисей ?зені
9. Амазонка ?зені
10. Каспий к?лі
ІІІ. Д?птермен ж?мыс.
М?зды? дегеніміз.
М?зды?тарды? ?андай т?рлері бар?.
М?зды?тарды? ма?ызы туралы айты?дар.
І?. ?йге тапсырма: ?айталау. «Су – тіршілік к?зі» эссе жазу
?. О?ушыларды ба?алау.
